1-3. (a) Unsay angay natong pagbati sa kamatuoran sa Bibliya? Iilustrar. (Tan-awa ang mga hulagway sa sinugdan sa artikulo.) (b) Unsa nga mga pangutana ang atong konsiderahon niining artikuloha?

 ANG pag-uli sa usa ka butang nga gipalit komon kaayo karon. Gibanabana nga sa pipila ka nasod, halos nuybe porsiyento sa mga butang nga gipalit ang giuli. Sa mga butang nga giorder online, kapig 30 porsiyento ang giuli. Tingali ang ilang gipalit dili maoy ilang gidahom, gubaon, o kaha wala sila ganahi niana. Maong nakadesisyon sila nga pailisan kini o kaha ibalik ang ilang kuwarta.

² Tingali mohangyo ta nga ibalik ang atong gibayad sa butang nga napalit, pero dili gyod nato gustong iuli, o “ibaligya,” ang “tukmang kahibalo” sa kamatuoran sa Bibliya nga atong ‘gipalit.’ (Basaha ang Proverbio 23:23; 1 Tim. 2:4) Sa ato nang nahisgotan sa miaging artikulo, atong nabatonan ang kamatuoran pinaagi sa paggahin ug daghang panahon sa pagkat-on niini. Dugang pa, aron mapalit ang kamatuoran, lagmit atong gisakripisyo ang maayong trabaho ug atong relasyon sa uban, giusab ang atong panghunahuna ug panggawi, o gibiyaan ang kostumbre ug mga buhat nga supak sa Bibliya. Bisan pa niana, ang atong gisakripisyo gamay ra kaayo kon ikomparar sa panalangin nga atong nadawat.

 ³ Kon bahin sa kamatuoran sa Bibliya, pareho tag gibati sa tawong gihisgotan ni Jesus sa iyang ilustrasyon. Sa pagpakita nga importante kaayo ang kamatuoran sa Gingharian sa Diyos alang niadtong nakakaplag niana, gihisgotan ni Jesus ang usa ka negosyante nga nangita ug maayog klase nga mga perlas ug nakakitag usa niini. Kay maayo kaayo nig klase, iyang ‘gibaligya dayon’ ang tanan niyang nabatonan aron paliton kini. (Mat. 13:45, 46) Sa susama, ang kamatuoran nga atong nakaplagan​—ang kamatuoran sa Gingharian sa Diyos ug ang ubang importanteng mga kamatuoran nga atong nakat-onan sa Pulong sa Diyos​—bililhon kaayo para nato nga mihimo dayon tag sakripisyo aron mabatonan kini. Kon gipabilhan nato ang kamatuoran, ‘dili [gyod] nato kini ibaligya.’ Pero makapasubo nga dunay pipila ka alagad sa Diyos nga nawad-ag pagpabili sa kamatuoran​—ug gibaligya pa gani kini. Dili unta nâ mahitabo nato! Aron ipakita ang atong pagpabili sa kamatuoran ug nga dili gyod nato ni ibaligya, kinahanglang sundon nato ang tambag sa Bibliya nga ‘magpadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran.’ (Basaha ang 3 Juan 2-4.) Ang paglakaw sa kamatuoran nagpasabot sa pag-una niini sa atong kinabuhi ug pagkinabuhi uyon niini. Atong konsiderahon kining mga pangutanaha: Ngano ug sa unsang paagi ‘gibaligya’ sa uban ang kamatuoran? Sa unsang paagi nato malikayan ang maong sayop? Sa unsang paagi mapalig-on ang atong determinasyon nga ‘magpadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran’?

4. Sa unang siglo, nganong ‘gibaligya’ sa pipila ang kamatuoran?

⁴ Sa unang siglo, ang pipila nga sa sinugdan midawat sa gitudlo ni Jesus wala magpadayon sa paglakaw sa kamatuoran. Pananglitan, human sa milagrosong pagpakaon ni Jesus sa usa ka dakong panon sa katawhan, sila misunod niya sa pikas bahin sa Dagat sa Galilea. Didto, dihay giingon si Jesus nga nakapakurat nila: “Gawas kon kamo mokaon sa unod sa Anak sa tawo ug moinom sa iyang dugo, kamo walay kinabuhi diha sa inyong kaugalingon.” Imbes mangutana kang Jesus kon unsay iyang gipasabot, sila napandol ug miingon: “Kining mga pulonga makapakugang; kinsa ang makapatalinghog niini?” Ingong resulta, “daghan sa iyang mga tinun-an ang namalik ngadto sa mga butang nga ilang gitalikdan ug wala na molakaw kauban niya.”​—Juan 6:53-66.

