1. Mbamba éve’ela mbé Yésus a nga li’i beyé’é bé, a aval avé be nga tôñe nye? (Fombô’ô fôtô ya ékô’ôla.)

ÉYOÑE Yésus a mbe si va, a mbe mban ésaé nkañete amu a mbe a too ndi na bôt bé vô’ôlô nye. A mbe a yi’ na beyé’é bé be bi fe aval été nsisim ete. (Jean 4:35, 36) Éyoñe Yésus a mbe a ngenan a beyé’é bé, be mbe ayôñ ésaé nkañete. (Luc 10:1, 5-11, 17) Ve éyoñ be nga bi Yésus a ke wôé nye, beyé’é bé be nji beta bi nkômbane ya kañete. (Jean 16:32) Mvuse ñwôman miñwuan wé, Yésus a nga jô be na be telé ésaé nkañete ôsu binyiñe biap. Nde, éyoñe Yésus a nga bulane yôp, beyé’é bé be nga kañete a ayôñ ése aval e ne na besiñ bap be nga jô a ôlun ôse na: “Tama yenan, mi jaéya Jérusalem a mejô mia ye’ele bôt.”​—Mam. 5:28.

2. Aval avé Yéhôva a nga botan ésaé nkañete jangan?

² Yésus nnye a mbe a wulu’ ésaé nkañete Bekristene be nga bo ntete mimbu ôsu, a Yéhôva a nga botane be. Nalé a nga bo na abui bôt e kañese benya mejôô. Éve’an é ne na, e Pentecôte ya mbu 33 ya É.J., bôte bebé 3 000 be nga baptizôban. (Mam. 2:41) Mvuse ya valé, tañe beyé’é é nga ke ôsu a nenenen. (Mam. 6:7) Yésus a nga bo nkulan ajô na melu ma su’ulan, ésaé nkañete éte jé wum angôndô ya abui bibuma.​—Jean 14:12; Mam. 1:8.

3-4. Amu jé Bengaa béziñ ba yen ayaé ya kañete, a jé bia zu yen ayé’é di?

³ Bia bese bia yi fo’o na bi bo mban ésaé nkañete. Mesi méziñ, jam ete e ne bo tyi’ibi. Amu jé? Amu bôte  ya mesi mete ba nye’e mejô me Zambe aval e ne na Bengaa ya wôé ba kate bo bôte bese meyé’é. Ve mesi mevok, ésaé nkañete é ne ayaé, amu bekañete ba kate yene bôte menda map. Bôte ke ba koone be nda, ba dañe ke nye’e mejô me Zambe.

⁴ Nge si ô too, ésaé nkañete é ne fe ayaé wôé, melebe ya ayé’é di me ne volô wo. Bii yene mam Bengaa béziñ be nga bo asu na be kañete abui bôt. Bii yene fe amu jé bia yiane bo mban ésaé nkañete, to’o bôte ba vô’ôlô bia nge momo.

5. Minju’u mivé abui Bengaa da tôbane mie?

⁵ Ane éyoñ ja lôt, abui Bengaa da kate kui na e koone bôte menda map. Bekañete béziñ ba nyiñe vôm abui bôt e too minka‘ale été. Bôte bete be wô’ô bi beba’ale ba kamane na beyeñe be nyiine nge be nji bañete be. Bevôme béziñ, e ne tyi’ibi ya ke menda menda, ve abui menda e ne ékôkoé. Bekañete bevok ba nyiñe nlam mvus, vôme bôt ba dañe ke tabe. Be wô’ô bo be wulu’ abui bekilimeta fo’o ve asu na be yene nda jia, éyoñ ke ba kute mbé, teke môt. Nge wo fe wo tôbane avale minju‘ ete, te ve’ele bili atek. Yene’e mam me ne volô wo na ô dañe minju’u mite, a bo na ésaé nkañete jôé é wum bibuma.

6. Aval avé ésaé jangan ja funane ji beyobe kos?

⁶ Yésus a nga ve’e ésaé nkañete a ésaé ñyobane kos. (Marc 1:17) Beyobe kose béziñ be ne bo melu teke bi ve kose jia jia. Ve jam ete da bo ke na be bili atek. Ba jeñ éyoñ a vôm ba yeme na be ne koone kose tyi’ibi, ba tyendé fe fatane ñyoban. Bia fe bi ne bo avale mintyendan ete ésaé nkañete jangan. Bi tame yen aval avé bi ne bo de.

