Minsili bôte ba lañe bekalate bangan ba sili
Ye Kristen ja yiane bi ngal mfa’a ya kaman ébien mo me bôte befe?
Bekristen ba tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe to’o éyoñe ba jeñe mezene ya kamane bebien. Miñye’elane mite mia liti na, bi nji yiane belane mengal mfa’a ya na, bi kamane biabebien mo be bôte bevok. Tame ve’ele nyoñ éyoñe ya fase mame ma:
Ényiñ, e dañedañ ényiñe môt, é ne étyi mise me Yéhôva. David, ntili Besam a mbe a yeme’e na, Yéhôva a ne “anjeñe ya ényiñ.” (Bs. 36:9) Nde ñhe, nge Kristen ja kômbô tobe mezene ya kaman ébien, a biôm bi mo bié, mezene mete ma yiane bo ma ma ye ke bo na, mbia jam a kui môt, nge ke na, môt éziñ a wu.—Dt. 22:8; Bs. 51:14.
Akusa bo na, môt a ne kulu metyi éyoñ a belane bikpwelé bife, ve môt a belane ngal, a ne wôé môte tyi’ibi. E ne kui na, a vañe de bo, nge bo de atemetem. * Nde fe, mbia môt a nyiine bia nda a ne njet. Nge a beta koone na bi bili ngal, aye ke bo tyi’ibi na bi fam; môt a ne fe wu.
Éyoñe Yésus a nga jô beyé’é bé alu a nga kandane lôte si va na, be kômesa’ane minkpwaté mekôn, a nji be mfa’a ya na be kamane bebien. (Lc. 22:36, 38) Ve Yésus a nga jô be na, be nyoñe minkpwaté mekôn, amu a mbe a kômbô’ô ye’ele be na, be nji yiane bo évô to’o mbame bôte wo zu wosane be a minkpwaté mekôn. (Lc. 22:52) Éyoñe Pierre a nga belane nkpwaté mekôn na, a wosane mbo ésaé beta prêtre, Yésus a nga jô nye na: “Some nkpwaté mekône wôé e vôme wé.” Yésus a nga ve ntene nya ajôô, ñye’elane wo wulu beyé’é bé den: “Ba bese ba nyoñe nkpwaté mekôn, ba ye fe wu ve a nkpwaté mekôn.”—Mt. 26:51, 52, Mfefé Nkôñelan.
Avale kalate Michée 4:3 a jô, bebo bisaé be Yéhôva “b’aye lui minkpwaté mekône miap mi bo bityé ya senane si, a mekoñe map me bo atyeñe ya sep bilé.” Ndeme benya Bekristen nje le. Ja lu’an a mejô nlômane Paul ô nga jô a zene ya mbamba nsisim na: ‘Te bulane môt abé ba abé. . . . Nge e ne ngule ya boban, abim e ne be mia, taba’ane bôte bese mvo’é.’ (Bero. 12:17, 18) Akusa bo na, Paul a nga tôban abui minjuk, aval ane “beze mimfaka,” a nga tôñe mejô mete, teke môs éziñ a nga biasé miñye’elane mi Yéhôva amu na, a kômbô kaman émien. (2 Bec. 11:26) Ve a mbe a to Yéhôva ndi, a to fe ndi a fe’e jé é ne kalate wé, fek “é ne mvaé a dañe biôm mewosan.”—Ec. 9:18.
Bekristen ba yeme na, ényiñ é ne mfi abui a dañe biôm bi mo. “Ényiñe môt é nji ke timbi a e biôme a bili.” (Lc. 12:15, Mfefé Nkôñelan) Ajô te, nge mbamba minkobô mi nji kui na mi telé ñwuwup ô bili ngal, Bekristen be ne fek ba tôñe melebe me Yésus ma: ‘Te ngan asu be mbia môt éziñ.’ Été éte é ne bo na bi jañele abui biôm. (Mt. 5:39, 40, Mfefé Nkôñelan; Lc. 6:29) * Bi ne jeñe mezene ya sa’ale mbia jam ôsusua na a kui. Nge bia sa’ale fulu ya bo éngelezek a biôm bi bili, a nge bôte bia be be bia nyiñe ba yeme na, bi ne Bengaa be Yéhôva, beze mimfaka be ne bo teke zu jome bia.—1 Jn. 2:16; Min. 18:10.
Bekristen ba semé mone môte ya nleme bôte bevok. (Bero. 14:21) Nge bôte ya akônda ba wô’ô na, mojañ éziñ a bili ngale nda jé, jam ete e ne ndeñele be, nge bo na be kolé ôbak. Nye’ane wo tindi bia na, bi simesane bôte bevok, to’o éyoñe bia buni na, bi bili ngule ya bo jam éziñ.—1 Bec. 10:32, 33; 13:4, 5.
Bekristen ba jeñe na be liti mbamba éve’ela. (2 Bec. 4:2; 1 P. 5:2, 3) Kristen ja ke ôsu a ba’ale ngale nda jé mfa’a ya kaman émien mo me bôte bevok, éyoñe be veya nye melebe ma so Kalate Zambe, a nji bo mbamba éve’ela akônda été. Avale Kristen ete da ye ke beta bi fane ya be’e mimbe’e, to’o mi mi ne ngumba aval akônda été. Jam ete da fombô fe Kristen ja saé vôm a sili na, a be’e ngal. A ne mvo’é na a jeñ ésaé éfe. *
Avale Kristen ja tobe na, ja kaman ébien, nda bôte jé, a biôm bi mo bié, da fombô ve émien. To’o aval ésaé a top da fombô fe ve émien. Avale bia te mane jô, miñye’elane ya Kalate Zambe mia liti na, Yéhôva a ne fek, a na a nye’e bia. Bekristen be ne bitôtôlô ba tobe na, ba ye ke bi ngal mfa’a ya kaman bebien mo me bôte befe, amu ba semé miñye’elane mite.Ba yeme na, bôte ba liti na be to Yéhôva ndi, be tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe, mbe ba kôme nyiñe ne mieññ, teke ko jôm éziñe woñ.—Bs. 97:10; Min. 1:33; 2:6, 7.
^ É.N. 3 Kristen é ne tyi’i na, ja bi ngal asu nsôm, nge ke asu ya na, é kama’an ébien be betit ya afan. Éyoñ a belane ki ngal, a yiane ba’ale je é to teke akoñ été wôé. A ne fe je mane té, a ba’ale je vôme môte mfe a ye ke nambe. Éyoñe bijôé bia tyili na, môt a bi ngal, nge ke na, bia jô na, mingum mi bôt mmie étam mia yiane bi ngal, Kristen ja yiane bo mewôk.—Bero. 13:1.
^ É.N. 2 Nge wo yi na wo yeme jé ô ne bo éyoñe môt a kômbô bômbô a wo a ngul, kele’e lañe nlô ajô ô ne na, “Comment éviter le viol” e Réveillez-vous ! ya Ngone lale é to melu 8, mbu 1993.
^ É.N. 4 Nge wo kômbô yem abui mam mefe a lat a ésaé ja tindi wo na, ô be’e ngal, kele’e lañe Nkume mmombô a bete ya Ngon awôm a jia é to alu 1, mbu 2005, afebe 31; a nyi ya Ngon awômô é to melu 15 ya mbu 1983, afebe 25-26.