1-2. Vbọzẹ ne ima na yo Ugie Ayere vbe ukpo ukpo?

 KHERHE ẹre ọ ghi kẹ nọ sẹ ukpo 2,000 ne Jesu he ya wu. Uwu ọghẹe ẹre ọ zẹ ighẹ ima ya aro yọ wẹẹ, ma gha sẹtin gha rrọọ vbe etẹbitẹ. Vbe asọn nọ gbe fi ẹdẹ ne Jesu wu, e Jesu keghi tama avbe erhuanegbe ẹre ne iran gha ya eka vbe ayọn do Ugie Ayere ọghe uwu ọghe irẹn. Ugie na i zẹdẹ lọghọ na do, ẹi re ugie ọbọbọtizọ.​—1 Kọr 11:23-26.

² Te ima wa lele iyi ọghe Jesu na, rhunmwuda ma hoẹmwẹ ọnrẹn ẹsẹsẹmwẹse. (Jọn 14:15) Vbe ukpo ukpo, vbene a ke do Ugie Ayere kevbe vba gha ghi do ugie na nẹ, ma keghi rhie ẹre ma wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jesu ru. Vbe ima ya ru ọna hẹ? Ma ghi gha na erhunmwu, ma ghi vbe gha muẹn roro afiangbe ne ima khian miẹn rhunmwuda uwu ọghe Jesu. Ma vbe rhiegba ye iwinna ikporhu sayọ, ne ima ya tie emwa ne iran do deba ima vbe ugie na. Vbe deba ọni, ma vbe hia vbe odẹ ke odẹ ne emwi rhọkpa ghẹ mu idobo ye ima egbe, ne ima ghẹ yo Ugie Ayere.

3. Vbe ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

³ Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn odẹ eha ne eguọmwadia e Jehova he ya hia vbene ẹtin iran sẹ, ne iran mieke na sẹtin do Ugie Ayere. (1) Iran do Ugie Ayere vbene Jesu vbe ya ru ẹre, (2) iran tie emwa ne iran gha die Ugie Ayere na, (3) iran vbe hia vbe odẹ ke odẹ ne iran do Ugie Ayere, ọ gha khọnrẹn ne emwi gha lọghọ.

4. De emwi eso ne ima ruẹ vbe Ugie Ayere, vbọzẹ nọ na khẹke ne ima ya obọ daeyi ẹse? (Luk 22:19, 20)

⁴ Vbe ukpo ukpo, ma keghi danmwehọ ọta ọkpa vbe Ugie Ayere, vbe ọta na, a ghi ya e Baibol rhie ewanniẹn ye avbe inọta  ne kpataki. A ghi vbe guan kaẹn evbọzẹe ne Jesu na wu ne ima kevbe vbene uwu ọghe okpia ọkpa ya fan emwa nibun hin obọ orukhọ rre. A ghi vbe ye ima ẹre rre, emwi ne eka kevbe ayọn na mu lẹga vbe Ugie Ayere mudia ye ihe ẹre, kevbe emwa nọ khẹke nọ re vbe nene eka kevbe nọ wọn vbe nene ayọn. (Tie Luk 22:19, 20.) Ma ghi vbe ruẹ vbekpa avbe afiangbe ne emwa ni khian yin uhunmwu otagbọn na khian sọyẹnmwẹ ọnrẹn. (Aiz 35:5, 6; 65:17, 21-23) Ẹmwata nọ rre uwu e Baibol ẹre ena hia wa khin, rhunmwuda ọni, ọ khẹke ne ima ya obọ daeyi ẹse. Ẹbu emwa nibun ma rẹn avbe ẹmwata na, iran ma vbe rẹn vbene izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu ru ekpataki sẹ hẹ. Iran i vbe do Ugie Ayere vbene Jesu wẹẹ na ya gha do Ugie na. Vbọzẹ?

