Sara * a erá: “Ngang emén mi nisássáw, me ese wor ai lúkúlúk lón ngang. Iwe use kan meefi kinamwe le nóm ren chókkewe iir mi péchéú wóón meefier. Nge ua kan kinamwe le nóm ren emén mi tipepwetete me tipetekison. Ua tongeni uwawu meefiei ngeni ena esin aramas me fós ngeni usun ai kewe osukosuk. Ina usun chiechiei kewe.”

Meefien Sara a pwári pwe ika sia tipepwetete, iwe aramas repwe mochen chiechi ngenikich. Tipepwetete a pwal apwapwaai Jiowa. An we Kapas a pesekich: “Oupwe pwilitalong womi . . . lukpwetete.” (Kol. 3:12) Met weween lukpwetete are tipepwetete? Ifa usun Jesus a pwári tipepwetete? Me ifa usun ena napanap a tongeni alapaaló pwapwa lón manawach?

Emén aramas mi tipepwetete, a angepwetete me kirekiréch lón féfférún ngeni aramas me a chék kinamwe atun a fis och mettóch mi efisi an epwe mángaw.

Tipepwetete ina esissillen emén mi tipeppós lón letipan. Ewe kapasen Krik ewe Paipel a néúnéú ren tipepwetete, a néúnéú le áweweei usun emén oris mi fesir. Ena oris a chúen péchékkúl, nge a fen káit pwe epwe nemenifichi péchékkúlan. Pwal ina usun ren kich, ika sia tipepwetete, sia nemenifichi ach kewe apwangapwangen futuk me chék kinamwe ngeni aramas.

Eli sipwe ekieki, ‘Ese pwúkún nóm rei ei napanap.’ Sia nóm lón ei ótót ikewe mi chéúfetál án aramas nisossong me rese sile mosonottam, iwe eli epwe áweires ngenikich ach sipwe eáni tipepwetete. (Rom 7:19) Iwe, a lamot ach sipwe achocho le ámááraatá tipepwetete, nge án Jiowa we ngún mi fel epwe álisikich le achocho chék le eáni tipepwetete. (Kal. 5:22, 23) Pwata sipwe achocho le ámááraatá tipepwetete?

Tipepwetete a efisi án aramas repwe mochen chiechi ngenikich. Usun chék met Sara a erá me lepoputáán ei lesen pwe sia kan sani le nóm ren ekkewe aramas mi tipepwetete. Jesus a isetiw leenien áppirú mi fókkun múrinné ren an tipepwetete me kirekiréch. (2 Kor. 10:1) Ekkewe mwo semirit rese kon sissilei i ra pwal mwo nge mochen nóm ren.​—Mark. 10:13-16.

Atun sia tipepwetete a túmúnúkich me pwal ekkewe ekkóch. Ika sia tipepwetete, sise kan mwittir mángaw are song. (SalF. 16:32) Tipepwetete a  túmúnú senikich ewe memmeefin mengiringir mi fis seni ach ámeteki emén, nge ákkáeúin emén sia tongei. Me ekkewe ekkóch repwe pwal kúna feiéch seni ach eáni tipepwetete, pwe ika sia tipepwetete, iwe sia nemenifichi meefiach me féfférúch me sisap ámeteki ekkewe ekkóch.

Inaamwo ika a mmen chómmóng wisen Jesus kewe me an angang, nge a tipepwetete ngeni aramas meinisin. Chómmóng aramas lón fansoun we ra riáfféú ren oser kewe mi chou, me a lamot ngeniir apéchékkúl. A ifan me ngasetáár atun Jesus a ereniir: “Oupwe feito rei . . . pun ngang üa lukpwetete o tipetekison”!​—Mat. 11:28, 29.

