1-2. (a) Jé bekristene ba yiane kôme nyoñ éyoñe ya fas ôsusua na ba taté na ba yemban a môt éziñ? (b) Jé ja tinane na “e yemban” a môt? (Fombô’ô “Asu na ô tu’a wôk.”)

 YE Ô nga kômbô luk? É ne été na sake aluk étame nde é ne bo na môt a nyiñe meva’a été, ve abui minkoé bekristen, bisoé a benya bôtô ba yange a ôjeja’a ôse môse ba ye luk. Ve ôsusua na wo taté na wo yemban a minga éziñ nge ke fam éziñ, wo yiane bi ngul élate a Yéhôva, wo yiane kôme yeme womien, wo yiane fe bo ngule ya tôkan abime moné é ne volô wo na ô kômesan alu’u dôé. a (1 Cor. 7:36) Nge wo bo mame mete, éko éziñe wo ye tu’a bi mevak alu’u dôé.

² Ve é ne bo ayaé biyoñe biziñe na ô yene mbamba môte ya luk. (Mink. 31:10) To’o éyoñ ô yeneya môte wo kômbô tu’a yem, é nji bo tyi’ibi na ô taté minlañ a nye. b Ayé’é di, bia zu yene jam é ne volô minkoé bekristene na mi yene mbamba be bôte ya luk a taté na ba yeñ a be. Bia zu fe yen aval avé bôte bevo’o ya ékôane bekristene be ne su’u minkoé mia kômbô lu‘an.

JÉ É NE VOLÔ WO NA Ô YENE MBAMBA MINGA NGE KI MBAMBA NNÔM?

3. Mame mevé kristen é ne nkoé ja yiane taté nyoñ éyoñe ya fas ôsusua na ja jeñ aluk?

³ Nge ô nga kômbô luk, é ne mvo‘é na ô taté jeñe na ô yeme mbamba mefulu wo yi na môte wo ye luk a bi ôsusua  na wo taté na wo yemban a nye. c Nge ô bo teke bo nalé, ô ne taté na wo yemban a môte mia nye mia yiane ki, nge ke ôsu a yemban a môt a ye ke bo mbamba minga nge ki mbamba nnôm asu dôé. É ne été na môt ase ô ne kômbô luk a yiane bo kristen é dubaneya. (1 Cor. 7:39) Ve sake môt ase a dubaneya nnye a ye bo mbamba minga nge ki mbamba nnôm asu dôé. Ajô te wo yiane sili womiene na: ‘Minsôñane mivé me bili ényiñe jam? Mefulu mevé ma dañe yi na môte ma kômbô luk a bi? Ye mame ma yange be môte ma kômbô luk me ne mame me ne lôte nye nkôñ?’

4. Mame mevé bôte béziñe be nga sili Yéhôva meye’elan éyoñe be mbe be jeñe’e aluk?

⁴ Nge wo kômbô luk, teke bisô na ô yianeya ye’elan asu jam éte. (Philip. 4:6) É ne été na Yéhôva a nji ka’ale môt éziñe nnôme nge ki minga ya luk. Ve a nyoñe ngap a miñyiane miôé a mame wo wô’ôtane me ne mfi asu dé, a ne fe volô na ô yene môt a yiane wo. Ajô te kele’e ôsu a kate nye miñyiane miôé a avale wo wô’ôtan. (Bsa. 62:8) Ye’elan asu na ô bi fek a na ô bo ôjibi. (Jacq. 1:5) John, d nkoé mojañe wo nyiñ États-Unis a kate mam a wô’ô sili meye’elane mé a jô’ô na: “Me wô’ô kate Yéhôva mefulu ma yi na môte ma kômbô luk a bi. Ma ye’elan asu na me tôbane môt a yiane ma, ma ye’elane fe Yéhôva na a volô ma na me bi mefulu me ne bo na me bo mbamba nnôm.” Sita Tanya, a nyiñe Sri Lanka a jô na: “Nté ma jeñe môt a yiane ma, ma ye’elane Yéhôva na a volô ma na me ke ôsu a wulu ba’aba’a a nye, me bi mbamba été nsisim a na me ke ôsu a ba’ale ava’a dam.” To’o ô nji kui na ô yene môt  a yiane wo éyoñe ji, Yéhôva a ka’ale na émien a ye nye’e wo a nyoñe ngap a wo.—Bsa. 55:22.

5. Biyoñe bivé bekristene be ne minkoé be wô’ô yene minkoé mivok mia nye’e Yéhôva? (1 Becorinthien 15:58) (Fombô’ô fe fôtô.)

