1. Amu jé nlômane Paul ô mbe mevak éyoñ ô mbe ô simesa’ane mam ô nga bo melu mvus?

 ÉYOÑE nlômane Paul ô mbe ô ntoo bebé ya wu, ô mbe ô bili beamu ya vak. A nga jô na: “Me nga mate akekui memane, me nga ba’ale mbunan.” (2 Tim. 4:​6-8) Paul a nga nyoñe mbamba mintyi’an ényiñe jé a a mbe a too ndi na Yéhôva a wô’ô nye mvaé. Bia fe bi ne nyoñe mbamba mintyi’ane mia ye ve Yéhôva nlem avak. Aval avé bi ne bo de?

2. Jé ja tinane na e wulu a mbunan?

² Paul a nga jô émien a bekristene bevo’o na: “Bia wulu a mbuban, sa ke a mame bia yen.” (2 Cor. 5:7) Jé Paul a mbe a kômbô’ô jô? Biyoñe biziñ e Kalate Zambe, éfia “wulu” ja fombô fatan ényiñe môt a tobe na a nyiñ. Môt a bili ki mbunane be Yéhôva a nyoñe mintyi’an aval a wô’ôtane mam, aval a yene me a aval a wô’ô me. Môt a wulu a mbunan a nyoñe mintyi’ane mia lu’an a nkômbane Yéhôva Zambe. Mimboone mié mia liti na a too ndi na Yéhôva a ye botane nye, a na a ye bu’ubane mbamba be mame ba so éyoñe môt a tôñe melebe ya Kalate Zambe.—Bsa. 119:66; Héb. 11:6.

3. Bibotane bivé bi ne bi nge bia wulu a mbunan? (2 Becorinthien 4:18)

³ É ne été na, bia bese bi wô’ô nyoñe mintyi’ane miziñ a lat a avale bia wô’ôtane mam, avale bia yene me a avale bia wô’ô me. Nge bi su’u ve na bia nyoñe beta mintyi’an avale bia wôk, e yen, nge wô’ôtane mam, nalé a ye telé bia minjuk été. Amu jé? Amu mame bia yen a ma bia wô’ô me nji bo mvo’é biyoñe bise. Nge mintyi’ane miangane mia  su’u fo’o ve mame bia yene nge ke ma bia wôk, bia ye su’ulane bo mame Yéhôva a vini. (Eccl. 11:9; Matt. 24:​37-39) Nge bia wulu a mbunan, wôna bia ye nyoñe mintyi’ane “Tate a yene mvaé.” (Éphé. 5:10) Nge bia tôñe melebe ma so Kalate Zambe, minleme miangane mia ye bômbô si ne mieññ, a bia ye bi benya meva’a. (Bsa. 16:​8, 9; Ésa. 48:​17, 18) A nge bia ke ôsu a wulu a mbunane bia ye nyiñe nnôm éto.—Lañe’e 2 Becorinthien 4:18.

4. Aval avé môt a ne yeme nge a wulu a mbunane nge ke a mam a yen?

⁴ Aval avé bi ne yeme nge bia wulu a mbunane nge ke a mame bia yen? Éyoñe bia ye yalane minsili mi: Jé ja tindi bia na bi nyoñe mintyi’an? Ye bia su’u ve mame bia yen éyoñe bia nyoñe mintyi’an? Ye melebe me Yéhôva a ndi bi too a nye mbie bia volô bia éyoñe bia nyoñe mintyi’an? Entame ñhe yene mame melale me ne volô bia na bi ke ôsu a wulu a mbunan: éyoñe bia jeñ ésaé, éyoñe bia jeñe môte bia ye luk a éyoñe bia bi mebendé ma so ékôane Yéhôva. Jam ése ya été da ye volô bia na bi nyoñe mbamba mintyi’an.

