1. ?Olsem wanem yumi save se ol man blong God bambae oli kam fri long Babilon? ?Mo bambae yumi ansa long wanem kwestin?

LONG laswan stadi, yumi lanem se ol gudfala Kristin oli stap kalabus long Bigfala Babilon. Be gud nius se bambae oli no stap kalabus olwe. Yumi save samting ya from we long Baebol, God i talem long ol man blong hem blong oli “kamaot” long olgeta giaman skul long wol. (Ridim Revelesen 18:4.) Samting ya i pruvum se ol Kristin bambae oli kam fri long Bigfala Babilon. !Yumi wantem tumas blong save se wetaem bambae oli kam fri! Be fastaem yumi mas ansa long ol kwestin ya se: ?Long ol yia bifo long 1914, ol Baebol Studen oli gat strong tingting blong mekem wanem long saed blong Bigfala Babilon? ?Long taem blong Wol Wo Wan, ol brata blong yumi oli prij strong no nogat? ?Long taem ya, ol man blong God oli stap kalabus long Babilon from we oli mas stretem sam tingting blong olgeta?

2. ?Plante yia bifo long Wol Wo Wan, ol Baebol Studen oli mekem wanem?

² Plante yia bifo long Wol Wo Wan (1914-1918), Charles  Taze Russell mo ol narafala Baebol Studen oli luksave se Krisendom i no stap tijim ol trutok blong Baebol. Ale oli no wantem joen nating wetem ol giaman skul. Mo long 1879, Zion’s Watch Tower i talem se evri jos we oli talem se oli woman blong Kraes be oli stap sapotem ol gavman, oli haf blong Bigfala Babilon we Baebol i singaot se woman blong rod.​—Ridim Revelesen 17:1, 2.

3. ?Ol Baebol Studen oli mekem wanem blong soemaot se oli no moa joen long ol giaman skul? (Yu luk pija long stat blong stadi.)

³ Ol gudfala man mo woman oli save se sipos oli gohed blong sapotem ol giaman skul, God bambae i no blesem olgeta. Taswe plante long olgeta oli sanem leta i go long jos blong olgeta, blong talemaot se oli no moa wantem stap olsem wan memba blong jos ya. Sam narafala oli ridim leta blong olgeta long fored blong evriwan long jos. Mo taem jos i no letem olgeta blong mekem olsem, oli sanem leta i go long evri memba blong jos. !Ol Baebol Studen oli soemaot klia se oli no wantem joen nating long ol giaman skul! Sipos oli bin mekem olsem plante yia bifo, ol lida blong skul bambae oli kilim olgeta oli ded. Be klosap long ol yia 1870, long plante kantri ol gavman oli no moa sapotem ol jos olsem bifo. Naoia ol man oli fri blong tokbaot Baebol, mo oli save talem tu se oli no agri long ol jos.

4. ?Long Wol Wo Wan, ol Baebol Studen oli gat wanem tingting long Bigfala Babilon? Yu eksplenem.

⁴ Ol Baebol Studen oli talemaot long ol famle blong olgeta, ol fren blong olgeta, mo ol memba blong jos, se oli no moa sapotem ol giaman skul, be oli save se hemia i no naf. !Oli wantem se evri man long wol oli save se Bigfala Babilon hem i woman blong rod! Taswe long medel blong Disemba 1917 kasem stat blong yia 1918, plante taosen Baebol Studen oli prij strong blong seremaot 10 milian kopi blong wan traket, we insaed long hem, i gat haf ya “The Fall of Babylon” we i talemaot trutok long saed blong Krisendom. !Traem tingbaot olsem wanem ol lida blong jos oli kros we oli kros! Be ol Baebol Studen oli gohed nomo. Oli gat strong tingting blong gohed blong prij mo blong obei ‘long God, i no long man.’ (Ol Wok 5:29) ?Samting ya i soemaot wanem? I soemaot se long Wol Wo Wan, ol Kristin ya oli no kalabus, be oli stap kam fri long ol giaman skul mo oli stap givhan long ol narafala blong olgeta tu oli kam fri.

5. ?From wanem yumi save talem se ol brata oli prij strong long taem blong Wol Wo Wan?

⁵ Bifo, yumi stap talem se God i no glad long ol man blong hem long taem blong Wol Wo Wan, from we oli no prij strong. From samting ya, yumi ting se Jehova i letem Bigfala Babilon i tekem olgeta oli go kalabus blong smoltaem. Be ol brata  sista we oli mekem wok blong God long yia 1914 kasem 1918, oli eksplenem sam yia biaen se, grup blong olgeta i mekem evri samting we oli naf blong mekem blong gohed blong prij. Taem yumi kasem save gud moa long samting we i hapen long ol Baebol Studen long taem ya, yumi kasem save long sam samting we Baebol i tokbaot.