⁵ Kalate Zambe a jô bia na bi bi kom ése “abui ésaé ya bo be Tate.” (Lañe’e 1 Becorinthien 15:58.) Éyoñe bi bili abui mame ya bo ésaé Yéhôva, bia ye lôt éyoñ a bobejañ a besita mevale meva, ane ô vaa na bia ye bu’ubane mbamba awoso, bia ye fe bi fane ya tôbane minkoé mivok mi ne ane bia, mi nga tyi’i na mia telé ésaé Yéhôva ôsu éyiñe jap. Nge wo ve ngule jôé ése na ô ve Yéhôva nlem avak, wo ye bi benya meva’a ényiñe jôé.

6. Éyoñe nkoé kristene wo jeñ aluk, jam avé wo yiane tabe de ntyel?

⁶ Tabe’e ntyele ya bo na njeñan aluk ô nyoñe wo nlô aval é ne na ô nga kate beta fase jam afe. (Philip. 1:10) Môt a bi ki benya meva’a ényiñ amu a ne nkoé nge ki amu a ne nlu’an, ve benya meva’a ba so éyoñe môt a bili mbamba élat a Yéhôva. (Matt. 5:3) Éyoñ ô ne nkoé, ô ne bi abui mezene ya tu’a nene ésaé nkañete jôé. (1 Cor. 7:​32, 33) Jeñe’e na ô yeme belan éyoñ éte. Jessica, sita éziñe ya États-Unis a nga luk éyoñ a mbe a nga zu kui mimbu 40 a jô na: “Me mbe me bili abui mame ya bo ésaé nkañete a nalé a nga volô ma na me ba’ale ava’a dam, akusa bo me mbe me nga kômbô ke aluk.”

NYOÑE’E ÉYOÑE YA TU’A YEME MÔTE MBOK

7. Amu jé é ne mfi na kristen é taté nyoñ éyoñe ya fombô môt a kômbô luk ôsusua na a sili nye aluk? (Minkana 13:16)

⁷ Jé wo yiane bo nge wo simesane na môt éziñ a ne bo mbamba môte ya luk? Ye wo yiane kate nye été été na wo nye’e nye? Kalate Zambe a jô na mfefe’e môte wo taté jeñe na ô yeme jam éziñ ôsusua na wo bo je. (Lañe’e Minkana 13:16.) Ajô te, ô ne jeñe na ô fombô môt ate abim éyoñ éziñ a teke yem ôsusua na wo kate nye na wo nye’e nye. Aschwin a nyiñe Pays-Bas a jô na: “Nye’an ô ne yaé avôl avôl ô mane fe avôl avôl. Ajô te, nge wo jeñe na ô fombô môt ate a teke yem, wo ye bo te ku ôlame ya taté na wo yemban a nye fo’o ve amu mone nye’an a ne ane nkaba’a mimbop.” Nde fe nté wo tu’a nyoñ éyoñe ya fombô môt ate, éko éziñ ô ne su’ulane yene na a nji bo mbamba môte ya luk.

8. Aval avé nkoé môt ô ne nyoñ éyoñe ya fombô môte wo kômbô luk? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁸ Aval avé ô ne fombô môt a teke yem? Éyoñe mi ne bisulane nge ki éyoñe mia tôbane bevôme befe, ô ne yene nge môt ate a ne étôtôlô nsisim, mefulu mé, a nge a bili mbamba ntaban. Beza be ne bemvôé bé, a minlañe mivé ba laan? (Luc 6:45) Ye mia nye mi bili avale minsôñane da? Ô ne laan a bemvendé ya ékôane bekristene jé nge ke a bitôtôlô bekristene bife bia kôme yeme nye. (Mink. 20:18) Ô ne sili bôte minsili asu na ô yeme nge a bili mbamba ntaban a mbamba mefulu. (Ruth 2:11) Nté wo fombô nye, tabe’e ntyele ya bo mame me ne ndeñele nye. Semene nye, semen éjijine jé, te ke wo tôñe nye vôm ase asu na ô yeme bone be mame bese ya ényiñe jé.

9. Ôsusua na wo ke sili môt aluk, mame mevé wo yiane tabe me ndi?

