Nya môtô a ne nyô be ne tabe nye ndi. Éyoñ wo ve nye ésaé ya bo, wo yeme na, a ye bo je avale da yian, a ye fe je sondô mbamba éyoñ.

Mongô a ne yé’é na a bo mam ane nya môtô, to’o a ngenane tyôtyoé. Kalate Parenting Without Borders a jô na: “Mongô a taté na a wô’ô bebiaé bé éyoñ a kui ngon awôm a étan, wônaa nkômbane ya vu jôm ése bebiaé ba bo wo taté éyoñ a kui ngon awôm a mwom. Abui metum, bebiaé ba taté na ba ve bone bap bisaé ya nda éyoñe be ne zañe mimbu mitan a zangbwal; bongô be ne yeme bo bisaé ba ve be nda, to’o be ngenane tyôtyoé.”

Bevôm béziñ, abui bisoé é nto benya bôtô e wô’ô ke nyiñ étam, ve éyoñ ba ke tôbane nju’u nseñ, ba bulane ke beta nyiñ a bebiaé bap. Nge nalé a kui bevo’o y’été, a ne amu bebiaé bap be nji nyoñ éyoñe ya ye’ele be avale ba belane moné a fek, avale ba bo bisaé ya nda, nge yeme nyoñe mintyi’an ényiñe jap.

Jôm ete nje bebiaé ba yiane ye’ele bone bap na, be bo benya bôtô asu na be nyoñe mbamba mintyi’ane melu ma zu. Kalate How to Raise an Adult a jô na, “Ô nji yiane bo na ényiñe jap é timbi ve mo môé akekui éyoñe bé bi mimbu awôm a mwom, éyoñ ete nje wo suu be na be yele a mefabe map.”

Bo’o mbane ya ve nye bisaé ya nda.

ÑYE’ELANE YA BIBLE: “Ésaé ése é bili nsenge.”​—Minkana 14:23.

Bone be bongô ba nye’e be saék a bebiaé bap éyoñ ése. A ne fulu be nga bialé a je. Ô ne belane nkômban ôte na ô ve bone bôé bisaé ya nda.

Bebiaé béziñ be nji kômbô bo de. Ba simesane na, mbôle bongô be mbili bisaé ba ve be sikôlô, é nji yiane na be beta be kô’ôlane mimbe’e mife.

Ve jame da, bongô ba bo bisaé ya nda be wô’ô su’ulane bo mbamba bongô be sikôlô amu ba yé’é a zen éte na, ba yiane kañese a sondô ésaé ése ba ve be. Nde fe, kalate Parenting Without Borders, a liti na, “nge bebiaé ba bo te jô’é na bone bap be volô be a to ke na be bili nkômbane ya bo de, be ne taté na ba simesane na, e nji bo mfi ya volô bôte bevok . . . Be ne fe taté na ba simesane na, bôte befe mbe ba yiane saéne be.”

 Avale kalate ate a jô, éyoñe bongô be ne mbane ya bo bisaé ya nda, ba yé’é na ba volô bôte bevok, a ba sa’ale nsisim ôkôlôt. Mboan ôte wo bo na be wô’ôtane na be ne mfi nda bôt, a na ba yiane ke ôsu a bo nalé.

Volané bone benan na be yeme na ba ye tôbane minjuk éyoñe ba bo bikop.

ÑYE’ELANE YA BIBLE: “Wô’ô meleb a nyoñe ñye’elan, asu’ulan, wo ye bo fek.”​—Minkana 19:20, Mfefé Nkôñelan.

Éyoñe bone bôé ba bo bikop, éko éziñ ngo jôé nge mona fame wôé a te ndaman éza jôm, te jeñe na ô solé jam a te bo. Bongô be ne ngule ya kañese fonos ya mbia jame ba te bo a sili njaman, a jeñe fe na be kôm ajô ete.

Éyoñe bongô ba yeme na ba ye tôbane minjuk éyoñe ba bo bikop, nalé a ye volô be na

• be bo zôsô a meme bikobe biap

• be bo te ve bôte bevo’o bijô

• be bo te jeñe beamu ya kamane bebien

• be sili njaman éyoñe nalé a yian