Kapitulo 17

Nganong Mahadlok Kong Mosulti sa Akong Pagtuo Diha sa Eskuylahan?

“Daghan unta kog higayon sa pagsulti bahin sa akong tinuohan diha sa eskuylahan. Pero gipalabay lang nako kini.”—Kaleb.

“Gipangutana kami sa among maestra kon unsay among opinyon bahin sa ebolusyon. Higayon na unta kadto sa pagsulti bahin sa akong tinuohan. Pero gikulbaan ko ug wala makatingog. Naguol ko human niana.”—Jasmine.

 KON ikaw Kristohanong batan-on, tingali nakasinati ka usab sa nahitabo kang Kaleb ug Jasmine. Lagmit importante usab nimo ang imong nakat-onan sa Bibliya ug gusto nimo kining ipaambit sa uban. Pero basin mahadlok ka sa pagsulti bahin niini. Bisan pa niana, makabaton kag kaisog. Sa unsang paagi? Himoa kining mosunod:

1. Sayra kon unsay imong gikahadlokan. Dihang magplano ka sa pagsulti bahin sa imong tinuohan, ang imo dayong mahunahunaan mao ang mga hitabong dili maayo! Apan usahay ang imong kahadlok mamenosan kon imong isulat o isulti kini.

Kompletoha ang mosunod:

● Kini ang akong gikahadlokang mahitabo kon magpaambit ko sa akong pagtuo diha sa eskuylahan: ․․․․․

Ayawg kabalaka kay ang ubang Kristohanong batan-on mibati usab ug ingon niana. Pananglitan, ang 14-anyos nga si Christopher miadmitir, “Nahadlok kong kataw-an ko sa ubang batan-on ug ipanabi nila nga abno kono ko.” Ug si Kaleb, nga gikutlo sa sinugdan, miingon, “Kulbaan ko kon may mangutana ug dili ko makatubag.”

2. Atubanga kini. Wala ka ba gyoy angayng ikahadlok? Duna pod, sama sa nahinumdoman sa 20-anyos nga si Ashley. “Ang ubang batan-on interesado konohay. Apan ilang gituis ang akong gisulti ug ila kong gibugal-bugalan atubangan sa uban.” Si Nicole, nga 17 anyos, miingon: “Gitandi sa usa ka batan-ong lalaki ang usa ka teksto diha sa iyang Bibliya ug sa akong Bibliya, ug lahi ang pagkapamulong niini. Siya miingon nga ang akong Bibliya  giusab. Nakurat ko! Wala ko mahibalo kon unsay akong itubag.” a

Makapanerbiyos gyod ang mga situwasyon nga sama niini! Apan imbes likayan kini, atubanga kini ingong bahin sa imong pagka-Kristohanon. (2 Timoteo 3:12) “Si Jesus miingon nga ang iyang mga sumusunod pagalutoson,” matod pa sa 13-anyos nga si Matthew, “busa dili kita makadahom nga ang tanan makaangay nato tungod sa atong tinuohan.”—Juan 15:20.

3. Hunahunaa ang mga kaayohan. Duna bay kaayohang makuha sa imong naeksperyensiyahang dili maayo? Duna, matod pa sa 21-anyos nga si Amber. “Lisod ipatin-aw ang imong pagtuo sa mga tawong dili motuog Bibliya,” siya miingon, “pero makatabang kini aron mas masabtan pa nimo ang imong baroganan.”—Roma 12:2.

Tan-awa pag-usab ang situwasyon nga imong gisulat diha sa panid 122. Paghunahunag labing menos duha ka maayong butang nga mahitabo nianang situwasyona ug isulat kini sa ubos.

1 ․․․․․

2 ․․․․․

Tagda kini: Sa unsang paagi ang pagsulti bahin sa imong tinuohan makatabang aron dili ka  na kaayo yaga-yagaan sa mga batan-on? Unsay epekto niini sa imong pagsalig sa kaugalingon? Sa imong pagbati kang Jehova nga Diyos? Sa iyang pagbati kanimo?—Proverbio 23:15.