Ifa usun sipwe káé le tipepwetete usun Jesus? Sipwe káé ewe Paipel pwe sipwe silei ifa usun féfférún Jesus ngeni aramas me met a féri le ataweei met mi áweires. Ach féri ena epwe álisikich le áppirú Jesus atun sia nóm lón ekkewe esin osukosuk mi áweiresi ach sipwe eáni tipepwetete. (1 Pet. 2:21) Sipwe ppii úlúngát mettóch mi álisi Jesus le tipepwetete.

Jesus emén mi enletin tipetekison. Jesus a erá pwe a “lukpwetete o tipetekison.” (Mat. 11:29) Ewe Paipel a kan ochufengeni ekkena ruu napanap pokiten lukpwetete are tipepwetete a riri ngeni tipetekison. (Ef. 4:1-3) Ifa usun ekkena napanap ra ririfengen?

Tipetekison a álisikich ach sisap kon áchichchin me mwittir song. Met Jesus a féri lupwen aramas ra tipimwáál ngeni pwe i emén mi “mongömong” are “ünümong”? A ánnetatá ren napanapen manawan pwe ese pwúng minne ra erá. Pokiten i emén mi tipetekison, a affata fán pwetete pwe “tipachem a pwäla pwe a let ren an kewe föför.”​—Mat. 11:19.

Ika emén a eáni kapas mi ámmetek usun menni fénú ka feito seni, ika en emén mwán are fefin, are óm lewo, iwe pwata kese achocho le pélúweni fán pwetete? Emén mwán mi ásimaw seni South Afrika itan Peter, a erá: “Atun ua mángaw ren met emén a apasa, ua pwisin eisiniei, ‘Ika Jesus ei, met epwe féri?’” Mwirin Peter a pwal erá: “Ua káé ai usap nisossong.”

Jesus a weweiti apwangapwangen aramas. Néún Jesus kewe aposel ra mochen féri minne a pwúng, nge pokiten rese unuséch, iwe rese féri minne mi pwúng iteitan. Áwewe chék, ewe pwinin me mwen án Jesus epwele máló, Petrus, James, me Johannes ra chék akkannut inaamwo ika Jesus a ereniir ar repwe chék neló. Jesus a mirititi pwe “ewe ngün a mochen pwora, nge ewe fituk a apwangapwang.” (Mat. 26:40, 41) Pokiten Jesus a weweiti pwe rese unuséch, iwe ese mángaw rer.

Emén Chón Kraist fefin itan Mandy a nie esiit me lóóm, nge iei a mmen achocho le áppirú án Jesus leenien áppirú le tipepwetete. A erá, “Ua achocho le chemeni pwe aramas meinisin rese unuséch me upwe chék achocho le nefótófót wóón ar kewe napanap mi múrinné, usun chék met Jiowa a féri.” Itá án Jesus weweiti pwe aramas ra apwangapwang epwe pwal tongeni álisuk le tipepwetete ngeni aramas?

Jesus a lúkúlúk wóón Kot. Atun Jesus a nóm wóón fénúfan, a likiitú fán án aramas eriáfféwúmwááli. Aramas ra ekiekingaw usun, oputa, me eriáfféwú. Inaamwo ika ra féri ekkena mettóch ngeni, nge a chék úppós le tipepwetete pokiten a “anomu an apilükülüköch won Kot ewe soukapwüng mi eäni pwüng lon kapwüng.” (1 Pet. 2:23) Jesus a silei pwe Seman we lón láng epwe álisi i le likiitú me epwe apwúngú chókkewe mi eriáfféwúmwááli lón ewe fansoun mi fich.

Ika sia song me sótun fiu ngeni chókkewe mi féfférmwáál ngenikich, eli sipwe fen alapaaló weiresin nónnómuch. Ina popun ewe Paipel a áchema ngenikich pwe “än aramas song esap apwönüetä ewe pwüng Kot a mochen.” (Jas. 1:20) Inaamwo ika a wor popun ach sipwe song, nge sia tongeni mwáálliló pokiten sise unuséch.

