1. De emwi ne odibosa ọkpa ta, vbọ ya dekaẹn ima hẹ?

 ADEGHẸ odibosa na do gu ruẹ guan, u gha danmwehọ ẹre ra? Vbe ẹdẹnẹrẹ, odibosa ọkpa wa gu “emwa ughughan ni ke uniẹn kevbe agbẹnvbo ughughan rre, ni vbe zẹ ẹvbo ughughan” guan. De emwi nọ ta? “Wa gha mu ohan Osanobua, wa vbe gha rhie uyi nẹẹn . . . wa ya uhunmwu rhanmwẹ otọ ne Ọmwa nọ yi ẹrinmwi kevbe agbọn.” (Arhie 14:​6, 7) E Jehova ọkpa ọre Osa ọghe ẹmwata nọ khẹke ne emwa hia gha ga. U miẹn vbene ima ghọghọ hẹ, nọ na kie ẹkpotọ ne ima ya gha gae vbe ọgua Osa nọkhua ọghe orhiọn!

2. Vbọ re ọgua Osa ọghe orhiọn? (Vbe ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ, “ Emwi Ne Ọgua Osa Ọghe Orhiọn I Khin.”)

² Vbọ re ọgua Osa ọghe orhiọn na, vbe ima khian ya sẹtin rẹn vbene ọgua Osa na ye hẹ? Ọgua Osa na i wa re ọgua Osa kẹkan na ya aro bẹghe. Sokpan, ọ keghi re emwamwa ne Jehova ru ne ima ya gha rhie ugamwẹ nọhuanrẹn nẹẹn lekpa izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu. Ukọ e Pọl rhan otọ emwamwa na vbe elẹta nọ gbẹn gie etẹn ni re Ivbi e Hibru ni ghaa rre Judia vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ. b

3-4. De ọlọghọmwa eso ne Pọl bẹghe wẹẹ, etẹn ni rre Judia werriẹ aro daa, vbọ ya ru iyobọ ne iran hẹ?

³ Vbọzẹ ne Pọl na gbẹn elẹta na gie etẹn ni re Ivbi e Hibru ni  ghaa rre Judia? Ọ gha kẹ, emwi eva ẹre ọ si ẹre. Vbe okaro, te ọ ghaa hoo nọ rhie igiọdu ne iran. Ugamwẹ Ivbi e Ju ẹre a na mobọ koko iran nibun. Avbe ọkaolotu ọghe ugamwẹ ne iran ghaa ye kegha ya iran gbogiẹ rhunmwuda ne iran na khian Ivbi Otu e Kristi. Vbọzẹ? Rhunmwuda Ivbi Otu e Kristi ma gha mwẹ ọgua Osa nọ hin okhuan ne iran na gha ga, iran ma gha mwẹ ogiukpo ne iran na gha zọ ese gie Osanobua, iran ma vbe gha mwẹ ohẹn rhọkpa. Te ọna gha te ya egbe wọọ Ivbi Otu e Kristi, iran ghi do khian emwa nẹi mwẹ amuẹtinyan. (Hib 2:1; 3:​12, 14) Eso vbe uwu iran gha te kue gha hoo ne iran werriegbe gha rrie ugamwẹ ọghe Ivbi e Ju.

⁴ Nogieva, e Pọl keghi vbe gi Ivbi e Hibru rẹn wẹẹ, iran ma zẹdẹ gha hia ne iran rẹn otọ imamwaemwi ọghe ọgbọn ra ni dinmwi ni rre uwu Ẹmwẹ Osanobua, ọni ọre avbe “evbare nọ wegbe,” ni rre uwu Ẹmwẹ Osanobua. (Hib 5:​11-14) Ọ khọ wẹẹ, te eso vbe uwu iran wa ye gha mu Uhi e Mozis gogogo. E Pọl keghi vbe rhan otọ re wẹẹ, avbe izọese ne Uhi e Mozis we na gha ru, i khian sẹtin fan emwa nagbọn vbe obọ ẹtin orukhọ rre. Ọna ẹre ọ si ẹre na na so Uhi nii “gọ.” E Pọl na ghi suẹn gha ma iran avbe ẹmwata ni dinmwi vbe uwu e Baibol. Ọ keghi ye etẹn rre wẹẹ, rhunmwuda ne Jesu na wu ne iran, iran gha miẹn “ayayẹro nọ maan sẹ” kevbe wẹẹ, iran ghi vbe “sẹtin sikẹ Osanobua” sayọ.—Hib 7:​18, 19.