5, 6. (a) Sa atong panahon, nganong napakyas ang pipila sa paglakaw sa kamatuoran? (b) Sa unsang paagi anam-anam nga mapalayo ang usa sa kamatuoran?

⁵ Makapasubo nga ang pipila karon wala makapadayon sa paglakaw sa kamatuoran. Ang uban napandol tungod sa kausaban sa pagsabot sa usa ka teksto o kaha sa gisulti o gibuhat sa usa ka iladong igsoon. Ang pipila nasakitan sa Kasulatanhong tambag nga ilang nadawat, o gibiyaan nila ang kamatuoran kay duna silay dili pagsinabtanay sa laing igsoon. Ang uban midapig sa mga apostata ug magsusupak nga nagtuis sa kamatuoran. Ingong resulta, ang pipila tinuyong ‘nagpahilayo’ kang Jehova ug sa kongregasyon. (Heb. 3:12-14) Mas maayo unta kon sila nagmatinumanon ug padayong misalig kang Jesus, sama kang Pedro! Dihang gipangutana ni Jesus ang mga apostoles kon gusto ba nilang mobiya, mitubag dayon si Pedro: “Ginoo, kang kinsa man kami moadto? Ikaw mao ang may mga pulong mahitungod sa kinabuhing walay kataposan.”​—Juan 6:67-69.

⁶ Ang uban anam-anam nga nahilayo sa kamatuoran, nga tingali wala gani makamatikod niini. Ang tawong anam-anam nga nahilayo sa kamatuoran maoy sama sa baroto nga hinayhinayng naanod palayo gikan sa daplin sa suba. Kanang anam-anam nga  kausaban gitawag sa Bibliya ug ‘pagkaanod.’ (Heb. 2:1) Lahi sa tawong tinuyo nga nagpahilayo sa kamatuoran, ang naanod wala makamatikod niini. Pero madaot o posibleng mawala ang iyang relasyon kang Jehova. Sa unsang paagi malikayan kana?

7. Unsay makatabang nato aron dili nato mabaligya ang kamatuoran?

⁷ Aron makalakaw sa kamatuoran, kinahanglan natong dawaton ug sundon ang tanang sugo ni Jehova. Kinahanglang unahon nato ang kamatuoran ug magkinabuhi ta uyon sa mga prinsipyo sa Bibliya. Sa iyang pag-ampo kang Jehova, si David miingon: “Ako magalakaw sa imong kamatuoran.” (Sal. 86:11) Determinado si David. Kinahanglang determinado sab ta nga padayong maglakaw sa kamatuoran sa Diyos. Kon dili nato nâ buhaton, lagmit masayangan ta sa atong gisakripisyo alang sa kamatuoran ug lagmit matental ta sa pagbawi sa pipila niana. Imbes himoon kana, panguptan nato pag-ayo ang tanang kamatuoran. Dili puwedeng pilion nato kon unsa nga kamatuoran ang dawaton o isalikway. Kinahanglang maglakaw ta diha sa “tibuok nga kamatuoran.” (Juan 16:13) Atong pamalandongan ang lima ka butang nga ato tingaling gisakripisyo para sa kamatuoran. Ang pagbuhat niana makapalig-on sa atong determinasyon nga dili bawion bisan ang ubang butang nga atong gisakripisyo.​—Mat. 6:19.

8. Sa unsang paagi ang dili maalamong paggamit sa panahon anam-anam nga makapalayo sa usa gikan sa kamatuoran? Paghatag ug pananglitan.

⁸ Panahon. Aron dili ta maanod palayo sa kamatuoran, kinahanglang magmaalamon ta sa paggamit sa atong panahon. Kon dili ta mag-amping, basig daghan na kaayo tag panahon sa kalingawan ug mga hilig, pag-Internet, o pagtan-awg TV. Bisag dili ni daotan, basin maapil niini ang panahon nga ato untang gigahin para sa personal nga pagtuon ug ubang espirituwal nga mga kalihokan. Konsideraha ang nahitabo sa sister nga si Emma. a Sukad pa sa pagkabatan-on, ganahan na kaayo siyag kabayo. Kon makahigayon, mangabayo siya. Wala madugay, gibati niya nga daghan kaayo siyag panahon diha sa iyang hilig. Mihimo siyag kausaban ug sa ngadtongadto nahimong balanse ang iyang panglantaw sa kalingawan. Nadasig sab siya sa eksperyensiya ni Cory Wells, usa ka rodeo trick rider kaniadto. b Karon, si Emma mas daghan nag panahon sa espirituwal nga kalihokan, sa iyang pamilya, ug mga higala. Gibati niyang mas nasuod siya kang Jehova ug nalipay siya nga nagamit ang iyang panahon sa maalamong paagi.

