马可福音 7:1-37

7  有些Yǒuxiē法利赛Fǎlìsàipàiderén抄经士chāojīngshìcóng耶路撒冷Yēlùsālěnglái聚集jùjízài耶稣Yēsū那里nàlǐ+ 2  他们Tāmen看见kànjiàn耶稣Yēsūde门徒méntúzhōngyǒurényòng不洁bùjiédeshǒu就是jiùshì没有méiyǒuguodeshǒuchī东西dōngxi 3  (原来Yuánlái法利赛Fǎlìsàipài所有suǒyǒu犹太Yóutàiréndōu紧守jǐnshǒu前人qiánrénde传统chuántǒngshǒudào手肘shǒuzhǒujiùchī东西dōngxi 4  cóng市场shìchǎng回来huíláiyòngshuǐ使shǐ自己zìjǐ洁净jiéjìngjiùchī东西dōngxi他们Tāmenháiyào紧守jǐnshǒuhěnduō前人qiánrénde传统chuántǒng例如lìrúwèizhǒngbēi铜器tóngqì施行shīxíng浸礼jìnlǐ+。) 5  法利赛Fǎlìsàipài抄经士chāojīngshìwèn耶稣Yēsū:“de门徒méntú为什么wèi shénme遵守zūnshǒu前人qiánrénde传统chuántǒng竟然jìngrányòng不洁bùjiédeshǒuchī东西dōngxi+ 6  耶稣Yēsūshuō:“虚伪Xūwěiderén以赛亚Yǐsàiyàzhǐzhe你们nǐmenshuōde预言yùyán一点yìdiǎnr不错búcuò圣经Shèngjīngshangxiězhe:‘这个Zhège民族mínzú口头kǒutóushang尊敬zūnjìngxīnquèyuǎn+ 7  他们Tāmen不断búduàn崇拜chóngbàishìméiyòngde因为yīnwèi他们tāmenrén制定zhìdìngde规条guītiáo当作dàngzuò教义jiàoyìjiāorén+。’ 8  上帝Shàngdìde诫命jièmìng你们nǐmenzhìzhīrénde传统chuántǒng+你们nǐmenquè紧守jǐnshǒu。” 9  耶稣Yēsūháiduì他们tāmenshuō:“你们Nǐmen为了wèile固守gùshǒu传统chuántǒngjìngyòng狡猾jiǎohuáde方法fāngfǎlái废弃fèiqì上帝Shàngdìde诫命jièmìng+ 10  例如Lìrú摩西Móxīshuōyào尊敬zūnjìng*父母fùmǔ+’,háishuō咒骂zhòumà父母fùmǔde必须bìxū处死chǔsǐ+’。 11  你们Nǐmenquèshuō任何rènhéréndōu可以kěyǐ告诉gàosu父母fùmǔ,‘néng奉养fèngyǎngde东西dōngxidōuzuòle科珥班kēʼěrbān”(意思yìsishì奉献fèngxiàngěi上帝Shàngdìde礼物lǐwù)’, 12  你们nǐmenràngrén不用búyòngzàiwèi父母fùmǔzuò什么shénme+ 13  这样Zhèyàng你们nǐmenyòng自己zìjǐchuángěirénde传统chuántǒng使shǐ上帝Shàngdìde话语huàyǔ作废zuòfèile+Zhèlèideshì你们nǐmenzuòdehěnduō+。” 14  耶稣Yēsūyòujiào民众mínzhòngláiduì他们tāmenshuō:“你们Nǐmen所有suǒyǒurényàotīngshuōyào明白míngbai意思yìsi+ 15  Cóng外面wàimiàndàorén里面lǐmiànde没有méiyǒu什么shénmenéng玷污diànwūrén只有zhǐyǒucóngrén里面lǐmiàn出来chūláidecáinéng玷污diànwūrén+。” 16  --- 17  耶稣Yēsū离开líkāi人群rénqúnjìnle房子fángzi门徒méntújiùwèn比喻bǐyùde意思yìsi+ 18  耶稣Yēsūduì他们tāmenshuō:“你们Nǐmenxiàng他们tāmen一样yíyàng明白míngbaima难道Nándào你们nǐmen知道zhīdàocóng外面wàimiàndàorén里面lǐmiànde没有méiyǒu什么shénmenéng玷污diànwūrénma 19  因为Yīnwèi进去jìnqùdeshìjìndào心里xīnlǐérshìjìndào肚子dùzi然后ránhòupáidào厕所cèsuǒli。”