1-3. (a) Unsang isyu ang lagmit makapabahinbahin sa bag-ong naporma nga kongregasyon? (b) Unsay atong makat-onan sa paghisgot niini nga asoy sa Mga Buhat?

 MALIPAYON kaayo si Pablo ug Bernabe dihang nakabalik sila sa Antioquia sa Sirya, gikan sa ilang unang misyonaryong panaw. Nalipay sila kay “gibuksan [ni Jehova] ang pultahan sa pagtuo ngadto sa kanasoran.” (Buh. 14:26, 27) Sa pagkatinuod, ang maayong balita nasangyaw na sa Antioquia ug “daghan kaayo” ang mga Hentil nga nahimong Kristohanon didto.—Buh. 11:20-26.

² Sa wala madugay, ang makapalipay nga balita bahin niini nga pag-uswag nakaabot sa Judea. Apan imbes malipay ang tanan, migrabe na hinuon ang isyu sa pagpatuli ug kinahanglan kadtong desisyonan. Unsaon pagtratar sa mga Hudiyo ang dili Hudiyo nga mga magtutuo? Angay bang mosunod sa Moisesnong Balaod ang dili Hudiyong mga Kristohanon? Ang maong isyu nakapatunghag dakong panagsumpaki nga lagmit makapabahinbahin sa kongregasyon. Unsaon paghusay ang maong isyu?

³ Daghang leksiyon ang atong makat-onan samtang atong hisgotan kini nga asoy sa Mga Buhat. Makatabang kini kanato sa paghimog maalamong mga desisyon kon motungha ang susamang mga isyu karon.

4. Unsang sayop nga panglantaw ang gipasiugda sa pipila ka magtutuo, ug unsang pangutana ang gipatungha niini?

⁴ Ang tinun-an nga si Lucas misulat: “Dihay pipila ka tawo nga nanglugsong gikan sa Judea ug nanudlo sa mga igsoon: ‘Kon dili mo magpatuli sumala sa kostumbre ni Moises, dili mo maluwas.’” (Buh. 15:1) Wala hisgoti kon kini ba nga mga “tawo . . . gikan sa Judea” maoy mga Pariseo sa wala pa mahimong Kristohanon. Pariseo man sila kaniadto o dili, daw naimpluwensiyahan sila sa panatiko nga sekta sa mga Hudiyo. Gawas pa, tingali sila nangangkon nga naghawas sa mga apostoles ug sa mga ansiyano sa Jerusalem. (Buh. 15:23, 24) Nganong ang Hudiyong  mga magtutuo nagpasiugda gihapon sa pagpatuli bisag mga 13 ka tuig kanhi gidawat na ni apostol Pedro ang dili tinuli nga mga Hentil sulod sa Kristohanong kongregasyon, sumala sa pagtultol sa Diyos? a—Buh. 10:24-29, 44-48.

5, 6. (a) Ngano kaha nga gusto sa pipila ka Hudiyong Kristohanon nga ipatuman ang sugo sa pagpatuli? (b) Ang pakigsaad sa pagpatuli bahin ba sa Abrahamikong pakigsaad? Ipatin-aw. (Tan-awa ang footnote.)

⁵ Tingali daghan silag rason. Ang usa ana mao nga si Jehova mismo ang nagsugo sa pagpatuli, ug kadto usa ka timailhan sa pagbaton ug espesyal nga relasyon uban kaniya. Ang maong sugo nagsugod kang Abraham ug sa iyang panimalay sa wala pay pakigsaad sa Balaod, ug sa ulahi kadto nahimong bahin sa Balaod. b (Lev. 12:2, 3) Ilawom sa Moisesnong Balaod, bisan ang mga langyaw kinahanglang tulion una pa sila makigbahin sa mga selebrasyon, sama sa pagkaon sa halad sa Paskuwa. (Ex. 12:43, 44, 48, 49) Sa walay duhaduha, giisip sa mga Hudiyo ang pagkadili-tinuli ingong hugaw ug dulumtanan.—Isa. 52:1.

