1, 2. (a) Ifa ewe osukosuk chómmóng nau ra kúna, iir kewe semer me iner esap iir chón wesetáán ewe fénú ra nónnóm ie? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe pwóróus wóón lón ei lesen?

 JOSHUA a apasa: “Seni lekúkkúni, ua eáni fósun ewe fénú mama me papa ra feito seni. Ina ewe fós ua eáni lón imwem me lón ewe mwichefel. Nge lupwen ua sussukul ua poputá le sani ai upwe fós lón fósun ewe fénú aua nónnóm ie. Iwe, mwirin chék fitu ier, use chúen eáni ewe fós án semei kewe me inei. Use weweiti ekkewe pwóróus a katowu lón ekkewe mwich me ua meefi pwe ese chúen weneitiei eérenien fénúen mama me papa we, usun esap chúen ngang chón ena fénú.” Chómmóng ra pwal meefieni meefien Joshua na.

² Ikenái, lap seni 240,000,000 aramas rese nónnóm lón ewe fénú ikewe ia ra uputiw ie. Ika en emén sam are in mi mwékút ngeni pwal eú fénú, iwe ifa usun ka tongeni álisi noum kewe pwe repwe tongeni ámááraatá ar tong ngeni Jiowa, me “manaueni ewe manauen let”? (3 Joh. 4) Ifa usun ekkewe ekkóch ra pwal tongeni álillis?

3, 4. (a) Ifa usun ekkewe sam me in ra tongeni isetiw eú leenien áppirú mi múrinné fán iten néúr kewe? (b) Met ekkewe sam me in itá resap ekieki pwe wisen néúr kewe ar repwe awora ngeniir?

³ Ámi kana sam me in, a mmen lamot ámi leenien áppirú mi  múrinné ika oua mochen néúmi kewe repwe ririéch ngeni Jiowa me kúna manaw esemuch. Lupwen néúmi kewe ra kúna pwe oua “chök ekieki lon letipemi ewe Mwün Kot,” iwe repwe káé ar repwe pwal lúkúlúk wóón Jiowa fán iten minne ra osupwangan. (Mat. 6:33, 34) Oupwe akkomwa ámi angang ngeni Jiowa lap seni ámi alapaaló pisekimi. Eáni ewe sókkun manaw mi menemenéch, me túmúnú pwe ousap kon liwinimmang. Oupwe kútta ‘wöümi lon läng,’ weween, án Jiowa chen, lap seni oupwe kútta moni are ‘än aramas repwe mwareitikemi.’​—Álleani Markus 10:21, 22; Joh. 12:43.

⁴ Túmúnú pwe ousap kon alapaaló ámi angang pwe ete angealó ámi fansoun fán iten néúmi kewe. Ámmeef ngeniir pwe oua pwapwa rer lupwen ra filatá le akkomwa Jiowa lón manawer lap seni itetekia are moni fán iten pwisin iir are fán itemi. Ousap eáni ewe ekiek ese pwúng pwe itá úrúrún ekkewe nau repwe awora ngeni semer kewe me iner eú manaw mi fókkun ekinamwe. Chechchemeni pwe esap wisen “semirit repwe iseis ngeni semer kewe me iner, pwe semer me iner ngeni nour kewe.”​—2 Kor. 12:14, Testament Mi Fö.

5. Pwata mi lamot ekkewe sam me in repwe fós ngeni néúr kewe usun Jiowa fán chómmóng?

⁵ Usun met ewe Paipel a oesini, aramas “seni ekewe mwü mi sokola ar kapas” ra fiti án Jiowa we mwicheich. (Sek. 8:23) Nge ika néúmi kewe rese weweéchúti fósun wesetáán fénúemi, epwe tongeni weires ngenikemi ámi oupwe áiti ngeniir ewe enlet. Iir néúmi chón káé mi lamot seni meinisin aramas oua kákkáé ngeniir Paipel, me ar “repwe silei” Jiowa, a wewe ngeni ar repwe kúna manaw esemuch. (Joh. 17:3) Ren án néúmi kewe repwe silei áitien Jiowa kewe, mi lamot oupwe “fos usur” fán chómmóng.​—Álleani Tuteronomi 6:6, 7.