5. De emwi ne ebe Hibru guan kaẹn nọ khẹke ne ima rẹn otọ re, vbọzẹ?

⁵ E Pọl keghi rhan otọ re ma etẹn ni re Ivbi e Hibru evbọzẹe ne odẹ ne iran ya ga e Jehova nian, na maan sẹ vbene iran ya gha gae vbe ẹghẹ nẹdẹ. Odẹ ne Ivbi e Ju ya gha ga Osanobua kegha re “aghọnghọn ọghe emwi ni dee vbe odaro, sokpan, e Kristi ẹre ọ wa gele re enakha.” (Kọl 2:17) Aghọnghọn ọghe emwi sẹtin rhie ẹre ma vbene emwi ye hẹ, sokpan, ọ lughaẹn ne emwi nii tobọre. Erriọ ugamwẹ Ivbi e Ju vbe gha ye, aghọnghọn ọghe emwi nọ dee vbe odaro ẹre ghaa nọ. Ọ khẹke ne ima rẹn otọ emwamwa ne Jehova he ru yotọ, nọ zẹe ighẹ a ya orukhọ ọghe ima bọ ima; rhunmwuda, ọna gha ru iyobọ ne ima ya gha rhie ugamwẹ nọ khẹke ne Jehova. Gi ima ya “aghọnghọn” (ọni ọre odẹ ne Ivbi e Ju ya gha ga Osanobua) ya tae “enakha” (ọni ọre odẹ ne Ivbi Otu e Kristi ya ga Osanobua) zẹvbe na rhan otọ re vbe ebe Hibru. Ma gha ru vbenian, ma ghi do rẹn otọ emwi na ya ọgua Osa ọghe orhiọn kha kevbe vbe nọ ya kaẹn ima hẹ.

6. De vbe na ya gha loo ibọkpọ ọghe ugamwẹ hẹ?

⁶ Vbene Ivbi e Ju ya gha ga Osanobua. Emwi ne Pọl wa mobọ guan kaẹn ọre ibọkpọ ọghe  ugamwẹ ne Mozis mu gbọọ vbe ukpo 1512 B.C.E. (Ya ghee isama nọ khare wẹẹ, “Vbene Ivbi e Ju ya gha ga Osanobua—Vbene Ivbi Otu e Kristi ya ga Osanobua.”) Te ibọkpọ ọghe ugamwẹ na yevbe na ghee ibọkpọ ne emwa dia; te Ivbi Izrẹl ghaa muẹn lele egbe vbe ẹghẹ okaro. Kherhe ẹre ọ ma gi ẹre gba vbe ukpo 500 ne iran ya loo ibọkpọ na, a te miẹn wẹẹ, a do bọ ọgua Osa ye Jerusalẹm. (Ẹks 25:​8, 9; Nọm 9:22) “Owa ukpọn” na, ẹre Ivbi Izrẹl hia na do gha ga Osanobua, evba ẹre iran na vbe gha ru izọese gie ẹre. (Ẹks 29:​43-46) Sokpan, nọ ne Ivbi Otu e Kristi, emwi nọ kakabọ hin usi sẹ ọna ẹre ibọkpọ ọghe ugamwẹ mudia ye ihe ẹre.

7. De ẹghẹ na ya mu ọgua Osa ọghe orhiọn gbọọ?

⁷ Vbene Ivbi Otu e Kristi ya ga Osanobua. Te ibọkpọ ọghe ugamwẹ nọ ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nẹdẹ yevbe na ghee “aghọnghọn ọghe emwi ni rre ẹrinmwi,” ọ vbe gi ima rẹn vbene ọgua Osa nọkhua ọghe orhiọn khian gha ye hẹ. E Pọl khare wẹẹ, “Ibọkpọ [ọghe ugamwẹ] na keghi re na ya gie ẹghẹ na ye na.” (Hib 8:5; 9:9) Nọnaghiyerriọ, vbe ẹghẹ ne Pọl ya gbẹn elẹta gie etẹn ni re Ivbi e Hibru, ọgua Osa ọghe orhiọn rrọọ nẹ. Ukpo 29 C.E. ẹre a muẹn gbọọ. Ukpo nii, ẹre Jesu dinmwiamẹ, a na ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ ọnrẹn zẹ, ọ na vbe suẹn gha ga zẹvbe “Ogie Ohẹn nọkhua” ọghe Jehova vbe ọgua Osa ọghe orhiọn. c—Hib 4:14; Iwinna 10:​37, 38.

