1. Unsay angay natong panglantaw sa Kristohanong pagtuo?

 ANG Kristohanong pagtuo maoy bililhong hiyas. Dili tanang tawo ang nakabaton niana. (2 Tes. 3:2) Apan, si Jehova naghatag sa matag usa sa iyang mga magsisimba ug usa ka “sukod sa pagtuo.” (Roma 12:3; Gal. 5:22) Ang tanan nga nakabaton niana angayng magmapasalamaton.

2, 3. (a) Unsang mga panalangin ang posibleng madawat sa usa nga dunay pagtuo? (b) Unsang mga pangutana ang atong konsiderahon?

² Si Jesu-Kristo miingon nga gikabig sa iyang langitnong Amahan ang mga tawo pinaagi sa Iyang Anak. (Juan 6:44, 65) Sa baylo, pinaagi sa pagbatog pagtuo kang Jesus ang usa mapasaylo sa iyang mga sala ug makabatog kahigayonan nga mahimong higala ni Jehova hangtod sa hangtod. (Roma 6:23) Unsa may atong nahimo aron hatagan kita nianang nindot nga panalangin? Ingong mga makasasala, kamatayon lang ang nahiangay kanato. (Sal. 103:10) Pero nakita ni Jehova nga posible tang mobuhat ug maayo. Tungod sa iyang dili takos nga kalulot, iyang gibuksan ang atong kasingkasing sa maayong balita. Busa misugod kita sa pagpasundayag ug pagtuo  kang Jesus ug naglaom nga mabuhi sa walay kataposan.—Basaha ang 1 Juan 4:9, 10.

³ Apan unsa ba gayod ang pagtuo? Nagpasabot lang ba kini sa pagkahibalo sa mga panalangin nga giandam sa Diyos alang kanato? Ug labawng hinungdanon, sa unsang paagi kita angayng magpasundayag ug pagtuo?

4. Nganong ang pagtuo wala lamang maglangkit ug pagkahibalo sa katuyoan sa Diyos?

⁴ Ang pagtuo naglangkit ug labaw pa kay sa pagkahibalo sa katuyoan sa Diyos. Kini maoy kusganong puwersa nga magpalihok sa usa sa pagkinabuhi uyon sa kabubut-on sa Diyos. Ang pagbatog pagtuo sa paagi sa Diyos sa pagluwas sa katawhan magpalihok sa usa ka magtutuo sa pagpaambit sa maayong balita. Si apostol Pablo nagpatin-aw: “Kon imong ipahayag sa dayag kanang ‘pulong sa imong kaugalingong baba,’ nga si Jesus maoy Ginoo, ug magpasundayag ug pagtuo [diha] sa imong kasingkasing nga ang Diyos nagbangon kaniya gikan sa mga patay, ikaw maluwas. Kay pinaagi sa kasingkasing ang usa nagapasundayag ug pagtuo alang sa pagkamatarong, apan pinaagi sa baba ang usa nagahimog pagpahayag sa dayag alang sa kaluwasan.”—Roma 10:9, 10; 2 Cor. 4:13.

5. Nganong importante kaayo ang pagtuo, ug sa unsang paagi kini magpabiling lig-on? Iilustrar.

⁵ Tin-aw, ang atong paglaom nga matagamtam ang walay kataposang kinabuhi sa bag-ong kalibotan nagdepende sa atong pagbatog pagtuo ug pagpalig-on kanunay niana. Mahimong ipakasama nato kana sa usa ka tanom. Kinahanglan nato kining bisbisan aron kini motambok ug motubo. Dili sama sa artipisyal nga tanom, ang buhi nga tanom padayong mag-usab-usab. Kini mahimong malawos tungod sa kakulag tubig o motubo kon dunay igong suplay sa tubig. Kon panagsa ra ning bisbisan, ang tambok nga tanom sa ngadtongadto mamatay. Mao man usab ang atong pagtuo. Kini malawos ug mamatay, ingnon ta, kon pasagdan. (Luc. 22:32; Heb. 3:12) Pero kon ato kining atimanon, ang atong pagtuo magpabiling buhi ug padayong ‘motubo,’ ug kita “mahimsog sa pagtuo.”—2 Tes. 1:3; Tito 2:2.