7. Amu jé e ne mfi na bi tyendé mewolo bia kañete bôt?

⁷ Jeñe’e na ô kañete bôt awolo ô ne koone be nda. Bi ne kañete abui bôt nge bia yeme mewolo bi ne koone be menda map, amu bia yeme na be bete be sisi, bé su’ulane bulane nda. Abui Bengaa da yene mfi ya kañete mame ngô’é, amu ba koon abui bôte menda map. Nde fe na, bôte ba dañe vô’ôlô éyoñ bia kañete be mewolo mete. Ô ne fe yene tyi’ibi ya bo avale mvendé éziñ é too jôé na David é wô’ô bo. A jô na éyoñ be maneya kañete menda menda tañ awolo da nge mebaé, ba bulane ke fombô menda ba te koone me mfetan. A jô na: “Me wô’ô kam abime bôte bi wô’ô koone de éyoñ bia so éyoñe baa.” *

8. Aval avé bi ne tôñe melebe bia koone me Écclésiaste 11:6?

⁸ Éfuse ja su’u nlô ajô wu ja lebe bia na bi bo te sulu mo si éyoñe bia jeñe na bi kañete bôte menda map. (Lañe’e Écclésiaste 11:6.) David bia te jôô nye yôp, a nga tôñe melep mete. Mban wé ô nga bo na a su’ulane koone mie nda éziñ, amu a mbe a keya abui biyoñ nda jé teke koone nye. Môt ate a nga nye’e foé mojañ a nga kañete nye, ane a nga jô na: “Me boya mimbu mwom me too va, teke wô’ô ane Ngaa Yéhôva ja kute ma mbé môs éziñ.” David a jô na: “Me nga yene na éyoñ ô ne mban ya  jeñe bôte menda map, éyoñ éte wo su’ulane koone be, é wô’ô kui abui biyoñ na be vô’ôlô wo.”

9. Jé Bengaa be Yéhôva béziñ be nga bo asu na be kañete bôte be ne ayaé ya koone be menda map?

⁹ Jeñe’e na ô kañete bôte vôm ô ne koone be. Asu na be kañete bôt be ne ayaé ya koone be menda map, bekañete béziñ be wô’ô ke vôm ba yeme na be ne koone bôt. Éve’an é ne na, be wô’ô kañete minjoñ minjoñ a meta’a bekalate. Nalé a nga bo na be kañete bôte be ne ayaé ya koone be menda map, nge ke ba be too bevôme ba kañese ke na Bengaa be Yéhôva be nyiin. Abui bekañete da jô fe na bôte ba nye’e ba laan a bia nge ke nyoñe bekalate bangan éyoñ be ne makit, bité beminsini minkoñ, a bemetua. Floiran, njome mekônda éziñ ya Bolivie, a jô na: “Bi wô’ô ke bemakit zañ awolo da akekui mewolo melal ya mame ngô’é, éyoñe bebo makit be bili ke abui ésaé. Bi wô’ô laane mbamba minlañ a bôt, a taté meyé’é me Bible.”

10. Jé éfe ô ne bo asu na ô kañete bôt?

¹⁰ Jeñe’e na ô tyendé fatane nkañete jôé. Bi tame jô na ô jeñeya abui biyoñ na wo kañete môt nda jé, teke koone nye. Ô keya nda jé avale mewolo ese, ve teke ndoñ. Jé ô ne bo asu na ô kañete avale bôt ete? Katarína a jô na: “Ma tili be ngume kalate asu na me kate be mam me mbe na ma kañete be.” Jé éve’ela Katarína ja ye’ele bia? Bia yiane belane mezene mese asu na bi kañete môt ase ya abôta nkañete dangan.

11. Amu jé bôte béziñ be nji bisi benya mejôô?

¹¹ Bôte béziñ ba bisi ki foé bia kañete. Be nji yene mfi ya yeme Mejô me Zambe. Ba buni ki Zambe amu be lôô na émo é ne njalan a minjuk. Nde fe na, ba bene tôñe miñye’elane ya Bible amu ba yene na betebe ôsu ya miñyebe bebiene ba tôñe ki miñye’elan mite. Bevo’o ba dañe fas ajô ya nda bôte jap, nge ke minju’u ba tôbane mie, a ba simesane na Bible a vo’o volô be. Aval avé bi ne ba’ale ava’a dangan ésaé nkañete éyoñ bôte be nji yene mfi ya benya mejôô?

