1, 2. Met Jesus a féri lón pwinin ewe Nisan 14, ier 33? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

 LÓN pwinin ewe Nisan 14, ier 33, ewe maram lón Jerusalem a unus. Jesus me néún kewe aposel ra féri ewe Pasofer, áchechchemenien án Jiowa angasaaló ewe mwúún Israel seni ar fétek lón Isip 1,500 ier ra ló. Mwirin, Jesus a féri eú mwéngéén lefááf mi kkóló aúchean fiti néún kewe 11 aposel mi tuppwél, nge ina met néún kewe chón káé repwe féfféri iteiten ier pwe repwe chechchemeni an máló. *​—Mat. 26:1, 2.

² Jesus a iótekin kilisou wóón ewe pilawa ese lefen, mwirin a pásini me apasa: “Oupwe angei o mongö.” Mwirin, a angei ewe kapen wain, a pwal iótek, me erá: “Ämi meinisin oupwe ün seni.” (Mat. 26:26, 27) Jesus ese pwal ngeni ekkena chón káé mi tuppwél och sókkun mwéngé, nge lón ena pwinin mi fókkun lamot a áiti ngeniir chómmóng mettóch.

3. Menni kapas eis sipwe pwóróus wóón lón ei lesen?

³ A ina usun án Jesus poputááni Áchechchemenien an we máló, ewe a pwal iteni “Fááfen Ach Samol.” (1 Kor. 11:20, NW)  Neman ekkóch repwe eis: Pwata sipwe féri áchechchemenien án Jesus máló? Met weween ewe pilawa me ewe wain? Ifa usun sia tongeni ammólnatá fán iten ewe Áchechchem? Itá ié epwe mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain? Me ifa usun Chón Kraist repwe pwáraatá pwe ra aúcheani met ewe Paipel a apasa usun ar ápilúkúlúk?

4. Málóón Jesus a atufichikich le kúna met?

⁴ Pokiten kich mwirimwirin Atam, iwe, sia álemwiri tipis me máló. (Rom 5:12) Aramas mi tipis rese tongeni ngeni Kot méén kepichin pwisin manawer are manawen ekkewe ekkóch. (Kölf. 49:6-9) Nge Jesus a awora ewe méén kepich ren an fangóló manawan we mi unuséch fán itach. Ren an eáni asor ena méén kepich ngeni Kot, a atufichi ach sipwe ngaseló seni tipis me máló me angei ewe liffang manaw esemuch.​—Rom 6:23; 1 Kor. 15:21, 22.

5. (a) Ifa usun sia silei pwe Kot me Kraist ra tongei aramas? (b) Pwata sipwe fiti áchechchemenien án Jesus máló?

⁵ A pwáló án Kot tongei aramas ren an awora ewe méén kepich. (Joh. 3:16) Án Jesus fangóló manawan fán itach a ánnetatá pwe i a pwal tongekich. Pwal mwo me mwen an feitiw fénúfan, a “pwapwa ren ekewe aramasen fanüfan.” (SalF. 8:30, 31) Ach aúcheani met Kot me Néún we ra féri fán itach epwe amwékútúkich le fiti áchechchemenien án Jesus máló. Pún ina met Jesus a allúkú ngenikich ach sipwe féri, a erá: “Iei met oupwe föri pwe oupwe chechemeniei.”​—1 Kor. 11:23-25.

6. Met sia weweiti usun ewe pilawa me ewe wain lón ewe Áchechchem?

⁶ Ekkóch aramas mi fiti lamalam ra apasa pwe Jesus a fós usun wesewesen pwisin inisin me chchaan pún a erá: “Iei inisi,” me “Iei chai.” (Mark. 14:22-24) Ina popun ra lúkú pwe ren och manaman, ewe pilawa a wesewesen wililó ngeni futuken Jesus me ewe wain a wililó ngeni chchaan lón ena atun. Nge esap ina met a fis. Inisin Jesus fiti chchaan me ewe pilawa ese wor iis lón ra nóm mwen mesen ekkewe aposel. A ffat pwe Jesus a chék eáni áwewe pwe ewe pilawa a wewe ngeni inisin. Fán chómmóng a kan áeá ekkena esin kapas áwewe atun a asukula aramas. Iwe Jesus a mochen sipwe weweiti pwe ewe pilawa me ewe wain, minen lios chék.​—Joh. 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1.

