1-2. Pwata Jiowa a férikich lón ewe napanap sia tongeni meefi pwapwa atun sia fang?

 LUPWEN Jiowa a féraatá aramas, a fériir fitifengen me ewe tufich ar repwe alapaaló ar pwapwa le fang, lap seni ar angei. (Féf. 20:35) Ena, a itá wewe ngeni pwe sise pwapwa atun emén a liffang ngenikich? Aapw. Kich meinisin sia pwapwa atun a torikich och liffang. Iwe nge, a fen kon lap ewe pwapwa sia meefi iká kich ewe chón fangoló. Ren enletin, án Jiowa férikich lón ei esin napanap iei eú feiéchúch. Pwata?

² Pokiten Jiowa a férikich lón ena esin napanap, sia tongeni alapaaló ach pwapwa. Sia tongeni féri ena ren ach kúkkútta ifa ussun sia tongeni fang ngeni ekkewe ekkóch me apwénúetá. A ifa me amwararen án Jiowa férikich lón ena esin napanap!—Kölf. 139:14.

3. Pwata Jiowa i “ewe Kot mi pwapwa”?

³ Pokiten ewe Paipel a apasa pwe chókkewe mi fang ngeni ekkewe ekkóch iir ra pwapwa, ina minne sia mwittir weweiti popun Jiowa “ewe Kot mi pwapwa.” (1 Tim. 1:11) I ewe áeménún chón fang ngeni ekkewe ekkóch me ese wor emén epwe luló minne a fang lap seni minne Jiowa a fang. Pokiten Jiowa, “sia manaw me mwékútúkút, me nónnóm.” (Féf. 17:28) Ewer, “meinisin sókkun liffang mi múrinné me meinisin sókkun liffang mi unuséch” ra feito seni Jiowa.—Jem. 1:17.

4. Met epwe álisikich le meefi watteen pwapwa?

⁴ Ese mwáál, kich meinisin sia mochen meefi ewe watteen pwapwa mi pop seni ach fang ngeni ekkewe ekkóch. Sia tongeni féri ena ren ach áppirú án Jiowa fangafangéch. (Efi. 5:1)  Atun sia káé ussun ena lón ei lesen, sipwe pwal káé met sia tongeni féri iká sia meefi pwe ekkewe ekkóch rese kilisou ngenikich ren met sia féri fán iter. Ekkena mettóch repwe álisikich le sópweeló ach fang ngeni ekkewe ekkóch, me ach féri ena epwe alapaaló ach pwapwa.

ÁPPIRÚ FANGAFANGÉCHÚN JIOWA

5. Ikkefa ekkóch mettóch Jiowa a fang ngenikich?

⁵ Ikkefa ekkóch mettóch Jiowa a pwapwa le fang ngenikich? Ikkeei ekkóch me leir. Jiowa a fang ngenikich met sia osupwangan. Eli esap fansoun meinisin epwe wor rech ekkewe mettóch mi ekinamwei manawach, nge kilisou ngeni Jiowa pún lape ngenikich a nóm rech met ekkewe sia osupwangan. Áwewe chék, a atufichi an epwe wor anach, úfach, me leeniach. (Kölf. 4:8; Mat. 6:​31-33; 1 Tim. 6:​6-8) Itá Jiowa a chék awora minne sia osupwangan lón pekin áion pokiten ina wisan? Esap fókkun ina! Nge pwata Jiowa a féri ena fán itach?

