Ang Hunahuna sa Bibliya

Aduna bay Usa Lamang ka Matuod nga Diyos?

SI Molek, Astoret, Baal, Dagon, Merodak, Zeus, Hermes, ug Artemis maoy pipila sa mga diyos ug diyosa nga ginganlan diha sa Bibliya. (Levitico 18:21; Maghuhukom 2:​13; 16:23; Jeremias 50:2; Buhat 14:12; 19:24) Apan, si Jehova lamang ang gitawag diha sa Kasulatan ingong ang Diyos nga Labing Gamhanan. Diha sa usa ka awit sa kadaogan, gipangunahan ni Moises ang iyang katawhan sa pag-awit: “Kinsa taliwala sa mga diyos ang sama kanimo, Oh Jehova?”​—Exodo 15:11.

Dayag nga gipakita sa Bibliya nga si Jehova maoy labaw sa tanang ubang mga diyos. Apan unsay papel niining ubos nga mga diyos? Kini ba ug ang daghan pang mga diyos nga ginasimba latas sa katuigan maoy tinuod nga mga diyos nga ubos sa Diyos nga Labing Gamhanan, si Jehova?

Mga Bunga Lamang sa Handurawan

Gipaila sa Bibliya si Jehova ingong ang bugtong matuod nga Diyos. (Salmo 83:18; Juan 17:3) Gisulat ni manalagnang Isaias ang mismong mga pulong sa Diyos sa dihang siya miingon: “Una kanako walay Diyos nga nahimo, ug wala nay mosunod pa kanako. Ako​—ako mao si Jehova, ug gawas kanako wala nay manluluwas.”​—Isaias 43:​10, 11.

Dili lamang kay ubos kang Jehova ang tanang ubang mga diyos. Sa kadaghanang kahimtang sila wala maglungtad​—mga bunga lamang gayod sa handurawan sa tawo. Gitumong sa Bibliya kini nga mga diyos ingong “binuhat sa kamot sa tawo . . . , nga dili makakita ni makadungog ni makakaon ni makapanimaho.” (Deuteronomio 4:28) Tin-aw nga nagtudlo ang Bibliya nga si Jehova mao ang bugtong matuod nga Diyos.

Dili ikatingala nga ang Kasulatan kusganong nagpasidaan batok sa pagsimba sa bisan unsang diyos gawas kang Jehova. Pananglitan, diha sa una sa Napulo ka Sugo nga gihatag kang Moises, ang karaang nasod sa Israel gisugo nga dili mosimba sa bisan unsang ubang diyos. (Exodo 20:3) Ngano?

Una, ang pagsimba sa usa ka diyos nga wala gani maglungtad maoy usa ka dakong insulto sa Maglalalang. Ang mga magsisimba niining bakak nga mga diyos gihubit diha sa Bibliya ingong “nagbaylo sa kamatuoran sa Diyos alang sa bakak ug nagsimba ug naghatag ug sagradong pag-alagad sa linalang inay kay sa Usa nga naglalang.” (Roma 1:25) Sagad nga kining hinanduraw nga mga diyos gihawasan sa mga rebulto nga hinimo sa mga materyales nga makita sa kinaiyahan, sama sa metal o kahoy. Daghang diyos ang gilangkit sa pipila ka bahin sa kinaiyahan, sama sa dalugdog, dagat, ug hangin. Nan, segurado nga ang pagsimba nianang bakak nga mga diyos maoy dayag nga pagpakitag kawalay-pagtahod sa Diyos nga Labing Gamhanan.

Ang bakak nga mga diyos ug mga rebulto niini maoy dulumtanan alang sa Maglalalang. Bisan pa niana, ang kasuko sa Diyos sa panguna gitumong ngadto sa mga tawo nga nagmugna niining bakak nga mga diyos. Ang iyang pagbati kusganong gipahayag niining mga pulonga: “Ang mga idolo sa kanasoran maoy plata ug bulawan, ang binuhat sa mga kamot sa yutan-ong tawo. Sila adunay baba, apan dili sila makasulti; sila adunay mga mata, apan dili sila makakita; sila adunay mga igdulungog, apan dili sila makadungog. Walay espiritu usab sa ilang baba. Ang mga nagabuhat kanila mahisama gayod kanila, ang tagsatagsa nga nagasalig kanila.”​—Salmo 135:15-18.