5. De vbene emwa ghi ya gha do Ugie Ayere ọghe Jesu, vbe avbe ukọ ọghe Jesu nibun ghi wulo nẹ?

⁵ Vbe avbe ukọ ọghe Jesu nibun ghi wulo nẹ, emwa eso ni ba ru vbe na miẹn wẹẹ, Ivbiotu e Kristi ẹre iran khin keghi la uwu iko. (Mat 13:24-27, 37-39) Iran kegha ‘ta ohoghe, ne iran mieke na silo emwa eso ni yayi ba egbe.’ (Iwinna 20:29, 30) Ọkpa vbe usun “ohoghe” ne iran ghaa ma emwa re ọre wẹẹ, e Jesu ma ya egbe ẹre “zọ ese uhukpa, nọ viọ orukhọ emwa ni bun gha rrie,” vbene Baibol tae, sokpan, iran na wẹẹ, ọ khẹke na gha ru izọese nii yan egbe yan egbe. (Hib 9:27, 28) Emwa nibun vbe ẹdẹnẹrẹ wa vbe ya ohoghe na yi. Iran ghi gha si egbe koko vbe esọsi ugbugbẹhia, ugbẹnso ẹdẹgbegbe ẹre iran ya si egbe koko, ne iran mieke na do ugie na tie ẹre “the Sacrifice of the Mass ra Holy Communion.” b Ugamwẹ eso i ru ẹre vbe ẹghẹ hia, sokpan iran ma ye rẹn vbene izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu ru ekpataki sẹ hẹ. Emwa eso sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, ‘A gha gele sẹtin ya orukhọ mwẹ bọ mwẹ, rhunmwuda ne Jesu na wu mẹ ra?’ Vbọzẹ ne iran na mwẹ iziro na? Emwa eso keghi mwẹ egbe iziro vbenian rhunmwuda emwi ne iran họn vbe unu emwa ni ma yayi wẹẹ, a gha sẹtin ya orukhọ ọghe ima bọ ima rhunmwuda izọese ọghe Jesu. De vbene erhuanegbe Jesu he ya ru iyobọ ne emwa ya rẹn vbene izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu ru ekpataki sẹ hẹ kevbe odẹ nọ khẹke na ya gha ye uwu ẹre rre?

6. De emwi ne emwa eso na tie ẹre Bible students ghi do rẹn vbe ukpo 1872?

⁶ Vbe ukpo 1870, emwa eso na tie ẹre Bible students keghi wa gha tie Baibol ẹsẹsẹmwẹse, iran na vbe gha ru ezanzan. Charles Taze Russell ẹre ọ ghaa mu asanikaro vbe uwu ẹbu iran. Vbọzẹ ne iran na gha ru ena hia? Rhunmwuda iran hoo ne iran rẹn vbene izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu ru ekpataki sẹ hẹ kevbe odẹ nọ khẹke na ya gha ye uwu ẹre rre. Vbọ ghi rre ukpo 1872, iran keghi do miẹn ọnrẹn vbe Baibol wẹẹ, e Jesu gele wu ye orukhọ ọghe emwa nagbọn hia. Ugbẹnvbe iran ghi rẹn ọna nẹ, te iran ghi gha muẹn lẹre ra? Ẹn o, sokpan iran keghi hia vbe odẹ ke odẹ ne iran gi emwa ọvbehe rẹn ẹmwata na. Odẹ ughughan ẹre iran ya ru ọna, iran loo ebe, newspaper, kevbe magazine ughughan. Vbọ ma he kpẹẹ gbe vba, iran na suẹn gha si egbe koko do Ugie Ayere ọghe uwu ọghe Jesu uhukpa vbe ukpo, zẹvbe ne Ivbiotu e Kristi ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ ọghe avbe ukọ vbe gha ru ẹre.

7. De ere ne ima miẹn vbe ẹdẹnẹrẹ rhunmwuda iwinna ne Bible students ru yotọ?

⁷ Iwinna ne iran na ru yotọ, ẹre ima ne Ivbiotu e Kristi rri ere ẹre vbe ẹdẹnẹrẹ. Vbe ima gu kha vberriọ? E Jehova ru iyobọ ne ima ya rẹn vbene izọese ọghe Jesu ru ekpataki sẹ hẹ kevbe afiangbe ne ima khian miẹn vbe odaro rhunmwuda izọese na. (1 Jọn 2:1, 2) E Baibol vbe ma ima re wẹẹ, emwi eva ẹre emwa ni ya ẹko rhiẹnrhiẹn e  Jehova ya aro yi. Eso ya aro yọ wẹẹ, iran a gha rrie ẹrinmwi, iran ghi do gha re emwa nẹi sẹtin wu, vbene ẹbo emwa nibun na ya aro yọ wẹẹ, iran gha yin uhunmwu otagbọn na vbe etẹbitẹ. Ma ghaa muẹn roro vbene Jehova hoẹmwẹ ima hẹ kevbe afiangbe ne ima miẹn rhunmwuda izọese ọghe Jesu, ọ ghi ya ima sikẹ e Jehova sayọ. (1 Pit 3:18; 1 Jọn 4:9) Rhunmwuda ọni, zẹvbe ne etẹn ima ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nọ gberra ru ẹre, te ima wa tie emwa ne iran do deba ima do Ugie Ayere na, ma vbe do Ugie na vbene Jesu wẹẹ, na ya gha ru ẹre.