12. Aval avé bi ne tôñe melep bia koone me Bephilippien 2:4 éyoñ bia bo ésaé nkañete?

¹² Liti’i na wo nyoñ ngap a be. Abui bôt e wô’ô liti na da bene mejô me Zambe, ve éyoñ bia nyoñ ngap a be, be wô’ô su’ulane yebe. (Lañe’e Bephilippien 2:4.) Mojañ David bia te jôô nye yôp a jô na: “Éyoñ môt a liti ma na a nji kômbô vô’ôlô mejô me Zambe, ma futi Bible a bekalate bam ékpwaé, éyoñ éte ma sili nye na, ‘Ye ô ne ma tame kate amu jé wo wô’ôtane nalé.’” Bôte ba kôme yem éyoñ ba nyoñ be ngap. E ne kui kui na be vuane mam bi nga jô, ve be vo’o vuan avale bi nga nyoñ be. To’o éyoñ môt a nji ve bia fañe ya kobô, bi ne liti na bia nyoñ ngap a nye a ôsesa wongan.

13. Aval avé bi ne bo na foé bia kañete é lu’an a miñyiane mi bôt?

¹³ Bia liti na bia nyoñ ngap a bôt éyoñ bia bo na foé bia kañete é lu’an a miñyiane miap. Ye jam éziñ da liti na môte wo kômbô kañete a bili bon? Bebiaé be ne nye’e melep Bible a ve a lat a avale be ne yale bone bap, a avale be ne bu’ubane meva’a nda bôte jap. Ye ô lôô abui mengôñ mbé ya nda éziñ? Ô ne tobe nlô ajô wo kobô ajô ya évô a mbia be mam ma bobane émo ji. Éko éziñ mie nda a ne wô’ô mvaé ya yem avale mam mete mese mé man. Jame da dañe mfi e ne na bi volô bôte na be yem aval avé Kalate Zambe a ne volô be. Katarína bia te jôô nye yôp a jô na: “Me ngenane me simesa’an aval avé benya mejôô be nga tyendé ényiñ jam.” Nalé a bo na Katarína a kañete a ayôñ ése, a bôt a kañete ba wô’ôtane de.

14. Bela’ane Minkana 27:17 na ô liti aval avé bekañete be ne su’an éyoñ be ne nkañete.

¹⁴ Sili’i bobejañ bevok mvolan. Ntete  mimbu ôsu, Paul a nga yañele Timothée asu ésaé nkañete a ñye’elan, nde fe a nga kate nye na a yañele bôte bevok. (1 Bec. 4:17) Aval ane Timothée, bia fe bi ne tôñ éve’ela bitôtôlô Bekristene ya mekônda mangan. (Lañe’e Minkana 27:17.) Bi tame yen éve’ela mojañ éziñ a ne éyôlé na Shawn. A nga bo ésaé nkpwa’a mefan ôbe nté mone nlam éziñ. Mone nlam ate, ésaé nkañete é mbe ayaé amu môt ase a mbe a nye’e ñyebe wé. Jé é nga volô nye na a ba’ale ava’a dé? A jô na: “Me mbe me jeñe’e na éyoñ ése ma ke nkañete, bia môte bi bo nsamba. Nté bi ne zen, môt ase a volô nyi mbo’o na a bo mbamba ñye’ele. Bi wô’ô ke bia fase minsili mie nda a te sili bia, a avale bia te yalane nye. Éyoñe te bia laan avale bi ne yalane môte mfe nge a sili bia avale minsili ete.”

15. Amu jé meye’elane me ne nya mfii asu ésaé nkañete jangan?

¹⁵ Sili’i Yéhôva mvolan. Ye’elane Yéhôva éyoñ ése wo ke nkañete. Mbamba nsisime wé étam nnye a ne volô bia na bi tôé minsôñane miangan. (Bs. 127:1; Luc 11:13) Ve éyoñ wo ye’elane Yéhôva, te kobô yôbe yôp, kôme’e nye kate jame wo yi. Ô ne sili nye na a volô wo na ô tôbane môt a bili nkômbane ya yeme benya mejôô. Mvuse ya valé, wo yiane ve ngule na ô kañete bôte bese wé tôbane be.