这样Zhèyàng表明biǎomíng所有suǒyǒu食物shíwùdōushì洁净jiéjìngde 20  háishuō:“Cóngrén里面lǐmiàn出来chūláidecáinéng玷污diànwūrén+ 21  因为Yīnwèicóng里面lǐmiàncóngrén心里xīnlǐ出来chūláide+yǒuzhǒnghàirénde念头niàntou导致dǎozhì淫乱yínluàn偷窃tōuqiè凶杀xiōngshā 22  通奸tōngjiān贪婪tānlán恶行èxíng欺诈qīzhà无耻wúchǐde行为xíngwéi眼红yǎnhóng别人biérén亵渎xièdú高傲gāoʼào无理wúlǐ 23  Zhè一切yíqiè恶事èshìdōushìcóng里面lǐmiàn出来chūláide能够nénggòu玷污diànwūrén+。” 24  耶稣Yēsū离开líkāi那里nàlǐ起程qǐchéngdàole泰尔Tàiʼěr西顿Xīdùnjìngnèi+jìnle房子fángziběnxiǎngràngrén知道zhīdàodàn还是háishibèi注意zhùyìdàole 25  Yǒu女人nǚréndexiǎo女儿nǚʼérbèi邪灵xiélíng*附身fùshēn听说tīngshuō耶稣Yēsūdeshìjiùláiguìzàijiǎoqián+ 26  这个Zhège女人nǚrénshì希腊Xīlàrén出生chūshēngzài叙利亚Xùlìyàde腓尼基Féiníjī不断búduànqiú耶稣Yēsū女儿nǚʼér身上shēnshangde邪灵xiélínggǎn出去chūqù 27  耶稣Yēsūduìshuō:“Xiānràng儿女érnǚchībǎocáixíng儿女érnǚdebǐngrēnggěi小狗xiǎogǒushì不对búduìde+。” 28  回答huídáshuō:“先生Xiānshengshuōdeduì可是kěshì桌子zhuōzi底下dǐxiade小狗xiǎogǒuchī孩子háizichīshèngde碎屑suìxiène!” 29  耶稣Yēsūduìshuō:“Yīnzhèhuà可以kěyǐ回去huíqùle邪灵xiélíng已经yǐjīngcóng女儿nǚʼér身上shēnshang出来chūláile+。” 30  回家huíjiājiàn孩子háizitǎngzàichuángshang邪灵xiélíng果然guǒránzǒule+ 31  耶稣Yēsū离开líkāi泰尔Tàiʼěr地区dìqū穿chuānguò西顿Xīdùn经过jīngguò德卡波利斯Dékǎ-bōlìsījìngnèihuídào加利利Jiālìlì Hǎi一带yídài+ 32  Yǒuréndàileyǒu言语yányǔ障碍zhàngʼàide聋人lóngrén+láijiàn耶稣Yēsū恳求kěnqiú耶稣Yēsūshǒufàngzài身上shēnshang 33  耶稣Yēsūdàidàoyuǎn人群rénqúnde地方dìfangyòng手指shǒuzhǐtànde耳朵ěrduobìng唾沫tuòmode舌头shétou+ 34  然后ránhòu抬头táitóuwàngtiān深深shēnshēn叹息tànxīduìshuō:“厄法塔Èfǎtǎ。”意思Yìsishìkāileba”。 35  de耳朵ěrduojiùkāile+言语yányǔ障碍zhàngʼài消失xiāoshīle可以kěyǐ正常zhèngcháng说话shuōhuà 36  耶稣Yēsū吩咐fēnfù大家dàjiā不要búyào告诉gàosurén+可是Kěshìyuè吩咐fēnfù他们tāmen他们tāmenyuè宣扬xuānyáng出去chūqù+ 37  众人Zhòngréndōu非常fēicháng惊讶jīngyà+shuō:“zuòde一切yíqièdōu那么nàmehǎo甚至shènzhì使shǐ聋人lóngrén听见tīngjiàn哑巴yǎba说话shuōhuà+。”

