Unsay Panglantaw sa Diyos ug ni Kristo sa Kababayen-an?

SA UNSANG paagi masabtan pa gayod nato kon unsay panglantaw ni Jehova nga Diyos sa kababayen-an? Ang usa ka paagi mao ang pagsusi sa tinamdan ug paggawi ni Jesu-Kristo, nga mao “ang larawan sa dili-makita nga Diyos” ug hingpit nga nagpabanaag sa panglantaw sa Diyos. (Colosas 1:15) Ang paagi ni Jesus sa pagpakiglabot sa kababayen-an sa iyang panahon nagpakita nga si Jehova ug Jesus nagtahod sa kababayen-an ug dulumtanan alang kanila ang pagmaltratar nga kasagarang nagakahitabo diha sa daghang nasod karon.

Tagda pananglitan ang pagpakig-estorya ni Jesus sa usa ka babaye diha sa atabay. “Usa ka babaye nga taga-Samaria miabot sa pagkalos ug tubig,” matod sa asoy sa Ebanghelyo ni Juan, ug “si Jesus miingon kaniya: ‘Hatagi akog mainom.’” Si Jesus nalipay sa pagpakig-estorya sa usa ka Samaritana diha sa publiko, bisan pag giayran sa kadaghanang Hudiyo ang mga Samaritano niadtong panahona. Sumala sa The International Standard Bible Encyclopedia, alang sa mga Hudiyo “ang pagpakigsulti sa usa ka babaye diha sa publiko makadaot sa dungog.” Apan gitahod ug gihatagag konsiderasyon ni Jesus ang mga babaye, ug siya dili mapihigon sa rasa, ug dili usab siya mapihigon sa babaye o sa lalaki. Gani, sa usa ka Samaritana si Jesus nagpaila sa unang higayon nga siya ang Mesiyas.​—Juan 4:7-9, 25, 26.

Sa laing higayon si Jesus giduol sa usa ka babaye nga nagtalinugo sa 12 na ka tuig, nga usa ka sakit nga makauulaw ug makapahaga. Sa dihang iyang gitandog si Jesus, siya naayo dihadiha. “Si Jesus miliso ug, sa pagkamatikod kaniya, miingon: ‘Pagbatog kaisog, anak; ang imong pagtuo nakapaayo kanimo.’” (Mateo 9:22) Sumala pa sa Balaod ni Moises, ang babaye nga ingon nianag sakit dili angayng  moduol sa mga tawo ug dili angayng motandog sa uban. Apan wala siya kasab-i ni Jesus. Hinunoa, siya mahingawaong gilipay ni Jesus ug gitawag nga “anak.” Migaan gayod ang iyang pagbati nga gitawag siyag anak! Ug tingali malipayon kaayo si Jesus sa pag-ayo kaniya!

Sa dihang nabanhaw si Jesus, siya unang nagpakita kang Maria Magdalena ug sa usa pa ka tinun-an nga gihisgotan sa Bibliya ingong “ang laing Maria.” Mahimo unta nga magpakita si Jesus sa unang higayon kang Pedro, Juan, o sa usa sa mga lalaking tinun-an. Hinunoa, iyang gipasidunggan ang mga babaye kay sila ang iyang unang gipasaksi sa iyang pagkabanhaw. Gisugo sila sa usa ka manulonda sa pagpahibalo niining katingalahang pagkabanhaw ngadto sa lalaking mga tinun-an ni Jesus. Si Jesus miingon ngadto sa mga babaye: “Lakaw, itaho ngadto sa akong mga igsoon.” (Mateo 28:1, 5-10) Si Jesus wala gayod maimpluwensiyahi sa pagpihig nga komon sa mga Hudiyo sa iyang panahon, nga ang mga babaye dili mahimong motestigos.

Busa, imbes magmapihigon sa mga babaye o mouyon sa panglantaw nga mas superyor ang mga lalaki, gitahod ug gipabilhan ni Jesus ang kababayen-an. Ang pagdagmal kanila supak gayod sa kon unsay gitudlo ni Jesus, ug makaseguro kita nga ang iyang tinamdan hingpit nga nagpabanaag sa tinamdan sa iyang Amahan, si Jehova.