ÉYOÑE BIA JEÑ ÉSAÉ

5. Jé bia yiane fas éyoñe bia jeñ ésaé?

⁵ Môt ase ya be bia a yi na a nyoñe ngap a émien a nda bôte jé. (Eccl. 7:12; 1 Tim. 5:8) Bisaé biziñe bia ve bôt abui moné a lôte bi bivok. Bisaé bite bi ne volô mbo ésaé na a jalé miñyiane mié môs ane môs, a na a bi fe jôm a ne naan asu melu ma zu. Ve bisaé bivo’o bia ve mbo ésaé fo’o ve abime moné da volô nye na a jalé miñyiane mia dañe mfi asu nda bôte jé. É wô’ô kui na éyoñe bia yebe ésaé éziñ, bi su’u ve na bia fombô ve abime moné ba ye ya’ane bia. Ve nge jam éte étame nde bia fombô, yeme’e na bia wulu a mame bia yen.

6. Aval avé bi ne liti na bia wulu a mbunan éyoñe bia jeñ ésaé? (Behébreu 13:5)

⁶ Éyoñe bia wulu a mbunan, bia kaa fase nge ésaé bia jeñe ja ye ke ndaman élate bi bili a Yéhôva. Bi ne sili biabebiene na: ‘Ye asu ésaé di da ye bo na me bo mame Yéhôva a vini’? (Mink. 6:​16-19) ‘Ye asu ésaé di da ye bo na me kate tabe bisulan, nge nyoñe ngap ésaé nkañete, nge ke bo ayé’é étame dam?’ (Philip. 1:10) Nge éyalane ya minsili mite é ne na ôwé, bia ye liti na bi ne fek éyoñe bia ye ke kañese asu ésaé éte. Akusa bo bisaé bia jemban, ve amu bia wulu a mbunan, mintyi’ane bia nyoñe mia ye liti na bi too ndi a Yéhôva na a ye nyoñe ngap a bia.—Matt. 6:33; lañe’e Behébreu 13:5.

7-8. Aval avé mojañe ya Amérique du Sud a nga liti na a wulu a mbunan? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁷ Mojañ éziñe ya Amérique du Sud a ne jôé na Javier, a a nga yeme mfi ya wulu a mbunan. A jô na: “Me nga yen asu ésaé da ve ma abui moné é soo fe ma abui mevak.” Ve Javier a mbe a kômbô’ô bo nkpwa’a mefan. A ke ôsu a jô na: “Me nga ke laan a masa ya ésaé éte. Ve ôsusua na ma kaa minlañ a nye, me nga ye’elane Yéhôva na a volô ma, amu nnye étam a yeme jam é ne mvo’é asu dam. Me mbe me kômbô’ô bete minkôñ asu ésaé dam, ve me mbe ki me yiik asu ésaé éte, amu é nji be é bo’o ma na me tôé minsôñane miame ya nsisim.”

⁸ Javier a beta jô na: “Éyoñe me nga laan a masa wom, a nga jô ma na ma ye saé abui, to’o éyoñ awolo ya telé ésaé é kuiya. Ve me nga yalane nye a ésemen ése  a kate nye amu jé me vo’o yebe.” Ôwé, Javier a nga ben ésaé éte. Mvuse sondô ébaé, a nga kaa ésaé nkpwa’a mefan. Mbu ôte ôbien, mvus abime bengon éziñ, a nga yen ésaé ja ve nye fane ya kee ésaé nkpwa’a mefane jé ôsu. A jô na: “Yéhôva a nga wô’ô meye’elane mam, a volô ma na me yene ésaé ja lu’an a nta’ane mame wom. Me ne angôndô ya mevak amu me bili abui éyoñe ya bo ésaé Yéhôva a saane bobejañ.”