6. Sa unsang duha ka paagi gihubit sa Hebreohanon 11:1 ang pagtuo?

⁶ Makita ang kahulogan sa pagtuo diha sa Hebreohanon 11:1. (Basaha.) Ang pagtuo nagpasiugda sa duha ka butang nga dili makita: (1) “Mga butang nga gilaoman”—mahimong maglakip kini sa mga saad sa Diyos sa umaabot, sama sa pagtapos sa tanang pagkadaotan ug sa bag-ong kalibotan. (2) “Mga katinuoran bisan tuod wala makita.” Niining kontekstoha, ang Gregong pulong nga gihubad ug “dayag nga pagpasundayag” nagtumong sa makapakombinsir nga ebidensiya sa dili makita nga katinuoran, sama sa paglungtad ni Jehova nga Diyos, Jesu-Kristo, mga manulonda, ug sa mga buluhaton sa langitnong Gingharian. (Heb. 11:3) Unsaon nato pagpamatuod nga buhi ang atong paglaom ug nagtuo kita sa mga butang nga dili makita nga gihisgotan sa Pulong sa Diyos? Pinaagi sa atong mga pulong ug buhat—nga kon wala kana dili bug-os ang atong pagtuo.

7. Sa unsang paagi ang ehemplo ni Noe motabang nato sa pagsabot kon unsay kahulogan sa pagbatog pagtuo? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

⁷ Ang Hebreohanon 11:7 nagpasiugda sa pagtuo ni Noe kinsa, “human hatagi sa Diyos ug pasidaan mahitungod sa mga butang nga wala pa makita, nagpakitag diyosnong kahadlok ug nagtukod ug arka aron sa pagluwas sa iyang panimalay.” Gipasundayag ni Noe ang iyang pagtuo pinaagi sa pagtukod sa dako kaayong arka. Walay duhaduha nga ang iyang mga silingan nangutana kon nganong nagtukod siyag arka. Si Noe ba nagpakahilom lang o miingon nga dili sila angayng manggilabot? Wala gayod! Ang iyang pagtuo nagpalihok  niya sa pagsangyaw nga maisogon ug sa pagpasidaan sa mga tawo sa nagsingabot nga paghukom. Lagmit gisubli ni Noe sa mga tawo ang gisulti ni Jehova kaniya: “Ang kataposan sa tanang unod miabot sa akong atubangan, tungod kay ang yuta napuno sa kapintasan gumikan kanila . . . ako magdala ug lunop sa mga tubig diha sa yuta aron laglagon ang tanang unod nga niana ang puwersa sa kinabuhi aktibo gikan sa silong sa langit. Ang tanan nga anaa sa yuta mabugtoan sa gininhawa.” Dugang pa, seguradong gisaysay ni Noe sa mga tawo ang bugtong paagi nga maluwas, nga gisubli ang sugo sa Diyos: “Ikaw kinahanglang mosulod sa arka.” Sa ingon, gipasundayag ni Noe ang iyang pagtuo pinaagi sa pagkahimong “magwawali sa pagkamatarong.”—Gen. 6:13, 17, 18; 2 Ped. 2:5.

8. Unsay giingon ni Santiago bahin sa kahulogan sa tinuod nga pagtuo?

⁸ Ang basahon sa Santiago lagmit gisulat wala madugay human gisulat ni apostol Pablo ang iyang inspiradong paghubit sa pagtuo. Sama kang Pablo, gipatin-aw ni Santiago nga ang tinuod nga pagtuo nagkinahanglag binuhatan. “Ipakita kanako ang imong pagtuo nga bulag sa binuhatan,” misulat si Santiago, “ug akong ipakita kanimo ang akong pagtuo pinaagi sa akong binuhatan.” (Sant. 2:18) Gipakita sab niya ang kalainan tali sa basta pagtuo lang ug sa pagpasundayag ug pagtuo. Ang mga  demonyo nagtuo nga naglungtad ang Diyos, apan wala silay tinuod nga pagtuo. Hinunoa, ilang gisupak pag-ayo ang katuyoan sa Diyos. (Sant. 2:19, 20) Sa kasukwahi, sa paghisgot sa laing ehemplo sa pagtuo kaniadto, si Santiago nangutana: “Dili ba si Abraham nga atong amahan gipahayag nga matarong pinaagi sa binuhatan human niya ihalad si Isaac nga iyang anak diha sa halaran? Nakita mo nga ang iyang pagtuo naglihok diay duyog sa iyang mga binuhatan ug pinaagi sa iyang mga binuhatan ang iyang pagtuo nahingpit.” Dayon, aron ipasiugda nga ang pagtuo kinahanglang ipakita pinaagi sa mga buhat, si Santiago midugang: “Maingon nga patay ang lawas nga walay espiritu, sa ingon usab patay ang pagtuo nga walay binuhatan.”—Sant. 2:21-23, 26.

