1, 2. (a) Unsay hangyo ni Jesus sa iyang kataposang pag-ampo uban sa iyang mga apostoles? (b) Ngano kahang nabalaka si Jesus bahin sa panaghiusa?

SI Jesus nabalaka bahin sa panaghiusa panahon sa iyang kataposang panihapon uban sa iyang mga apostoles. Sa iyang pag-ampo uban nila, iyang gisulti nga gusto niyang magkahiusa ang tanan niyang tinun-an, sama nga siya ug ang iyang Amahan usa. (Basaha ang Juan 17:20, 21.) Ang ilang panaghiusa mahimong lig-on ug klarong pamatuod nga gipadala ni Jehova si Jesus dinhi sa yuta aron buhaton ang kabubut-on sa Diyos. Gugma ang mahimong ilhanan sa tinuod nga mga tinun-an ni Jesus, nga makatabang aron magkahiusa sila.​—Juan 13:34, 35.

² Masabtan nato kon nganong gipasiugda ni Jesus ang panaghiusa. Iyang namatikdan nga wala kaayo magkahiusa o magkasinabot ang mga apostoles, sama niadtong sa kataposan niyang panihapon uban nila. Sama sa nahitabo kaniadto, naglalis sila “bahin sa kon kinsa kanila ang labing dako.” (Luc. 22:24-27; Mar. 9:33, 34) Sa laing higayon, si Santiago ug Juan mihangyo kang Jesus  nga ihatag kanila ang prominenteng posisyon tupad niya sa iyang Gingharian.​—Mar. 10:35-40.

3. Nganong wala kaayo magkahiusa ang mga tinun-an ni Kristo, ug unsang mga pangutana ang atong hisgotan?

³ Pero ang tinguha nga mahimong prominente dili lang ang posibleng hinungdan nga wala mahiusa ang mga tinun-an ni Kristo. Ang mga tawo sa palibot nabahinbahin tungod sa pagdumot ug diskriminasyon. Kinahanglang wad-on sa mga tinun-an ni Jesus ang maong pagbati. Niining artikuloha, atong hisgotan ang mosunod nga mga pangutana: Giunsa pag-atubang ni Jesus ang diskriminasyon? Giunsa niya pagtabang ang iyang mga sumusunod aron patas nilang trataron ang uban ug tinuod nga mahiusa? Ug sa unsang paagi makatabang ang iyang gitudlo aron magpabilin tang nahiusa?

4. Paghatag ug mga pananglitan sa diskriminasyong nasinati ni Jesus.

⁴ Si Jesus mismo nakasinatig diskriminasyon. Dihang giingnan ni Felipe si Natanael nga nakita niya ang Mesiyas, si Natanael mitubag: “Aduna bay maayo nga gikan sa Nasaret?” (Juan 1:46) Seguradong nahibalo si Natanael sa tagna sa Miqueas 5:2, ug naghunahuna siya nga dili importanteng lugar ang Nasaret aron didto ipanganak ang Mesiyas. Sa susama, gisaway sa prominenteng mga taga-Judea si Jesus kay Galileanhon siya. (Juan 7:52) Ubos ang pagtan-aw sa daghang taga-Judea sa mga Galileanhon. Giinsulto sa ubang Hudiyo si Jesus pinaagi sa pagtawag kaniyag Samarianhon. (Juan 8:48) Ang mga Samarianhon lahig rasa ug relihiyon sa mga Hudiyo. Ang mga taga-Judea ug Galilea walay pagtahod sa mga Samarianhon ug naglikay nila.​—Juan 4:9.

5. Unsang diskriminasyon ang nasinati sa mga sumusunod ni Jesus?

⁵ Gipakamenos usab sa Hudiyong mga lider ang mga sumusunod ni Jesus. Gitawag sila sa mga Pariseo ug “tinunglong katawhan.” (Juan 7:47-49) Oo, giisip nilang tinunglo ug ordinaryo ang wala makaeskuyla sa eskuylahan sa mga rabbi o kadtong wala magsunod sa ilang tradisyon. (Buh. 4:13) Ang diskriminasyong nasinati ni Jesus ug sa iyang mga tinun-an maoy tungod sa relihiyon, kahimtang sa kinabuhi, ug rasa. Ang mga tinun-an usab naapektahan sa diskriminasyon. Aron mahiusa, kinahanglan nilang usbon ang ilang paagi sa paghunahuna.