Mga Babaye nga Gipakitaag Kahingawa sa Diyos

“Ang mga babaye sa karaang Mediteranyo walay kagawasan, dili sama sa mga babaye sa modernong katilingban sa Kasadpan. Kasagaran, ang babaye ubos kay sa lalaki, maingon nga ang ulipon ubos kay sa mga tawong may kagawasan, ug ang batan-on ubos kay sa edaran. . . . Ang mga batang lalaki gipakahamili kay sa mga batang babaye, ug usahay ang gagmayng mga batang babaye pasagdan na lang nga mamatay.” Mao kanay giingon sa usa ka diksiyonaryo sa Bibliya bahin sa kasagarang pagtratar kaniadto sa mga babaye. Kasagaran, sila giisip nga samag ulipon.

Ang Bibliya gisulat sa panahon nga kini maoy panglantaw sa mga tawo. Bisan pa niana, ang balaod sa Diyos nga gipahayag diha sa Bibliya nagpakitag hataas nga pagtamod sa kababayen-an, nga lahi kaayo sa tinamdan sa daghang karaan nga mga kultura.

 Ang kahingawa ni Jehova sa mga babaye gipakita sa daghang higayon sa dihang may gihimo siya alang sa iyang mga babayeng magsisimba. Duha ka beses nga iyang gipanalipdan nga dili malugos ang maanyag nga asawa ni Abraham nga si Sara. (Genesis 12:14-20; 20:1-7) Gikaluy-an sa Diyos ang wala kaayo higugmaang asawa ni Jacob nga si Lea pinaagi sa ‘pagbukas sa iyang tagoangkan,’ maoy hinungdan nga nakapanganak siya ug batang lalaki. (Genesis 29:31, 32) Sa dihang gipameligro sa duha ka Israelinhon nga mananabang nga mahinadlokon sa Diyos ang ilang kinabuhi pinaagi sa pagpanalipod sa kinabuhi sa Hebreohanong mga batang lalaki dihang gipapatay sila sa hari sa Ehipto, sila gipabilhan ni Jehova pinaagi sa pagtagana kanila ug pamilya. (Exodo 1:17, 20, 21) Iyang gitubag usab ang kinasingkasing nga pag-ampo ni Ana. (1 Samuel 1:10, 20) Ug sa dihang ang mga anak sa balo sa usa ka manalagna kuhaon na sa tigpautang ingong bayad, ang balo wala pasagdi ni Jehova. Mahigugmaong gipadaghan sa Diyos ang suplay sa lana sa babaye pinaagi ni Eliseo aron mabayran ang iyang utang ug may nabilin pa gayod siyang suplay para sa iyang pamilya. Busa napanalipdan niya ang iyang pamilya ug ang iyang dignidad.​—Exodo 22:22, 23; 2 Hari 4:1-7.

Subsob nga gihukman sa mga manalagna ang pag-abuso ug pagdagmal sa kababayen-an. Si manalagnang Jeremias miingon ngadto sa mga Israelinhon sa ngalan ni Jehova: “Ipahamtang ninyo ang hustisya ug pagkamatarong, ug luwasa ang giagawan gikan sa kamot sa tikasan; ug ayaw daogdaoga ang bisan kinsa nga langyawng pumoluyo, bata nga ilo sa amahan o babayeng balo. Ayaw sila buhati ug kapintasan. Ug ayaw pag-ula ug inosenteng dugo niining dapita.” (Jeremias 22:2, 3) Una pa niana, ang mga adunahan ug gamhanan sa Israel gihukman tungod kay ilang gipalayas ang mga babaye sa ilang mga balay ug gimaltratar ang ilang mga anak. (Miqueas 2:9) Giisip ug gihukman sa Diyos sa hustisya nga daotan ang pagsakit sa mga babaye ug sa ilang mga anak.

Ang “Asawa nga Takos”

Gipahayag sa magsusulat sa Proverbio kon unsa ang asawa nga may katakos. Sanglit gilakip man diha sa Pulong ni Jehova kining matahom nga paghubit sa papel ug pagkabililhon sa usa ka asawa, kita makasalig nga kini iyang giuyonan. Imbes dinaogdaog ug giisip nga ubos ug pagkatawo, ang maong babaye gipabilhan, gitahod, ug gisaligan.