6. Ifa usun néúmi kewe ra tongeni kúna feiéch ren ar silei fósun fénúemi we? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁶ Ese mwáál néúmi kewe repwe sile fósun ewe fénú oua nónnóm lón iei me lón sukul me pwal seni ekkewe ekkóch. Nge repwe silei fósun fénúemi we atun ámi fósfengen iteitan. Lupwen ekkewe nau ra silei fósun fénúemi we, epwe mecheres ar repwe fós ngenikemi me uwawu meefier. Nge mi pwal wor ekkóch feiéch. Lupwen néúmi kewe ra silei lap seni eú fósun fénúfan, a múrinnéló ar tufichin ekiek me a álisiir le weweiti án ekkewe ekkóch aramas ekiek. Epwe pwal tongeni suuki ngeniir ar repwe alapaaló ar angang ngeni Jiowa. Iei met Carolina, seman me inan ra mwékút ngeni pwal eú fénú, a apasa: “Mi apwapwa ai nónnóm lón ewe mwichefel mi eáni eú fósun ekis. A pwal ámmeseik ai awora álillis ikewe ia mi wor osupwangen álillis ie.”

7. Met oua tongeni féri ika a weires ámi oupwe pwóróusfengen me néúmi kewe pokiten a sókkofesen ewe fós oua eáni me ewe ra eáni?

⁷ Iwe nge, lón án ekkewe nau poputá le eérenaaló eérenien me fósun ewe fénú ra nónnóm ie, ekkóch leir neman repwe chipwangeló me pwal mwo nge ménúkaaló fósun wesetáán fénúen semer kewe me iner. Ámi kana sam me in, ika a ina usun néúmi kewe, iwe oua tongeni achocho le mwaren káé ekkóch fósun ewe  fénú oua nóm ie? Epwe mecheres ngenikemi le ámááraatá néúmi kewe le manaweni manawen Chón Kraist ika oua weweiti ar pwóróusfengen, minen apwapwa, me minne ra féri lón sukul, me ika oua tongeni pwisin fós ngeni néúr kewe sense. Pwúngún pwe lupwen emén a káé eú mineféén fós a lamot epwe awora fansoun, epwe angang weires, me epwe tipetekison. Nge ámi féri ena epwe atoto feiéch. Áwewe chék, ika néúmi we ese chúen tongeni rongorong kapas, iwe met, ousap pwal achocho le káé sign language pwe oupwe tongeni pwóróus ngeni? Iwe, pwal ina chék usun, a pwal lamot ngeni ekkewe sam me in ar repwe achocho le káé ewe fós néúr kewe ra fókkun sile me weweiti. *

8. Ifa usun oupwe tongeni álisi néúmi kewe ika ouse sileéchú fósun ewe fénú oua nónnóm ie?

⁸ A tongeni fókkun weires ngeni ekkóch sam me in ar repwe silefichi ewe mineféén fós néúr kewe ra eáni. Iwe epwe tongeni weires ngeniir ar repwe álisi néúr kewe le weweiti “ekewe Toropwe mi Pin.” (2 Tim. 3:15) Ika a ina usun lón ámi famili, ámi mi chúen tongeni álisi néúmi kewe le silefichi me tongei Jiowa. Iei alon emén mwán mi ásimaw itan Shan: “Inem we, emén lipich, a chék ekis an silei ewe fós ám néún kewe aua fókkun silei me weweiti. Ngang me fefinei kewe ause kon lien silei fósun wesetáán fénúan we. Nge lupwen aua kúna an kákkáé, ikkiótek, me achocho úkúkún an tufich le féri ám famili fel iteiten wiik, iwe aua mirititi pwe a mmen fókkun lamot ám aupwe silefichi Jiowa.”

9. Ifa usun ekkewe sam me in ra tongeni álisi néúr kewe mi lamot ngeniir ar repwe káé lón ruu fós?

⁹ Ekkóch nau, neman epwe lamot ar repwe káé usun Jiowa lón ruu fósun fénúfan. Pwata? Pokiten ra eáni eú fós lón sukul me pwal eú lón imwer. Ren ena popun, ekkóch sam me in ra néúnéú ekkewe puk, mettóch mi record, me video lón ekkena ruu fós le álisiir. A ffat pwe mi lamot ngeni ekkewe sam me in mi mwékút ngeni pwal eú fénú ar repwe angang weires le álisi néúr kewe ar repwe ririéch ngeni Jiowa.