6. Met sia káé seni Mattu 6:​25, 26?

⁶ Jiowa a awora ngenikich met sia osupwangan lón pekin áion pokiten a tongekich. Ekieki alon Jises ei lón Mattu 6:​25, 26. (Álleani.) Jises a eáni kapas áwewe ekkewe mettóch Jiowa a fériir. Iei met a apasa ussun ekkewe machchang: “Iir rese fótuki féún pwikil are rese kinikin are ionaalong lón imwen iseis.” Iwe nge, katol met a erá mwirin: “Sememi we lón láng a amwéngééniir.” Mwirin Jises a pwal erá: “Esap pwe oua aúchea lap seniir?” Ifa ewe lesen a mochen sipwe káé seni ena pwóróus? Me ren Jiowa, ekkewe chón fel ngeni ra fókkun aúchea lap seni férian kewe man. Iká Jiowa a ekieki osupwangen ekkewe man, sia tongeni lúkúlúk pwe i epwe awora met ekkewe mi lamot ngenikich! Jiowa a ussun emén sam mi chúngú chón an famili, a awora met ra osupwangan pokiten a fókkun tongeer.—Kölf. 145:16; Mat. 6:32.

7. Met sia tongeni féri le áppirú án Jiowa fangafangéch? (Pwal ppii ewe sasing.)

⁷ Sia tongeni áppirú Jiowa le fang ngeni ekkewe ekkóch met ra osupwangan pokiten sia tongeer. Áwewe chék, ka silei ussun emén chienach chón lúkú mi osupwangen anan mwéngé are úfan? Jiowa a tongeni néúnéú en le álisi ena emén. Néún Jiowa aramas ra kon silleló ren ar fangafangéch atun fisin ekkewe feiengaw watte. Áwewe chék, atun ewe COVID-19 pandemic chienach kewe ra kan álillisfengen, ra awora mwéngé, úf, me pwal ekkóch mettóch ngeni ekkewe mi osupwang. Chómmóng ra pwal awora monien álillis fán iten ewe angang wóón unusen fénúfan. Ena moni a  álisi chienach kewe ekis meinisin, iir kewe mi nóm lón osupwang pokiten feiengaw watte. Chókkana ra apwénúetá masouen Ipru 13:​16, ewe mi apasa: “Ousap ménúki le eáni féfféréch me áeáái ekkewe ekkóch met mi wor remi, pún Kot a fókkun pwapwa ren ekkena esin asor.”

8. Ifa ussun Jiowa a álisikich ren an fang ngenikich péchékkúl? (Filipai 2:13)

⁸ Jiowa a fang péchékkúl. Jiowa a pwapwa le fang an péchékkúl ese wor aúkúkún ngeni néún kewe aramas mi túppwél. (Álleani Filipai 2:13.) Ka fen piin iótek me tingor óm péchékkúl le ú ngeni eú sóssót are péchékkúl le likiitú fán eú watteen weires mi toruk? Eli ka fen pwal iótek pwe kopwe péchékkúl le féri ekkewe mettóch a lamot kopwe féri lón ewe rán. Lupwen a pélú óm iótekin tingoren péchékkúl, ka tongeni tipeeú ngeni met Paul a makkeei, a apasa: “Pún a wor ái péchékkúl lón mettóch meinisin ren ewe emén mi fang ngeniei manaman.”—Fil. 4:13.

9. Ifa ussun sia tongeni áppirú án Jiowa fang an péchékkúl? (Pwal ppii ewe sasing.)

⁹ Ese wor rech ewe esin péchékkúl ussun ewe mi nóm ren Jiowa. Sise pwal tongeni fang péchékkúl ngeni ekkewe ekkóch ussun Jiowa. Nge sia tongeni áppirú i ren ach áeá ach péchékkúl le álisi ekkewe ekkóch. Áwewe chék, sia tongeni álisi ekkewe chinnap are mi semmwen ren ach féri angangen lón imwer are ló kamé met ra mochen. Iká kich mi tufich ngeni, sia tongeni álillis lón elimelimen me túmúnún ewe Leenien Mwiich. Iká sia áeá ach péchékkúl le féri ekkena mettóch, a efeiéchú chókkewe mi fel ngeni Jiowa.