脚注

Yòu孝敬xiàojìng”。
直译Zhíyì不洁bùjiéde灵体língtǐ”。

注释

Yòng不洁bùjiédeshǒu就是jiùshì没有méiyǒuguodeshǒu马可Mǎkězàiběnjié经文jīngwén以及yǐjí34jiéde解释jiěshìduì那些nàxiē熟悉shúxi不洁bùjiédeshǒu这个zhègehuò了解liǎojiě犹太人Yóutàiréndeshǒu仪式yíshìde读者dúzhě应该yīnggāihěnyǒu帮助bāngzhù。(Lìngjiàn马可福音Mǎkě Fúyīn简介jiǎnjiè”)Zhèzhǒngshǒu仪式yíshìshì为了wèile遵循zūnxún传统chuántǒngérshì出于chūyú卫生wèishēngde考虑kǎolǜ后来Hòulái写成xiěchéngde巴比伦Bābǐlún塔木德Tǎmùdéshuō饭前fànqiánshǒujiù等同děngtónggēn娼妓chāngjì发生fāshēng关系guānxìháishuō轻看qīngkànshǒuderénhuìcóng世上shìshàngbèi连根拔起liángēn báqǐ”。

shǒu摩西Móxī法典fǎdiǎn规定guīdìng祭司jìsī无论wúlùnshìzài祭坛jìtánqián服务fúwù还是háishi进入jìnrù会幕huìmùdōuyàoxiānshǒujiǎo。(Chū30:18-21不过Búguò正如zhèngrú马可福音Mǎkě Fúyīn7:2de注释zhùshì说明shuōmíngde那样nàyàngzài耶稣Yēsūde时代shídài法利赛派Fǎlìsàipài其他qítā犹太人Yóutàirénzài举行jǔxíng洁净礼jiéjìnglǐshídōu墨守mòshǒu前人qiánrénde传统chuántǒngZài四福音书Sìfúyīnshūzhōng只有zhǐyǒu马可福音Mǎkě Fúyīndàozhèzhǒngshǒu仪式yíshì要求yāoqiúrénshǒudào手肘shǒuzhǒu”。

Yòngshuǐ使shǐ自己zìjǐ洁净jiéjìngHěnduō古抄本gǔchāoběnzài这里zhèlǐ使用shǐyòngle希腊Xīlà语词yǔcíba·ptiʹzo,意思yìsishì使shǐ……jìnshuǐzhōng]”。这个Zhègezài部分bùfen情况qíngkuàngxiàzhǐ基督徒Jīdūtúde浸礼jìnlǐ不过búguòzài路加福音Lùjiā Fúyīn11:38这个zhègeyòngláizhǐyuán犹太Yóutài传统chuántǒngdezhǒng繁杂fánzá重复chóngfùde洁净礼jiéjìnglǐ其他Qítā一些yìxiē古抄本gǔchāoběnzài这里zhèlǐyòngdeshì希腊Xīlà语词yǔcírhan·tiʹzo,意思yìsishì……”huò为了wèile使shǐ……洁净jiéjìngér……”。(Lái9:13,19,21,22无论Wúlùnzhǒng抄本chāoběnde写法xiěfǎshì正确zhèngquède基本jīběn意思yìsidōu一样yíyàng虔诚Qiánchéngde犹太人Yóutàirén如果rúguǒxiān举行jǔxíngmǒuzhǒng洁净礼jiéjìnglǐjiùhuì吃饭chīfànZài耶路撒冷Yēlùsālěngyǒu考古kǎogǔ证据zhèngjù显示xiǎnshì当时dāngshíde犹太人Yóutàirénhuì举行jǔxíng沐浴礼mùyùlǐ这个Zhège发现fāxiàn表明biǎomíng,“yòngshuǐ使shǐ自己zìjǐ洁净jiéjìng可以kěyǐ翻译fānyìchéng使shǐ自己zìjǐjìnshuǐzhōng]”,dàn前提qiántíshì原文yuánwényòngdeshìba·ptiʹzo这个zhège动词dòngcí

Wèi……施行shīxíng浸礼jìnlǐYòu……jìnshuǐzhōng”。希腊语Xīlàyǔshìba·pti·smosʹ,zài这里zhèlǐyònglái描述miáoshù耶稣Yēsū时代shídài虔诚qiánchéngde犹太人Yóutàirén举行jǔxíngde洁净礼jiéjìnglǐ他们Tāmenhuìwèi进餐jìncānshí使用shǐyòngdebēi铜器tóngqì施行shīxíng浸礼jìnlǐ”,就是jiùshì它们tāmenjìnshuǐzhōng