9, 10. Sa unsang paagi gitabangan ta ni apostol Juan nga masabtan ang kahinungdanon sa pagpasundayag ug pagtuo?

⁹ Kapig 30 ka tuig sa ulahi, gisulat ni Juan ang iyang Ebanghelyo ug ang tulo ka sulat. Nasabtan ba niya ang tinuod nga kahulogan sa pagtuo sama sa gipatin-aw sa ubang magsusulat sa Bibliya? Oo. Gani, kon itandi sa ubang magsusulat, mas daghang higayon nga gigamit ni Juan ang Gregong pulong nga usahay hubarong “magpasundayag ug pagtuo.”

¹⁰ Pananglitan, si Juan nagpatin-aw: “Siya nga magpasundayag ug pagtuo sa Anak adunay kinabuhing walay kataposan; siya nga dili mosugot sa Anak dili makakita sa kinabuhi, apan ang kapungot sa Diyos magpabilin diha kaniya.” (Juan 3:36) Ang pagtuo naglakip ug pagsugot sa mga sugo ni Jesus. Sagad kutloon ni Juan ang mga pulong ni Jesus nga nagpakitang gikinahanglan ang padayong pagpasundayag ug pagtuo.—Juan 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. Unsaon nato pagpakita ang atong apresasyon sa pagkahibalo sa kamatuoran?

¹¹ Angay gayod kitang magmapasalamaton nga gigamit ni Jehova ang iyang balaang espiritu sa pagpadayag sa kamatuoran ug sa pagtabang kanato sa pagpasundayag ug pagtuo sa maayong balita. (Basaha ang Lucas 10:21.) Dili gyod ta angayng mohunong sa pagpasalamat kang Jehova tungod sa pagkabig niya kanato pinaagi sa iyang Anak, “ang Pangulong Ahente ug Maghihingpit sa atong pagtuo.” (Heb. 12:2) Aron ipakita ang atong apresasyon nianang dili takos nga kalulot, kinahanglang padayon natong lig-onon ang atong pagtuo pinaagi sa pag-ampo ug pagtuon sa Pulong sa Diyos.—Efe. 6:18; 1 Ped. 2:2.

12. Sa unsang paagi nato ipasundayag ang atong pagtuo?

¹² Kinahanglan nga padayon kitang magpasundayag ug pagtuo sa mga saad ni Jehova. Angay nato kining buhaton sa mga paagi nga makita sa uban. Pananglitan, magpadayon kita sa pagsangyaw sa Gingharian sa Diyos ug sa paghimog mga tinun-an. Padayon sab natong buhaton “ang maayo ngadto sa tanan, apan ilabina kanila nga atong kabanay sa pagtuo.” (Gal. 6:10) Ug maningkamot kita ‘sa paghukas sa daang pagkatawo uban ang mga buhat niini,’ nga magbantay batok sa bisan unsa nga makapahuyang sa atong espirituwalidad.—Col. 3:5, 8-10.

13. Unsa ka importante ang “pagtuo ngadto sa Diyos,” ug sa unsa kana gipakasama, ug ngano?

¹³ Ang Bibliya nag-ingon: “Kon walay pagtuo imposible ang pagpahimuot kaniya, kay siya nga moduol sa Diyos angay nga motuo nga siya [naglungtad] ug nga siya maoy tigganti sa mga matinuorong nagapangita kaniya.” (Heb. 11:6) Ang Kasulatan naghubit sa “pagtuo ngadto sa Diyos” ingong bahin sa “patukoranan” nga gikinahanglan aron ang usa mahimo ug magpabilin nga tinuod nga Kristohanon. (Heb. 6:1) Sa maong patukoranan, angayng “ipuno sa [mga Kristohanon sa ilang] pagtuo” ang ubang importanteng mga hiyas aron “magpabilin [sila] diha sa  gugma sa Diyos.”—Basaha ang 2 Pedro 1:5-7; Jud. 20, 21.

14, 15. Nganong ang pagbatog gugma mas hinungdanon kay sa pagbaton lag pagtuo?

¹⁴ Gipasiugda sa Kristohanong mga magsusulat sa Bibliya ang kaimportante sa pagtuo pinaagi sa paghisgot nianag gatosan ka beses. Walay laing Kristohanong hiyas nga gihisgotan ug ingon niana ka daghana. Nagpasabot ba kini nga ang pagtuo ang labing importanteng hiyas?