7. Met ewe pilawa ese lefen a wewe ngeni?

⁷ Lón ena pwinin mi kkóló aúchean, Jesus a áeá ewe pilawa ese lefen lusun ewe ra áeá lón ewe Pasofer. (Eks. 12:8) Fán ekkóch lón ewe Paipel ewe kapas lefen a wewe ngeni tipis. (Mat. 16:6, 11, 12; Luk. 12:1) Iwe, ewe pilawa ese lefen Jesus a áeá a wewe ngeni inisin we mi unuséch. (Ipru 7:26) Ina popun lón ewe Áchechchem, sia áeá pilawa ese lefen.

8. Met ewe wain a liosuetá?

⁸ Ewe wain Jesus a áeá lón ewe Nisan 14, ier 33, a liosuetá chchaan. Pwal ina usun chék ewe wain sia áeá lón ewe Áchechchem lón ei fansoun. Me lón ewe leeni lúkún Jerusalem, itan Kolkota, chchaan Jesus a niniló fán iten “amusamusen . . . tipis.” (Mat. 26:28; 27:33) Pokiten ewe pilawa me ewe wain lón ewe Áchechchem ra liosuetá án Jesus we asor mi unuséch mi kawor fán iten aramas mi álleasochis, me sia aúcheani ena kókkót mi fiti tong, iwe, a fich ngenikich meinisin ach sipwe ammólnatá iteiten ier ngeni ewe Fááfen Ach Samol.

9. (a) Pwata a lamot sipwe fitipachei ewe kókkótun álleaan Paipel fán iten ewe Áchechchem? (b) Met ka meefi ren ewe méén kepich?

⁹ Ach fitipachei ewe kókkótun álleaan  Paipel fán iten ewe Áchechchem mi nóm lón ewe puk Etittina Paipel Iteiten Rán, sia tongeni ekilonei met Jesus a féri me mwen chék an máló. Ach féri ei epwe tongeni álisikich le ammólnatá letipach fán iten ewe Fááfen Ach Samol. * Emén Chón Kraist fefin a apasa: “Sia mwétéresiti ewe Áchechchem. Iteiten ier a lapóló aúchean. Ua chechchemeni ai úkkúútá lón ewe funeral home . . . akkattola semei we mi áchengicheng [mi má] me ua wesewesen meefi kilisou seni alóllóólun letipei ren ewe méén kepich. . . . Pwúngún, ua silei meinisin ekkewe wokisin me ua tongeni áweweer! Nge lupwen ua meefi ámmetekin ewe mettóch máló, ua kerán meefi watteen chengel lón letipei ren met epwe pwénútá fán itach pokiten ewe méén kepich mi aúchea.” Atun sipwe ammólnatá ngeni ewe Áchechchem, epwe éch sipwe ekieki ifa usun án Jesus méén kepich a angasakicheló seni riáfféún tipis me máló.

10. Ifa usun ach ammólnatá ngeni ewe Áchechchem a pwal tongeni weneiti kókkótun ach angangen afalafal?

¹⁰ Ach ammólnatá ngeni ewe Áchechchem epwe pwal kapachelong kókkótun alapaaló ach angangen afalafal, neman sipwe fiti angangen auxiliary pioneer. Atun sia etiwa ekkewe chón káé Paipel me pwal ekkóch aramas ngeni ewe Fááfen Ach Samol, sipwe meefi pwapwa ren ach fós ngeniir usun Kot, Néún we, me ekkewe feiéch repwe tori ekkewe aramas mi apwapwaai Jiowa me mwareiti i.​—Kölf. 148:12, 13.

11. Ifa usun ekkóch chón Korint ra mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain lón napanap mi ésúfélúngaw?

¹¹ Atun ka ammólnatá fán iten ewe Fááfen Ach Samol, ekieki usun met aposel Paulus a makkeei ngeni ewe mwichefelin Chón Kraist lón Korint. (Álleani 1 Korint 11:27-34.) Paulus a erá pwe emén mi mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain nge ese fich ngeni, a “tipis ngeni inisin ach Samol [Jesus Kraist] me chaan.” Iwe, a lamot emén mi kepit epwe “akomwen atittina manauan,” mwirin epwap mwéngé me ún. Nge ika ese féri ena, a “atoto apwüng won ren an mongö me ün.” Pokiten ar féffér ese pwúng, chómmóng chón Korint ra “samau o apwangapwang, nge ekoch ra fen mäla [lón pekin lúkú].” Eli ekkóch ra kon mwéngémmong me únnúmmóng me mwen are  atun ewe Áchechchem, iwe ra mélúlú. Pokiten ar mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain lón napanap mi ésúfélúngaw, iwe, Kot ese pwapwa rer.