虚伪XūwěiderénJiànTài6:2de注释zhùshì

科珥班Kēʼěrbān希腊语Xīlàyǔshìkor·banʹ,yuán希伯来Xībólái语词yǔcíqor·banʹ,意思yìsishì祭物jìwù”。这个Zhège希伯来Xībólái语词yǔcí常常chángcháng出现chūxiànzài利未记Lìwèijì民数记Mínshùjì可以kěyǐzhǐyǒuxuède祭物jìwù可以kěyǐzhǐ没有méiyǒuxuède祭物jìwù。(1:2,3;2:1;Mín5:15;6:14,21相关Xiāngguānde希腊Xīlà语词yǔcíkor·ba·nasʹ出现chūxiànzài马太福音Mǎtài Fúyīn27:6zuò圣殿shèngdiànde宝库bǎokù”。(LìngjiànTài27:6de注释zhùshì

奉献Fèngxiàngěi上帝Shàngdìde礼物lǐwù抄经士Chāojīngshì法利赛派Fǎlìsàipàiderén主张zhǔzhāngrén如果rúguǒ金钱jīnqián产业chǎnyèděng东西dōngxi预留yùliú出来chūlái作为zuòwéi奉献fèngxiàngěi上帝Shàngdìde礼物lǐwù这些zhèxiē东西dōngxijiù属于shǔyú圣殿shèngdiànle按照Ànzhào这个zhège传统chuántǒngzuò儿子érzide只要zhǐyào声称shēngchēngmǒu东西dōngxishìwèi圣殿shèngdiàn预留yùliúdejiù可以kěyǐzhèfènyào奉献fèngxiàngěi上帝Shàngdìde礼物lǐwùliúwéiyòng看来Kànlái有些yǒuxiērén为了wèile逃避táobì赡养shànyǎng父母fùmǔde责任zérènjiùyòngzhèzhǒng方式fāngshì奉献fèngxiàn自己zìjǐde财产cáichǎn。(7:12

有些Yǒuxiē古抄本gǔchāoběnzài这里zhèlǐyǒu以下yǐxiàdehuà:“Yǒu耳朵ěrduotīngdedōu应当yīngdāngtīng。”不过Búguòzhèhuàbìng没有méiyǒu出现chūxiànzài早期zǎoqīde重要zhòngyào抄本chāoběnli所以Suǒyǐ马可福音Mǎkě Fúyīnde原文yuánwén显然xiǎnrán没有méiyǒuzhèhuàDàn马可Mǎkě的确díquèzài上帝Shàngdìde指引zhǐyǐnxiàxiěguo类似lèisìdehuà。(4:9,23有些Yǒuxiē学者xuézhě认为rènwéi抄经士chāojīngshì马可福音Mǎkě Fúyīn4:9,23dehuàchāozàile这里zhèlǐyònglái呼应hūyìng14jiédehuà。(Lìngjiàn附录fùlùA3

这样Zhèyàng表明biǎomíng所有suǒyǒu食物shíwùdōushì洁净jiéjìngde根据Gēnjù希腊语Xīlàyǔ原文yuánwénzhèhuà可以kěyǐ理解lǐjiěwéi耶稣Yēsū接着jiēzhe上文shàngwénshuōdehuàDàn一般yìbān认为rènwéizhèshì马可Mǎkězài总结zǒngjié耶稣Yēsū刚刚gānggāngshuōwándehuàyǒu什么shénme含意hányìZhèhuàshìshuō耶稣Yēsū宣称xuānchēng犹太人Yóutàirén现在xiànzài可以kěyǐchī那些nàxiēbèi摩西Móxī法典fǎdiǎndìngwéi不洁bùjiéde食物shíwùle法典Fǎdiǎnzài耶稣Yēsū牺牲xīshēng之前zhīqián一直yìzhí有效yǒuxiào为了wèile理解lǐjiě马可Mǎkědehuà一定yídìngyào考虑kǎolǜ这个zhège历史lìshǐ背景bèijǐng。(11zhāng10:9-16;西2:13,14墨守Mòshǒu传统chuántǒngde宗教zōngjiào领袖lǐngxiù觉得juéde如果rúguǒrén用餐yòngcānqiánxiān举行jǔxíng繁复fánfùde洁净礼jiéjìnglǐjiùlián洁净jiéjìngde食物shíwùhuì使shǐ不洁bùjiéDàn这些zhèxiē洁净礼jiéjìnglǐbìngshì法典fǎdiǎn要求yāoqiúde所以Suǒyǐ马可Mǎkěde意思yìsi显然xiǎnránshì耶稣Yēsūshìzài宣称xuānchēng摩西Móxī法典fǎdiǎndìngwéi洁净jiéjìngde食物shíwùhuìzhǐ因为yīnwèirén没有méiyǒu根据gēnjù前人qiánrénde传统chuántǒng举行jǔxíng繁复fánfùdeshǒu仪式yíshìjiù使shǐshòudào玷污diànwū此外Cǐwài有些yǒuxiērén认为rènwéi马可Mǎkědezhèhuàshìzàishuō耶稣Yēsū当时dāngshídehuàduì日后rìhòude基督徒Jīdūtúyǒu什么shénme意义yìyì马可Mǎkěxiěxià福音书Fúyīnshūshí彼得Bǐdé已经yǐjīngzài异象yìxiànglitīngdàolehuà意思yìsigēn马可Mǎkězài这里zhèlǐshuōdehuà差不多chàbuduō当时Dāngshíyǒu声音shēngyīnduì彼得Bǐdéshuō从前cóngqián那些nàxiēbèi摩西Móxī法典fǎdiǎndìngwéi污秽wūhuì不洁bùjiéde食物shíwù已经yǐjīngbèi上帝Shàngdìshìwéi洁净jiéjìngle。(10:13-15无论Wúlùnshìzhǒng理解lǐjiězhèhuà看来kànláidōushì马可Mǎkězài上帝Shàngdìde指引zhǐyǐnxiàduì耶稣Yēsūdehuà进行jìnxíngde总结zǒngjiéérshì耶稣Yēsūshuōdehuà