8-9. Zẹvbe nọ rre ebe Hibru 7:​23-27, de alughaẹn nọkhua nọ rre uwu ẹkpo avbe ogie ohẹn ni ghaa rre otọ Izrẹl kevbe Jesu Kristi nọ re Ogie Ohẹn Nọkhua?

⁸ Vbene Ivbi e Ju ya gha ga Osanobua. Ogie ohẹn ẹre ọ ghaa mwẹ asẹ na ya mudia ne emwa hia vbe odaro Osanobua. Erọn ẹre ọ ghaa re ogie ohẹn nokaro ọghe Izrẹl, te a da mu ibọkpọ ọghe ugamwẹ gbọọ vbe Jehova hannọ ọnrẹn zẹ. Vbọrhirhighayehẹ, zẹvbe ne Pọl gi ima rẹn, “emwa nibun ẹre ọ ghaa re ohẹn vbe uniẹn Erọn, rhunmwuda, ohẹn ọkpa gha wu, ẹ i ghi sẹtin winna iwinna rẹn, ọvbehe ghi vbe rhie ihe ẹre.” d (Tie Hibru 7:​23-27.) Te avbe ogie ohẹn wa vbe gha zọ ese gie Osanobua ye orukhọ ọghe iran, rhunmwuda, emwa ni ma gba ẹre iran vbe gha khin. Ọna ọre alughaẹn nọkhua nọ rre uwu ẹkpo avbe ogie ohẹn ọghe Izrẹl kevbe Jesu Kristi nọ re Ogie Ohẹn nọkhua.

⁹ Vbene Ivbi Otu e Kristi ya ga Osanobua. Zẹvbe Ogie Ohẹn ọghe ima, Jesu Kristi “ẹre ọ winna” vbe “ibọkpọ ne ibọkpọ ne Jehova tobọre bọ, ẹ i re ọmwa nagbọn ẹre ọ bọe.” (Hib 8:​1, 2) Pọl rhan otọ re wẹẹ, “nọ ne Jesu, ọmwa rhọkpa i khian rhie ihe ẹre zẹvbe ohẹn, rhunmwuda, te ọ khian gha rrọọ vbe etẹbitẹ.” E Pọl vbe kha wẹẹ, e Jesu keghi re ọmwa “nẹi mwẹ orra, nọ lughaẹn ne emwa orukhọ” kevbe wẹẹ, ọ ma yevbe avbe ogie ohẹn ọghe Izrẹl, rhunmwuda ẹ i “zọ ese ye orukhọ ọghe irẹn . . . esa i rrọọ nọ ya ru vberriọ.” Nian, gia zẹ iro yan vbene ogiukpo kevbe izọese ọghe Ivbi e Ju ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nẹdẹ ya lughaẹn ne odẹ ne Ivbi Otu e Kristi ya ga Osanobua.

10. De emwi ne izọese na ru vbe ogiukpo ọghe ekọpa mudia ye ihe ẹre?

¹⁰ Vbene Ivbi e Ju ya gha ga Osanobua. Ogiukpo na ya ekọpa ru kegha rre onurho ọghe ibọkpọ ọghe ugamwẹ, evba nii ẹre a na gha zọ ese gie Jehova. (Ẹks 27:​1, 2; 40:29) Vbọrhirhighayehẹ, avbe izọese na ma sẹtin gha fan emwa hin obọ ẹtin orukhọ rre fo. (Hib 10:​1-4) Izọese aranmwẹ na ghaa ru vbe ibọkpọ ọghe ugamwẹ keghi mudia ye ihe izọese ọkpa na khian ru vbe odaro nọ khian miẹn emwa nagbọn hia fan.