4. Magmaandam. Ang Proverbio 15:28 nag-ingon: “Ang kasingkasing sa matarong nagapamalandong aron sa pagtubag.” Hunahunaa dili lang ang imong isulti kondili ang ilang posibleng ipangutana. Panukiduki ug pangandam kon unsay itubag.—Tan-awa ang tsart nga  “Pangandam Kon Unsay Itubag,” sa panid 127.

5. Pagsugod. Kon andam ka na sa pagpaambit sa imong pagtuo, unsaon nimo pagsugod? Duna kay kapilian. Ang pagpaambit sa imong pagtuo samag paglangoy: Ang ubang tawo hinay-hinayng moubog sa tubig; ang uban moambak dayon. Sa susama, mahimong maghisgot ka unag mga butang nga walay kalabotan sa relihiyon ug obserbahi kon interesado ba ang imong kaestorya. Pero kon mabalaka ka nga basig dili ka magkadimao, mas maayong isulti na nimo dayon  ang imong tuyo. (Lucas 12:11, 12) “Ang paghunahuna sa pagpaambit sa akong tinuohan mas lisod kay sa aktuwal nga pagbuhat niini,” matod pa sa 17-anyos nga si Andrew. “Sayon lang diay kon makasugod ka na!” b

6. Magmaalamon. “Ang tawong maalamon maghunahuna sa dili pa molihok,” matod pa ni Solomon. (Proverbio 13:16, Today’s English Version) Sama nga dili ka moambak sa mabaw nga tubig, ayaw usab ug ambak sa walay pulos nga panaglantugi. Hinumdomi nga dunay panahon sa pagsulti ug sa  paghilom. (Ecclesiastes 3:1, 7) Gani, may mga panahon nga si Jesus midumili sa pagtubag sa mga pangutana.—Mateo 26:62, 63.

Kon motubag ka man ugaling, himoa kini sa laktod ug maalamong paagi. Pananglitan, kon biaybiayon ka sa imong klasmet ug ingnon ka, ‘Nganong di man ka manigarilyo?’ ingna lang siya, ‘Kay dili ko gustong magsakit!’ Depende sa itubag, mahimo nimong ipatin-aw o dili ang imong pagtuo.

Ang unom ka paagi nga gihisgotan niining kapituloha makatabang nimo nga mahimong ‘andam sa pagdepensa’ sa imong pagtuo. (1 Pedro 3:15) Siyempre, kulbaan gihapon ka bisag andam ka. Apan ang 18-anyos nga si Alana miingon: “Dihang nagpatin-aw ka sa imong pagtuo bisan pag kulbaan ka, mobati ka nga duna kay nalampos—nabuntog mo ang imong kahadlok. Ug kon maayo ang resulta, mogaan ang imong pamati! Malipay ka nga nakabaton kag kaisog sa pagpadayag sa imong pagtuo.”

SA SUNOD NGA KAPITULO

Tensiyonado ka ba sa eskuylahan? Sayra kon unsaon kini pagsagubang.

[Mga footnote]

TEKSTO

‘Magmaandam kanunay sa pagdepensa atubangan sa tanan nga mangayo kanimog katarongan sa paglaom nga anaa kanimo, apan magabuhat niini uban ang kalumo sa buot ug halawom nga pagtahod.’—1 Pedro 3:15.

SUGYOT

Imbes diktahan ang imong mga klasmet kon unsay ilang tuohan o dili tuohan, sinserong isulti kon unsay imong gituohan ug kon nganong para nimo husto kana.

NAHIBALO KA BA . . . ?

Tingali makadayeg ang uban nimong mga klasmet sa imong pagsunod sa moral nga mga prinsipyo sa Bibliya, pero basig maulaw silang mangutana nimo bahin niana.

ANG AKONG PLANONG HIMOON!

