ESE mak lón Paipel ineet Jesus a uputiw. Iwe nge, a wor pwóróus mi pwúng fán iten ach sipwe tongeni apasa pwe ese uputiw fán December.

Ekieki mwo pwóróusen weather lón ena atun lón Petleem, ikewe Jesus a uputiw ie. A kan ffééú me púng rán lón Kislew (November me December) iten án chón Jus maram. Ewe maram mwirin a iteni Tebeth (December me January). Ina ewe maram a kon ffééú seni meinisin, iwe fán ekkóch, a púng sno wóón ekkewe chuuk. Sipwe ppii met ewe Paipel a apasa usun pwóróusen weather lón ena fénú.

 Ewe chón makkeei Paipel Esra, a erá pwe a kan ffééú me púng rán fán ewe maram Kislew. Mwirin án Esra makkeei pwe chómmóng aramas ra chufengen lón Jerusalem “lon rüen ränin ewe atiuen maram [Kislew],” a pwal makkeei pwe ekkena aramas ra “chechech . . . pokiten püngümongun üt.” Iei alon ekkena aramas lón ena atun: “A pwal fansoun püngümongun üt. Äm aisap tongeni ütä lon ei leni mi amassawa.” (Esra 10:9, 13; Jeremaia 36:22) Iwe, sia weweiti ewe popun ekkewe chón masen siip me néúr kewe man resap tongeni nóm lúkún lepwin fán December lón ekkena fénú.

Iwe nge, a mak lón Paipel pwe ekkewe chón masen siip ra nóm lemasies lón ewe pwinin atun Jesus a uputiw. Nge ewe soumakken Paipel itan Lukas a áiti ngenikich pwe lón ena fansoun ekkewe chón masen siip ra “nonom lemälen ewe fanü, ra tümwünü folenier pwiin sip lepwin” arap ngeni Petleem. (Lukas 2:8-12) Nengeni mwo pwe ekkena chón masen siip ra nónnóm lúkún, sap chék usun ar kunou fetál lúkún lerán nge ra foleni néúr kewe man  lemasies lepwin. Ena pwóróus usun ar nónnóm lúkún a itá tipeeú ngeni minne aramas ra kan féfféri fán December lón Petleem lón fansoun affééú me púngún út? Aapw. Ina popun, ekkewe mettóch ra fis le atun uputiwen Jesus ra affata pwe ese uputiw fán December. *

A mak lón Paipel wesewesen ránin án Jesus máló nge ese mak wesewesen ránin an uputiw. Iwe, a áchema ngenikich alon King Salomon ei: “Iteüöchün eman a mürina seni lö mi aüchea, nge ränin än eman mäla a aüchea seni ränin an uputiu.” (Än Salomon Afalafal 7:1) Ina minne, sisap máirú pwe Paipel a awora chómmóng tichikin pwóróusen án Jesus angangen afalafal me an máló nge a chék chókisikis pwóróusen an uputiw.