淫乱YínluànJiànTài15:19de注释zhùshì

通奸Tōngjiān这里Zhèlǐde原文yuánwénshì复数fùshù。(Lìngjiàn词语cíyǔ解释jiěshì

无耻Wúchǐde行为xíngwéiYòu肆无忌憚sìwújìdànde行径xíngjìng”。希腊语Xīlàyǔshìa·selʹgei·a,zhǐdeshì严重yánzhòng违反wéifǎn上帝Shàngdì法律fǎlǜde行为xíngwéi而且érqiě当事人dāngshìrén厚颜无耻hòuyán-wúchǐ明目张胆míngmù-zhāngdǎndexiǎnchū蔑视mièshìde态度tàidù。(Lìngjiàn词语cíyǔ解释jiěshì

眼红Yǎnhóng别人biérén直译Zhíyì眼睛yǎnjinghǎohuò眼睛yǎnjing邪恶xiéʼè”。Zài这里zhèlǐ希腊语Xīlàyǔ原文yuánwén眼睛yǎnjing代表dàibiǎorénde意图yìtú倾向qīngxiàng感情gǎnqíng。“眼红Yǎnhóng别人biérén可以kěyǐ翻译fānyìwéi嫉妒jídù”。(LìngjiànTài6:23;20:15de注释zhùshì

希腊人Xīlàrén这个Zhège女人nǚrénshì以色列人Yǐsèlièrénde祖籍zǔjí可能kěnéngshì希腊Xīlà。(Lìngjiàn词语cíyǔ解释jiěshì

叙利亚Xùlìyàde腓尼基Féiníjī希腊语Xīlàyǔ原文yuánwénshìyóu叙利亚Xùlìyà腓尼基Féiníjīliǎng部分bùfen组成zǔchéng之所以Zhīsuǒyǐyǒu这样zhèyàng名称míngchēnghěn可能kěnéngshì因为yīnwèi腓尼基Féiníjīcéngshì罗马Luómǎ行省xíngshěng叙利亚Xùlìyàde部分bùfen。(LìngjiànTài15:22de注释zhùshìzhèjié经文jīngwén这个zhège女人nǚrénchēngwéi腓尼基Féiníjī妇女fùnǚhuò迦南Jiānán妇女fùnǚ