Adunay laing katarongan sa kusganong pasidaan sa Bibliya batok sa pagsimba kang bisan kinsa o sa bisan unsa gawas kang Jehova nga Diyos.  Ang maong pagsimba maoy hilabihang pag-usik-usik sa panahon ug paningkamot. Si manalagnang Isaias sa pagkahaom miingon: “Kinsay naghimo sa usa ka diyos o naghulma sa usa lamang ka inumol nga larawan? Kini wala gayod magpulos.” (Isaias 44:10) Nag-ingon usab ang Bibliya nga ang “tanang diyos sa katawhan maoy walay-bili nga mga diyos.” (Salmo 96:5) Ang bakak nga mga diyos wala maglungtad, ug ang pagsimba sa wala maglungtad walay kapuslanan.

Si Jesus, ang mga Manulonda, ug ang Yawa

Usahay ang Kasulatan magtumong sa mga tawo mismo ingong mga diyos. Apan, ang maampingong pagsusi tin-awng magpadayag nga ang pulong “diyos” niining mga tekstoha wala gayod magpaila nga kining maong mga indibiduwal angayng simbahon ingong mga diyos. Hinunoa, sa orihinal nga mga pinulongan nga gigamit sa pagsulat sa Bibliya, ang pulong “diyos” gigamit usab sa paghubit sa usa ka gamhanang tawo o sa usa ka tawo nga adunay kinaiyahan nga sama sa Diyos o suod nga nalangkit sa Diyos nga Labing Gamhanan.

Pananglitan, ang pipila ka bersikulo sa Bibliya naghisgot kang Jesu-Kristo ingong usa ka diyos. (Isaias 9:​6, 7; Juan 1:​1, 18) Nagpasabot ba kini nga si Jesus angayng simbahon? Si Jesus mismo miingon: “Si Jehova nga imong Diyos ang imong pagasimbahon, ug siya lamang ang imong pagahatagan ug sagradong pag-alagad.” (Lucas 4:8) Sa pagkatinuod, bisan tuod si Jesus gamhanan ug adunay kinaiyahan nga sama sa Diyos, ang Bibliya wala maghubit kaniya ingong persona nga angayng simbahon.

Ang mga manulonda gihisgotan usab ingong “mga samag-diyos.” (Salmo 8:5; Hebreohanon 2:7) Bisan pa niana, walay mabasa sa Bibliya nga giawhag ang mga tawo sa pagsimba sa mga manulonda. Gani, sa usa higayon, ang tigulang nga si apostol Juan nahingangha pag-ayo sa pagkakita niya sa usa ka manulonda nga tungod niana siya mihapa aron sa pagsimba sa manulonda. Apan, ang manulonda miingon: “Pagbantay! Ayaw kanag buhata! . . . Simbaha ang Diyos.”​—Pinadayag 19:10.

Gihubit ni apostol Pablo ang Yawa ingong “ang diyos niini nga sistema sa mga butang.” (2 Corinto 4:4) Isip “magmamando niining kalibotana,” ang Yawa nagpasiugda sa pagsimba sa daghang bakak nga mga diyos. (Juan 12:31) Busa, ang tanang pagsimba nga gihatag ngadto sa hinimog-tawo nga mga diyos, sa pagkatinuod, maoy pagsimba kang Satanas. Apan si Satanas maoy usa ka diyos nga dili nato angayng simbahon. Siya ang nagtuboy sa iyang kaugalingon ingong magmamando, usa ka mangingilog ug posisyon. Sa ngadtongadto, siya mismo, maingon man usab ang tanang matang sa bakak nga pagsimba, pagawagtangon. Sa dihang mahitabo na kana, ang tanang katawhan​—oo, ang tanang linalang​—moila kang Jehova sa walay kataposan ingong ang bugtong matuod ug buhi nga Diyos.​—Jeremias 10:10.

NAHIBULONG KA BA?

◼ Unsay gitudlo sa Bibliya bahin sa pagsimba sa idolo?​—Salmo 135:15-​18.

◼ Angay bang simbahon si Jesus ug ang mga manulonda ingong mga diyos?​—Lucas 4:8.

◼ Kinsa ang bugtong matuod nga Diyos?​—Juan 17:3.

[Mga hulagway sa panid 28, 29]

Mga hulagway gikan sa wala paingon sa tuo: Maria, Italya; diyos sa mais sa mga Maya, Mexico ug Sentral Amerika; Astoret, Canaan; anito nga idolo, Sierra Leone; Budha, Japan; Chicomecóatl, Aztec, Mexico; Horus falcon, Ehipto; Zeus, Gresya

[Credit Line]

Maize god, Horus falcon, and Zeus: Photograph taken by courtesy of the British Museum