12. (a) Paulus a alélléfengeni ewe Áchechchem ngeni met, me ifa ewe kapasen éúréúr a ereni chókkewe repwe mwéngé me ún? (b) Met emén mi mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain epwe féri ika a tipis watte?

¹² Paulus a alélléfengeni ewe Áchechchem me eú mwéngéfengen, me a éúréúra ekkewe repwe mwéngé me ún: “Ouse tongeni un seni non an ewe Samol kap o pwan non an ekkewe setan kap, ouse tongeni mongo won an ewe Samol chepen o pwan won an ekkewe setan chepen.” (1 Kor. 10:16-21, Kapasen God) Ika emén a mwéngé me ún ekkewe minen lios atun ewe Fááfen Ach Samol nge a féri eú tipis watte, iwe a lamot epwe kútta álillis lón pekin lúkú. (Álleani James 5:14-16.) Ika a féri ‘sokun föför epwe pwärätä pwe a aier,’ iwe, ese asúfélúngawa án Jesus we asor atun a mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain lón ewe Áchechchem.​—Luk. 3:8.

13. Pwata a múrinné ach sipwe iótek fán iten ewe ápilúkúlúk Kot a ngenikich?

¹³ Atun sia ammólnatá ngeni ewe Áchechchem, epwe múrinné ika sipwe iótek me ekilonei ewe ápilúkúlúk Kot a ngenikich. Sise fókkun mochen ésúfélúngawa án Jesus we asor. Iwe, sisap mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain ika pwe ese fataffatéch ngenikich pwe kich emén mi kepit. Iwe, ié chék a tongeni mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain?

14. Ifa usun ewe pwonen etipeeú mi fé a weneiti án emén mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain?

¹⁴ Chókkewe mi fich ngeniir ar repwe mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain, ra unusen lúkúlúk pwe ra kapachelong lón ewe pwonen etipeeú mi fé. Iei met Jesus a erá usun ewe wain: “Ei kap iei än Kot we pwon mi fö lon chai.” (1 Kor. 11:25) Jiowa a oesini me ren ewe soufós Jeremaia pwe epwe féri eú pwonen etipeeú mi fé nge epwe sókko seni ewe pwonen etipeeú mi lóngólóng wóón ewe Allúk ngeni ekkewe chón Israel. (Álleani Jeremaia 31:31-34.) Kot a féri ewe pwonen etipeeú mi fé ngeni ekkewe chón Israel lón pekin lúkú. (Kal. 6:15, 16, Testament Mi Fö) Ei pwonen etipeeú a tufich ren án Jesus máló. (Luk. 22:20) Jesus i ewe Chón Affér fán iten ewe pwonen etipeeú mi fé, me ekkewe mi kepit mi tuppwél, chón ewe pwonen etipeeú mi fé, repwe fiti Jesus lón láng.​—Ipru 8:6; 9:15.

15. Ié kewe chón ewe pwonen etipeeú fán iten eú Mwú, me menni feiéch repwe kúna ika ra tuppwél?

¹⁵ Chókkewe a fich ngeniir ar repwe mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain ra silei pwe iir chón lón ewe pwonen etipeeú fán iten eú Mwú. (Álleani Lukas 12:32.) Ei pwonen etipeeú a ffér lefilen Jesus me néún kewe mi kepit mi tapweló mwirin, iir mi fiti “lon an riaföü.” (Fil. 3:10) Ekkewe mi kepit mi tuppwél ikenái pwal iir chón ena pwonen etipeeú. Iir repwe fiti Kraist le nemenem lón láng usun king tori feilfeiló. (Pwär. 22:5) A fich án ekkena aramas repwe mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain atun ewe Fááfen Ach Samol.

16. Áweweei weween Rom 8:15-17.

¹⁶ Ekkewe mi kepit ra fókkun lúkúlúk pwe iir néún Kot me ra tongeni mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain. (Álleani Rom 8:15-17.) Paulus a erá pwe ra apasa: “Sam! [“Appa,” TF] Semei!” Ena kapasen Aramaik “Appa” a pwáraatá tong, usun chék ewe kapas “papa,” me pwal súfél, usun ewe kapas “sam.” A pwáraatá usun ewe riri mi kkóló aúchean lefilen ekkewe mi kepit me Jiowa lupwen i a ‘atolongeer lon tettelin nöün’ me ren ewe manaman mi fel. Ra fókkun  silefichi pwe iir néún Jiowa kewe mi kepit pún an manaman mi fel a “pwäri” ngeniir. Sap minne rese mochen manaw wóón fénúfan. Iir ra silei pwe ika ra tuppwél tori máló, repwe fiti Jesus le king lón láng. Ra pwal silei pwe Jiowa, ‘ewe Emon mi Fel a fen epitir’ ren an we manaman. Ikenái, a chék wor fitemén lusun néún Kot kewe 144,000 ra chúen nónnóm wóón fénúfan. (1 Joh. 2:20, TF; Pwär. 14:1) Ra meefi pwe ra fókkun pacheéch ngeni Jiowa pwe ra apasa “Appa,” “Semei!”