11. De uhunmwu ogiukpo ne Jesu na ya egbe ẹre zọ ese? (Hibru 10:​5-7, 10)

 ¹¹ Vbene Ivbi Otu e Kristi ya ga Osanobua. E Jesu rẹnrẹn wẹẹ, te Jehova gie irẹn gha die agbọn na, ne irẹn do ya arrọọ ọghe irẹn zọ ese ne emwa nagbọn. (Mat 20:28) Rhunmwuda ọni, vbe Jesu dinmwiamẹ, te ọ rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mu egbe ne irẹn khian ya ru emwi hia ne Jehova hoo ne irẹn ru. (Jọn 6:38; Gal 1:4) Ọ na yevbe na miẹn wẹẹ, te Jesu ya egbe ẹre zọ ese vbe ogiukpo, sokpan ogiukpo na i re na ya aro bẹghe, ogiukpo na ọre “iho” ọghe Osanobua; ọni ọre ne ovbi ẹre do ya arrọọ ọghẹe nọ gbae ya dẹ emwa nagbọn werriegbe. “Uhukpa” ẹre Jesu ya arrọọ ọghẹe zọ ese, ne ọmwaikọmwa nọ mu ẹtin yan rẹn mieke na fẹ vbe obọ ẹtin orukhọ vbe etẹbitẹ. (Tie Hibru 10:​5-7, 10.) Nian, gi ima guan kaẹn emwi ughughan ni ghaa rre uwu ibọkpọ ọghe ugamwẹ, kevbe emwi ne iran mudia ye ihe ẹre.

12. De ọmwa nọ gha sẹtin lae dọmwadẹ ughugha ni rre ibọkpọ ọghe ugamwẹ?

¹² Vbene Ivbi e Ju ya gha ga Osanobua. Odẹ na ya gha bọ ibọkpọ ọghe ugamwẹ vbe khọ vbe na ya gha bọ ọgua Osa vbe Jerusalẹm. Ughugha eva ẹre ọ ghaa rre uwu ẹre, ọni ọre “Ehe Nọhuanrẹn” kevbe “Ehe Nọ Huan Sẹ,” ekọtin ẹre a ya ghae ughugha na ye ihe eva. (Hib 9:​2-5; Ẹks 26:​31-33) Emwi nọ ghaa rre uwu Ehe Nọhuanrẹn ọre erhan ọmukpa ọghe igoru, ogiukpo na na giẹn eturari, kevbe eteburu na viọ ebrẹd na ya zọ ese gie Osanobua yi. Avbe ohẹn na “nọnọ ori ye iran uhunmwu” ọkpa ẹre a kue nọ gha la uwu Ehe Nọhuanrẹn, vbe iran gha khian ya ru iwinna iran. (Nọm 3:​3, 7, 10) Ẹkpẹti ile ọghe igoru ẹre ọ ghaa rre uwu Ehe Nọ Huan Sẹ, te ẹkpẹti ile nii ghaa ye iran ẹre rre wẹẹ, e Jehova tobọre rre evba. (Ẹks 25: 21, 22) Vbọ gberra ogie ohẹn, a ma kpasẹ yọ ne ọmwa ọvbehe gha la Ehe Nọ Huan Sẹ, uhukpa vbe ukpo ẹre ogie ohẹn vbe ya laọ, ọni ọre vbe Ẹdẹ Erinmwian. (Lẹv 16:​2, 17) Vbe ukpo ukpo, ọ ghi mu esagiẹn aranmwẹ la evba, nọ ya rinmwian ye orukhọ ọghẹe kevbe ọghe agbẹnvbo nii hia. Ọ ghi sẹ ẹghẹ, e Jehova tobọre na ya orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ru iyobọ ne ima ya rẹn emwi ne avbe emwi na mudia ye ihe ẹre.—Hib 9:​6-8. e