9. Jé nkañete Trésor ô ne ye’ele wo?

⁹ Jé bi ne bo nge bia yene na asu ésaé dangane da volô ki bia na bi ba’ale ngul élat a Yéhôva? Bi tame yene jam é nga kui Trésor a nyiñe Congo. A kañete na: “Mfefé asu ésaé wom ô mbe jame me mbe me yange’e ényiñe jame môs ôse. Tañe moné be mbe be ya’ane ma é mbe biyoñe bilal a lôt abime me mbe me bili ésaé jam ôsu. Bôte be mbe fe be semene ma angôndô ya abui.” Ve mvuse ya valé, ane Trésor a nga kaa na a bu’i bisulan amu masa wé a mbe a yiik na a saé to’o éyoñ awolo ya telé ésaé é kuiya. Be nga tindi fe nye na a bo mame ma lu’ane ki a miñye’elane ya Kalate Zambe. Trésor a mbe a nga kômbô ben ésaé éte, ve a mbe a koo woñe na a ye ke bi ésaé éfe. Jé é nga volô nye? A jô na: “Habakuk 3:​17-19 a nga volô ma na me yeme na nge me bene ésaé éte, Yéhôva a ye belane mezene mefe asu na me yen ésaé éfe.” A nga ben ésaé éte. A su’ulane jô na: “Abui bôte ya ba bia be be bi mbe bi saék é mbe é simesa’ane na éyoñe ba ve môt abui moné ésaé jé, môt ate a yiane ve ngule jé ése na a ba’ale je. Ja’a da sili na a telé nda bôte jé, nge mame ya nsisime fefel. Me ne angôndô ya mevak amu me nga kui na me ba’ale élate jam a Yéhôva. Mvuse mbu wua, Yéhôva a nga volô ma na me yen asu ésaé da bo na me sili nkôñ ényiñe  wome si, a na me bi abui éyoñ asu mame ya nsisim. Éyoñe bia telé Yéhôva ôsu binyiñe biangan, é ne kui biyoñe biziñe na bi jembane moné, ve bi ne tabe ndi na Yéhôva a ye nyoñe ngap a bia.” Ôwé, nge bi kele ôsu a tabe ndi a melebe Yéhôva a ve bia a bengaka’a a bo bia, bia ye wulu a mbunan, a teke vaa nge beté, Yéhôva a ye botane bia.

ÉYOÑE BIA JEÑE MÔTE BIA YE LUK

10. Jé é ne bo na bi wulu a mame bia yen éyoñe bia jeñe môte bia ye luk?

¹⁰ Aluk é ne édima dase ja so be Yéhôva. E bi nkômbane ya luk a nji bo mbia jam. Éyoñe sita a jeñe môt a ye luk, a ne su’u ve na a fombô bone mefulu me môt ate ma ji’a yené, nge éyeka’a jé, nge avale bôte ba yene nye, abime moné a bili, mimbe’e a bili nda bôte jé, nge aval a wô’ôtan éyoñ a yene nye. b Mame mete mese me ne mfi, ve nge a su’u ve été, yeme’e na a wulu ve mam a yen.

11. Aval avé bi ne liti na bia wulu a mbunan éyoñe bia jeñe môte bia ye luk? (1 Becorinthien 7:39)

¹¹ Yéhôva a ne angôndô ya mevak éyoñ a yen ane besita a bobejañe bangane ba tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe éyoñe ba tobe môte ba ye luk! Éve’an é ne na, be bili éva’a ya bo jame Kalate Zambe a loone na ‘e lôte ôkala ya ésoé,’ ôsusua na ba jeñe môte ba ye aluk. (1 Cor. 7:36) Jame da dañe mfi asu besita a bobejañe ba jeñ aluk é ne na, be kôme yeme nge môte ba kômbô luk a bili mefulu Yéhôva a yi na môt a kômbô bo mbamba nnôme nge mbamba minga a bi. (Mink. 31:​10-13, 26-28; Éphé. 5:33; 1 Tim. 5:8) Nge môt a nji bo Ngaa Yéhôva a zu wo bo ayas a nsôñane ya lu’u wo, wo yiane tabe ndi a jame Kalate Zambe a jô mfa’a ya na ô lu’u “fo’o ve be Tate.” Bia koone de 1 Becorinthien 7:39. (Lañe’e.) Bôte ba ke ôsu a wulu a mbunan, be too ndi na Yéhôva a ne jalé minkômbane miap a lôte môt ase.—Bsa. 55:22.