8. De emwi ne eguọmwadia e Jehova he ru, ne iran mieke na sẹtin tie emwa gha die Ugie Ayere? (Ghee efoto nọ rre ipapa 22.)

⁸ Ke ẹghẹ gha dee, ẹre eguọmwadia e Jehova ke suẹn gha tie emwa ne iran do deba iran do Ugie Ayere. Vbe ukpo 1881, a na tie etẹn nikpia kevbe etẹn nikhuo ni rre United States, ne iran do do Ugie Ayere vbe owa ọtẹn nokpia ọkpa nọ rre Allegheny, Pennsylvania. Ọ ghi sẹ ẹghẹ, dọmwadẹ iko ẹre ọ ghi gha do Ugie Ayere ọghe iran. Vbọ ghi rre March 1940, a keghi tama etẹn wẹẹ, iran sẹtin tie ọmwaikọmwa nọ mwẹ ẹko rhiẹnrhiẹn mwẹ gha die Ugie Ayere. Vbe ukpo 1960, abotu keghi print ebe itie ọghe Ugie Ayere ladian, iran na viọ gie avbe iko. Ẹghẹ okaro ne iran ya ru ọna ẹre ọna khin. Ke ẹghẹ nii gha dee, ẹi re avbiẹ ebe itie ẹre a he viọ ne emwa. Vbọzẹ ne ima na hia vbe odẹ ke odẹ ne ima tie emwa gha die Ugie Ayere?

9-10. De emwa ni miẹn ere vbọ, vbe ima gha tie emwa gha die Ugie Ayere? (Jọn 3:16)

⁹ Ọkpa vbe usun emwi nọ si ẹre ne ima na tie emwa ne iran do deba ima, ọre wẹẹ, ma hoo ne iran rẹn emwi ne Jehova kevbe Jesu he ru ne ima hia. (Tie Jọn 3:16.) Ma vbe ya aro yọ wẹẹ, emwi ne iran gha miẹn kevbe emwi ne iran gha  họn vbe ẹdẹrriọ, gha ya iran gha hoo ne iran rẹn e Jehova sayọ kevbe ne iran do gha gae. Sokpan emwa ọvbehe ni khian vbe gha rre evba gha vbe miẹn ere vbe ugie na.

¹⁰ Ma vbe tie emwa nẹi ghi ga e Jehova, ne iran mieke na rẹn wẹẹ, e Jehova ye hoẹmwẹ iran. Nibun wa gele rre, te ekhọe ima wa vuọn ne oghọghọ rhunmwuda ne iran na rre. Iran gha rrie Ugie Ayere, ọ ghi ye iran yerre vbene iran ya gha sọyẹnmwẹ hẹ vbe ugamwẹ e Jehova. Gi ima guan kaẹn e Monica. Ẹghẹ e COVID-19 ẹre a ya rhie ẹre werriegbe zẹvbe ọtẹn nọ ya iyẹn wewe. c Vbe ọ ghi yo Ugie Ayere vbe ukpo 2021, ọ na kha wẹẹ: “I i sẹtin mianmian Ugie Ayere na do vbe ukpo na. Vbe ọwara ukpo 20 nian, ọna ọre ẹghẹ okaro ne I ya kporhu ma emwa, I na vbe tie iran gha die Ugie Ayere. Te I wa ya egbe hia fẹẹrẹ rhiegba ye iwinna ikporhu, ne I mieke na sẹtin tie emwa gha die ugie na, rhunmwuda I gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jehova kevbe Jesu ru mẹ.” (Psm 103:1-4) Deghẹ emwa ne ima tie re na rre, ra iran ma rre, te ima ye hia vbe odẹ ke odẹ ne ima tie emwa gha die ugie na, rhunmwuda ma rẹnrẹn wẹẹ, e Jehova gbọyẹmwẹ ye emwi ne ima ru.

