Husto ug Sayop: Epektibo nga Giya
Konsideraha kon sa unsang paagi ang kasaligang giya sa Bibliya nakatabang sa minilyong tawo niining upat ka bahin sa kinabuhi.
1. Kaminyoon
Ang mga tawo lainlaig opinyon bahin sa kaminyoon ug kon unsay gikinahanglan aron magmalipayon ang kaminyoon.
ANG GIINGON SA BIBLIYA: “Kinahanglang higugmaon sa matag usa ang iyang asawa sama sa iyang kaugalingon; sa laing bahin, ang asawa angay nga dunay dakong pagtahod sa iyang bana.”—Efeso 5:33.
KAHULOGAN: Ang kaminyoon naggikan sa Diyos maong nahibalo siya kon unsay gikinahanglan aron magmalipayon ang magtiayon. (Marcos 10:6-9) Kon ang magtiayon maghunahuna sa kaayohan sa usag usa imbes sa ilang kaugalingon, magmalipayon gyod sila. Mapakita sa bana nga iyang gihigugma ang iyang asawa kon iya siyang panggaon ug trataron sa buotan nga paagi. Mapakita pod sa asawa nga iyang gitahod ang iyang bana pinaagi sa iyang sinultihan ug binuhatan.
EPEKTIBONG GIYA SA BIBLIYA: Si Quang ug Thi, nga taga-Vietnam, mibati nga dili na gyod sila magmalipayon sa ilang kaminyoon. Si Quang dili maayo ug pagtratar sa iyang asawa. Siya miingon: “Wala koy pakabana sa pagbati ni Thi ug sagad mapasakitan nako siya sa akong ginahimo.” Si Thi gustong makigdiborsiyo. Siya miingon: “Nawad-an kog pagsalig sa akong bana ug nalisdan na kog tahod niya.”
Sa ngadtongadto, si Quang ug Thi nakakat-on sa gitudlo sa Bibliya ug kon unsaon pagpadapat ang Efeso 5:33 sa ilang kaminyoon. Si Quang miingon: “Kini nga teksto nakatabang nako nga makita nga kinahanglan diay kong mahimong buotan ug ipabati kang Thi nga ako siyang gipangga. Kinahanglan pod nakong itagana ang iyang materyal, pisikal, ug emosyonal nga panginahanglan. Pinaagi ana, iya pod kong mahalon ug tahoron.” Ug si Thi miingon: “Kay naningkamot ko sa pagpadapat sa Efeso 5:33 ug sa pagtahod sa akong bana, mas gipabati niya nako nga iya kong gimahal, gipangga, ug giatiman.”
Para sa dugang impormasyon bahin sa kaminyoon, basaha ang Pagmata! Num. 2 2018, nga nag-ulohang “12 Ka Sekreto sa Malamposong Pamilya” sa jw.org.
2. Pagtratar sa Uban
Ang mga tawo sagad dili maayog pagtratar sa uban nga lahi nilag rasa, nasyonalidad, hitsura, relihiyon, o panglantaw sa seksuwalidad.
ANG GIINGON SA BIBLIYA: “Pasidunggi ang tanang klase sa tawo.”—1 Pedro 2:17.
KAHULOGAN: Ang Bibliya wala magtudlo nga dumtan nato ang mga homoseksuwal, o kadtong lahi natog rasa o nasyonalidad. Hinuon, nagdasig ni nato nga magpakitag pagtahod sa tanan bisag unsa pay ilang rasa, nasyonalidad, o kahimtang sa kinabuhi. (Buhat 10:34) Bisag dili seguro ta uyon sa gituohan o binuhatan sa uban, ato gihapon silang tahoron ug pakitaag kaayo.—Mateo 7:12.
EPEKTIBONG GIYA SA BIBLIYA: Si Daniel gitudloan sa paghunahuna nga ang mga taga-Asia hulga sa iyang nasod. Iya silang gidumtan ug sagad insultohon niya sila sa publiko. Si Daniel miingon: “Nagtuo ko nga ang akong ginahimo maoy pagsuportar sa akong nasod. Wala gani ko maghunahuna nga sayop ang akong panglantaw o binuhatan.”
Sa ulahi, nakat-onan ni Daniel kon unsay giingon sa Bibliya. Siya miingon: “Kinahanglan gyod nakong usbon ang akong hunahuna ug sundogon kon unsay panglantaw sa Diyos sa mga tawo—nga parehas ra tang tanan bisag asa pa ta gikan.” Matikdi kon unsa nay iyang pagbati karon bahin sa lainlaing mga tawo. Siya miingon: “Dili na ko maghunahuna kon taga-asa sila. Gimahal na nako ang tanang klase sa tawo ug karon naa na koy suod nga mga higala gikan sa lainlaing bahin sa kalibotan.”