12. Jé nkañete Rosa ô ne ye’ele wo?

¹² Bi tame zu yene nkañete Rosa. A ne nkpwa’a mefane ya ayap éyoñ a nyiñe Colombie. Ésaé jé é mbe é bo’o na a tôban éyoñ ése môt a nji bo Ngaa Yéhôva. Môt ate a nga kaa na a bo nye ayas. Rosa fe a nga taté na a diñe nye. A jô na: “A mbe a yené’é ane mbamba môt. A mbe a bo’o bisaé bia volô bôte bese, a nyiñe’e fe ényiñ é ne mfuban. Me mbe me nye’e aval a mbe a nyoñe’e ma. A mbe a bili mefulu mese me mbe me jeñe’e be môte ma ye luk. Ve jame da, a mbe ki Ngaa Yéhôva.” A beta jô na: “Me mbe me kate’e kandan a nye, amu a mbe a jalé’é abui minkômbane miam. Éyoñ éte, me mbe me wô’ôtane na me ne étam, a me mbe me nga kômbô ke aluk, ve teke yene môte ya luk ékôane Yéhôva été.” Ve Rosa a nji beme mise mé ve mam a yen. A nga kôme fas aval avé ntyi’ane wé ô ne ndaman élate jé a Yéhôva. A nga telé teke beta yeñ a môt ate a ke ôsu a bi abui mame ya bo mfa’a ya nsisim. Mvuse ya valé, ane be nga loone nye Sikôlô bekañete mbamba foé ya Éjôé. A ne éyoñe ji nkpwa’a mefan a ne ngum aval. Rosa a jô na: “Yéhôva a nga jalé nleme wom a angôndô ya abui mevak.” E bo nkômbane Yéhôva éyoñ ése a nji ve’ele bo tyi’ibi, e dañedañ éyoñe bia yi jam éziñ, ve nge bi jô’é na ôsimesane Yéhôva ô wulu bia, bia ye bi abui bibotan.

 ÉYOÑE BIA BI MEBENDÉ MA SO ÉKÔANE YÉHÔVA

13. Jé bi ne bo éyoñ ékôane Yéhôva ja liti bia zen éziñ?

¹³ Bi wô’ô bi mebendé ya ékôane Yéhôva a zene ya bemvendé, bejome bikôane bekristen, wofise wo tebele ésaé nkañete si jangane nge ke Tin ékôan. Bôte bete bese ba liti bia zene na bi bo Yéhôva Zambe ésaé. Biyoñe biziñ é wô’ô kui na bi teke kôme wô’ô ntyi’ane ba te nyoñ. Bi ne yene na ntyi’an ôte wo ye soo bia ve mame me ne abé. Bi ne taté na bia yene bikobe bobejañe ba nyoñe mintyi’ane be bili.

14. Jé ja ye volô bia na bi bo mewôk éyoñ ékôane Yéhôva ja liti bia zen éziñ? (Behébreu 13:17)

¹⁴ Éyoñe bia wulu a mbunan, bia yeme na Yéhôva nnye a wulu ékôane jé. A jam éte da bo na bi bo ôjeja’a ya bo mewôk a bi mbamba été nsisim. (Lañe’e Behébreu 13:17.) Bia yeme na mewô’ô mangane ma volô na ékôane Yéhôva é ke ôsu a tabe nlatan. (Éphé. 4:​2, 3) Bi too ndi na, akusa bo bobejañe ba wulu ékôane be be’e metyi ya abé, Yéhôva a ye ke ôsu a botane bia nge bia bo mewôk. (1 Sam. 15:22) Éyoñ éyoñe ja ye kui, a ye kôme mame ma sili na me kômban.—Mich. 7:7.