13. De emwi ne Ehe Nọhuanrẹn kevbe Ehe Nọ Huan Sẹ ọghe ibọkpọ ọghe ugamwẹ mudia ye ihe ẹre vbe ẹdẹnẹrẹ?

¹³ Vbene Ivbi Otu e Kristi ya ga Osanobua. Ivbi Otu e Kristi eso rrọọ na hannọ zẹ, te Jehova ghee iran zẹvbe emọ, iran wa kakabọ hin usi vbe aro e Jehova. Orhunmwu 144,000 ẹre iran khin, iran gha deba e Jesu kha vbe ẹrinmwi zẹvbe ohẹn. (Arhie 1:6; 14:1) Ehe Nọhuanrẹn vbe ibọkpọ ọghe ugamwẹ mudia ye ihe afiangbe ne avbe etẹn na hannọ zẹ sọyẹnmwẹ ọnrẹn agharhemiẹn wẹẹ, iran ye rre agbọn na; ọni ọre ne Jehova na mu iran ye ọmọ biẹ. (Rom 8:​15-17) Ehe Nọ Huan Sẹ vbe ibọkpọ ọghe ugamwẹ mudia ye ihe ẹrinmwi, nọ re ehe ne Jehova ye. Ekọtin nọ ghae Ehe Nọhuanrẹn kevbe Ehe Nọ Huan Sẹ mudia ye ihe ikinnegbe ọghe Jesu. Ikinnegbe ọghe Jesu na, ẹre ọ si ẹre ne Jesu ma na sẹtin yo ẹrinmwi ya gha ga zẹvbe Ogie Ohẹn vbe ọgua Osa ọghe orhiọn. Ne Jesu na ya egbe ẹre zọ ese ne emwa nagbọn, ẹre ọ zẹe wẹẹ Ivbi Otu e Kristi na hannọ zẹ gha sẹtin gha rrie ẹrinmwi. Sokpan te iran gha ka wu nẹ, rhunmwuda iran i khian sẹtin ya ifun vbe esagiẹn gha rrie ẹrinmwi. (Hib 10:​19, 20; 1 Kọr 15:50) Vbe Jesu ghi rhiọ kpaegbe nẹ, ọ keghi la Ehe Nọ Huan Sẹ vbe uwu ọgua Osa ọghe orhiọn, evba nii ẹre etẹn na hannọ zẹ nikẹre khian na ya vba ẹre.

14. Zẹvbe nọ rre ebe Hibru 9:​12, 24-26, de vbene odẹ ne Ivbi Otu e Kristi ya ga Osanobua vbe ọgua Osa ọghe orhiọn ya maan sẹ odẹ ne Ivbi e Ju ya gha gae?

¹⁴ Ma bẹghe ẹre wẹẹ, emwamwa ne Jehova ru ne Ivbi Otu e Kristi ya gha rhie ugamwẹ ẹmwata ne irẹn ẹre ọ hin usin sẹ. Emwamwa na hẹnhẹn egbe yan izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu, kevbe ukpo ne Jesu na zẹ zẹvbe ohẹn. Ogie ohẹn ọghe Izrẹl kegha mu esagiẹn avbe aranmwẹ na ya zọ ese lae Ehe Nọ Huan Sẹ nọ ghaa rre ọgua Osa. Vbọrhirhighayehẹ, ọna keghi re ọgua Osa ne emwa nagbọn ya obọ bọ, sokpan, nọ ne Jesu, “ẹrinmwi ẹre irẹn wa gha rrie” nọ re ehe nọ ghi huan sẹ ehia, ọ na ya mudia ye odaro e Jehova. Ọ na muẹn ye erhae obọ asẹ ne irẹn te mwẹ ne irẹn ya gha rrọọ zẹvbe ọmwa nọ gbae vbe uhunmwu otagbọn, rhunmwuda ima ẹre Jesu na ru ọna, nọ mieke na “ya egbe ẹre zọ ese nọ ya kpe orukhọ kua.” (Tie Hibru 9:​12, 24-26.) Izọese ọghe Jesu wa kakabọ hin usi, izọese na ọkpa ẹre ọ khian sẹtin fan ima hin obọ ẹtin orukhọ rre vbe etẹbitẹ. Adeghẹ agbọn na ẹre ima ya aro yi wẹẹ, ima khian gha ye, ra ẹrinmwi ẹre nọ, ma hia gha sẹtin gha ga e Jehova vbe ọgua Osa ọghe orhiọn. Ọna ẹre ima khian ghi zẹ iro yan.

15. De emwa ni ghaa ga vbe ẹghodo ọghe ibọkpọ ọghe ugamwẹ?

¹⁵ Vbene Ivbi e Ju ya gha ga Osanobua. Ibọkpọ ọghe ugamwẹ ghaa mwẹ ẹghodo ọkpa na gbe ekẹn lẹga, evba nii ẹre avbe ohẹn na gha ru iwinna iran. Ogiukpo ọghe ekọpa nọkhua na na zọ ese na giẹn ruan kevbe uwawa ọghe ekọpa ne amẹ ye ne ohẹn ya kpee obọ kpee owẹ, vbe nọ te ru iwinna rẹn, ẹre ọ ghaa rre ẹghodo na. (Ẹks 30:​17-20; 40:​6-8) Avbe ọgua Osa na ghi do gha bọ vbe okiekie vbe gha mwẹ ẹghodo vbe orere, evba nii ẹre emwa nẹi re ohẹn na gha ga Osanobua.