16. Aval avé ayé’é étam e ne mfi asu ésaé nkañete?

¹⁶ Nyoñ éyoñ ya bo ayé’é étam dôé. Kalate Zambe a jô na bi yemelan “mam me ne nkômbane ya Zambe, mam me ne mvaé, ma nyoñeban, a me ne mvo’é ésese’e.” (Bero. 12:2) Nté ôse bii ke ôsu a yemete élate jangan a Yéhôva, nde fe bii tu’a bo ayôñ ésaé nkañete nalé. Katarína a jô na: “Mvuse mon éyoñ, me nga yene na ma yiane kôme beta yé’é miñye’elane miziñ ya Kalate Zambe, ane me nga taté na ma la’ase mam mese ma bo’olô na Zambe a ne Nté biôm bise, na Bible a ne Kalate wé, a na a bili ngumba ékôan a wulu je si va.” Katarína a jô na ayé’é étam dé é nga wônô mbunane wé, a bo na a tu’a bi meva’a ésaé nkañete jé.

17. Amu jé Yésus a mbe mban ésaé nkañete?

¹⁷ Yésus a nga ke ôsu a kañete mbamba foé akusa bo bôte béziñ be nji be be vô’ôlô’ô nye. Amu jé? A mbe a yeme’e na mejô me Zambe me ne angôndô ya mfi asu ényiñe môt. Ajô te, a nga kômbô ve abui bôt fane ya yeme me. A mbe fe a yeme’e na bôte béziñ be wô’ô taté bene mejô me Zambe, ve be su’ulane kañese me. Éve’an é ne na, Yésus a nga bo ésaé nkañete jé tañe mimbu milal a étun, ve teke monyañe wé wua wua a nga bo ñyé’é wé. (Jean 7:5) Ve mvuse ñwômane miñwuan wé, bese be nga mane bo Bekristen.​—Mam. 1:14.

18. Amu jé bia yiane bo mban ésaé nkañete?

¹⁸ Bi nji yeme môt é su’ulane bo Ngaa Yéhôva. Asu bôte béziñ, da sili abui éyoñ ôsusua na be kañese benya mejôô. To’o bôt be nga taté sase bia éyoñ ôsu bi nga kañete be, be wô’ô su’ulane “ve Zambe duma” éyoñ ba yene mbamba ntabane wongan a ôsesa bia liti be.”​—1 P. 2:12.

19. Jé 1 Becorinthien 3:6, 7 a ye’ele bia a lat a ésaé nkañete jangan?

 ¹⁹ Nté bia béé fese ya benya mejôô a sôé mendim été, bia yiane fe yemelan ésaé Zambe a bo mvuse ya valé. (Lañe’e 1 Becorinthien 3:6, 7.) Getahun, mojañ éziñ ya Éthiopie, a jô na: “Me nga bo ésaé nkañete jam a lôte mimbu 20 vôme bekañete mbamba foé ba jemban. Me mbe susu’a Ngaa Yéhôva é mbe é nyiñe’e wôé. Ve mvuse ya valé, minga wom a bone bangan belal be nga su’ulane nyoñ mbaptizô a bôte befe. Den, bi ntoo bekañete 14. Bi wô’ô bi bebé bôte mewôm melal a bebaé bisulan biangan.” Den, Getahun a ne meva’ amu a nga bo ésaé nkañete jé mban, nté a mbe a yange’e na Yéhôva a dutu bôt ékôane jé.​—Jean 6:44.

20. Aval avé ésaé nkañete jangan ja nyii bôt? Nyoñ éve’an.

²⁰ Bôt bese be ne édima mise me Yéhôva. A nga ve bia beta mvome ya saé fufulu a Mone wé asu na bi kôane bôte ya meyoñ mese ôsusua na asu’ulane da so. (Ag. 2:7) Émo Satan ji é ne ane sitima a nga nyoñe mañ été, a ésaé nkañete jangan é ne ane ji bôte ba te lôme na be ke nyii bôte ya sitima ate. To’o môt ase ya be be a kui ke na a nyii môt wua, bia yeme na ésaé môt ase é ne mfi. Dene fe, bi nji yem abime bôte dé nyiiban émo Satan ji, ve bia yeme na Yéhôva a ne ngule ya belane môt ase ya be bia na a volô be. Andreas, sita éziñ ya Bolivie, a jô na: “Ma yeme na éyoñ ése môt a duban, a ne amu abui bekañete mbamba foé be nga saé fufulu asu na be volô nye.” Ajô te, te bia bili atek. Ñkelan ôsu a bo mban ésaé nkañete. Nge bi bo de, Yéhôva é botane bia, a ésaé nkañete jangan ja ye so bia benya meva’a.