10. Ifa ussun sia tongeni apéchékkúla ekkewe ekkóch ren ach kapas?

¹⁰ Chechchemeni pwe ka pwal tongeni apéchékkúla ekkewe ekkóch ren óm kapas. Ka tongeni ekieki emén epwe meefi péchékkúlen letipan iká ka apúnga? Ka silei emén mi osupwangen ourur? Iká ewer, iwe kopwe esilei ngeni pwe ka chúngú. Ka tongeni ló chuuri, kékkéri wóón phone, mak ngeni lón taropwe, email ngeni, are text ngeni. Kosap kon aúreki met kopwe apasa. Fitu chék kapas mi pop seni letipom, eli ina chék met a lamot ngeni chienom na chón lúkú an epwe sópweeló an túppwél are meefi ápilúkúlúk.—SalF. 12:25; Efi. 4:29.

11. Ifa ussun Jiowa a fang an tipáchem ngeni ekkewe ekkóch?

¹¹ Jiowa a fang tipáchem. Ewe chón káé Jemes a apasa: “Iká emén me leimi a osupwangen tipáchem, epwe tittingorei Kot, iwe, epwe angei, pún Kot a fangafangéch ngeni meinisin me esap song ngeni ena emén mi tingor.” (Jem. 1:5) Ena wokisin a áiti ngenikich pwe Jiowa ese máicha wóón an tipáchem. A fangafangéch le ngeni ekkewe ekkóch. Jemes a pwal  erá pwe lupwen Jiowa a fang tipáchem, i “esap song ngeni ena emén mi tingor.” Ese fókkun mochen ach sipwe meefi weires atun sia tingorei an emmwen. Ren enletin, a fen pesekich ach sipwe kútta emmwen seni.—SalF. 2:​1-6.

12. Ifa ussun sia tongeni áiti ngeni ekkewe ekkóch met sia silei?

¹² Nge ifa ussun kich? Sia tongeni áppirú Jiowa ren ach sipwe áiti ngeni ekkewe ekkóch met sia silei? (Kölf. 32:8) A suuk ngeni néún Jiowa kewe aramas chómmóng alen ar repwe áiti ngeni ekkewe ekkóch met ra silei. Áwewe chék, sia kan ákkáiti ekkewe minefé lón ewe angangen afalafal. Ekkewe mwán mi ásimaw ra mosonottam le álisi ekkewe chónálillisin mwichefel me ekkewe mwán mi papatais ar repwe silei ifa ussun repwe féri wiser kewe lón ewe mwichefel. Me ekkewe mi lipwákéch lón angangen kaúún me túmúnún ekkewe imw sia áeá fán iten ach fel ngeni Jiowa, ra álillis le ákkáiti ekkewe rese kon sipeéch lón ekkena angang.

13. Ifa ussun sia tongeni áppirú napanapen án Jiowa fang tipáchem?

¹³ Achocho le áppirú Jiowa atun óm ákkáiti ekkewe ekkóch. Chemeni pwe Jiowa a fangafangéch an tipáchem. Ina minne, sia pwal ákkáiti ngeni chókkewe mi kákkáé met sia silei. Sise máicha le ákkáiti ekkewe ekkóch pún sise lólilen iká repwe wikich lón ewe angang sia eáni. Sise pwal eáni ei esin ekiek: ‘Ese wor emén a asukulaei! Likit ngeni epwe pwisin káé wóón an.’ Itá néún Jiowa aramas resap fókkun eáni ena esin ekiek. Nge sia fen pwapwa le áiti ngeni ekkewe ekkóch meinisin met sia silei me achocho úkúúkún ach tufich le ákkáitiir. (1 Tes. 2:8) Sia mochen ar “repwe pwal lipwákéch le asukula ngeni ekkewe ekkóch” met ra káé. (2 Tim. 2:​1, 2) Iká kich meinisin sipwe fangafangéch le káéfengen met sia silei, iwe kich meinisin sipwe tipáchem me epwe lapóló ach pwapwa.