10. (a) Ié epwe wisen filatá menni mwichefel ewe famili epwe fiti? (b) Met ekkewe mékúren famili itá repwe féri mwen ar repwe féri eú kefil?

¹⁰ Lupwen “ekewe chon ekis” ra nónnóm lón eú leeni towau seni ekkewe Chón Pwáraatá Jiowa mi eáni ar fós, iwe mi lamot repwe fiti ewe mwichefel mi eáni fósun ewe fénú ra nónnóm ie. (Kölf. 146:9) Nge ika mi wor mwichefel mi eáni fósun wesetáán fénúer mi nóm kkan ngeniir, iwe mi lamot pwe ewe mékúren famili epwe filatá menni mwichefel epwe éch ngeni an famili an epwe fiti. Me mwen an epwe féri ena kefil, epwe akkomw ekiekifichi me iótek usun. Epwe pwal fós ngeni pwúlúwan we me néúr kewe. (1 Kor. 11:3) Met epwe ekieki? Ikkefa ekkewe kapasen emmwen lón Paipel a tongeni álisi lón an kefil?

11, 12. (a) Ifa usun fósun fénúfan a tongeni kkúú án emén nau kúna feiéch seni an fiti ekkewe mwich? (b) Pwata ekkóch semirit rese mochen káé fósun wesetáán fénúen semer kewe me iner?

¹¹ Mi lamot ekkewe sam me in repwe ekieki  met a wesewesen lamot ngeni néúr kewe. Ren án ekkewe semirit repwe weweéchúti ekkewe pwóróus mi enlet lón Paipel, ese naf ekkewe fitu chék awa ra káit lón Paipel lón mwich iteiten wiik. Nge ekieki ei: Lón ekkewe mwich mi fis lón ewe fós ekkewe semirit mi fókkun weweiti, iir ra tongeni mwo nge kúna feiéch ren chék ar nónnóm lón mwich. Neman a watte met ra káé seni ekkena mwich lap seni met semer kewe me iner ra ekieki. Nge neman esap kon ina usun ika rese weweiti ewe fós ra eáni lón mwich. (Álleani 1 Korint 14:9, 11.) Pwal eú, inaamwo ika ewe fós ekkewe semirit ra uputiw lón ina ewe fós mi kkúú ar ekiek me memmeef lekúkkúnúr, nge mi tongeni an epwe siwil. Ren enletin, ekkóch semirit ra tongeni silei le uwawu meefier lón mwich me eáni ar kinikin lón fósun wesetáán fénúen semer kewe me iner, nge minne ra apasa ese feito seni enletin letiper.

¹² Pwal och, mi pwal wor ekkóch mettóch ra tongeni etipetipa letipen emén semirit me lúkún fósun fénúfan. Ina usun ren Joshua, ewe sia fós usun me mwan. Fefinan we itan Esther a erá: “Me ren ekkewe semirit, án semer kewe me iner fós, eéreni, me lamalam ra fókkun ririfengen, iir eú chék.” Ina popun ika ekkewe semirit ra meefi pwe eérenien fénúen semer kewe me iner esap chúen ina ar eéreni, iwe neman resap pwal mochen káé ar we fós me fiti ar we lamalam. Iwe, met semer kewe me iner ra tongeni féri?

13, 14. (a) Pwata eú pean pwúpwúlú ra filatá pwe ar famili epwe fiti ewe mwichefel mi eáni fósun ewe fénú ra mwékút ngeni? (b) Ifa usun ra amwéchú péchékkúlen ar riri ngeni Jiowa?