Para sa dugang impormasyon, basaha ang Pagmata! Num. 3 2020, nga nag-ulohang “Mawala pa Kaha ang Pagpihigpihig?” sa jw.org.
3. Kuwarta
Daghang tawo ang gustong madato kay naghunahuna sila nga makahatag ni nilag kalipay ug nindot nga kaugmaon.
ANG GIINGON SA BIBLIYA: “Ang kaalam panalipod sama nga ang salapi panalipod, apan ang bentaha sa kahibalo mao kini: Ang kaalam magtipig sa kinabuhi sa tag-iya niini.”—Ecclesiastes 7:12.
KAHULOGAN: Kinahanglan nato ang kuwarta, pero dili ni makagarantiya sa atong kalipay o kaugmaon. (Proverbio 18:11; 23:4, 5) Ang tinuod nga kalipay ug maayong kaugmaon nagdepende sa atong pagpadapat sa kaalam nga gikan sa Diyos nga naa sa Bibliya.—1 Timoteo 6:17-19.
EPEKTIBONG GIYA SA BIBLIYA: Si Cardo, nga taga-Indonesia, naningkamot pag-ayo nga madato. Siya miingon: “Naa nako ang tanang butang nga gipangandoy sa daghang tawo. Makalaag ko sa lainlaing lugar, makapalit ug mahalon nga mga butang, sakyanan, ug balay.” Pero kalit nga nausab ang iyang kahimtang. “Giilad ko ug ang tanang kuwarta nga gihagoan nako sa daghang tuig nawala rag kalit,” siya miingon. “Sa tibuok nakong kinabuhi naningkamot gyod kong madato. Pero sa ulahi, nadismayar ra ko kay nawala ang tanan nakong gihagoan ug mibati kong walay pulos.”
Gipadapat ni Cardo ang tambag sa Bibliya bahin sa kuwarta. Wala na siya magpokus sa pagpadato, hinuon nagpasimple siya sa iyang kinabuhi. “Makaingon ko nga tinuod na gyod kong dato karon kay naa na koy maayong relasyon uban sa Diyos,” siya miingon. “Makatulog na kog tarong kada gabii ug tinuod na kong malipayon.”
Para sa impormasyon kon unsay panglantaw sa Bibliya bahin sa kuwarta, basaha ang artikulo nga “Ang Edukasyon ug Kuwarta Makagarantiya bag Maayong Kaugmaon?” sa Num. 3 2021 nga Bantayanang Torre sa jw.org.
4. Sekso
Ang mga tawo lainlaig opinyon kon unsay dalawaton bahin sa pagpakigsekso.
ANG GIINGON SA BIBLIYA: “Maglikay sa seksuwal nga imoralidad. Ang matag usa ninyo kinahanglang mahibalo kon unsaon pagkontrolar sa iyang lawas aron magpabilin kining balaan ug dungganon. Ayawg sundoga ang mga tawo sa kanasoran nga wala makaila sa Diyos, kay sila hakog ug walay pagpugong sa ilang gana sa sekso.”—1 Tesalonica 4:3-5.
KAHULOGAN: Ang Bibliya naghatag ug limitasyon kon unsaon pagpahayag ang atong seksuwal nga mga tinguha. Apil sa “seksuwal nga imoralidad” ang pagpanapaw, prostitusyon, pagpakigsekso bisag dili pa minyo, homoseksuwalidad, ug pagpakigsekso ngadto sa hayop. (1 Corinto 6:9, 10) Ang pagpakigsekso maoy regalo gikan sa Diyos nga para lang sa lalaki ug babaye nga minyo sa usag usa.—Proverbio 5:18, 19.
EPEKTIBONG GIYA SA BIBLIYA: Si Kylie nga taga-Australia miingon: “Dili pa ko minyo, ug abi nako nga kon makigsekso ko, mobati kong gimahal ug gipabilhan. Pero dili gyod na ang nahitabo kay naguol na hinuon kaayo ko ug mibati kong wala pabilhi.”
Sa ngadtongadto, nakakat-on si Kylie sa giingon sa Bibliya bahin sa sekso ug iya ning gipadapat. Siya miingon: “Ang Diyos naghatag ug mga sukdanan aron dili ta masakitan. Karon mibati na kong gipabilhan ug gimahal kay gihimo nako ang gusto ni Jehova. Kay gisunod nako ang giya sa Bibliya, nalikayan nako ang grabeng kasakit.”
Para sa dugang impormasyon, basaha ang artikulo nga “Unsay Giingon sa Bibliya Bahin sa Pag-ipon nga Walay Kasal?” sa jw.org.
Gitudloan ta sa atong Maglalalang kon unsay husto ug sayop. Bisag dili kanunayng sayon ang pagsunod niana, dili gyod masayang ang atong mga paningkamot. Moresulta gyod nig tinuod nga kalipay.
