Husto Bang Mag-apil-apil sa Gubat ang mga Kristohanon?

“Batok sa unsang moral nga sukdanan nga ang gubat usa ka krimen o sala? Kini makapalibog gayod.”—Oliver O’Donovan, propesor sa Kristohanong panggawi

ANG usa ka dibuho nga gitawag ug Sacrifice, nga gidispley diha sa Canadian War Museum, naghulagway sa Gubat sa Kalibotan I. Diha niana makita ang nangamatayng mga sundalo, mga sundalong gipangapoy sa gubat, ug ang ilang mga pamilya sa ilang nasod. Sa ibabawng bahin niini nga dibuho makita ang hulagway ni Jesu-Kristo nga gilansang sa krus. Ang ubang nakakita niini nga dibuho nakurat kay si Jesus—ang “Prinsipe sa Pakigdait”—nalakip diha sa mga talan-awon sa gubat. (Isaias 9:6) Ang uban nga mapasalamaton sa pagsakripisyo sa mga sundalo sa ilang nasod, nagtuo nga buot sa Diyos ug sa iyang Anak nga ang mga Kristohanon makiggubat sa pagpanalipod sa ilang nasod.

Ang mga lider sa relihiyon nagsuportar sa gubat sulod sa daghang katuigan. Sa tuig 417 C.E., ang teologo nga si Augustine misulat: “Ayaw paghunahunaa nga ang mga sundalo nga nakiggubat dili dalawaton sa Diyos. . . . Ang uban nakigsangka sa mga kaaway pinaagig pag-ampo, samtang kamo nakigsangka sa mga kaaway alang kanila pinaagig pagpakiggubat.” Sa ika-13 nga siglo, si Thomas Aquinas miingon nga ang “mga gubat dili daotan kon kini manalipod sa mga kabos ug sa tibuok nasod batok sa mga kaaway.”

Unsay imong hunahuna? Kon isangka ang gubat alang sa daw dungganong katuyoan—sa pagdepensa sa nasod o paghatag ug kagawasan sa mga dinaogdaog—kini ba uyonan sa Diyos? Unsang “moral nga sukdanan” ang angayng tagdon sa mga Kristohanon aron mahibaloan ang kabubut-on sa Diyos niining bahina?

Unsang Panig-ingnan ang Gihatag ni Jesus?

Posible ba nga mahibaloan ang hunahuna sa Diyos bahin sa komplikadong isyu sama sa modernong pagpakiggubat? Si apostol Pablo nga nakasabot sa atong kahimtang nangutana: “‘Kinsa bay nakasabot sa hunahuna ni Jehova, aron iyang matudloan siya?’ Apan nabatonan nato ang panghunahuna ni Kristo.” (1 Corinto 2:16) Aron kita matabangan, gipadala ni Jehova nga Diyos si Jesus dinhi sa yuta aron mahimong atong Sulondan. Ang gisulti ug gibuhat ni Jesus nagpadayag sa hunahuna ug kabubut-on ni Jehova. Busa, unsay gisulti ni Jesus bahin sa gubat? Ug unsay iyang baroganan bahin niini?

Tingali ang uban naghunahuna nga ang labing halangdong kawsa sa pagpakiggubat mao ang pagpanalipod kang Jesu-Kristo. Mao kanay hunahuna sa usa sa iyang mga apostoles. Sa dihang gibudhian ug gidakop si Jesus sa tungang gabii sa mga tawong nagdalag armas, ang iyang higala nga si Pedro “mibakyaw sa iyang kamot ug mihulbot sa iyang espada ug gitigbas ang ulipon sa hataas nga saserdote ug naputlan sa iyang dalunggan.” Husto ba ang paggamit ni Pedro ug espada?  Si Jesus miingon kang Pedro: “Ibalik ang imong espada sa sakoban niini, kay ang tanang mogamit sa espada mamatay pinaagi sa espada.”—Mateo 26:47-52.