16. De emwa ni ga vbe dọmwadẹ ẹghodo nọ rre ọgua Osa ọghe orhiọn?

¹⁶ Vbene Ivbi Otu e Kristi ya ga Osanobua. A te  miẹn wẹẹ, etẹn na hannọ zẹ suẹn gha gu Jesu ga vbe ẹrinmwi zẹvbe ohẹn, iran ka ga nẹ vbe ẹghodo nọ ke uwu ẹre vbe ọgua Osa ọghe orhiọn nọ rre uhunmwu otagbọn na. Uwawa nọkhua ọghe ekọpa ne amẹ ye nọ rre ẹghodo na, keghi ye etẹn na hannọ zẹ rre wẹẹ, ọ ma khẹke ne iran gha mwẹ obọ vbe uyinmwẹ nọ ma huan, kevbe wẹẹ, ọ khẹke ne iran rhikhan mu e Jehova, zẹvbe nọ vbe ye ne Ivbi Otu e Kristi hia. De ehe ne “oghẹn ne gbii” ni ya ekhọe hia ru iyobọ ne etẹn na hannọ zẹ ghi na ga e Jehova? Ukọ e Jọn bẹghe iran, vbe iran “mudia ye odaro ẹkete,” vbe ehe na gha sẹtin tie ẹre ẹghodo nọ rre orere, iran na gha “rhie ugamwẹ nọhuanrẹn [ne Osanobua] vbe asọn kevbe avan vbe uwu ọgua Osa.” (Arhie 7:​9, 13-15) U miẹn vbe ne ima ghọghọ hẹ, ne ẹkpotọ na kie ne ima ya gha rhie ugamwẹ nọhuanrẹn ne Jehova vbe odẹ nọ gualọe yi zẹẹ!

17. De ẹkpotọ nọ kie ne ima ya gha zọ ese gie Jehova vbe ẹdẹnẹrẹ?

¹⁷ Vbe ẹdẹnẹrẹ, ẹkpotọ kie ne Ivbi Otu e Kristi ya zọ ese gie Jehova. Odẹ vbo? Iran keghi ya ẹghẹ ọghe iran, ẹrhiọn ọghe iran kevbe emwi ne iran mwẹ ya ru iyobọ ye iwinna Arriọba Osanobua. Zẹvbe ne ukọ e Pọl tama etẹn ni re Ivbi e Hibru, ọ khẹke ne ima gha “rhie urhomwẹ ne Osanobua vbe ẹghẹ hia, ọni nọ wẹẹ, ima ghi gha ya urhu mwa rhie ekpọnmwẹ ne eni ẹnrẹn vbe idagbo.” (Hib 13:15) Adeghẹ ima na ya ekhọe hia rhiegba ye ugamwẹ e Jehova vbene ẹtin ima sẹ, te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye ẹkpotọ nọ kie ne ima ya gha gae.

18. Zẹvbe nọ rre ebe Hibru 10:​22-25, de emwi nọ wa khẹke ne ima gha ru zẹvbe ne ima ya ga e Jehova, de emwi nọ ma khẹke ne ima mianmian?

¹⁸ Tie Hibru 10:​22-25. Vbe Pọl khian ghi mu elẹta nọ gbẹn gie etẹn ni re Ivbi Hibru sẹ ufomwẹ, ọ keghi sunu yi emwi nọ wa khẹke ne ima gha ru zẹvbe ne ima ya ga e Jehova. Usun avbe emwi na ọre, na gha na erhunmwu, na gha kporhu ma emwa, na gha yo iko, kevbe na gha rhie igiọdu ne egbe, “katekate vbe na ghi na miẹn nian wẹẹ, ẹdẹ [ọghe Jehova] sotọ fo nẹ.” Vbe ufomwẹ ọghe ebe Arhie Maan, ọ mwẹ emwi ne odibosa ọkpa wa niannian igbava, ọ khare wẹẹ: “Ga Osanobua!” (Arhie 19:10; 22:9) Nọnaghiyerriọ, wa ghẹ gi ima mianmian avbe ẹmwata ni dinmwi ne ima he guan kaẹn sin, ọ wa vbe khẹke ne ima gha ya aro nọ ghaan ghee ẹkpotọ nọ hin usi nọ kie ne ima ya gha ga Osanobua mwa ne Udazi!