1, 2. (a) Unsang mga kalisdanan ang giatubang sa daghang estranyo karon? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.) (b) Unsay giawhag sa Bibliya, ug unsang mga pangutana ang atong konsiderahon?

KAPIG 30 ka tuig kanhi, si Osei, ^[1] nga dili pa Saksi niadtong panahona, miabot sa Europe gikan sa Ghana. Nahinumdom siya: “Ako dayong naamgohan nga kadaghanan sa mga tawo walay pagpakabana nako. Nakalitan sab ko sa klima. Dihang migawas ko sa erport ug gibati nako ang katugnaw sa unang higayon sa akong kinabuhi, mihilak ko.” Kay dili pa kaayo siya makamao sa pinulongan, si Osei wala makakitag maayong trabaho sulod sa usa ka tuig. Ug kay layo siya sa iyang pamilya, mibati siyag kamingaw.

² Hunahunaa kon unsay gusto nimong pagtratar kon naa ka sa susamang kahimtang. Dili ba maapresyar man nimo ang mainitong pag-abiabi diha sa Kingdom Hall, bisag unsay imong nasyonalidad o kolor sa panit? Gani, ang Bibliya nag-awhag sa tinuod nga mga Kristohanon nga dili kalimtan ang ‘pag-abiabi’ sa mga estranyo.  (Heb. 13:2) Busa konsiderahon nato ang mosunod nga mga pangutana: Unsay panglantaw ni Jehova sa mga estranyo? Nganong kinahanglan tingali natong usbon ang atong panglantaw sa mga estranyo? Ug sa unsang paagi nato matabangan ang mga langyaw nga makapasibo sa atong kongregasyon?

3, 4. Sumala sa Exodo 23:9, sa unsang paagi angayng trataron sa katawhan sa Diyos ang mga langyaw, ug ngano?

³ Human luwasa ni Jehova ang iyang katawhan gikan sa Ehipto, gihatagan niya silag mga balaod nga nagpakitag espesyal nga konsiderasyon sa daghang dili Israelinhon nga miuban nila. (Ex. 12:38, 49; 22:21) Ang mga langyaw sagad magkalisodlisod, busa si Jehova mahigugmaong naghimog mga kahikayan alang kanila. Ang katungod nga manghagdaw maoy usa niana.—Lev. 19:9, 10.

⁴ Imbes sugoon ang mga Israelinhon nga tahoron ang mga langyaw, giawhag sila ni Jehova sa pagpakitag empatiya. (Basaha ang Exodo 23:9.) Sila “nahibalo sa [kahimtang] sa langyaw nga pumoluyo.” Bisan sa wala pa sila maulipon, ang mga Hebreohanon lagmit gilikayan sa mga Ehiptohanon tungod sa ilang rasa o relihiyon. (Gen. 43:32; 46:34; Ex. 1:11-14) Pait kaayo ang kinabuhi sa mga Israelinhon ingong mga langyaw, busa gidahom ni Jehova nga trataron nila ang langyaw nga ‘sama sa lumad’ taliwala nila.—Lev. 19:33, 34.

5. Unsay makatabang nato sa pagsundog sa pagkamabination ni Jehova sa mga langyaw?

⁵ Karon, makaseguro ta nga si Jehova mabination usab sa mga langyaw nga motambong sa atong mga tigom. (Deut. 10:17-19; Mal. 3:5, 6) Kon atong hunahunaon ang mga kalisdanan nga ilang giatubang, sama sa diskriminasyon o pinulongan, mangita tag mga paagi sa pagpakita kanilag kaayo ug pagkamabination.—1 Ped. 3:8.

6, 7. Unsay nagpakita nga nabuntog sa mga Kristohanon sa unang siglo ang nakagamot pag-ayong pagkamapihigon?

⁶ Nabuntog sa mga Kristohanon sa unang siglo ang nakagamot pag-ayong pagkamapihigon nga kaylap taliwala sa mga Hudiyo. Sa Pentekostes 33 C.E., kadtong nagpuyo sa Jerusalem nagpakitag pagkamaabiabihon sa bag-ong nakabig nga mga Kristohanon gikan sa lainlaing nasod. (Buh. 2:5, 44-47) Ang Hudiyong mga Kristohanon nagpakitag pagkamabination ngadto sa mga isigkamagtutuo gikan sa laing nasod. Nagpakita kini nga ilang nasabtan ang kahulogan sa pulong nga “pagkamaabiabihon,” nga mao, pagpakitag kaayo sa mga estranyo.

⁷ Pero dihang miuswag ang gidaghanon sa Kristohanong kongregasyon, mitungha ang usa ka kahimtang nga dayag nga naglangkit ug diskriminasyon. Ang nagsultig Grego nga mga Hudiyo nagreklamo nga ang ilang mga babayeng balo wala tratara nga makiangayon. (Buh. 6:1) Aron masulbad ang problema, ang mga apostoles nagtudlog pito ka lalaki sa pagseguro nga walay mapasagdan. Ang maong mga lalaki pulos Grego ang ngalan, nga lagmit nagpaila nga gusto sa mga apostoles nga mawala ang pagpihigpihig nga tingali naglungtad taliwala sa mga Kristohanon sa unang siglo.—Buh. 6:2-6.