6, 7. (1) ?Wanem tufala samting we i mekem se i no isi long ol Baebol Studen? (2) ?Wanem i soemaot se ol Baebol Studen oli wok strong?

⁶ Blong talem stret, long taem blong Wol Wo Wan, ol Baebol Studen oli bisi we oli bisi long wok blong prij. Be i gat sam samting we i mekem se i no isi long olgeta. Bambae yumi tokbaot tu long ol samting ya. Faswan, hemia se ol Baebol Studen oli no lan blong yusum Baebol blong prij. Taem oli prij, oli seremaot ol buk nomo, mo ol man oli jes faenemaot ol trutok long ol buk ya. Taswe long stat blong 1918, taem gavman i putum tabu long buk ya Finished Mystery, plante brata oli harem se i had blong prij. Mo sekenwan se long sem yia ya, sik ya Spanis flu i stat. Rabis sik ya i stap pas kwiktaem i go long ol narafala man, mo samting ya i mekem se i had long ol brata blong go long ol narafala ples blong prij. Be nating se i olsem, ol Baebol Studen oli mekem bes blong olgeta blong gohed blong prij.

⁷ Long 1914, ol Baebol Studen oli soemaot sinema ya “Photo-Drama of Creation.” Sinema ya hem i ol slaed mo ol pija we oli muvmuv, mo i gat voes mo miusik long hem, mo hemia wan niufala samting long taem ya. Sinema ya i tokbaot stori blong ol man stat long taem we God i wokem Adam go kasem en blong Rul blong Kraes. Ol faswan taem we oli soemaot sinema ya, hemia long 1914 mo i gat bitim 9 milian man oli wajem. Traem tingbaot. !Namba ya i bigwan moa i bitim namba blong ol Witnes blong Jehova long fulwol tede! Sam narafala ripot i soemaot se  long 1916, bitim 809 taosen man oli go lesin long ol pablik tok long Yunaeted Stet, mo long 1918, namba ya i gru mo klosap i kasem 950 taosen. !I tru nomo se ol Baebol Studen oli wok strong!

8. ?Long Wol Wo Wan, olsem wanem ol brata oli mekem ol Baebol Studen oli kam strong?

⁸ Taem Wol Wo Wan i stap gohed, ol brata we oli stap lukaot long kongregesen oli wok had blong mekem se olgeta Baebol Studen oli gat ol buk we i tokbaot Baebol, mo oli kasem ol tok blong leftemap tingting blong olgeta. Samting ya i mekem se oli kam strong mo oli gohed blong prij. Richard H. Barber, we i stap prij strong long taem ya, i talem se: “Mifala i naf blong mekem se sam eria elda oli gohed blong visitim ol kongregesen, mo mifala i naf blong gohed blong seremaot Wajtaoa, mo mifala i sanem i go long Kanada nating se magasin ya i tabu longwe. Mi mi gat janis blong sanem sam buk ya Finished Mystery long smol saes, i go long sam fren we oli lusum blong olgeta taem gavman i putum tabu long olgeta. Brata Rutherford i askem blong mifala i mekemrere sam asembli long sam taon long wes blong Yunaeted Stet, mo mifala i sanem sam brata oli go mekem ol tok, blong oli save leftemap tingting blong ol brata.”

9. (1) ?From wanem ol man blong God oli mas stretem tingting blong olgeta long 1914 kasem 1919? (2) Nating se i olsem, ?wanem samting i rong blong mekem?

⁹ I gat sam tingting we ol Baebol Studen oli mas stretem. Olgeta oli no kasem save gud long mining blong tok blong Jehova we i talem se, ol Kristin oli mas obei long gavman. (Rom 13:1) From samting ya, long yia 1914 kasem 1919, olgeta oli mekem sam samting we i joen wetem faet. Eksampol, taem presiden blong Yunaeted Stet i askem long ol man blong oli prea from pis long 30 Mei 1918, Wajtaoa i pulum ol Baebol Studen blong olgeta tu oli prea. Sam brata oli givim mane blong sapotem faet, mo samfala oli joen long ami mo long faet tu. Be nating se oli nidim blong stretem tingting blong olgeta long saed ya, i rong blong yumi talem se hemia nao risen from wanem oli kalabus long Bigfala Babilon. Blong talem stret, long taem blong Wol Wo Wan, klosap olgeta oli seraot fulwan finis long ol giaman skul long wol.​—Ridim Luk 12:47, 48.

10. ?Olsem wanem ol Baebol Studen oli soemaot se oli gat respek long laef?

¹⁰ I tru se ol Baebol Studen oli no kasem save fulwan se i minim wanem blong no joen long faet. Be oli save se i rong blong kilim man i ded. Taswe sam long olgeta ya we oli joen long ami long Wol Wo Wan mo oli karem masket, oli no wantem kilim narafala i ded. Taem samfala oli no  wantem kilim i ded ol narafala, bos blong ami i sanem olgeta oli go long ples we faet i strong moa long hem, blong oli ded long ples ya.