LUPWEN SIA MEEFI PWE ARAMAS RESE PWÁÁRI KILISOU

14. Met lape ngeni aramas ra féri atun sia féri mettóch fán iter?

¹⁴ Lupwen sia fang are féri mettóch fán iten ekkewe ekkóch, ákkáeúin ngeni chienach kewe chón lúkú, iir ra kan pwáári ar kilisou ngenikich. Ra tongeni pwáári ar kilisou ren ar mak ngenikich lón taropwe are lón pwal ekkóch napanap. (Kol. 3:15) Lupwen sia rong ekkena esin kapasen kilisou, a lapóló ach pwapwa.

15. Met a lamot ach sipwe chechchemeni iká ekkewe ekkóch rese pwáári kilisou?

¹⁵ Iwe nge, ekkóch aramas rese kan pwáári are apasa ar kilisou ngenikich. Fán ekkóch, ussun itá ekkewe ekkóch rese pwal ekieki meinisin met ekkewe sia féri fán iten ach sipwe álisiir, are mirititi úkúúkún ewe fansoun me péchékkúl sia áeá fán iter me ewe moni sia néúnéú fán iter. Iká a fis ena, ifa ussun sipwe túmúnú pwe sisap lichippúng are letipengaw? Sipwe chemeni masouen ei wokisin Féffér 20:​35, ei ach ei lesen a lóngólóng wóón. Ach pwapwa le liffang ese lóngólóng wóón án aramas kilisou. Sia tongeni filaatá ach sipwe pwapwa le liffang inaamwo iká ussun itá rese pwal áfánni. Met epwe álisikich? Sipwele ppii ekkóch minen álillis.

16. Met sipwe nefótófót wóón atun sia fang?

¹⁶ Nefótófót wóón óm áppirú Jiowa. I a fang ngeni aramas ekkewe mettóch mi múrinné ese lifilifil iká repwe kilisou ren are resap. (Mat. 5:​43-48) Jiowa a pwon pwe iká sia fang nge sise pwal “ápilúkúlúkún angeisefáli och,” iwe, ‘liiwinich epwe lapalap.’ (Luk 6:35) Ena kapas “och,” a pwal tongeni kapachelong ewe kapasen kilisou. Sisap letipengaw iká ekkewe ekkóch rese pwáári ar kilisou ngenikich pún Jiowa epwe kan ngenikich liiwinich ren met sia féri le álisiir, me pokiten kich aramas “mi fang fán pwapwa.”—SalF. 19:17; 2 Kor. 9:7.

17. Ifa ewe popun mi aúchea sia mochen fang ngeni ekkewe ekkóch? (Luk 14:​12-14)

 ¹⁷ Pwal eú mettóch sia tongeni féri ren ach sipwe áppirú Jiowa atun sia fang, ina ach sipwe apwénúetá alon Jises we lón Luk 14:​12-14. (Álleani.) Ewer, ese wor ngawen ach sipwe awasélaéch are pwáári kirekiréch ngeni chókkewe mi pwal tongeni féri ena esin ngenikich. Nge ifa ussun iká sia mirititi pwe fán chómmóng sia fang ngeni ekkewe ekkóch pokiten sia áneán pwe repwe pwal féri ena ngenikich? Iká ina ussun, sipwe achocho le álleasochisi alon Jises na. Sipwe awasélaéchú emén sia silei pwe ese tongeni eliwini ngenikich met sia féri fán itan. Iwe, sipwe pwapwa pún sia áppirú Jiowa. Ena esin ekiek epwe álisikich ach sipwe kan pwappwapwa atun ekkewe ekkóch rese apasa ar kilisou.