17. Ifa án ekkewe mi kepit ápilúkúlúk, me ifa usun ra silei pwe iir mi kepit?

¹⁷ Ika en emén Chón Kraist mi kepit, kopwe pappani lón pwisin óm iótek óm ápilúkúlúkún kúna manaw lón láng. Lupwen Paipel a fós usun ewe “fin apwüpwülü” a wor an “pwon pwe epwe pwülüeni” ewe Mwán Apwúpwúlú lón láng, Jesus Kraist, ka silei pwe a weneituk, me ka mwétéresiti ena. (2 Kor. 11:2; Joh. 3:27-29; Pwär. 21:2, 9-14) Lupwen Kot a pwáraaló lón an we Kapas usun an tong ngeni néún kewe mi kepit, ka silei pwe a fós ngonuk. Me lupwen ka álleani lón Paipel ekkewe kapasen emmwen fán iten ekkewe mi kepit, ewe manaman mi fel a amwékútuk le álleasochisiir. Án Kot manaman mi fel fitifengen me ekiekum me letipom ra pwár ngonuk pwe ka eáni ewe ápilúkúlúkún kúna manaw lón láng.

18. Ifa ewe ápilúkúlúk fán iten ekkewe ‘ekoch sip,’ me met meefiom ren ei ápilúkúlúk?

¹⁸ Iwe nge, ika en chón ewe “mwich mi fokun chocho,” seni ekkewe ‘ekoch sip,’ Kot a ngonuk ewe ápilúkúlúkún kúna manaw wóón fénúfan. (Pwär. 7:9; Joh. 10:16) Ka mochen manaw lón Paratis tori feilfeiló chék, me ka meefi pwapwa atun ka ekilonei met Paipel a apasa usun manaw wóón fénúfan lón mwachkkan. Ka mwétéresiti óm kopwe pwapwaiti ewe kinamwe mi somwoló atun kopwe nóm ren chón óm famili me ekkewe pwal ekkóch aramas mi pwúng. Ka fókkun mochen kúna ewe fansoun esap chúen wor echik, mwelele, riáfféú, semmwen, me máló. (Kölf. 37:10, 11, 29; 67:6; 72:7, 16; Ais. 33:24) Ka mwétéresiti ewe atun kopwe souni attongeom kewe repwe manawsefál. (Joh. 5:28, 29) A ifa me kinisoum ngeni Jiowa ren ei ápilúkúlúk mi amwarar! Inaamwo ika kese mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain, nge ka fiti ewe Áchechchem pokiten ka aúcheani ewe asoren méén kepich Jesus a awora.

19, 20. (a) Ifa usun epwe tongeni pwénútá óm ápilúkúlúk me ren Kot? (b) Pwata kopwe fiti ewe Fááfen Ach Samol?

¹⁹ Ikaamwo ka eáni ewe ápilúkúlúkún kúna manaw wóón fénúfan are lón láng, nge epwe chék pwénútá ika pwe ka anganga óm lúkúlúk wóón Jiowa Kot, Jesus Kraist me ewe méén kepich. Ren óm fiti ewe Áchechchem, epwe suuk ngonuk óm kopwe ekilonei óm ápilúkúlúk me óm aúcheani watteen lamoten án Jesus máló. Iwe, achocho ngeni óm kopwe emén me lein ekkewe fite million aramas seni unusen fénúfan repwe fiti ewe Fááfen Ach Samol epwe fis lón ekkewe Leenien Mwich are lón pwal ekkóch leeni, mwirin tuputiwen ewe akkar lón Enimu, April 3, 2015.

²⁰ Óm fiti ewe Áchechchem a tongeni alóllóólaaló óm aúcheani án Jesus asoren méén kepich. Óm aúselingéch ngeni ewe afalafal neman epwe amwékútuk le pwáraatá tong ngeni chón órum ren óm áiti ngeniir met ka káé usun án Jiowa tong me minne a tipeni fán iten aramas. (Mat. 22:34-40) Iwe, kopwe fókkun achocho ngeni óm kopwe fiti ewe Fááfen Ach Samol.