Ang “asawa nga takos” nga gihisgotan sa Proverbio kapitulo 31 alisto ug kugihan. Siya nagkugi sa pagbuhat kon unsay “gikahimut-an sa iyang mga kamot” ug siya nagnegosyo ug namalit ug namaligyag yuta. Siya mangitag yuta ug paliton kini. Siya nanahi ug pang-ilalom nga mga besti ug namaligya niini. Siya nanghatag ug bakos sa mga magpapatigayon. Siya alisto ug daghag trabaho. Dugang pa, gipabilhan pag-ayo ang iyang maalamong mga pulong ug mahigugmaong kalulot. Tungod niini, siya tinamod pag-ayo sa iyang bana, sa iyang mga anak nga lalaki, ug labaw sa tanan, ni Jehova.

Ang mga babaye dili angayng daogdaogon sa mga lalaki nga nagapahimulos, nagamaltratar,  o nagaabuso kanila sa bisan unsang paagi. Hinunoa, ang asawa angay nga magmalipayon ug mahimong hanas nga “katabang” o kaabag sa iyang bana.​—Genesis 2:18.

Pasidunggi Sila

Sa dihang misulat ngadto sa Kristohanong mga bana kon unsaon nila pagtratar ang ilang mga asawa, ang dinasig sa Diyos nga magsusulat nga si Pedro miawhag sa mga bana sa pagsundog sa tinamdan ni Jehova ug Jesu-Kristo. ‘Kamong mga bana, padayon . . . sa paghatag kanila ug kadungganan,’ siya misulat. (1 Pedro 3:7) Ang paghatag ug kadungganan sa usa ka tawo nagpasabot sa pagpabili ug pagtahod gayod kaniya. Busa, ang lalaki nga nagpasidungog sa iyang asawa dili magpakaulaw, magpakamenos, o magdagmal kaniya. Hinunoa, iyang ipasundayag sa pulong ug sa buhat​—sa publiko ug kon sila-sila ra—​nga iyang gipangga ug gihigugma ang iyang asawa.

Ang pagpasidungog sa asawa makahatag gayod ug kalipay sa kaminyoon. Tagda pananglitan si Carlos ug Cecilia. Dihay panahon sa ilang kaminyoon nga sila mag-ergo kanunay. Usahay dili sila magtingganay. Dili sila mahibalong mosulbad sa ilang mga problema. Isog si Carlos; pugoso ug taas ug garbo si Cecilia. Apan, sa nagsugod sila sa pagtuon sa Bibliya ug sa pagpadapat sa ilang nakat-onan, miarang-arang ang ilang kaminyoon. Si Cecilia miingon: “Nakaamgo ako nga ang mga pagtulon-an ug panig-ingnan ni Jesus nakausab sa personalidad nako ug sa akong bana. Tungod sa panig-ingnan ni Jesus, ako nahimong mapainubsanon ug masinaboton. Nakakat-on ako sa pagpangayog tabang kang Jehova diha sa pag-ampo, sama sa gihimo ni Jesus. Si Carlos nakakat-on sa pagpailob ug pagpugong sa kaugalingon​—sa pagpasidungog sa iyang asawa, nga maoy buot ni Jehova.”

Dili hingpit ang ilang kaminyoon, apan kini nakalahutay sa daghang tuig. Niining milabayng mga tuig nakaatubang sila ug bug-at nga mga problema​—si Carlos nawad-ag trabaho ug kinahanglang operahan tungod sa kanser. Apan, kining mga problemaha wala makatarog sa ilang kaminyoon, nga mas milig-on pa.

Sukad ang tawo nahulog sa sala ug pagkadili-hingpit, ang mga babaye diha sa daghang kultura gimaltrato. Sila giabusohan sa pisikal, mental, ug sa seksuwal nga paagi. Apan dili buot ni Jehova nga tratahon sila nga ingon niana. Klarong gipakita sa Bibliya nga bisag unsa pay panglantaw sa katilingban, ang tanang babaye angayng pasidunggan ug tahoron. Kana ang ilang katungod nga gihatag sa Diyos.

[Hulagway sa panid 4, 5]

Masakitong babaye

[Hulagway sa panid 4, 5]

Babayeng Samaritana

[Hulagway sa panid 4, 5]

Si Maria Magdalena

[Hulagway sa panid 6]

Duha ka beses nga gipanalipdan ni Jehova si Sara

[Hulagway sa panid 7]

Nameligro ang kaminyoon ni Carlos ug Cecilia

[Hulagway sa panid 7]

Si Carlos ug Cecilia karon