15-16. Jé é nga volô mojañ ézine na a ke ôsu a wulu a mbunan, akusa bo a mbe a bili biyebe a lat a zen ékôane Yéhôva ja liti nye? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹⁵ Bi tame yen éve’ela ja liti bia mfi ya ke ôsu a wulu a mbunan a tôñe zen ékôane Yéhôva ja liti bia. E Pérou, akusa bo abui bôte da kobô nkobô Espagnole, ve menda me bôte méziñe ma kobô minkobô ya meyoñe map. Quechua a ne nkobô wua ya minkobô mite. Bobejañ a besita ba kobô Quechua be nga lôt abui mimbu be jeñe’e bôte ba kobô nkobô ôte abôta nkañete dap. Ve ékôane Yéhôva é nga  sôane fatane njeñane bôte ba kobô nkobô ôte asu na é wô’an a metiñe ya éjôé. (Rom. 13:1) Nalé a nga bo na bôte béziñe be simesane na mfefé fatane njeñane bôt ôte wo ye tu’ulan ésaé nkañete jap. Mbôle bobejañe be nga kañese mintyendane mite, Yéhôva a nga botane ngule be nga ve, a be nga yen abui bôte da kobô nkobô Quechua.

¹⁶ Kevin a ne mvendé ékôane bekristene ya nkobô Quechua, a ne môte wua ya ba bia jô be va. A kate na: “Me nga fase na, ‘Bia zu bo aya éyoñe ji na bi yene bôte ba kobô nkobô Quechua?’” Jé Kevin a nga bo? A jô na: “Me nga fase jôme Minkana 3:5 a jô. Me nga fase fe nkañete Moïse. A nga wulu bone be Israël éyoñe be nga kôlô Égypte a kee be vôme be mbe ki be yeme’e. Bôte ya Égypte be mbe ve mane wôé be tyi’ibi. Ve to’o nalé, a nga bo mewôk a Yéhôva a nga botane mewô’ô mé.” (Nkôl. 14:​1, 2, 9-11, 21, 22) Kevin a mbe ôjeja’a ya belane fatane nkañete be nga liti be. Mboone wé ô nga wume bibuma bivé? A jô na: “Me mbe fe’e ne vema éyoñe me nga yen avale Yéhôva a nga botane bia. Ôsusua, bi mbe bi wulu’u abui asu na bi yene môte wua nge bebaé ba kobô nkobô Quechua. Ve éyoñe ji bia dañe ke vôme bôte ya nkobô Quechua ba nyiñ. Fatane mboon éte ja bo na bi kaa abui minlañ a bôt, a na bi bi abui minjoman a abui meyé’é. Tañe bôte ja tabe bisulane ja ke ôsu a bet.” Ôwé, Yéhôva a botane bia éyoñ ése bia ke ôsu a wulu a mbunan.

17. Jé bia te yé’é ayé’é di?

¹⁷ Bia te yene bité bilale bia liti bia avale bi ne ke ôsu a wulu a mbunan. Ve e bité bise ya ényiñe jangan, bia yiane nyoñe mintyi’ane mi bili mbôka’a e mame Yéhôva a yi na bi bo. A ne bo fatane bingeñgeñe bia yen, abim éyoñe bia lôte na bia yene bie, abim éyoñe bia lôte sikôlô a a avale bi ne yale bone bangan. Mintyi’ane mise bia nyoñ, bia yiane ke jô’é na mame bia yen étame mme me wulu bia. Bia yiane fombô élate bi bili a Yéhôva, melep a bengaka’a a bo bia na a ye nyoñe ngap a bia. Nge bi bo nalé, bia ye “wulu a jôé ya Yéhôva Zambe wongane nnôm éto a nnôm éto.”—Mich. 4:5.