6. Paghatag ug mga pananglitan sa mahimong epekto kanato sa diskriminasyon.

⁶ Kadaghanan nato karon nalibotan ug diskriminasyon. Posibleng kita ang biktima, o kita ang nagpakita niana. “Mas naglagot ko sa mga puti dihang nagpokus ko sa inhustisya nga gibuhat nila sa Aboriginal nga mga tawo​—sa una ug karon,” matod sa usa ka sister nga payunir karon sa Australia. “Misamot ni nga kalagot tungod sa pag-abuso nga ako mismong naeksperyensiyahan.” Usa ka Canadian nga brader ang naghisgot sa iyang diskriminasyon kaniadto maylabot sa pinulongan. “Nagtuo ko nga labaw gyod ang mga tawong nagsultig French,” siya miangkon. “Tungod niana, dili ko ganahan sa mga tawong nagsultig English.”

7. Giunsa pag-atubang ni Jesus ang diskriminasyon?

⁷ Karon, nakagamot na pag-ayo ang diskriminasyon, sama sa mga adlaw ni Jesus. Giunsa to pag-atubang ni Jesus? Una, wala gyod siya magpakitag diskriminasyon ug pagdapigdapig. Gisangyawan niya ang mga dato ug pobre, mga Pariseo ug Samarianhon, bisan ang mga tigkolektag buhis ug makasasala. Ikaduha, pinaagi sa iyang gitudlo ug panig-ingnan, gipakita ni Jesus sa iyang mga tinun-an nga kinahanglang wad-on nila ang pagkamadudahon ug diskriminasyon.

8. Unsang importanteng prinsipyo ang nakapahiusa sa mga Kristohanon? Isaysay.

⁸ Si Jesus nagtudlo sa iyang mga sumusunod sa importanteng prinsipyo aron mahiusa. Siya miingon: “Kamong tanan mga igsoon.” (Basaha ang Mateo 23:8, 9.) Siyempre, ang usa ka rason nga ‘managsoon’ ta kay kaliwat tang tanan ni Adan. (Buh. 17:26) Pero, naa pay laing rason. Sumala ni Jesus, managsoon ang iyang mga tinun-an kay giila nila si Jehova ingong ilang langitnong Amahan. (Mat. 12:50) Dugang pa, nahimo silang bahin sa usa ka dakong espirituwal nga pamilya, nga nahiusa sa gugma ug pagtuo. Maong sa ilang mga sulat, ang mga apostoles sagad nagtawag sa ilang kaubang mga tinun-an ingong “mga igsoon.”​—Roma 1:13; 1 Ped. 2:17; 1 Juan 3:13.

9, 10. (a) Nganong walay rason ang mga Hudiyo nga ipasigarbo ang ilang rasa? (b) Giunsa pagtudlo ni Jesus nga angayng wad-on ang diskriminasyon sa rasa? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

⁹ Human ipakita nga kinahanglan natong lantawon ang matag usa ingong igsoon, gipasiugda ni Jesus nga kinahanglang magpaubos. (Basaha ang Mateo 23:11, 12.) Sa nahisgotan na, ang garbo maoy rason nga usahay dili magkahiusa ang iyang mga apostoles. Ug lagmit problema sab nila ang garbo sa rasa. Nahimo bang garboso ang mga Hudiyo kay kaliwat sila ni Abraham? Mao nay pagtuo sa daghang Hudiyo. Pero giingnan sila ni Juan Bawtista: “Ang Diyos adunay gahom sa pagpatunghag mga anak alang kang Abraham gikan niini nga mga bato.”​—Luc. 3:8.

¹⁰ Si Jesus nagsaway sa garbo sa rasa. Gipakita niya kana dihang nangutana ang usa ka eskriba: “Kinsa ba gayod ang akong silingan?” Sa pagtubag, gihatag ni Jesus ang ilustrasyon bahin sa buotang Samarianhon nga miatiman sa usa ka Hudiyong nagbiyahe kinsa gikulata sa mga kawatan. Gibalewala sa nanglabayng mga Hudiyo ang makaluluoyng tawo, pero naluoy niya ang Samarianhon. Sa pagtapos sa iyang ilustrasyon, giingnan ni Jesus ang eskriba nga angayng sundogon ang maong Samarianhon. (Luc. 10:25-37) Gipakita ni Jesus nga matudloan sa usa ka Samarianhon ang mga Hudiyo sa kahulogan sa tinuod nga gugma sa silingan.

11. Nganong dili angayng magpakitag diskriminasyon sa mga langyaw ang mga tinun-an ni Kristo, ug giunsa sila pagtabang ni Jesus aron masabtan nila kana?