Emén Chón Kraist fefin lón Germany itan Cathy, a kan eáni ei ekiek me lóóm, ‘Ika kese pwisin penuk, esap wor ié epwe penuk.’ Nge a siwil an ekiek atun a káé le lúkúlúk wóón Jiowa. A erá: “Ese pwal chúen lamot ai upwe pwisin peniei iteitan. Iei ua sile ai upwe eáni féffér mi fiti tipepwetete pokiten ua silei pwe Jiowa epwe wisen ataweei met mi ngaw wóón ei fénúfan.” Ika en emén a fen piin fisi ngonuk pwúngúngaw,  iwe áppirú Jesus le lúkúlúk pwe Jiowa epwe pwal álisuk le chék tittipepwetete.

Jesus a affata pwe ika sia mochen pwapwa are feiéch, iwe mi lamot ach sipwe tipepwetete. A erá: “Ra feiöch chon tipetekison.” (Mat. 5:5) Sipwe ppii ifa usun tipepwetete a álilliséch lón ekkeei mettóch.

Tipepwetete a ekisikisaaló aúrek lón pwúpwúlú. Iei met emén Chón Kraist mwán itan Robert seni Australia a pwáraatá, “Ua fen eáni kapas mi ámmetek itá úrúrún usap eáni ngeni pwúlúwei we.” A pwal erá: “Mwirin óm eáni ekkena esin kapas mi chou, kese tongeni chék éménúngawoló pwe itá nge kesele fen apasawu. Ua fókkun mengiringir atun ua kúna úkúkún ai ámeteki letipen pwúlúwei we.”

“Kich meinisin sia mwälila fän chomong” lón ach kapas, me ach kapas mi ámmetek a tongeni efisi osukosuk lón pwúpwúlú. (Jas. 3:2) Lón ekkena atun, tipepwetete epwe álisikich le chék mosonoson me nemeni chénawach.​—SalF. 17:27.

Robert a fókkun achocho le ámááraatá mosonoson me an nemenifichi pwisin i. Iwe met mwirilóón? A erá: “Iei, atun a ppiitá tipefesen lefilem me pwúlúwei we, ua achocho le aúselingéch ngeni, kapas pwetete ngeni, me achocho ai usap song.” A pwal erá: “Ám riri me pwúlúwei we a échúló lap seni me mwan.”

Tipepwetete a álisikich le chiechiéch ngeni ekkewe ekkóch. Ekkewe mi nisossong, ese kan chómmóng chiechier. Iwe nge, tipepwetete a atufichikich ‘le tümwünü . . . ewe kinamwe mi rifengenikich.’ (Ef. 4:2, 3) Iei alon Cathy, ewe sia fós usun me mwan, “Atun ua tipepwetete, ua tongeni pwapwaiti ai chiechi ngeni ekkewe ekkóch, inaamwo ika a áweires ai upwe chiechi ngeni ekkewe ekkóch.”

Tipepwetete a atoto kinamwe. Ewe Paipel a eriri “ewe tipachem seni läng” ngeni tipepwetete me kinamwe. (Jas. 3:13, 17) Emén mi tipepwetete a eáni “eu letip mi kinamwe.” (SalF. 14:30) Martin, emén mi fókkun achocho le eáni ewe napanap tipepwetete, a erá, “Iei, use kon chúen péchéú wóón met ekkewe ua mochen epwe fis lón ewe napanap ua sani, me ua pwapwaiti kinamween letipei me ua meefi pwapwa.”

Pwúngún, eli a lamot ach sipwe angang weires le ámááraatá tipepwetete. Emén Chón Kraist mwán a erá, “Ren enletin, tori ikenái fán ekkóch ua kan wesewesen song.” Nge Jiowa, ewe mi peppesekich ach sipwe tipepwetete, epwe álisikich. (Ais. 41:10; 1 Tim. 6:11) Epwe ‘aunusöchükichela.’ Epwe ‘apöchöküla letipach.’ (1 Pet. 5:10) Iwe, sipwe usun ewe aposel Paulus, sipwe tongeni áppirú “än Kraist tekison me kirikiröch.”​—2 Kor. 10:1.