9. Sa unsang paagi nahimong mas importante sa pipila ang materyal nga mga butang?

⁹ Materyal nga mga butang. Aron makapadayon ta sa paglakaw sa kamatuoran, kinahanglang balanse ang atong panglantaw sa materyal nga mga butang. Dihang nakat-onan nato ang kamatuoran, nahimo natong prayoridad ang espirituwal nga mga tumong imbes ang materyal nga mga butang. Nalipay ta sa pagsakripisyo sa materyal nga mga butang aron makalakaw sa kamatuoran. Pero paglabay sa panahon, lagmit nakita nato ang uban nga namalit ug bag-ong mga gadyet o ubang mahalong butang. Tingali gusto pod natong makabaton ug susamang mga butang. Kay dili na ta kontento sa atong nabatonan, basin unahon na nato ang materyal nga mga butang imbes ang espirituwal nga mga tumong. Magpahinumdom ni nato kang Demas. Tungod sa iyang gugma sa presenteng “sistema sa mga butang,” gibiyaan niya ang pag-alagad uban kang apostol Pablo.  (2 Tim. 4:10) Nganong gibuhat kadto ni Demas? Wala hisgoti sa Bibliya ang rason. Pero lagmit mas gihigugma niya ang materyal nga mga butang kay sa espirituwal. Posible sab nga dili na siya andam mosakripisyo aron mag-alagad uban kang Pablo. Dili gyod nato gustong maugmad ang sayop nga tinguha sa materyal nga mga butang ug mawala ang atong gugma sa kamatuoran.

10. Aron makapadayon sa paglakaw sa kamatuoran, unsa nga presyur ang atong suklan?

¹⁰ Relasyon sa uban. Aron makapadayon sa paglakaw sa kamatuoran, kinahanglang dili ta magpapresyur sa uban. Dihang misugod ta sa paglakaw sa kamatuoran, nausab ang atong relasyon sa dili Saksing mga kauban ug membro sa pamilya. Ang pipila morespeto sa atong tinuohan pero ang uban tingali mosupak. (1 Ped. 4:4) Bisag maningkamot ta nga makabaton ug maayong relasyon sa mga membro sa atong pamilya ug trataron sila sa maayong paagi, kinahanglang mag-amping ta nga dili ikompromiso ang kamatuoran aron lang malipay sila. Maningkamot ta nga mamentinar ang atong maayong relasyon sa mga membro sa atong pamilya. Ingong pagsunod sa pasidaan sa 1 Corinto 15:33, kinahanglang makigsuod lang ta niadtong nahigugma kang Jehova.

11. Sa unsang paagi malikayan nato ang mga buhat nga supak sa Bibliya?

¹¹ Dili diyosnong panghunahuna ug panggawi. Aron makalakaw sa kamatuoran, kinahanglan tang magmabalaan. (Isa. 35:8; basaha ang 1 Pedro 1:14-16.) Dihang nakadangat ta sa kamatuoran, kinahanglan tang mohimog mga kausaban aron masunod ang matarong nga mga sukdanan sa Bibliya. Ang uban mihimog dagkong kausaban. Bisan unsa pa man, dili gyod nato ibaylo ang atong hinlong baroganan sa imoral nga pagkinabuhi niining kalibotana. Sa unsang paagi malikayan nato ang imoral nga mga buhat? Pamalandonga kon unsa ka dako ang gisakripisyo ni Jehova aron mahimo tang balaan​—ang bililhong kinabuhi sa iyang Anak, si Jesu-Kristo. (1 Ped. 1:18, 19) Aron mamentinar ang hinlong baroganan atubangan kang Jehova, kanunay natong pamalandongon ang bili sa halad lukat ni Jesus.

12, 13. (a) Nganong importante kaayo nga pamalandongon nato pirme ang panglantaw ni Jehova sa mga selebrasyon? (b) Unsay sunod natong hisgotan?

¹² Mga kostumbre ug buhat nga supak sa Bibliya. Tingali presyuron ta sa mga membro sa pamilya, kauban sa trabaho, ug eskolmet nga moapil sa ilang mga selebrasyon. Unsay atong himoon aron dili ta madala sa presyur nga moapil sa mga kostumbre ug selebrasyon nga gidumtan ni Jehova? Mahimo nato kana kon kanunay natong hunahunaon ang panglantaw ni Jehova niana nga mga buhat. Makatabang sab ang pag-research diha sa atong mga publikasyon kon unsay sinugdanan sa maong mga selebrasyon. Dihang pamalandongon nato ang Kasulatanhong mga rason kon nganong dili ta magselebrar niana, kombinsido ta nga kita nagalakaw sa paagi nga “dalawaton sa Ginoo.” (Efe. 5:10) Kon mosalig ta kang Jehova ug sa iyang Pulong, dili ta ‘mangurog tungod sa mga tawo.’​—Prov. 29:25.