⁶ Busa, ang Hudiyong mga magtutuo nagkinahanglag pagtuo ug pagkamapainubsanon aron ilang madawat ang bag-ong pagtulon-an. Ang pakigsaad sa Balaod napulihan na ug bag-ong pakigsaad, busa ang pagka-Hudiyo sa usa ka tawo dili awtomatikong maghimo kaniya nga sakop sa katawhan sa Diyos. Ug ang Hudiyong mga Kristohanon nga nagpuyo taliwala sa mga Hudiyo—sama sa mga magtutuo sa Judea—nagkinahanglag kaisog aron ipahayag ang ilang pagtuo sa Kristo ug dawaton ang dili tinuli nga mga Hentil ingong mga isigkamagtutuo.—Jer. 31:31-33; Luc. 22:20.

7. Unsa ang mga kamatuoran nga wala masabti sa mga “tawo . . . gikan sa Judea”?

⁷ Siyempre, wala mausab ang mga sukdanan ni Jehova kay ang mga prinsipyo sa Moisesnong Balaod naa gihapon sa bag-ong pakigsaad. (Mat. 22:36-40) Pananglitan, maylabot sa pagpatuli, si Pablo sa ulahi misulat: “Ang tinuod nga Hudiyo mao kadtong Hudiyo sa kasingkasing, ug ang iyang pagkatinuli maoy sa kasingkasing pinaagi sa balaang espiritu ug dili pinaagig balaod.” (Roma 2:29; Deut. 10:16) Ang mga “tawo . . . gikan sa Judea” wala makasabot niini nga mga kamatuoran apan miinsistir sila nga wala wagtanga sa Diyos ang balaod sa pagpatuli. Mamati kaha sila?

8. Nganong ang isyu sa pagpatuli gidala ngadto sa nagamandong lawas sa Jerusalem?

⁸ Si Lucas mipadayon: “Human sa dakong panagsumpaki ug panaglalis tali kanila [mga tawo nga “nanglugsong gikan sa Judea”] ug kang Pablo ug Bernabe, gihikay nga si Pablo, Bernabe, ug ang pipila moadto sa mga apostoles ug sa  mga ansiyano sa Jerusalem aron isulti kini nga isyu.” c (Buh. 15:2) Ang “panagsumpaki ug panaglalis” nagpakita nga ang duha ka grupo naay lainlaing baroganan, ug ang kongregasyon sa Antioquia dili makahusay niana. Aron magpabilin ang kalinaw ug panaghiusa, ang kongregasyon mihukom nga isulti kini nga isyu ngadto sa “mga apostoles ug sa mga ansiyano sa Jerusalem,” nga naglangkob sa nagamandong lawas. Unsay atong makat-onan gikan sa mga ansiyano sa Antioquia?

9, 10. Sa unsang paagi si Pablo, Bernabe, ug mga igsoon sa Antioquia maoy maayong panig-ingnan alang kanato?

⁹ Usa ka hinungdanong leksiyon nga atong makat-onan mao nga kinahanglan kitang mosalig sa organisasyon sa Diyos. Pamalandonga kini: Ang mga igsoon sa Antioquia nahibalo nga ang tanang membro sa nagamandong lawas maoy Hudiyong mga Kristohanon. Apan misalig sila nga ang maong grupo maghusay sa isyu sa pagpatuli sumala sa Kasulatan. Ngano? Ang kongregasyon may pagsalig nga giyahan sila ni Jehova pinaagi sa iyang balaang espiritu ug sa Ulo sa Kristohanong kongregasyon, si Jesu-Kristo. (Mat. 28:18, 20; Efe. 1:22, 23) Kon motungha ang seryosong mga isyu karon, angay natong sundogon ang maayong panig-ingnan sa mga magtutuo sa Antioquia pinaagi sa pagsalig sa organisasyon sa Diyos ug sa Nagamandong Lawas niini nga gilangkoban sa dinihogang mga Kristohanon.

¹⁰ Gipahinumdoman usab kita nga hinungdanon ang pagpaubos ug pagpailob. Bisan pag si Pablo ug Bernabe gitudlo sa balaang espiritu ingong mga magwawali sa kanasoran, wala nila gamita ang ilang awtoridad aron husayon dihadiha ang isyu sa pagpatuli. (Buh. 13:2, 3) Gawas pa, si Pablo misulat sa ulahi: “Mitungas ko [sa Jerusalem] tungod sa gipadayag kanako”—nga nagpamatuod nga siya gigiyahan sa Diyos. (Gal. 2:2) Ang mga ansiyano karon maningkamot nga magmapainubsanon ug  magmapailobon kon motungha ang mga isyu nga lagmit makapabahinbahin sa kaigsoonan. Imbes nga makiglalis bahin sa isyu, sila modangop kang Jehova pinaagi sa pagsusi sa Kasulatan ug sa mga instruksiyon ug giya sa matinumanong ulipon.—Filip. 2:2, 3.