¹³ Ekkewe Chón Kraist sam me in ra akkomwa minne mi lamot ngeni néúr kewe lap seni pwisin ar mochen. (1 Kor. 10:24) Samuel, semen Joshua me Esther a apasa: “Ngang me pwúlúwei we aua nennengeni néúm kewe me ppii ika menni fósun fénúfan a kon álisiir le feffeitá lón pekin lúkú. Aua pwal tingorei Kot an epwe ngenikem tipachem. Aua kúna pwe ewe mettóch epwe fókkun échiti néúm kewe ese mecheres ngenikem ám aupwe apwénúetá. Nge lupwen aua kúna pwe rese kon weweiti me káé seni met a katowu lón ekkewe mwich mi fis lón fósun fénúem, iwe aua filatá le mwékút ngeni ewe mwichefel mi eáni fósun ewe fénú aua nónnóm ie. Ám famili aua fiti ekkewe mwich me ewe angangen afalafal iteitan. Aua pwal etiwa chiechiem kewe lón ena leeni pwe aupwe mwéngéfengen me ló ekis pwe aupwe kukkunoufengen. Meinisin ekkeei mettóch a álisi néúm kewe le silei chón ewe mwichefel me silefichi Jiowa, esap chék pwe i ar Kot nge pwal i Semer me Chiechier. Aua meefi pwe ei mettóch a fókkun lamot lap seni ar silefichi fósun wesetáán fénúem we.”

¹⁴ Samuel a pwal apasa: “Ren ám aupwe akkamwéchú ám péchékkúl lón pekin lúkú, ngang me pwúlúwei we aua pwal fiti ekkewe mwich mi fis lón fósun fénúem we. A mmen chómmóng minne aua féfféri, me aua pekkus. Nge aua kilisou ngeni Jiowa ren an efeiéchú ám achocho me met aua fen pennúkúóló. Néúm kewe úlúmén meinisin ra angang ngeni Jiowa full-time.”

15. Pwata pwiich we itan Kristina a meefi pwe ika epwe fiti eú mwichefel mi eáni fósun ewe fénú a nónnóm ie epwe álisi le feffeitá lón an angang ngeni Jiowa?

¹⁵ Lupwen ekkewe semirit ra mááritá, repwe tongeni mirititi pwe epwe échúló ar angang ngeni Jiowa ika repwe fiti eú mwichefel mi eáni ewe fós ra fókkun weweiti. Ika ina, semer kewe me iner itá resap meefi pwe néúr kewe  ra oputer. Kristina a apasa: “Ua mwaren silei ewe fós semei kewe me inei ra eáni pwe aua tongeni pwóróusfengen. Nge ekkewe kapas ra néúnéú lón mwich a fókkun weires ai upwe weweiti. Lupwen a 12 ieri, ua fiti eú mwichelap a fis lón ewe fós aua eáni lón sukul. Lón ena atun ua kerán weweiti pwe met ua rongorong, ina ewe enlet! Pwal eú mettóch mi fókkun álisiei, ina ewe atun ua poputá le iótek lón ewe fós aua eáni lón sukul. Ua tongeni fós ngeni Jiowa seni letipei!” (Föf. 2:11, 41) Lupwen a 18 ierin Kristina, i a fós ngeni seman kewe me inan, me a filatá an epwele mwékút ngeni ewe mwichefel mi eáni fósun ewe fénú ra nónnóm ie. A erá: “Ai káé usun Jiowa lón ewe fós aua eáni lón sukul a amwékútúei ai upwe achocho.” Ekiseló mwirin, Kristina a wiliti emén regular pioneer me a fókkun pwapwa.

16. Pwata Nadia a pwapwa pwe a nómwotiw lón ewe mwichefel mi eáni ewe fós semer kewe me iner ra eáni?

¹⁶ Ámi kana nau, oua meefi pwe oua mochen fiti ewe mwichefel mi eáni fósun ewe fénú oua nónnóm ie? Ika ina, pwisin etittinakemi ika pwata oua mochen mwékút. Oua mochen mwékút ngeni ena esin mwichefel pokiten epwe álisikemi le ririéch ngeni Jiowa? (Jas. 4:8) Are pokiten ouse mochen án sememi kewe me inemi repwe chék nónnóm remi me chechcheki met oua kan féri, are pokiten ouse mochen achocho? Nadia, i emén chón Bethel iei, a erá: “Lupwen ngang me pwii kewe me mongeei aua tori ierin teenage, aua mochen fiti eú mwichefel mi eáni fósun ewe fénú aua nónnóm ie.” Nge semer kewe me iner ra silei pwe ena mettóch esap álisi néúr kana lón ar riri ngeni Jiowa. Nadia a pwal erá: “Iei aua kilisou pwe semem kewe me inem ra angang weires le áiti ngenikem fósun fénúer we me aua chék nómwotiw lón ewe mwichefel mi eáni ar fós. A ámúrinnééló manawem, me suuki chómmóng alen ám aupwe álisi aramas le silei Jiowa.”

