Ang Kahalangdon sa Kalalangan ni Jehova

“Ang Dagayang Bahandi sa Kadagatan”

SA PAGTUNOD sa adlaw, ang dagat nakisaw sa huyohoy, ug ang mga balod milapyalapya sa baybayon. Ang makahupay-paminawon nga lapya sa mga balod nakadani pag-ayo sa daghang tawo nga mihugop sa baybayon aron sa pagpahulay ug pagpahayahay. a

Libolibong kilometrong kabaybayonan sa tibuok kalibotan ang adunay halapad nga mga lapyahan nga sama niana. Kining nagbag-o-bag-o nga utlanan sa balas ug tubig nagtimaan sa kinutbanan sa dagat. Ingon niana ang pagkadisenyo niini sa Maglalalang. Naghisgot bahin sa iyang kaugalingon, ang Diyos nagpahayag nga iyang ‘gipahimutang ang balas ingong utlanan sa dagat.’ Siya midugang: “Bisan tuod ang mga balod niini maghandos-handos, sa gihapon kini dili makadaog; ug bisan tuod kini modaguok, sa gihapon kini dili makalabang niini.”—Jeremias 5:22; Job 38:8; Salmo 33:7.

Ang dakong bahin sa atong planeta natabonan ug tubig, nga lahi kaayo sa ubang planeta sa solar nga sistema. Kapin sa 70 porsiyento sa yuta ang natabonan ug tubig. Sa dihang giandam ni Jehova ang yuta aron puy-an sa tawo, siya nagsugo: “Matingob sa usa ka dapit ang mga tubig nga anaa ilalom sa mga langit ug mopatim-aw ang mamalang yuta.” Ug kana “nahimong ingon.” Ang asoy mipadayon: “Gitawag sa Diyos ang mamalang yuta nga Yuta, apan ang natingob nga mga tubig iyang gitawag nga mga Dagat. Dugang pa, nakita sa Diyos nga kadto maayo.” (Genesis 1:9, 10) Unsang kaayohan ang nahimo sa kadagatan?

Sa daghang talagsaong paagi, ang tubig sa kadagatan gidisenyo sa pagpatunhay sa kinabuhi. Pananglitan, ang tubig makatipig ug kainit. Busa, ang kadagatan nagsilbing dako nga tipiganan sa kainit, nga motabang sa pagpamenos sa tumang katugnaw panahon sa tingtugnaw.

Ang tubig nagpatunhay ug kinabuhi sa lain pang paagi. Kon itandi sa ubang mga likido, mas dali niining tunawon ang lainlaing mga substansiya. Sanglit ang mga proseso sa kinabuhi gipahinabo man pinaagig kemikal nga mga reaksiyon, ang tubig kinahanglanon aron sa pagtunaw ug pagsagol sa maong kemikal nga mga substansiya. Ang kadaghanan sa kemikal nga mga substansiya sa buhing mga tisyu naundan ug tubig. Ang librong The Sea miingon: “Ang dagat maoy tuboran sa tubig nga gikinahanglan sa tanang porma sa kinabuhi, lakip na sa mga tanom ug mga hayop nga anaa sa yuta.”

Ang mga dagat sa yuta hinungdanon usab sa paghinlo sa hangin sa atmospera. Suphon sa mga plankton sa dagat ang carbon dioxide ug mopagulag oksiheno. Sumala sa usa ka tigdukiduki, “70 porsiyento sa oksiheno nga madugang sa atmospera kada tuig nagagikan sa plankton sa dagat.”

Ang kadagatan makapatungha usab ug natural nga mga tambal nga makaayo sa mga sakit. Sulod sa kasiglohan, ang mga substansiya nga gikan sa isda gigamit alang sa medisina. Ang lana sa bakalaw dugay nang gigamit. Ning bag-o lang, ang mga kemikal gikan sa isda ug ubang mga linalang sa dagat gigamit sa pagtambal sa hubak ug sa pagsumpo sa mga virus ug kanser.

Dihay pagtuon nga gihimo sa pagbanabana sa benepisyo nga makuha gikan sa dagat. Bisan tuod dili gayod makab-ot ang tukmang mga konklusyon,  ang mga tigdukiduki nagbanabana nga halos dos tersiya sa mga benepisyong makuha gikan sa ekosistema sa tibuok kalibotan naggikan sa dagat. Kini nagpamatuod nga ang dagat gilalang alang sa usa ka katuyoan—sa pagtagana ug pagsuportar sa mga kinahanglanon sa kinabuhi. Kanang maong katuyoan nahiuyon gayod sa giingon sa Bibliya nga “dagayang bahandi sa kadagatan”!—Deuteronomio 33:19.

Si Jehova gipasidunggan ingong ang Dakong Tigdisenyo ug Magbubuhat niini nga bahandi. Si Nehemias napalihok sa pagdayeg kaniya uban niining mga pulonga: “Ikaw lamang mao si Jehova; ikaw ang nagbuhat sa kalangitan, . . . ang mga dagat ug ang tanan nga anaa kanila; ug ikaw nagatipig kanilang tanan nga buhi.”—Nehemias 9:6.

[Footnote]

[Kahon/Mga hulagway sa panid 9]

Tubig, Hangin, ug mga Balod

Ang tubig ug hangin makapatunghag dagkong mga balod nga mohapak uban ang makabungog nga dinaguhob diha sa batoong mga pangpang, sama niining sa California, sa Tinipong Bansa. Ang mga balod maoy kahibulongan gayod nga bahin sa dagat, nga nagpasundayag sa makalilisang nga gahom niini. Usa usab kana ka makapahinganghang pahinumdom sa kahibulongang gahom sa Maglalalang. Si Jehova mao ang “nagtamak ibabaw sa habog nga mga balod sa dagat.” “Pinaagi sa iyang gahom iyang gikutaw ang dagat, ug pinaagi sa iyang panabot iyang gidugmok ang manunulong.” (Job 9:8; 26:12) Sa pagkatinuod, ‘ibabaw sa mga dinaguok sa dagkong katubigan, ang pagpusgay sa gamhanang mga balod sa dagat, si Jehova halangdon sa kahitas-an.’—Salmo 93:4.

Mga Eskultura nga Balas

Usahay, klaro kaayong makita sa baybayon ang maanindot nga mga eskultura nga balas, sama niining mga bukid nga balas nga makita sa baybayon sa Namibia, sa habagatang Aprika. Ang puwersa sa hangin mao gayod ang naghatag ug linaing porma sa bukid nga balas. Bisan pag ang ubang mga bukid nga balas morag gamayng bungdo lang nga tan-awon, ang uban moabot sa gihabogong 400 metros. Kanang hilabihan ka daghan nga balas motabang kanato sa pagsabot sa ekspresyon sa Bibliya nga “mga lugas sa balas nga anaa sa baybayon.” Gigamit kana sa pagtumong sa usa ka butang nga dili maihap, lisod sukdon. (Genesis 22:17) Kita mahingangha gayod sa Maglalalang, kinsa mamugnaong nagdisenyo niining balason nga panagang batok sa mga pag-asdang sa baloron nga dagat.

[Hulagway sa panid 9]

Gisalopan sa adlaw nga baybayon, Bight of Biafra, Cameroon