⁹ Abim éyoñ évé ô ne nyoñe na wo fombô môt ôsusua na wo kate nye na wo nye’e nye? Nge wo ji’a kate nye de, é ne yené ve ane ô ne avale môt é ne teke taté nyoñ éyoñe ya fase mam ôsusua na a nyoñe mintyi’an. (Mink. 29:20) Ve nge wo nyoñ abui éyoñe teke kate nye, é ne yené ve ane ô ne avale môte da ko woñe  ya nyoñe mintyi’an, e dañedañ nge abui bôte da yene na nlem ô ne wo be môt ate. (Eccl. 11:4) Te vuane na da sili ki na ô tabe ndi ntet a ntete na mia môt éziñe mia ye lu’an ôsusua na wo taté minlañ a môt ate. Ve jam wo yiane tabe de ndi é ne na ô ntoo nkômesane ya luk a na môte wo ke yen a ne bo mbamba nnôme nge ki mbamba minga asu dôé.

10. Jé ô ne bo nge wo yene na kristen éziñe ja nye’e wo a too ki na ô nji nye’e je?

¹⁰ Jé ô ne bo nge wo yene na môt éziñ a nye’e wo? Nge wo nye’e ki nye, jeñe’e na ô kôme liti nye de a mimboone miôé. Da ye bo angôndô ya mbia jame nge wo bo na môt a simesane na jôm éziñ é ne bobane zañe jenan a too ke na nlem ô nji wo bo valé.—1 Cor. 10:24; Éphé. 4:25.

11. Nge da sili na ô jeñe fame nge ke minga éziñe môte ya luk, mame mevé wo yiane kôme taté nyoñ éyoñe ya fas?

¹¹ Mesi méziñ, bebiaé nge ki bôte be ntoo benya bôtô mbe ba yiane tobe môte ndômane jap nge ke ngo jap ja yiane luk. Mesi mevok, nda bôte nge ke bemvôé mbe be wô’ô jeñe nkoé fam a nkoé minga a bo nta’ane mam asu na be tôban afôla éziñ a yene nge be ne taté na ba yemban. Nge da sili na ô jeñe fame nge ke minga éziñe môte ya luk, jeñe’e na ô kôme yeme miñyiane mi fame ba minga bese bebaane. Nge ô yeneya môt éziñe wo simesane na a ne bo mbamba nnôme nge ki mbamba minga asu nyo mvôé, nge ki asu môt éziñe ya nda bôte jôé, jeñe’e na ô kôme yeme môt ate a mefulu mé. A jame da dañe mfi é ne na ô jeñe na ô yeme nge môt ate a bili mbamba élat a Yéhôva. Mbamba élat a Yéhôva nnye a dañe mfi a lôte moné, ñyemane sikôlô, asu ésaé môt a bili, nge ki nda bôte môt a so. Te vuane na nkoé mojañe ba nkoé sita mbe be bili na ba yiane su’ulane tyik nge ba ye lu’ane nge momo.—Gal. 6:5.

AVAL AVÉ Ô NE TATÉ NA WO YEMBAN A MÔT?

12. Nge wo kômbô taté minlañ a môt éziñ, aval avé ô ne kate nye de?

¹² Nge wo jeñe na ô taté minlañ a môt, aval avé ô ne kate nye na wo nye’e nye? e Ô ne nyoñe ntyi’ane na mia môt ate mi tôban a laane vôme bôte be ne, ô ne fe kate nye de a zene ya téléfôn. Kôme kate nye jame wo yi ne sañesañ. (1 Cor.  14:9) Nge nalé a yiane va’a nye abim éyoñe da sili asu na a fas éyalan a ye ve wo. (Mink. 15:28) Ve nge môt ate a nji yi na a yeñ a wo, semen ntyi’an wé.

13. Jé ô ne bo nge môt éziñe a kate wo na a nye’e wo? (Becolossien 4:6)

¹³ Jé ki ô ne bo nge môt éziñ a bo mame ma liti na a nye’e wo? Éko éziñ é nga sili na môt ate a ve abui ngul asu na a bi ayo’o ya zu kate wo na a nye’e wo, ajô te yala’ane nye a mbamba nlem a ésemé. (Lañe’e Becolossien 4:6.) Nge da sili wo abim éyoñ éziñ asu na ô yeme nge ô ntoo ve taté na wo laane minlañ a nye, kate nye de ve jeñe na ô ji’a yalane nye. (Mink. 13:12) Nge ô nji nye’e nye, kate’e nye de ne sañesañ a mbamba nlem. Bi tame zu yen aval avé mojañe Hans, a nyiñ Autriche a nga yalane sita éziñ a nga zu nye yen: “Me nga kate nye ôsimesane wome ne sañesañ, ve me nga bo de a mbamba nlem. Me nga bo de été été amu me nji be me yi’i na a simesane na jôm éziñ é ne bobane zañe jangan. Mvuse ya valé, me nga kôme fe tabe ntyele ya bo jam éziñe nge jô jôm éziñ é mbe ve bo na a simesane na me tyendéya ôsimesane wom.” Ve nge wo yi na ô tu’a yeme nye, kate’e nye de a mia yiane laan asu na môt ase a kate nyi mbok jam a yi na a bo nté mia jeñe na mi yemban. Ve miñyiane mienane mi ne selan amu môt ase a nga yaé afôla dé nge ke amu mame mefe.