11. ?Gavman i mekem wanem taem ol Baebol Studen oli no wantem faet?

¹¹ Setan i kros from we ol brata oli holemstrong long God. Ale hem i “mekem ol loa blong stanemap ol fasin nogud.” (Ol Sam 94:20) Wan haeman blong ami long Yunaeted Stet we nem blong hem James Franklin Bell, i talem long Brata Rutherford mo Brata Van Amburgh se gavman i traem blong mekem wan niufala loa, we bambae i letem olgeta oli kilim i ded ol man we oli no wantem faet long taem blong wo. Taem hem i toktok olsem, hem i stap minim ol Baebol Studen. Haeman ya i kros, nao i talem long Brata Rutherford se loa ya i no stanap from we presiden blong Yunaeted Stet i blokem. Ale hem i talem se: “!Be mifala i save olsem wanem blong kasem yufala, mo bambae mifala i mekem!”

12, 13. (1) ?From wanem oli talem se ol eit brata oli mas stap longtaem long kalabus? (2) ?Taem ol brata oli stap long kalabus, oli no moa gat strong tingting blong obei long Jehova? Yu eksplenem.

¹² Ale gavman i faenem wan rod blong panisim ol Baebol Studen. Oli arestem Brata Rutherford mo Brata Van Amburgh, mo sikis narafala brata we oli wok long nem blong Wajtaoa Sosaeti. Jaj we i lukaot long kes ya i talem se ol brata ya oli save mekem moa trabol i bitim wan grup blong ol soldia blong ol man Jemani. Hem i talem se olgeta ya oli spolem gavman, ol ami, mo olgeta jos, taswe panis blong olgeta bambae i strong. ^[1] (Yu luk ol not long pej 32.) Ale oli talem se ol 8 Baebol Studen ya oli mas stap longtaem long kalabus long Atlanta, Georgia. Be taem faet i finis, olgeta oli kam fri mo kes ya blong olgeta i lus olsem nomo.

¹³ Nating se ol eit man ya oli stap long kalabus, be oli gat strong tingting blong  obei long loa blong God. ?Yumi save samting ya olsem wanem? Olgeta oli raetem wan leta i go long presiden blong Yunaeted Stet, mo oli askem blong oli kamaot long kalabus. Long leta ya, oli talem se Baebol i talem se yumi no mas kilim man i ded, taswe sipos wan man i talem se hem i man blong God, be afta i no obei long God, God bambae i no glad long hem, mo bambae hem i ded. Mo tu, oli eksplenem se hemia nao risen from wanem oli no save kilim man i ded, mo bambae oli no kilim man i ded. !Oli no fraet nating blong talemaot samting ya long presiden! I klia nomo se ol brata oli gat strong tingting yet blong obei long Jehova.

14. Yu yusum ol vas blong tokbaot samting we i hapen long 1914 kasem 1919.

¹⁴ Malakae 3:1-3 i eksplenem samting we i hapen long ol Baebol Studen long yia 1914 kasem stat blong yia 1919. (Ridim.) Jehova God we i tru “Masta,” mo Jisas Kraes we i “man ya blong karem tok” blong kontrak, tufala i kam jekem “ol pris [“pikinini blong Livae,” NW]” we oli pija blong ol tabu Kristin. Afta we Jehova i stretem olgeta mo i mekem oli kam klin, olgeta oli rere blong kasem wan niufala wok. Long 1919, Jisas i putumap wan “slef we i stret mo waes,” we i kasem wok ya blong lidim mo tijim olgeta man blong God. (Matiu 24:45, NW) Saye, ol man blong God oli kam fri fulwan long Bigfala Babilon. Stat long taem ya, oli lanem plante moa samting we God i wantem, mo oli lavem hem moa. !Oli glad tumas from blesing we hem i givim! ^[2]​—Yu luk ol not.

15. ?Olsem wanem yumi save soemaot tangkiu blong yumi from we yumi no moa kalabus long Bigfala Babilon?

¹⁵ Yumi talem bigfala tangkiu from we yumi no moa kalabus long Bigfala Babilon. Setan i no naf blong spolem tru wosip. !Hem i no win! Be yumi mas tingbaot se from wanem Jehova i mekem yumi kam fri. Hem i wantem se olgeta man bambae oli no ded. (2 Korin 6:1) !Be giaman skul i stap kontrolem yet plante milian man we hat blong olgeta i stret, mo olgeta ya oli nidim we yumi givhan long olgeta! I gud yumi mekem evri samting we yumi naf blong mekem, blong folem fasin blong ol gudfala brata blong yumi bifo, yumi givhan long ol man blong oli kam fri.