Ang klasmet nga akong sultihan bahin sa akong tinuohan [isulat ang ngalan]: ․․․․․

Tema nga makapainteres kaayo niya: ․․․․․

Kon unsay akong gustong ipangutana sa akong ginikanan bahin niini: ․․․․․

UNSAY IMONG HUNAHUNA?

● Unsa kahay rason kon nganong yaga-yagaan ka sa imong mga eskolmet bahin sa imong tinuohan?

● Kon mopadayag ka bahin sa imong tinuohan, nganong importanteng mosulti ka nga may hugot nga pagtuo?

[Blurb sa panid 126]

“Sa bata pa ko, dili ko gustong malahi sa ubang batan-on. Apan akong nakita nga ang akong tinuohan nakahatag kanakog mas maayong kinabuhi. Busa may pagsalig na ko sa akong kaugalingon—mapasigarbohon ko sa akong tinuohan.”—Jason

[Kahon sa panid 124]

 Kon Unsaon Pagsugod sa Pagpakig-estorya

● “Mag-unsa ka karong bakasyon?” [Human matubag, isulti ang imong mga plano bahin sa espirituwal nga mga kalihokan, sama sa pagtambong ug kombensiyon o pagpauswag sa imong ministeryo.]

● Paghisgot ug balita, dayon pangutana: “Nakadungog ka ba niana? Unsay imong opinyon bahin ana?”

● “Sa imong tan-aw, moarang-arang pa kaha ang ekonomiya [o ubang problema] sa kalibotan? [Patubaga siya.] Nganong nakasulti ka man ana?”

● “Unsa may imong relihiyon?”

● “Mahanduraw ba nimo kon unsay imong kinabuhi lima ka tuig gikan karon?” [Human matubag, isulti ang imong espirituwal nga mga tumong.]

 [Chart sa panid 127]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

 Worksheet

Pangandam Kon Unsay Itubag Kopyaha kini!

Sugyot: Hisgoti kini nga tsart uban sa imong ginikanan ug isigka-batan-ong Kristohanon. Kompletoha kini. Susiha kon duna ka pay mahunahunaan nga basig ipangutana sa imong mga klasmet, ug paghunahunag itubag nga sayon para nimo.

Pangutana Tubag Sunod nga Pangutana Tubag

Nganong dili → May pagtahod → Sa ato pa, → Dili, ug

ka mosaludog ko sa akong dili ka minilyong

Neyutralidad bandera? Wala nasod, pero makiggubat Saksi ni

ka ba mahigugma dili ko para sa Jehova sa

sa imong nasod? mosimba niini. imong nasod ubang

nasod

dili sab

makiggubat

sa atong

nasod.

Nganong → Modawat kog → Unya, kon → ․․․․․

dili ka tambal nga mameligro

magpaabonog kapuli sa na ang imong

dugo? dugo, kanang kinabuhi, dili

makapasag gihapon ka

AIDS o magpaabono?

hepatitis. Dili ba

Dugo Ang Bibliya pasayloon man

nagsugo sa ka sa Diyos?

paglikay sa

dugo, busa dili

ko magpaabonog

dugo.

Dili ba → Gitudloan → Lainlain → ․․․․․

parehas mog kami kon diay mog

relihiyon ni unsay mga sukdanan?

Talpulano? balaod sa

Mga Nganong Diyos, pero

Desisyon nakahimo man may kagawasan

lagi siya kami sa

adto? Nganong paghimog

ikaw di man? desisyon.

Nganong dili Nganong → ․․․․․ → ․․․․․

ka motuog motuoman ko?

Paglalang ebolusyon? Nagkasumpaki

man gani

ang mga

siyentipiko

niana nga

sila man unta

konoy mga

eksperto!

[Hulagway sa panid 125]

Ang pagsulti bahin sa imong tinuohan samag paglangoy. Pwede kang mohinay-hinayg ubog sa tubig —o kaha moambak dayon!