AVAL AVÉ BÔTE BEVO’O BE NE SUK BEKRISTENE BE NE MINKOÉ?

14. Aval avé bi ne su’u bekristene be ne minkoé a mame bia jô?

¹⁴ Aval avé bia bese bi ne suk bekristene be ne minkoé ba kômbô lu’an? Zene jia ya bo de é ne éyoñe bia tabe ntyel a mame ma kui bia menyu. (Éphé. 4:29) Bi ne sili biabebiene na: “Ye me wô’ô jô minkoé mame méziñe fianga été ma bo na be yene ve ane nge ma tindi be na be bi nkômbane ya luk? Éyoñe ma yene nkoé mojañe ba nkoé sita be laan, ye ma simesane na jôm éziñ é ne zañe jap?’ (1 Tim. 5:13) Nde fe bi nji yiane ve’ele bo jam éziñ é ne bo na bobejañ a besita be ne minkoé be wô’ôtane na jôm éziñe ja jembane be amu be nji bo nlu’an. Hans bia te jô nye yôp a jô na: “Bobejañ a besita béziñe be wô’ô sili ma na amu jé wo kate luk, ô nji beta bo mongô a Hans? Avale minkobô éte é ne bo na minkoé mi simesane na ba ye’e ki be a na be tu’a bi nkômbane ya luk.” Ngo’o nge bia bese bia jeñe mezene ya se’e bekristene be ne minkoé!—1 Thes. 5:11.

15. (a) Avale kalate Beromain 15:2 a liti, jé bia yiane taté kôme fas ôsusua na bia volô jeñe môt aluk? (Fombô’ô fe fôtô.) (b) Mame mevé ya vidéo nyi ma te dañe nambe wo?

 ¹⁵ Jé bi ne bo nge bia simesane na nkoé mojañe ba nkoé sita éziñe be ne yian? Kalate Zambe a jô na môt ase ya be bia a yiane yeme tebe été bôte bevok. (Lañe’e Beromain 15:2.) Abui minkoé é nji yi na bôte befe mbe be liti be môte ba yiane luk, a bia yiane semé ôsimesane wop. (2 Thes. 3:11) Mivo’o ki mi ne yi na be volô be jeñ aluk, ve bi nji yiane bo de nge bebiene be nji zu sili bia mvolan. f (Mink. 3:27) Minkoé miziñe mia nye’e ki na môte mfe a zu tebe zañe jap. Lydia, nkoé sita wo nyiñ Allemagne wo jô na: “Jam ô ne bo é ne na ô bañete mojañe ba sita wo yi na be yenane vôme bôte be ne abui, éyoñ éte wo bo na mojañe ba sita ate be yenan, mvuse ya valé ô jô’é na bebiene be tyi’i jame ba kômbô bo.”

16. Jé bekristene be ne minkoé be nji yiane vuan?

¹⁶ Bi kusa bo—nlu’ane nge nkoé—bia bese bi ne nyiñe meva’a été. (Bsa. 128:1) Ajô te, nge wo kômbô luk ve ô ngenane teke yene môte ya luk, kele’e ôsu a bem ôsimesane wôé ésaé wo bo Yéhôva. Sita ya Macao a too jôé na Sin Yi a jô na: “Éyoñe wo vek abim éyoñ ô ne lôt a nyo nnôme nge nyo ngale paradis, ô ne kôme yene dene na abim éyoñe wo lôt ô too nkoé é ne angôndô ya étun. Kôme’e nyan éyoñ éte, a kôme yeme belane je.” Ve jé ki ô ne bo nge da kui na ô yeneya môt ô ne luk, a na ô tatéya na wo yemban a nye? Ayé’é da zu da ye volô bia na bi yen aval avé bi ne yemban a môt a nyoñe mbamba ntyi’an.