儿女Érnǚ……小狗xiǎogǒu根据Gēnjù摩西Móxī法典fǎdiǎngǒushì不洁bùjiéde动物dòngwù因此yīncǐzài圣经Shèngjīngzhōnggǒu这个zhège常常chángchángdàiyǒu贬义biǎnyì。(11:27;Tài7:6;Féi3:2;22:15不过Búguò马太Mǎtài15:26马可Mǎkězài记载jìzǎi耶稣Yēsūzhèduàn对话duìhuàshídōuyònglezhǐxiǎo形式xíngshìde意思yìsishì小狗xiǎogǒuhuò家养jiāyǎngdegǒu”。Zhè也许yěxǔ显示xiǎnshì耶稣Yēsū当时dāngshíyòngdeshì外族人wàizúrénduì家养jiāyǎng宠物chǒngwùde昵称nìchēng这样zhèyàngdeyòngràng耶稣Yēsūsuǒzuòde对比duìbǐ没有méiyǒu那么nàme尖锐jiānruì以色列人Yǐsèlièrénzuò儿女érnǚ”,外族人wàizúrénzuò小狗xiǎogǒu”,显然xiǎnránshìxiǎng说明shuōmíng优先yōuxiān次序cìxùZàiyǒu孩子háiziyòuyǒu小狗xiǎogǒude人家rénjiā食物shíwù通常tōngchánghuìxiāngěi孩子háizi

德卡波利斯Dékǎ-bōlìsīJiàn词语cíyǔ解释jiěshì以及yǐjí附录fùlùB10

yǒu言语yányǔ障碍zhàngʼàide聋人lóngrén只有Zhǐyǒu马可Mǎkědào耶稣Yēsūzhìhǎole这个zhègeyǒu言语yányǔ障碍zhàngʼàide聋人lóngrén。(7:31-37

dàidàoyuǎn人群rénqúnde地方dìfangZhèshì耶稣Yēsūgěirén治病zhìbìngshíde惯常guàncháng做法zuòfǎ耶稣Yēsū这样zhèyàngzuò可能kěnéngshìxiǎngràng这个zhègerén觉得juéde难堪nánkānxiǎngyàoyòngzuì仁慈réncíde方式fāngshì帮助bāngzhù这个zhègerén

唾沫tuòmo当时Dāngshí有些yǒuxiē犹太人Yóutàirén外族人wàizúrén认为rènwéi唾沫tuòmoshìzhǒng治病zhìbìngde方法fāngfǎ有些yǒuxiē认为rènwéi这个zhège动作dòngzuò表示biǎoshì病人bìngrénjiānghuì得到dédào医治yīzhì所以Suǒyǐ耶稣Yēsū唾沫tuòmo可能kěnéng只是zhǐshì为了wèileràng那个nàgerén知道zhīdào即将jíjiāng得到dédào医治yīzhì无论如何Wúlùn-rúhé耶稣Yēsūbìngshì自己zìjǐde唾液tuòyè当作dàngzuò天然tiānránde药物yàowù

深深Shēnshēn叹息tànxī马可Mǎkě常常chángchángdào耶稣Yēsūde感受gǎnshòu这些zhèxiē细节xìjié可能kěnéngshì感情gǎnqíng丰富fēngfùde彼得Bǐdé告诉gàosude。(Lìngjiàn马可福音Mǎkě Fúyīn简介jiǎnjiè”)zuò深深shēnshēn叹息tànxīde希腊语Xīlàyǔ动词dòngcí可能kěnéngzhǐbiān叹息tànxībiān祷告dǎogàozhè表明biǎomíng耶稣Yēsū不但búdàn非常fēicháng同情tóngqíng那个nàgerén甚至shènzhìwèiquán人类rénlèi遭受zāoshòude苦难kǔnànér感到gǎndào痛苦tòngkǔ罗马书Luómǎshū8:22dàoshòuzàode众生zhòngshēng一起yìqǐ呻吟shēnyín”,原文yuánwénjiùyòngle相关xiāngguānde动词dòngcí

厄法塔Èfǎtǎ原文Yuánwénde希腊Xīlà语词yǔcíshìyóu希伯来语Xībóláiyǔ转写zhuǎnxiěérchéngdeYǒurén认为rènwéi这个zhègeyuán希伯来Xībólái语词yǔcí词根cígēnér后者hòuzhězài以赛亚书Yǐsàiyàshū35:5zuò开通kāitōng”。耶稣Yēsūyòngde这个zhège肯定kěndìnggěi当时dāngshí在场zàichǎngderén也许yěxǔshì彼得Bǐdéliúxiàle深刻shēnkède印象yìnxiàng这个zhègerén后来hòulái可能kěnéng耶稣Yēsūdeyuánhuà告诉gàosule马可Mǎkě圣经Shèngjīng只有zhǐyǒu直接zhíjiē引用yǐnyòng耶稣Yēsūdeyuánhuà类似lèisìde例子lìzishì塔利塔Tǎlìtǎ·库米Kùmǐ”。(5:41

多媒体资料