¹¹ Aron matuman ang gisugo kanila, kinahanglang wad-on sa mga tinun-an ni Jesus ang garbo ug diskriminasyon. Sa wala pa mosaka si Jesus sa langit, gisugo niya sila sa pagsangyaw “sa tibuok Judea ug Samaria ug hangtod sa kinalay-ang dapit sa yuta.” (Buh. 1:8) Giandam na sila ni Jesus sa maong dakong buluhaton pinaagi sa paghisgot sa maayong mga hiyas sa mga langyaw. Iyang gidayeg ang usa ka langyawng opisyal sa kasundalohan tungod sa talagsaong pagtuo niini. (Mat. 8:5-10) Sa iyang lungsod sa Nasaret, si Jesus naghisgot kon giunsa pagtabang ni Jehova ang mga langyaw, sama sa taga-Fenicia nga babayeng balo sa Zarepta ug sa sanlahong taga-Sirya nga si Naaman. (Luc. 4:25-27) Ug gawas sa pagsangyaw sa Samarianhong babaye, miestar pod si Jesus sa usa ka Samarianhong lungsod kay ang mga tawo nagpakitag interes sa iyang mensahe.​—Juan 4:21-24, 40.

12, 13. (a) Unsay reaksiyon sa mga apostoles dihang gitudloan ni Jesus ang usa ka Samarianhong babaye? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.) (b) Unsay nagpakita nga wala kaayo masabti ni Santiago ug Juan ang gitudlo ni Jesus kanila?

¹² Pero dili sayon para sa mga apostoles nga wad-on ang diskriminasyon. Natingala  sila dihang nakita nilang andam si Jesus nga tudloan ang Samarianhong babaye. (Juan 4:9, 27) Ang Hudiyong mga lider sa relihiyon dili makig-estorya sa usa ka babaye diha sa publiko, labi na gyod sa usa ka Samarianhong babaye nga dili maayog reputasyon. Ang mga apostoles nag-awhag kang Jesus nga mokaon. Pero, ang iyang tubag nagpakita nga nagpokus gyod siya sa espirituwal nga panaghisgot, nga puwede ra siyang dili mokaon. Ang pagsangyaw​—bisan sa Samarianhong babaye—​mao ang kabubut-on sa iyang Amahan, ug para niya, sama kinig pagkaon.​—Juan 4:31-34.

¹³ Wala masabti ni Santiago ug Juan ang maong leksiyon. Dihang nagbiyahe kauban ni Jesus agi sa Samaria, ang mga tinun-an nangitag kapalabyan sa gabii diha sa usa ka Samarianhong baryo. Wala sila dawata sa mga Samarianhon, maong nasuko si Santiago ug Juan ug misugyot nga magpakanaog silag kalayo gikan sa langit aron laglagon ang maong baryo. Gibadlong sila ni Jesus. (Luc. 9:51-56) Basin dili ingon ana ang reaksiyon ni Santiago ug Juan kon ang wala mag-abiabi nila mao ang ilang lugar sa Galilea. Lagmit ang ilang diskriminasyon maoy hinungdan sa ilang kasuko. Posibleng naulaw si apostol Juan sa iyang reaksiyon dihang sa ulahi, nagmalamposon ang iyang pagsangyaw sa mga Samarianhon.​—Buh. 8:14, 25.

14. Giunsa pagsulbad ang problema nga lagmit nahitabo tungod sa pinulongan?

¹⁴ Wala madugay human sa Pentekostes 33 C.E., mitungha ang problema sa diskriminasyon. Dihang nag-apod-apod ug pagkaon sa nanginahanglang mga biyuda, wala mahatagi ang mga biyuda nga nagsultig Grego. (Buh. 6:1) Tingali tungod kana sa diskriminasyon sa pinulongan. Gisulbad dayon nâ sa mga apostoles pinaagi sa pagtudlog kuwalipikadong mga lalaki nga modumala sa pag-apod-apod ug pagkaon. Kining hamtong sa espirituwal nga mga lalaki may Gregong ngalan. Lagmit tungod niini, mas dawaton sila sa nahiubos nga mga biyuda.

15. Sa unsang paagi nakakat-on si Pedro nga dili na magpakitag diskriminasyon? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

¹⁵ Pagka-36 C.E., gisangyawan na sa mga tinun-an ni Jesus ang ubang kanasoran. Naandan na ni apostol Pedro nga makig-uban lang sa mga Hudiyo. Pero dihang giklaro sa Diyos nga dili angayng magpakitag diskriminasyon ang mga Kristohanon, gisangyawan ni Pedro si Cornelio nga usa ka Romanong sundalo. (Basaha ang Buhat 10:28, 34, 35.) Human niadto, si Pedro mokaon na uban sa Hentil nga mga magtutuo ug makig-uban nila. Pero pipila ka tuig sa ulahi, may higayon nga si Pedro miundang ug kaon kauban sa dili Hudiyong mga Kristohanon sa siyudad sa Antioquia. (Gal. 2:11-14) Tungod niadto, si Pablo naghatag niyag haom nga pagbadlong, nga iya pong gidawat. Sa unang sulat ni Pedro sa Hudiyo ug Hentil nga mga Kristohanon sa Asia Minor, kinasingkasing siyang naghisgot bahin sa tibuok kapunongan sa mga igsoon.​—1 Ped. 1:1; 2:17.