18. Met a lamot sisap ekieki me pwata?

¹⁸ Kosap ekieki pwe ekkewe ekkóch rese sile kilisou. (1 Kor. 13:7) Iká ekkewe ekkóch rese apasa ar kilisou, sia tongeni eisini pwisinkich: ‘Iir rese wesewesen sile kilisou, are ra chék ménúkaaló le apasa?’ Eli a wor ekkóch popun pwata rese apasa are pwáári ar kilisou. Eli ekkóch, ra meefi kilisou, nge a weires ngeniir ar repwe apasawu. Eli ekkóch ra sáw le angei álillis seni ekkewe ekkóch, ákkáeúin iká me lóóm iir ra wisen awora álillis ngeni ekkewe ekkóch. Ese lifilifil ewe popun, nge ach tong ngeniir epwe álisikich ach sisap ekiekingaw ngeniir me sipwe chék sópweeló le fang fán pwapwa.—Efi. 4:2.

19-20. Pwata a men álilliséch ach sipwe mosonottam ngeni ekkewe ekkóch atun sia fang? (Pwal ppii ewe sasing.)

¹⁹ Kopwe mosonottam. Ewe king mi tipáchem, Salomon, a fen erá: “Kopwe fangafangöch ngeni aramas, pun mürin chomong rän kopwe angei liwinin.” (SalAf. 11:1) Ekkena kapas ra áiti ngenikich pwe fán ekkóch eli aramas repwe pwáári ar kilisou “mürin chomong rän.” Ina met a fis ngeni emén chienach fefin.

²⁰ Lón ekkewe ier a ló, pwúlúwen emén chónemmwen mi wisen sáifetál a mak ngeni emén  chienach fefin mi kerán papatais, a pesei an epwe sópweeló lón an túppwél ngeni Jiowa. Mwirin wanú ier, ena fefin a mak ngeni pwúlúwen ena chónemmwen mi wisen sáifetál, me erá: “Kese silei ei mettóch, nge úa fókkun mochen kopwe silei pwe ka fókkun álisiei lón ekkewe fansoun.” A pwal sópweeló le apasa: “Minne ka apasa a men pwáári kirekiréch, me úse tongeni ménúkaaló ewe wokisin ka makkeei ngeniei.” a Nemina a apasa ekkewe weires a tori lón ekkewe ier, iwe a erá: “Fán ekkóch, úa mochen fangetá wóón mettóch meinisin me úkútiw le angang ngeni Jiowa. Nge úa kan chechchemeni ewe wokisin ka ngeniei me ina met a apéchékkúlaei ái úsapw fangetá.” A pwal erá: “Ese wor och mettóch a kon apéchékkúlaei lón ekkewe wanú ier ra ló epwe lap seni ena.” Anchangei pwapwaan pwúlúwen ena chónemmwen mi wisen sáifetál atun a tori ena taropwe “mürin chomong rän”! Eli epwe pwal tongeni mwirin fitu fansoun an epwe torikich kapasen kilisou mwirin ach féri och mettóch mi múrinné ngeni emén.

21. Pwata kopwe tipeppós le sópweeló lón óm ákkáppirú fangafangéchún Jiowa?

²¹ Ussun met sia fen káé, Jiowa a férikich fitifengen me ewe tufich mi aúchea. Inaamwo iká sia pwapwa atun a torikich eú liffang, nge a kon lap ach pwapwa atun sia fang. Me sia meefi pwapwa atun sia tongeni álisi chienach kewe chón lúkú, me sia pwal pwapwa atun ra apasa ar kilisou. Iwe nge, ese lifilifil iká repwe kilisou are resap, sia chék pwapwa pwe sia féri minne mi pwúng. Kosap fókkun ménúkaaló pwe ese lifilifil met kopwe fang, “ewe Samol mi Lapalap a tongeni fang ngonuk chomong lap seni” met ka fangoló. (2 Kron. 25:9) Jiowa epwe kan fang ngonuk chómmóng mi lap seni met ka fang ngeni ekkewe ekkóch! Pwal och, atun Jiowa epwe ngenikich liiwinich, ina ewe liiwin mi fókkun múrinné seni meinisin. Ina minne, sipwe tipeppós le sópweeló lón ach ákkáppirú fangafangéchún Semach na lón láng.