¹⁵ Sa pagtandi sa pagtuo uban sa gugma, si Pablo misulat: “Kon nabatonan ko ang tanan nga pagtuo aron ilalin ang mga bukid, apan walay gugma, ako walay kapuslanan.” (1 Cor. 13:2) Gipasiugda ni Jesus nga ang paghigugma sa Diyos mao ang labing importanteng hiyas dihang gitubag niya ang pangutana: “Unsa ang kinadak-ang sugo diha sa Balaod?” (Mat. 22:35-40) Ang gugma naglangkob ug daghang hinungdanong Kristohanong mga hiyas, lakip na ang pagtuo. “Ang gugma,” matod sa Bibliya, “motuo sa tanang butang.” Kini motuo sa mga butang nga gisulti sa Diyos diha sa iyang Pulong.—1 Cor. 13:4, 7.

16, 17. Sa unsang paagi ang pagtuo ug gugma gihisgotan nga magkauban diha sa Kasulatan, apan unsay kinalabwan niini, ug ngano?

¹⁶ Tungod sa kaimportante sa pagtuo ug gugma, ang Kristohanong mga magsusulat sa Bibliya kadaghang naghisgot niini nga magkauban, sagad sa mao rang bersikulo. Giawhag ni Pablo ang iyang mga igsoon nga ‘isul-ob ang panagang sa dughan nga mao ang pagtuo ug gugma.’ (1 Tes. 5:8) Si Pedro misulat: “Bisan pag kamo wala makakita [kang Jesus], kamo nahigugma kaniya. Bisan pag kamo wala magtan-aw kaniya sa pagkakaron, apan kamo nagpasundayag ug pagtuo kaniya.” (1 Ped. 1:8) Gipangutana ni Santiago ang iyang dinihogang mga igsoon: “Gipili sa Diyos ang mga kabos maylabot sa kalibotan aron mahimong dato sa pagtuo ug mga manununod sa gingharian, nga iyang gisaad niadtong nahigugma kaniya, dili ba?” (Sant. 2:5) Si Juan misulat: “Kini mao ang . . . sugo [sa Diyos], nga kita magbaton ug pagtuo sa ngalan sa iyang Anak nga si Jesu-Kristo ug maghigugmaay sa usag usa.”—1 Juan 3:23.

¹⁷ Bisag hinungdanon ang pagtuo, ang mga bahin niini nga hiyas mahanaw ra dihang makita nato ang katumanan sa mga saad sa Diyos ug mahitabo ang atong gilaoman. Apan ang panginahanglan nga mouswag diha sa paghigugma sa Diyos ug sa atong isigkatawo dili gayod mahanaw. Busa, nakaingon si Pablo: “Hinunoa, karon nagpabilin ang pagtuo, paglaom, gugma, kining tulo; apan ang kinalabwan niini nila mao ang gugma.”—1 Cor. 13:13.

18, 19. Unsang dakong pasundayag sa pagtuo ang atong makita karon, ug kinsay angayng pasidunggan niini nga kalamposan?

¹⁸ Karon, ang katawhan ni Jehova nagpasundayag sa ilang pagtuo diha sa natukod nang Gingharian sa Diyos. Kini miresulta sa paglungtad sa usa ka tibuok kalibotang espirituwal nga paraiso nga dunay kapig walo ka milyong molupyo. Usa kini ka dapit diin dagaya ang bunga sa espiritu sa Diyos. (Gal. 5:22, 23) Pagkadakong pasundayag sa tinuod nga Kristohanong pagtuo ug gugma!

¹⁹ Walay tawong makaangkon niini nga kalamposan. Kini milungtad sa tabang sa atong Diyos. Kining talagsaong buluhaton nakahatag ug ‘kabantog kang Jehova, usa ka ilhanan hangtod sa panahong walay tino nga dili pagaputlon.’ (Isa. 55:13) Oo, usa ka “gasa sa Diyos” nga kita “giluwas pinaagi sa pagtuo.” (Efe. 2:8) Ang atong espirituwal nga paraiso magkadako ug magpadayon sa paglambo hangtod nga ang tibuok yuta mapuno sa hingpit, matarong, ug malipayong mga tawo nga maghatag ug kadayeganan sa ngalan ni Jehova sa walay kataposan. Hinaot nga magpadayon kita sa pagpasundayag ug pagtuo sa mga saad ni Jehova!