¹³ Gusto natong magpadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran hangtod sa hangtod. Sa unsang paagi mapalig-on ang atong determinasyon nga magpadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran? Atong hisgotan ang tulo ka paagi.

14. (a) Sa unsang paagi ang padayong pagpalit sa kamatuoran makapalig-on sa atong determinasyon nga dili ni ibaligya? (b) Nganong importante ang kaalam, disiplina, ug pagsabot?

¹⁴ Una, padayon sa pagtuon ug pagpamalandong sa bililhong kamatuoran sa Pulong  sa Diyos. Oo, palita ang kamatuoran pinaagi sa regular nga paggahin ug panahon sa pagtuon sa Pulong sa Diyos. Pinaagi niini, mas mapabilhan nimo ang kamatuoran ug mas determinado kang dili ni ibaligya. Gawas pa sa pagpalit sa kamatuoran, ang Proverbio 23:23 nag-ingon nga kinahanglan sab natong paliton ang “kaalam ug ang disiplina ug ang pagsabot.” Dili igo ang kahibalo. Kinahanglang ipadapat nato ang kamatuoran. Kon duna tay pagsabot, atong makita ang koneksiyon sa tanang gipamulong ni Jehova. Ang kaalam magpalihok nato sa pagpadapat sa atong nahibaloan. Usahay, ang kamatuoran magdisiplina nato, nga magpakita nato kon unsay angayng bag-ohon. Hinaot nga sundon nato ang maong giya. Mas bililhon kana kay sa plata.​—Prov. 8:10.

15. Sa unsang paagi ang bakos sa kamatuoran makapanalipod nato?

¹⁵ Ikaduha, magmadeterminado sa pagkinabuhi uyon sa kamatuoran kada adlaw. Ibakos ang kamatuoran. (Efe. 6:14) Sa kapanahonan sa Bibliya, ang bakos sa usa ka sundalo manalipod sa iyang hawak ug tiyan. Pero, aron makahatag ug proteksiyon ang bakos, kinahanglang hugot kini. Ang luag nga bakos dili makahatag ug proteksiyon. Sa unsang paagi ang espirituwal nga bakos makapanalipod nato? Kon hugot natong gibakos ang kamatuoran, kini manalipod nato batok sa sayop nga pangatarongan ug makatabang nato sa paghimog maayong mga desisyon. Dihang tentalon o sulayan ta, ang kamatuoran magpalig-on sa atong determinasyon sa pagbuhat kon unsay husto. Ingon nga ang sundalo dili gyod moadto sa gubat nga walay bakos, kinahanglang determinado ta nga dili paluagan o tangtangon ang bakos sa kamatuoran. Kinahanglang hugot nato ning ibakos pinaagi sa pagkinabuhi sumala sa kamatuoran. Ang bakos sa sundalo sab-itanan pod sa espada. Atong tan-awon kon sa unsang paagi mahimo nato ang sama niini sa atong paglakaw sa kamatuoran.

16. Sa unsang paagi ang atong pagtudlo sa kamatuoran ngadto sa uban makapalig-on sa atong determinasyon nga magpadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran?

¹⁶ Ikatulo, kutob sa mahimo itudlo ang kamatuoran ngadto sa uban. Niining paagiha, makuptan nimo pag-ayo ang espirituwal nga espada, nga mao “ang pulong sa Diyos.” (Efe. 6:17) Makapaningkamot tang tanan nga mouswag ingong magtutudlo, nga “nagagamit sa pulong sa kamatuoran sa hustong paagi.” (2 Tim. 2:15) Samtang atong gigamit ang Bibliya sa pagtabang sa uban nga paliton ang kamatuoran ug isalikway ang kabakakan, atong gisilsil ang kamatuoran sa atong hunahuna ug kasingkasing. Niining paagiha, molig-on ang atong determinasyon nga magpadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran.

17. Nganong hinungdanon kaayo kanimo ang kamatuoran?

¹⁷ Ang kamatuoran maoy bililhong regalo gikan kang Jehova. Pinaagi niana, nakabaton tag suod nga relasyon sa atong langitnong Amahan, ang atong labing bililhong gipanag-iya. Daghan nag gitudlo si Jehova nato, pero sinugdanan pa lang nâ! Ang Diyos nagsaad nga padayon ta niyang tudloan hangtod sa hangtod. Busa, pabilhi ang kamatuoran sama sa usa ka maayong perlas. Padayong “palita ang kamatuoran ug ayaw [gyod] kana ibaligya.” Dayon, sama kang David, imong matuman kini nga saad kang Jehova: “Ako magalakaw sa imong kamatuoran.”​—Sal. 86:11.