17. (a) Ié kewe Jiowa a ewisa ngeniir ewe wis le emiriti ekkewe nau? (b) Ifa usun ekkewe sam me in ra tongeni kúna álillis lón ar áiti ngeni néúr kewe ewe enlet?

¹⁷ Jiowa a fen ewisa ngeni ekkewe sam me in ewe wis ar repwe áiti ngeni néúr kewe ewe enlet. Ese ewisa ngeni semer kewe me iner chinnap are pwal emén. (Álleani Än Salomon Fos 1:8; 31:10, 27, 28.) Nge, ren ekkewe sam me in rese sile fósun ewe fénú ra nónnóm ie, neman a lamot ngeniir álillis pwe repwe achchúngú letipen néúr kewe. Lupwen ra tingor álillis, esap weween pwe rese mochen apwénúetá wiser le emiriti néúr kewe. Nge fen pwal ina kinikinin ar “fönöör o öüröürer lon ach Samol.” (Ef. 6:4) Áwewe chék, ekkewe sam me in ra tongeni kútta emmwen seni ekkewe mwán mi ásimaw lón ewe mwichefel ren ifa usun repwe féri ar famili fel me álillis le kúna chiechi mi múrinné fán iten néúr kewe.

18, 19. (a) Ifa usun ekkóch Chón Kraist ra tongeni álisi ekkewe nau? (b) Met mi lamot ekkewe sam me in repwe sópweló le féri?

¹⁸ Ren án ekkewe sam me in repwe álisi néúr kewe, ra tongeni etiwa ekkóch famili ar repwe fiti ar famili fel fán ekkóch. Pwal och, chómmóng nau ra káé seni pwal ekkóch Chón Kraist lupwen ra mwin le afalafal are féri pwal ekkóch mettóch. (SalF. 27:17) Shan, ewe sia fós usun me mwan, a apasa: “Ua fókkun chechchemeni pwiich kewe mi onómuei fán ar túmún. Lupwen ra álisiei ren ai kinikin lón mwich, iteitan ua káé chómmóng mettóch. Ua pwal pwapwaiti ewe fansoun aua  kunoufengen me pwapwafengen me chiechiei kewe usun eú kúmi.”

¹⁹ Pwúngún pwe ren chókkewe ekkewe sam me in ra filiretá ar repwe álisi néúr kewe, itá repwe peppesei ekkewe nau ar repwe pwáraatá súfél ngeni semer kewe me iner. Ra tongeni féri ena ren ar fós múrinné fán iten ekkewe sam me in me ar resap wiseni wiser we le emiriti néúr kewe. Pwal och, chókkewe mi awora álillis repwe pwal túmúnú ar féffér pwe ekkóch aramas lúkún are lón ewe mwichefel rete wewengaweiti pwe ese pwúng ar féffér ngeni ekkewe nau. (1 Pet. 2:12) Inaamwo ika ekkewe sam me in repwe kútta álillis seni ekkewe ekkóch, nge pwisin wiser ar repwe áiti ngeni néúr kewe ewe enlet. Mi lamot repwe chechcheki ewe álillis ekkóch Chón Kraist ra awora ngeni néúr kewe.

20. Ifa usun ekkewe sam me in ra tongeni álisi néúr kewe ar repwe wiliti chón angang ngeni Jiowa mi tuppwél?

²⁰ Ámi kana sam me in, tingor án Kot álillis, me achocho úkúkún ámi tufich. (Álleani 2 Kronika 15:7.) Akkomwa án néúmi we ririéch ngeni Jiowa lap seni pwisin ámi mochen. Féri úkúkún met oua tufichin féri le túmúnú pwe án Kot Kapas epwe tikelóng lón letipen néúmi we. Oupwe chék ápilúkúlúkéch pwe néúmi we epwe tongeni wiliti néún Jiowa chón angang. Lupwen néúmi kewe ra álleasochisi án Kot Kapas me áppirú ámi leenien áppirú mi múrinné, oupwe meefieni meefien ewe aposel Johannes ei usun pwiin kewe Chón Kraist, iir usun néún: “Esap wor och a apwapwaei me lükün ai rongorong pwe nei kana ra manaueni ewe manauen let.”—3 Joh. 4.