Dili ikatingala ang reaksiyon ni Jesus. Duha ka tuig una pa nianang hitaboa, siya miingon: “Nadungog ninyo nga kini giingon, ‘Higugmaon mo ang imong silingan ug dumtan ang imong kaaway.’ Apan, ako magaingon kaninyo: Magpadayon sa paghigugma sa inyong mga kaaway ug sa pag-ampo alang sa mga nagalutos kaninyo; aron inyong mapamatud-an ang inyong kaugalingon nga mga anak sa inyong Amahan nga anaa sa mga langit, sanglit siya magapasubang sa iyang adlaw diha sa mga tawong daotan ug sa mga maayo ug magapaulan diha sa mga tawong matarong ug sa mga dili-matarong.” (Mateo 5:43-45) Husto ba alang sa usa ka Kristohanon nga mahigugma ug mag-ampo alang sa iyang mga kaaway ug sa samang higayon makiggubat kanila?

Ang kasaysayan nagpadayag nga ang mga Kristohanon daghag kaaway. Pananglitan, gisentensiyahan ug gipatay sa mga Romano si Jesu-Kristo. Wala magdugay, bisan ang pag-angkon lang nga Kristohanon dako kaayong sala nga mahimong silotan ug kamatayon. Si Jesus nahibalong daan nga ang mga Kristohanon matental sa paggamit ug armas o pagrebelde batok sa daogdaogang mga Romano, sama sa gibuhat sa ubang mga Hudiyo. Busa giingnan niya ang iyang mga disipulo: “Sila dili bahin sa kalibotan, ingon nga ako dili bahin sa kalibotan.” (Juan 17:16) Ang mga Kristohanon neyutral may kalabotan sa politika. Ang inhustisya, pagpanghulga kanila o ang pagdepensa sa nasod nga ilang gipuy-an dili gayod rason sa pagpakiggubat.

Mga Tigpaluyo sa Gingharian sa Diyos

Ang tinuod nga mga Kristohanon nagsunod sa sugo ni Jesus ug nagpabiling neyutral. Tagda kon unsay nahitabo sa Iconio, nga usa ka karaang siyudad sa Asia Minor. “Sa dihang may gihimong mapintasong lakang ang katawhan sa kanasoran ug ang mga Hudiyo uban sa ilang mga magmamando, nga sila [Pablo ug Bernabe] dagmalan ug batoon, sila, sa napahibalo bahin niini, nangalagiw ngadto sa mga siyudad sa Licaonia, Listra ug Derbe ug sa kayutaan palibot; ug didto sila nagpadayon sa pagpahayag sa maayong balita.” (Buhat 14:5-7) Matikdi nga sa dihang nag-atubang ug grabeng pagsupak, ang mga Kristohanon wala mogamit ug armas sa pagdepensa sa ilang kaugalingon, ug sila wala usab mobalos. Hinunoa, sila nagpadayon sa pagsangyaw sa “maayong balita.” Unsang maayong balita ang ilang gisangyaw?

 Ang mensahe nga gisangyaw sa mga Kristohanon susama sa mensahe nga gisangyaw ni Jesus. Siya miingon: ‘Kinahanglan nga ipahayag ko ang maayong balita sa gingharian sa Diyos.’ (Lucas 4:43) Si Jesus ug ang iyang mga disipulo nagpaluyo sa Gingharian sa Diyos. Si Kristo wala gayod mogamit ug kasundalohan sa nasod sa pagdepensa niana nga Gingharian. Si Jesus miingon: “Ang akong gingharian dili bahin niining kalibotana. Kon ang akong gingharian bahin pa niining kalibotana, ang akong mga alagad makig-away na unta aron dili ako ikatugyan ngadto sa mga Hudiyo. Apan, sa pagkatinuod, ang akong gingharian dili gikan niini nga tinubdan.”—Juan 18:36.

Pagbaton ug “Gugma sa Inyong Taliwala”

Ang pagkahimong neyutral panahon sa gubat maoy usa ka ilhanan sa matuod nga pagsimba. Si Jesus miingon: “Pinaagi niini ang tanan makaila nga kamo akong mga tinun-an, kon kamo adunay gugma sa inyong taliwala.” (Juan 13:35) Milyon-milyong tawo ang nalipay sa pagkakaplag ug grupo sa mga tawo nga nagpasundayag niini nga gugma, bisan pag sila gibiaybiay, gibilanggo, ug gipatay tungod sa ilang pagdumili sa pagsundalo.