11, 12. Nganong hinungdanon ang paghulat kang Jehova?

¹¹ Sa pipila ka kahimtang, basin kinahanglang maghulat kita kang Jehova nga tabangan ta nga masabtan ang usa ka isyu. Hinumdomi nga ang mga igsoon sa panahon ni Pablo naghulat hangtod sa mga 49 C.E.—mga 13 ka tuig sukad sa pagdihog kang Cornelio sa 36 C.E.—una husaya ni Jehova ang isyu kon angay bang magpatuli ang mga Hentil. Nganong dugay man kaayo kadtong nahusay? Tingali gusto sa Diyos nga hatagan ug igong panahon ang sinserong mga Hudiyo sa pagpasibo aron ilang madawat ang maong dakong kausaban. Kon buot hunahunaon, ang pagtapos sa 1,900 ka tuig nga pakigsaad sa pagpatuli nga gihimo uban sa ilang hinigugmang katigulangan nga si Abraham maoy seryosong butang!—Juan 16:12.

¹² Pagkadakong pribilehiyo nga kita tudloan ug umolon sa atong mapailobon ug buotan nga langitnong Amahan! Ang resulta niana maoy alang kanunay sa atong kaayohan. (Isa. 48:17, 18; 64:8) Busa dili gayod nato angayng ipamugos ang atong kaugalingong opinyon o kuwestiyonon ang mga kausaban sa organisasyon o ang kausaban sa atong pagsabot sa pipila ka teksto. (Eccl. 7:8) Kon namatikdan nimo nga naa kay ingon ana nga kinaiya, puwede kang mag-ampo ug mamalandong sa haom nga mga prinsipyo nga anaa sa Buhat kapitulo 15. d

13. Sa unsang paagi masundog nato ang pailob ni Jehova diha sa ministeryo?

¹³ Tingali kinahanglan tang magpailob sa mga tawong nagtuon sa Bibliya nga malisdan pagbiya sa bakak nga mga doktrina o sa dili Kasulatanhong mga kostumbre. Angay natong hatagag panahon ang balaang espiritu sa pagtandog sa kasingkasing sa estudyante. (1 Cor. 3:6, 7) Maayo usab nga ato silang iampo. Sa hustong panahon, ang Diyos motabang kanato nga masayran kon unsay maayong buhaton.—1 Juan 5:14.

14, 15. Sa unsang paagi gipasidunggan sa kongregasyon sa Antioquia si Pablo, Bernabe, ug ang ilang mga kauban, ug sa unsang paagi sila nahimong panalangin sa ilang mga igsoon?

¹⁴ Ang asoy ni Lucas nagpadayon: “Human sila mapagikan sa kongregasyon, kining mga tawhana mipadayon sa ilang panaw agi sa Fenicia ug Samaria, nga detalyadong nag-asoy kon sa unsang paagi nakabig ang katawhan sa kanasoran, ug kini nakapalipay pag-ayo sa tanang igsoon.” (Buh. 15:3) Ang pagpagikan sa kongregasyon kang Pablo, Bernabe, ug sa ilang mga kauban nagpakitag Kristohanong gugma ug pagpasidungog kanila, nga nanghinaot nga sila panalanginan unta sa Diyos. Maayo na sab nga panig-ingnan ang gipakita sa mga igsoon  sa Antioquia alang kanato! Imo bang gipasidunggan ang imong mga igsoon sa pagtuo, “ilabina [ang mga ansiyano nga] naghago sa pagpanulti ug pagpanudlo”?—1 Tim. 5:17.