8, 9. (a) Unsa tingaliy magpaila nga duna tay pagpihig o mapasigarbohon ta sa atong rasa? (b) Unsay kinahanglan natong lukahon gikan sa atong kasingkasing? (1 Ped. 1:22)

⁸ Naamgohan man nato o wala, kita naimpluwensiyahan pag-ayo sa atong kultura. (Roma 12:2) Dugang pa, lagmit makadungog ta sa mga silingan, kauban sa trabaho, o eskolmet nga magbugalbugal niadtong lahig kagikan, tribo, o kolor sa panit. Naapektohan ba sab ta niana nga panglantaw? Ug unsay atong reaksiyon kon dunay magbugalbugal kanato tungod sa atong nasyonalidad —tingali pasobrahan paghubit ang usa ka bahin sa atong kultura?

⁹ Dihay higayon nga si apostol Pedro may pagpihig sa mga dili Hudiyo, pero anam-anam niyang nalangkat sa iyang kasingkasing ang maong negatibong panglantaw. (Buh. 10:28, 34, 35; Gal. 2:11-14) Sa susama, kon atong namatikdan nga duna tay pagpihig o mapasigarbohon ta sa atong rasa, angay natong lukahon kana gikan sa atong kasingkasing. (Basaha ang 1 Pedro 1:22.) Mahimo natong palandongon ang kamatuoran nga walay usa kanato ang takos sa kaluwasan; kitang tanan dili hingpit, bisag unsay atong nasyonalidad. (Roma 3:9, 10, 21-24) Busa nganong mobati man tang labaw sa uban? (1 Cor. 4:7) Angay natong huptan ang panglantaw nga susama nianang kang apostol Pablo, kinsa nagpahinumdom sa iyang mga isigkadinihogan nga sila “dili na mga estranyo ug mga langyaw nga pumoluyo, kondili . . . mga sakop sa panimalay sa Diyos.” (Efe. 2:19) Ang pagpaningkamot pag-ayo nga mabuntog ang atong pagpihig niadtong lahig kagikan makatabang gayod kanato sa pagsul-ob sa bag-ong pagkatawo.—Col. 3:10, 11.

10, 11. Giunsa pagsundog ni Boaz ang panglantaw ni Jehova sa mga estranyo diha sa iyang pagpakiglabot kang Ruth nga Moabihanon?

¹⁰ Walay duhaduha nga gisundog ni Boaz ang panglantaw ni Jehova sa mga estranyo diha sa iyang pagpakiglabot kang Ruth nga Moabihanon. Dihang gisusi niya ang iyang kaumahan panahon sa ting-ani, namatikdan ni Boaz ang kugihang langyaw nga babaye nga nanghagdaw luyo sa iyang mga mangangani. Sa pagkahibalo niya nga nananghid si Ruth nga manghagdaw—bisag may katungod kini sa pagbuhat niana—gitugotan siya ni Boaz nga manghagdaw bisan taliwala sa mga binangan.—Basaha ang Ruth 2:5-7, 15, 16.

¹¹ Ang misunod nga panag-estoryahay nagpakita nga si Boaz naghunahuna kang Ruth ug sa iyang walay kasegurohang kahimtang ingong langyaw. Pananglitan, giawhag niya si Ruth sa pagpanghagdaw uban sa batan-ong mga babaye aron dili siya samokon sa mga lalaki nga nagtrabaho diha sa uma. Giseguro pa gani niya nga si Ruth may makaon ug mainom, sama sa sinuholang mga trabahador. Dugang pa, wala pakamenosa ni Boaz ang pobre nga langyawng babaye, hinunoa, gidasig niya kini.—Ruth 2:8-10, 13, 14.

12. Unsay maayong epekto sa kaayo nga ipakita diha sa mga langyaw?

¹² Si Boaz wala lamang matandog sa dili mahakogong gugma ni Ruth sa ugangan niini nga si Noemi, kondili nakadayeg usab siya kang Ruth kay nahimo kining magsisimba ni Jehova. Sa pagkatinuod, ang kaayo ni Boaz maoy pagpahayag sa maunongong gugma ni Jehova ngadto sa usa ka babaye nga ‘midangop ilalom sa mga pako sa Diyos sa Israel.’ (Ruth 2:12, 20; Prov. 19:17) Sa susama, ang kaayo nga atong ipakita makatabang sa “tanang matang sa mga tawo” nga makaila sa kamatuoran ug makasinati kon unsa ka dako ang gugma ni Jehova kanila.—1 Tim. 2:3, 4.

13, 14. (a) Nganong maningkamot ta nga timbayaon ang mga estranyo diha sa Kingdom Hall? (b) Unsay imong buhaton aron dili ka magpanuko sa pagduol niadtong lahig kultura?