16. Sa unsa nailado ang unang mga Kristohanon?

¹⁶ Klaro, ang mga apostoles nakakat-on kang Jesus sa paghigugma “sa tanang matang sa mga tawo.” (Juan 12:32; 1 Tim. 4:10) Bisag dili dihadiha, nausab nila ang ilang paagi sa paghunahuna. Ang unang mga Kristohanon nailado sa paghigugmaay sa usag usa. Si Tertullian, usa ka magsusulat niadtong ikaduhang siglo, naghisgot sa giingon sa mga dili Kristohanon: “Naghigugmaay sila . . . Andam gani silang mamatay para sa usag usa.” Kay nagsul-ob ug “bag-ong pagkatawo,” nakakat-on ang unang mga Kristohanon nga isipong patas ang tanan sa panan-aw sa Diyos.​—Col. 3:10, 11.

17. Unsaon nato pagwala ang diskriminasyon sa atong kasingkasing? Paghatag ug mga pananglitan.

¹⁷ Karon, nagkinahanglan pod tingali tag panahon unâ matangtang ang diskriminasyon  sa atong kasingkasing. Usa ka sister sa France naghisgot sa iyang paningkamot: “Si Jehova nagtudlo nako sa kahulogan sa gugma, pagkamahinatagon, ug sa paghigugma sa tanang klase sa tawo. Pero naningkamot gihapon kong wad-on ang akong diskriminasyon sa uban, ug dili ni kanunayng sayon. Maong padayon nako ning giampo.” Mao pod nay gipaningkamotan sa usa ka sister sa Spain: “Usahay kinahanglan gihapon nakong pugngan ang akong kasuko sa usa ka tribo, ug sagad molampos ko. Pero kinahanglang padayon kong maningkamot. Sa tabang ni Jehova, nalipay ko nga nahimong bahin sa nahiusang pamilya.” Puwedeng susihon sa matag usa nato ang kaugalingon. Kinahanglan ba pod tang maningkamot nga mawala ang diskriminasyon, sama sa gibuhat nianang duha ka sister?

18, 19. (a) Unsay atong mga rason nga dawaton ang tanan? (b) Unsaon nato ni paghimo?

¹⁸ Maayong hinumdoman nga dihay higayon nga kitang tanan “estranyo,” o langyaw, ug dili suod sa Diyos. (Efe. 2:12) Pero gikabig ta ni Jehova “pinaagi sa mga pisi sa gugma.” (Os. 11:4; Juan 6:44) Ug gidawat ta ni Kristo. Samag giablihan niya ang pultahan aron mahimo tang bahin sa pamilya sa Diyos. (Basaha ang Roma 15:7.) Kay mahigugmaon tang gidawat ni Jesus bisag dili ta hingpit, dili gyod ta angayng maghunahuna nga isalikway ang uban!

¹⁹ Seguradong mograbe pa ang pagkabahinbahin, diskriminasyon, ug pagdumot samtang nagkaduol ang kataposan niining daotang sistema. (Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:13) Pero ingong mga alagad ni Jehova, mangayo ta sa iyang kaalam. Kini walay gidapigan ug makapauswag sa kalinaw. (Sant. 3:17, 18) Malipay ta sa pagpakighigala niadtong tagalaing nasod, sa pagdawat sa lainlaing kultura, ug tingali sa pagkat-on pa gani sa ilang pinulongan. Kon buhaton nato ni, ang kalinaw moagos samag suba, ug ang hustisya samag balod sa dagat.​—Isa. 48:17, 18.

20. Unsay mahitabo kon bag-ohon sa gugma ang atong hunahuna ug kasingkasing?

²⁰ “Natabangan ko sa tinuod nga kahibalo,” miingon ang sister sa Australia nga gihisgotan ganina. Iyang gihisgotan ang epekto kaniya sa pagtuon sa Bibliya: “Nabag-o ang akong hunahuna ug kasingkasing. Maong nawala ang akong diskriminasyon ug pagdumot.” Ug ang Canadian nga brader miingon nga naamgohan na niya nga “ang pagkawalay nahibaloan sagad maoy hinungdan sa diskriminasyon sa rasa ug ang kinaiya sa tawo wala magdepende sa iyang natawhan.” Naminyo siyag sister nga nagsultig English! Pamatuod ang maong mga kausaban nga ang Kristohanong gugma makapildi sa diskriminasyon. Kana maghiusa nato sa dili mabugto nga bugkos.​—Col. 3:14.