•  ?From wanem i had blong fokas?

•  ?Olsem wanem blong kamgud moa?

•  Sam yangfala oli talem wanem

 “Mi no moa ridim ol buk olsem fastaem. Mi no moa laekem tu blong ridim ol longfala paragraf.”—Elaine.

 “Taem mi harem se wan video i slo tumas, mi traem mekem i spid moa.”—Miranda.

 “Taem mi stap fokas long wan impoten samting be long semtaem fon blong mi i mekem noes, wan samting nomo we mi tingbaot hemia se ‘?hu i stap teksem mi?’”—Jane.

 ?Teknoloji i save mekem i had blong fokas? Samfala oli ansa se yes. Nicholas Carr we i wan man blong raetem buk mo givim advaes, i raetem se: “Moa we yumi yusum intenet, moa we yumi trenem tingting blong yumi blong i no fokas long wan samting, mo yumi mekem se i wok kwik we yumi no tingting gud fastaem.” a

 Traem luk tri eria long laef we teknoloji i save mekem se yu no save fokas gud.

•   Taem yu toktok wetem narafala. Wan yangfala woman we nem blong hem Maria i talem se: “Samfala oli stap teks, plei gem mo jekem sosol media taem narafala i stap toktok mo oli no lesin nating long man we i stap toktok.”

•   Taem yu stap long skul. Buk ya Digital Kids i talem se: “Plante studen oli talem se oli stap teks, go long intenet, mo wajem o ridim ol samting long intenet long taem blong klas, mo oli talem tu se oli stap yusum teknoloji blong mekem ol samting we oli no joen wetem wok blong skul.”

•   Taem yu stap stadi. Wan yangfala boe we nem blong hem Chris mo i gat 22 yia, i talem se: “I had tumas blong no lukluk fon blong mi evritaem we i mekem noes.” Sipos yu wan studen, wok blong skul we maet i nidim wan aoa nomo blong mekem i save tekem tri aoa blong mekem, sipos yu stap jekem fon blong yu oltaem.

 Samting we i impoten: Bambae i had blong yu fokas taem yu letem teknoloji i kontrolem yu.

•   Taem yu toktok wetem narafala. Baebol i talem se: “Mo long semtaem, yufala i no mas tingbaot yufala nomo, be yufala i mas tingbaot ol narafala man tu.” (Filipae 2:4) Soem long ol narafala se yu kea long olgeta taem yu lesin gud. Lukluk stret long olgeta, mo no lukluk fon blong yu.

   “Taem yu stap storian wetem narafala, traem blong no jekem fon blong yu. Soem respek long man we yu stap toktok long hem taem yu lesin gud long hem.”—Thomas.

   ADVAES: Taem yu stap toktok wetem narafala, traem putum fon blong yu long wan narafala ples. Ol man blong mekem risej oli talem se taem fon blong yu i stap long wan ples we yu save luk, samting ya i save mekem se yu no fokas long storian.

•   Taem yu stap long skul. Baebol i talem se: “Yufala i mas lesin gud.” (Luk 8:18) Folem advaes ya, sipos long klasrum blong yu i gat intenet, no jekem ol mesej, plei gem o storian wetem ol narafala long intenet, long taem we yu sud lanem samting.

   “Traem lanem blong lesin moa long skul. Raetemdaon ol samting we tija i talem. Mo sipos yu naf, sidaon long fored blong ol narafala samting oli no pulum tingting blong yu.”—Karen.

   ADVAES: Yusum pen mo pepa blong raetemdaon ol samting we yu lanem i bitim we yu yusum kompiuta. Ol man blong mekem risej oli faenemaot se long rod ya, yu save tingbaot moa ol samting we yu lanem.

•   Taem yu stap stadi. Baebol i talem se: “Yu mas kasem waes mo yu mas kasemsave samting.” (Ol Proveb 4:5) Hemia i min se yu mas tekem taem blong tingting dip i bitim we yu lanem samting hariap nomo blong save pasem wan tes.

   “Taem mi stadi, mi putum tablet blong mi long airplane mode mo mi fokas nomo long samting we mi stap mekem. Mi no luk ol mesej we mi stap kasem. Sipos mi tingbaot wan samting we mi mas rimemba, mi raetemdaon.”—Chris.

   ADVAES: Mekem sua se ples we yu yusum blong mekem stadi i kwaet blong yu save fokas. I mas klin mo i no mas gat fulap samting long hem.