11. De vbene Jehova he ya fiangbe ẹrhiọn ne ima loo, zẹvbe ne ima ya tie emwa, ne iran do deba ima do Ugie Ayere? (Hagai 2:7)

¹¹ E Jehova wa gele fiangbe ẹrhiọn ne ima loo, zẹvbe ne ima ya tie emwa, ne iran do deba ima do Ugie Ayere. Vbe ukpo 2021, agharhemiẹn wẹẹ, ima ma sẹtin si egbe koko ghee mwẹ ghee ruẹ rhunmwuda e COVID-19, orhunmwu 21,367,603 ẹre ọ rrie Ugie Ayere. Kherhe ẹre ọ kẹre nọ ya igbava vbe ukhiọnmwẹ bun sẹ olaba ọghe Avbe Osẹe Jehova nọ rre uhunmwu otagbọn hia! Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, ẹi re inu emwa ni rrie Ugie Ayere ẹre Jehova ghee, sokpan dọmwadẹ emwa ni rre ẹre Jehova rhie aro tua. (Luk 15:7; 1 Tim 2:3, 4) Ẹghẹ ke ẹghẹ ne ima ya tie emwa ne iran gha die Ugie Ayere, ọ khẹke ne ima kọe ye orhiọn wẹẹ, te Jehova loo ima ya gualọ emwa ni mwẹ ekhọe ata.​—Tie Hagai 2:7.

12. De emwi eso nọ gha sẹtin yae gha lọghọ ne ima do Ugie Ayere? (Ghee efoto nọ rre ipapa 24.)

¹² E Jesu tae yotọ wẹẹ, ma gha werriẹ aro daa ọlọghọmwa ughughan vbe ẹdẹ okiekie. Ọ khare wẹẹ, ẹgbẹe ọghe ima kevbe emwa ọvbehe gha zẹ ima kpokpo, okuo kevbe okpe emianmwẹ ghi gba ehe hia kevbe ọlọghọmwa ọvbehe nibun. (Mat 10:36; Mak 13:9; Luk 21:10, 11) Ugbẹnso, avbe ọlọghọmwa vbenian keghi yae lọghọ ne ima sẹtin do Ugie Ayere. De emwi ne etẹn ima eso he ru, ne iran mieke na sẹtin do Ugie Ayere agharhemiẹn wẹẹ, iran werriẹ aro daa ọlọghọmwa vbenian, de vbene Jehova he ya ru iyobọ ne iran hẹ?

13. De vbene Jehova ya fiangbe Artem, rhunmwuda udinmwẹ nọ rhie ma, nọ mieke na sẹtin do Ugie Ayere agharhemiẹn wẹẹ, ọ rre uwu eghan?

¹³ Vba gha mu ima ye eghan. Etẹn ima na mu ye eghan rhunmwuda ne iran na re Osẹe Jehova, wa hia vbe odẹ ke odẹ ne iran sẹtin do Ugie Ayere. Gia guan kaẹn Artem. Vbe ukpo 2020, a keghi mu ọtẹn ima na ye eghan ne piẹnpiẹnpiẹn (17-square-meter, 183-sq-ft), evba ẹre ọ ghaa ye a ke do Ugie Ayere kevbe vba ghi do ugie na nẹ. Orhunmwu isẹn ẹre a khian sẹtin mu ye uwu eghan na. Agharhemiẹn wẹẹ ọ rre eghan, te ọ ye hia nọ gualọ eka kevbe ayọn nọ khian loo vbe Ugie Ayere. Ọ na vbe ru emwamwa ọghe ọta nọ khian ya guan vbe ẹdẹrriọ, vbene ọ ma na gha mwẹ ọmwa rhọkpa vbe ekhọe nọ khian deba ẹre do ugie na. Sokpan emwa ne iran gba rre eghan wa si esiga, erriọ iran vbe ya tie ihẹn ẹi re nekherhe. Vbe ọtẹn ima a ghi ru? Ọ keghi rinmwian iran ne iran ghẹ si esiga, ne iran ghẹ vbe tie ihẹn  vbe ughaẹdẹ ọkpa. Iran na wa kue yọ. Ọna keghi kpa Artem odin. Artem khare wẹẹ, “I na wẹẹ I gha gu iran guan vbekpa nene Ugie Ayere.” Iran na kha wẹẹ, iran ma hoo ne iran danmwehọ, sokpan rhunmwuda emwi ne iran bẹghe kevbe emwi ne iran họn vbe nene Ugie Ayere, iran na ghi kha wẹẹ, nọ gu iran guan vbekpa ẹre.