¹⁵ Sa ilang pagpanaw, ang mga misyonaryo ug ilang mga kauban nahimong panalangin sa ilang mga igsoon sa Fenicia ug Samaria tungod sa ilang “detalyadong” pag-asoy ug mga kasinatian sa ilang pagsangyaw sa mga Hentil. Lagmit lakip sa ilang mga mamiminaw ang mga Hudiyong magtutuo nga mibiya nianang mga dapita human patya si Esteban ingong martir. Sa susama, ang mga kasinatian karon kon giunsa pagpanalangin ni Jehova ang buluhatong pagsangyaw makapadasig gayod sa atong mga igsoon ilabina kadtong nag-atubang ug mga kalisdanan. Gipabilhan ba nimo kining makapadasig nga mga kasinatian nga atong madunggan sa mga tigom, asembliya, ug mga kombensiyon, ug mabasa sab diha sa atong mga publikasyon o diha sa jw.org?

16. Unsay nagpakita nga ang pagtuli nahimong dakong isyu?

¹⁶ Human mobiyaheg mga 550 kilometros pahabagatan, ang maong grupo gikan sa Antioquia nakaabot ra gayod sa ilang destinasyon. Si Lucas misulat: “Pag-abot nila sa Jerusalem, mainiton silang giabiabi sa kongregasyon ug sa mga apostoles ug sa mga ansiyano, ug giasoy nila ang daghang butang nga gihimo sa Diyos pinaagi kanila.” (Buh. 15:4) Apan “ang pipila ka sakop sa sekta sa mga Pariseo nga nahimong mga magtutuo mitindog gikan sa ilang mga lingkoranan ug miingon: ‘Kinahanglang tulion sila ug sugoon nga sundon ang Balaod ni Moises.’” (Buh. 15:5) Dayag nga ang pagtuli sa dili Hudiyo nga mga Kristohanon nahimong dakong isyu ug kinahanglang sulbaron.

17. Kinsay naglangkob sa nagamandong lawas sa Jerusalem, ug nganong apil kanila “ang mga ansiyano”?

¹⁷ “Maalamon ang mangayog tambag,” nag-ingon ang Proverbio 13:10. Uyon sa maong maalamong prinsipyo, “ang mga apostoles ug ang mga ansiyano nagtigom aron susihon [ang isyu bahin sa pagpatuli].” (Buh. 15:6) “Ang mga apostoles ug ang mga ansiyano” mihimog mga desisyon para sa tibuok Kristohanong kongregasyon. Mao pod nay ginahimo sa Nagamandong Lawas karon. Nganong “ang mga ansiyano” nag-alagad man uban sa mga apostoles? Hinumdomi nga  si apostol Santiago gipatay ug may panahon nga si apostol Pedro nabilanggo. Mahitabo ba usab kana sa ubang apostoles? Ang pag-alagad sa ubang kuwalipikadong dinihogang mga lalaki uban sa mga apostoles makatabang aron magpadayon ang hapsay nga pagdumala sa buluhaton.

18, 19. Unsang puwersado nga mga pulong ang gisulti ni Pedro, ug unsay angayng ihinapos sa iyang mga mamiminaw?

¹⁸ Si Lucas mipadayon: “Karon human sa grabeng panaghisgot, si Pedro mitindog ug miingon . . . : ‘Mga igsoon, nahibalo mo pag-ayo nga sukad sa unang mga adlaw gipili ko sa Diyos gikan sa inyong taliwala aron nga pinaagi kanako ang katawhan sa kanasoran makadungog sa maayong balita ug motuo. Ug ang Diyos, nga nahibalo sa kasingkasing, nagpamatuod pinaagi sa paghatag kanilag balaang espiritu, sama sa iyang gibuhat kanato. Ug wala gayod siya maghimog kalainan tali kanato ug kanila, apan nagputli sa ilang kasingkasing pinaagi sa pagtuo.’” (Buh. 15:7-9) Sumala sa usa ka reperensiya, ang Gregong pulong nga gihubad ug “grabeng panaghisgot” sa bersikulo 7 mahimong magpasabot nga ang mga ansiyano misuknag mga pangutana ug mainampingong nagsusi sa isyu. Lagmit managlahi ang opinyon nga gipahayag sa maong mga igsoon.