Diha sa mga nasod sa Uropa nga gisakop sa mga Nazi, gibilanggo sa mga opisyal ang mga 10,000 ka Saksi ni Jehova tungod sa ilang pagpabiling neyutral, ug nalakip niana ang mga 3,000 nga gibalhog ngadto sa mga kampo konsentrasyon. Nianang mga panahona usab, kapin sa 4,300 ka Saksi ni Jehova sa Amerika gibilanggo kay sila midumili sa pagsundalo. Walay German o Amerikanong mga Saksi ang migamit ug armas ug nakiggubat sa ilang mga igsoong Saksi o sa uban pang mga tawo. Dili gayod sila makaingon nga sila adunay gugma sa usag usa ug sa ilang isigkatawo kon sila mag-apil-apil sa gubat.

Daghang tawo nagtuo nga ang gubat gikinahanglan aron sa pagdepensa sa ilang nasod. Apan palandonga kini: Bisan pag ang mga Kristohanon sa unang siglo grabeng gilutos ug midumili sa pagbalos, sila wala mapapha. Ang gamhanang Imperyo sa Roma wala gayod molampos sa pagpuo sa mga Kristohanon. Ang matuod nga mga Kristohanon nagpadayon sa pag-uswag hangtod karon, ug sila nagpabiling neyutral. Imbes manimalos, sila misalig sa Diyos alang sa tabang. Ang Pulong sa Diyos, nga mao ang Bibliya nag-ingon: “Ayaw kamo pagpanimalos, mga hinigugma, kondili hatagig dapit ang kapungot; kay nahisulat: ‘Akoa ang panimalos; ako magabalos, nag-ingon si Jehova.’”—Roma 12:19.

[Kahon sa panid 30]

MGA GUBAT NGA GIUYONAN SA DIYOS

Ang karaang Israel—ang nasod nga gipili sa Diyos kasiglohan sa wala pa matukod ang Kristiyanidad—usahay sugoon sa Diyos sa pagtigom ug usa ka panon sa mga sundalo ug sa pagpakiggubat. Sa wala pa mosulod sa Canaan, ang yuta nga gisaad sa Diyos kang Abraham, ang mga Israelitas gisugo: “Si Jehova nga imong Diyos tinong magtugyan [sa pito ka nasod] nganha kanimo, ug magpildi ka gayod kanila. Ikaw sa walay pakyas magtugyan kanila sa kalaglagan. Dili ka maghimog pakigsaad uban kanila ni pakitaan mo sila ug bisan unsang pabor.” (Deuteronomio 7:1, 2) Busa gipildi sa Israelitas nga Heneral nga si Josue ang kaawayng mga nasod “ingon sa gimando ni Jehova nga Diyos sa Israel.”—Josue 10:40.

Linuog ba kini nga pagpangdaog diin mahakogong gisakop sa Israel ang ubang mga nasod? Dili gayod! Kadtong mga nasora nagsimbag mga diyos-diyos, nagaula ug dugo, ug mahilayon sa sekso. Bisan ang mga bata gihalad pinaagig pagsunog sa kalayo. (Numeros 33:52; Jeremias 7:31) Tungod kay ang Diyos balaan, hustisya ug nahigugma sa iyang katawhan, iyang gihinloan ang maong yuta gikan sa tanang kahugawan. Bisan pa niana, gisusi ni Jehova ang kasingkasing sa tanang tawo sa maong dapit—usa ka butang nga dili mahimo sa mga komander sa militar karon—ug iyang giluwas ang mga tawo nga andam mobiya sa ilang daotang mga buhat ug andam usab nga moalagad kaniya.

[Hulagway sa panid 31]

Gisugo ba ni Jesus ang iyang mga disipulo sa pagpakig-away sa pagdepensa kaniya o sa ilang mga isigka-Kristohanon?

[Hulagway sa panid 31]

Grupo sa mga Saksi ni Jehova human sila nakagawas sa kampo konsentrasyon sa Buchenwald niadtong 1945