¹³ Kita makapakitag kaayo sa mga langyaw pinaagi sa mainitong pagtimbaya kanila diha sa Kingdom Hall. Tingali mamatikdan nato nga ang mga bag-ong namalhin usahay maulawon ug magpalain. Tungod sa pagmatuto kanila o sa ilang kahimtang sa kinabuhi, lagmit mobati silang ubos niadtong lahig rasa o nasyonalidad. Busa angay tang mouna sa pagpakita kanilag mainiton ug sinserong interes. Kon mabatonan sa inyong pinulongan, ang JW Language app makatabang ninyo sa pagkat-on kon unsaon pagtimbaya ang mga langyaw diha sa ilang kaugalingong pinulongan.—Basaha ang Filipos 2:3, 4.

¹⁴ Basin magpanuko ka sa pagduol niadtong  lahig kultura. Aron mabuntog ang maong pagbati, puwede kang mosultig pipila ka butang bahin sa imong kaugalingon. Lagmit maamgohan nimo nga mas daghan diay mog kaamgiran kay sa kalainan—tinuod man o giimadyin—ug nga ang matag kultura may kaugalingong katakos ug kahuyangan.

15. Unsay makatabang nato nga mahimong mas masinabtanon niadtong namalhin sa atong nasod?

¹⁵ Aron matabangan ang mga langyaw nga makapasibo dayon sa kongregasyon, pangutan-a ang kaugalingon, ‘Kon tua ko sa laing nasod, unsay gusto nako nga pagtratar?’ (Mat. 7:12) Magmapailobon niadtong namalhin sa inyong nasod. Sa sinugdan, dili tingali nato bug-os masabtan ang ilang paagi sa paghunahuna o paglihok. Pero imbes dahomon nga sundon nila ang atong kultura, nganong dili dawaton kon unsa gyod sila?—Basaha ang Roma 15:7.

16, 17. (a) Unsay puwede natong himoon aron masuod niadtong lahig kultura? (b) Sa unsang mga paagi kita makatabang niadtong bag-ong namalhin sa atong nasod?

¹⁶ Kon duna tay nahibaloan bahin sa nasod ug kultura sa mga langyaw, mas dali tingali tang makig-estorya nila. Mahimong maggahin tag panahon diha sa atong pamilyahanong pagsimba sa pag-research bahin sa grupo sa mga tawo diha sa atong kongregasyon o teritoryo nga dili ta pamilyar. Ang laing paagi nga masuod niadtong lahig kagikan mao ang pag-imbitar kanila sa atong balay. Tungod kay “gibuksan [ni Jehova] ngadto sa kanasoran ang pultahan sa pagtuo,” dili ba sab nato buksan ang atong pultahan ngadto sa mga estranyo nga “atong kabanay sa pagtuo”?—Buh. 14:27; Gal. 6:10; Job 31:32.

¹⁷ Kon mogahin tag panahon uban sa pamilya nga bag-ong namalhin, mas maapresyar nato ang ilang paningkamot sa pagpasibo sa atong kultura. Apan, maamgohan tingali nato nga nagkinahanglan silag tabang sa  pagkat-on sa atong pinulongan. Dugang pa, puwede ba nato silang hatagag impormasyon bahin sa lokal nga mga ahensiya nga makatabang nila sa pagpangitag haom nga puy-anan o trabaho? Lagmit makatabang kana nga makapasibo dayon ang maong mga igsoon.—Prov. 3:27.

18. Unsang ehemplo sa pagkamatinahoron ug pagkamapasalamaton ang masundog sa mga bag-ong namalhin?

¹⁸ Siyempre, ang mga bag-ong namalhin maningkamot usab sa pagpasibo sa kultura sa ilang bag-ong nasod. Si Ruth nagpakitag maayong ehemplo niining bahina. Una, gitahod niya ang kostumbre sa iyang bag-ong nasod pinaagi sa pagpananghid nga manghagdaw. (Ruth 2:7) Wala siya moderetsog panghagdaw bisag iya kining katungod ug wala siya maghunahuna nga obligasyon sa uban nga tagan-an siya. Ikaduha, mapasalamaton siya sa kaayo nga gipakita kaniya. (Ruth 2:13) Kon ipakita sa mga bag-ong namalhin kanang maayong mga hiyas, lagmit maangkon nila ang pagtahod sa lokal nga mga residente ug sa mga isigkamagtutuo.

19. Nganong angay natong abiabihon ang mga estranyo sa atong taliwala?

¹⁹ Malipayon kita nga tungod sa dili takos nga kalulot ni Jehova, gitugotan niya ang mga tawo nga lainlaig kagikan nga makadungog sa maayong balita. Sa ilang nasod, wala tingali sila makahigayon sa pagtuon sa Bibliya o sa pagpakig-uban sa katawhan ni Jehova. Apan karon nga may kahigayonan na sila sa pagpakig-uban kanato, di ba angay nato silang tabangan aron dili na sila mobating samag mga estranyo sa atong taliwala? Bisag limitado lang ang atong ikahatag nga pinansiyal o praktikal nga tabang, ang atong kaayo kanila nagpakita nga gihigugma sila ni Jehova. Nan ingong “tigsundog sa Diyos,” buhaton nato ang tanan sa pag-abiabi sa mga estranyo sa atong taliwala.—Efe. 5:1, 2.