¹⁹ Ang puwersado nga mga pulong ni Pedro nagpahinumdom sa tanan nga siya presente sa dihang ang unang dili tinuli nga mga Hentil—si Cornelio ug ang iyang panimalay—gidihogan sa balaang espiritu niadtong 36 C.E. Busa kon si Jehova wala na mag-isip nga may kalainan tali sa mga Hudiyo ug sa mga Hentil, angay nga mao usab kana ang panglantaw sa mga tawo. Gawas pa, ang pagtuo sa Kristo mao ang makapaputli sa kasingkasing sa usa ka magtutuo, dili ang pagsunod sa Moisesnong Balaod.—Gal. 2:16.

20. Sa unsang paagi ang mga nagpasiugda sa pagpatuli ‘nagsulay sa Diyos’?

²⁰ Base sa klarong giingon sa Diyos ug sa giya sa balaang espiritu, si Pedro mihinapos: “Busa nganong inyo mang gisulayan karon ang Diyos pinaagi sa pagsangon ug yugo sa liog sa mga tinun-an nga bisag ang atong mga katigulangan o kita dili makaarang sa pagpas-an? Sa kasukwahi, duna kitay pagtuo nga kita maluwas pinaagi sa dili hitupngang pagkamaayo sa Ginoong Jesus sama usab kanila.” (Buh. 15:10, 11) Si Pablo miingon nga kadtong nagpasiugda sa pagpatuli ‘nagsulay sa Diyos,’ o nagsulay sa iyang pailob. Buot nila nga ipatuman sa mga Hentil ang kasugoan nga dili matuman sa mga Hudiyo mismo ug sa ingon naghukom kanila sa kamatayon. (Gal. 3:10) Imbes nga ipugos nila ang ilang ideya, ang Hudiyong mga mamiminaw ni Pedro angay unta nga magpasalamat sa dili hitupngang pagkamaayo sa Diyos nga gipakita pinaagi ni Jesus.

21. Unsay gisulti ni Bernabe ug Pablo nga nakatabang sa mga apostoles ug mga ansiyano?

²¹ Dako kaayog epekto ang mga pulong ni Pedro sa mga mamiminaw, kay “ang tibuok panon mihilom.” Human niana, giasoy ni Bernabe ug Pablo ang “daghang ilhanan ug katingalahang mga butang nga gihimo sa Diyos taliwala sa kanasoran pinaagi kanila.” (Buh. 15:12) Sa kataposan, natimbangtimbang sa mga apostoles ug mga ansiyano ang tanang ebidensiya ug mihimog desisyon uyon sa kabubut-on sa Diyos bahin sa isyu sa pagpatuli.

22-24. (a) Sa unsang paagi gisunod sa Nagamandong Lawas karon ang panig-ingnan sa nagamandong lawas sa unang siglo? (b) Sa unsang paagi mapakita sa tanang ansiyano nga gusto nilang sundon ang paagi ni Jehova?

 ²² Karon usab, sa dihang magmiting ang mga membro sa Nagamandong Lawas, sila mosalig sa Pulong sa Diyos alang sa giya ug tim-os nga mag-ampo alang sa tabang sa balaang espiritu. (Sal. 119:105; Mat. 7:7-11) Busa ang matag membro sa Nagamandong Lawas abanteng makadawat ug listahan sa mga butang nga hisgotan aron ila kanang mapamalandong uban ang pag-ampo. (Prov. 15:28) Panahon sa miting, ang maong dinihogang mga brader dili magpanuko sa pagsulti sa ilang hunahuna sa matinahorong paagi. Kanunay nilang gamiton ang Bibliya sa ilang panaghisgot.

²³ Kana usab ang angayng himoon sa mga ansiyano sa kongregasyon. Ug kon adunay seryosong butang nga dili nila masulbad panahon sa miting, mahimo nila kanang ikonsulta sa sangang buhatan o kaha sa mga tigdumala sa sirkito. Apan kon gikinahanglan, ang sangang buhatan mahimong mosulat ngadto sa Nagamandong Lawas.

²⁴ Oo, panalanginan gayod ni Jehova kadtong nagtahod sa teokratikanhong kahikayan ug kadtong mapainubsanon, maunongon, ug mapailobon. Sama sa atong makita sa sunod nga kapitulo, kadtong naghimo niana gantihan sa Diyos ug tinuod nga kalinaw, panaghiusa, ug pag-uswag sa kongregasyon.