14. De emwi eso ne eguọmwadia e Jehova ru, ne iran mieke na sẹtin do Ugie Ayere vbe ẹghẹ ne emianmwẹ na tie ẹre COVID-19 ya gha vẹwae?

¹⁴ E COVID-19. Vbe emianmwẹ na ghi suẹn gha vẹwae, emwa ọghe Jehova ma sẹtin do Ugie Ayere ghee mwẹ ghee ruẹ. Sokpan iran ma gi ọni da iran obọ yi, ne iran ghẹ do Ugie Ayere. d Avbe iko ni mwẹ intanẹt keghi loo videoconference. Sokpan avbe iko nẹi mwẹ ghi vbo? Vbe ẹvbo eso, a keghi ru emwamwa ne etẹn ya danmwehọ nene ọta vbe TV ra vbe radio. Vbe deba ọni, ọ gberra urhuẹvbo 500 na ya rrẹkọdi ọta na, ne emwa ni rre ehe nọ rree mieke na sẹtin do Ugie Ayere. Avbe etẹn ima nikpia eso keghi hia na miẹn wẹẹ, e rrẹkọdi ọghe ọta na sẹ avbe etẹn na obọ.

15. Vbua miẹn ruẹ vbe obọ e Sue?

¹⁵ Vbe ẹgbẹe ọghe ima ghaa zẹ ima kpokpo. Nọ  ne emwa eso, emwi nọ mobọ wa yae lọghọ ne iran sẹtin do Ugie Ayere, ọre ukpokpo ne iran miẹn vbe uwu ẹgbẹe. Gia guan kaẹn orhunmwu ọkpa na gu ruẹ e Baibol na tie ẹre Sue. Vbe ukpo 2021, vba ghi tie ẹre akhuẹ na khian do Ugie Ayere, e Sue keghi tama ọtẹn nọ gu ẹre ruẹ e Baibol wẹẹ, irẹn i khian sẹtin do Ugie Ayere rhunmwuda, emwa irẹn vbe uwu ẹgbẹe ma kue yọ. Ọtẹn nọ gu ẹre ruẹ e Baibol keghi tie Luk 22:44 ma rẹn. Ọ na gi ẹre rẹn wẹẹ, ma ghaa rre uwu ọlọghọmwa, ọ khẹke ne ima na erhunmwu gie Jehova, ma ghi vbe mu ẹtin yan ẹnrẹn vbene Jesu ru ẹre. Ẹdẹ nọ lelẹe, e Sue keghi ru emwamwa eka kevbe ayọn na ya do Ugie Ayere, ọ na vbe ghee vidio ọghe Ebe Ẹdẹ na khian ziro yan vbe ẹdẹ na do Ugie Ayere nọ rre jw.org. Vbọ ghi rre ẹghẹ ota, irẹn ọkpa na ya efoni danmwehọ ọta ọghe Ugie Ayere vbe ughugha ẹre. Iyeke ọni, e Sue keghi gbẹn elẹta gie ọmwa nọ ma ẹre emwi, ọ na kha wẹẹ: “U gele wa rhie igiọdu mẹ nodẹ. I wa hia vbene ẹtin mwẹ sẹ ne I mieke na sẹtin do Ugie Ayere, e Jehova na ghi ru e nikẹre. Ẹko hia wa sẹ mwẹ ọyẹnmwẹ, I wa vbe ya ekhọe hia kpọnmwẹ e Jehova!” Uwẹ yayi wẹẹ, e Jehova gha vbe ru iyobọ nuẹn vbe u ghaa rre egbe ọlọghọmwa vbenian ra?

16. Vbọzẹ ne ima na mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha fiangbe ẹrhiọn ne ima loo ne ima mieke na sẹtin do Ugie Ayere? (Rom 8:31, 32)

¹⁶ E Jehova wa gbọyẹmwẹ ye ẹrhiọn ne ima loo ne ima mieke na sẹtin do Ugie Ayere ọghe Jesu. Ma wa mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha fiangbe ima vbe ima ghaa rhie ẹre ma wẹẹ, ima gbọyẹmwẹ ye emwi nọ he ru ne ima. (Tie Rom 8:31, 32.) Rhunmwuda ọni, wa gi ima hia vbe odẹ ke odẹ ne ima yo Ugie Ayere ọghe ukpo na, ma ghi vbe hia ne ima ru sayọ vbe ugamwẹ e Jehova, vbene a te do Ugie Ayere kevbe vba gha ghi do ugie na nẹ.