Bushe Mulatasha pa Fyo Yehova Acita pa Kumulubula?
Bushe Mulatasha pa Fyo Yehova Acita pa Kumulubula?
“Acindikwe Yehova Lesa wa kwa Israele, pantu napempula abantu bakwe no kubalubula.”—LUKA 1:68.
1, 2. Bushe icatucitikila fwe bantunse kuti twacilondolola ukubomfya icilangililo nshi, kabili mepusho nshi twalalandapo?
ELENGANYENI ukuti nabamuteka mu cipatala. Bonse mu muputule umo bamutekele, mulwele ubulwele bumo bwine ubwipaya kabili ubo badokota bafilwa ukusanga umuti wa kubundapa. Kwena nga mwaumfwa ukuti kuli dokota uule-esha ukusanga umuti, mufwile kuti mwatemwa. Lyonse kuti mulefwaisha ukwishiba apo afikile mu kufwaya uyu muti. Tutile ubushiku bushilile kantu, mwaumfwa ukuti uyu dokota nasanga umuti kabili pa kusanga umuti, alibombeshe! Kuti mwaumfwa shani pa fyo uyu dokota abombeshe pa kumufwaila umuti? Ukwabula no kutwishika, kuti mwacindika sana uyu dokota kabili kuti mwamutasha nga nshi pa muti asangile uwa kupususha imwe na bantu bambi ku mfwa.
2 Ifi twalandapo, kuti fyamoneka kwati te kuti ficitike, lelo fyalipalana ne fyacitika kuli fwe bantu bonse. Ifyatucitikila fyalibipisha ukucila na pali uku kulwala twalandapo. Tulafwaisha nga nshi uwa kutulubula. (Belengeni Abena Roma 7:24.) Yehova ali-ipuswile nga nshi pa kuti fye atulubule. Umwana wakwe na o ali-ipuswile. Kanshi, natulande pa fipusho fine ifyacindama. Mulandu nshi tufwaila sana ukulubulwa? Finshi Yesu aipuswileko pa kuti atulubule? Nga Yehova, bushe finshi aipuswile pa kuti fye atulubule? Kabili finshi twingacita ifingalanga ukuti tulatasha pa fyo Lesa atulubula?
Umulandu Tufwaila Sana Ukulubulwa
3. Bushe ulubembu lwapalana shani ne cikuko?
3 Ukulingana ne fyo abantu bamo bafwailishe nomba line, icikuko cacilishepo ukubipa, icaipeye abantu abengi nga nshi, cifine icikali icaleitwa ukuti Spanish influenza icaponene mu 1918. Kwena kwaliba amalwele na yambi ayepaya sana ukucila na pali ici cikuko. Abengalwala aya malwele nalimo kuti baba fye abanono, lelo abafwa pa balwala balafula nga nshi. * Nomba, bushe ici cikuko kuti twacilinganya shani ku lubembu? Ibukisheni amashiwi yaba pa Abena Roma 5:12 ayatila: “Ulubembu lwaingilile mu muntu umo pano calo ne mfwa yaingilile mu lubembu, e fyo ne mfwa yasalanganine ku bantu bonse pantu bonse balibembwike.” Ulubembu lwena lwayambukila fye abantu bonse, pantu abantu bonse abashapwililika balabembuka. (Belengeni Abena Roma 3:23.) Nomba bantu banga abafwa pa mulandu wa lubembu? Paulo alembele ukuti abafwa ku lubembu “bantu bonse.”
4. Bushe Yehova amona shani ubumi bwesu, kabili bushe ifyo abumona fyapusana shani ne fyo abantu abengi pali lelo babumona?
4 Abantu abengi pali lelo bamona ulubembu ne mfwa kwati fintu ififwile ukucitika pa calo. Imfwa iibasakamika fye ni ilya iya kufwa bwaice bwaice, nomba imfwa iya kufwa lilya umuntu akota, yena baimona fye ukuti ilingile ukubako. Calyanguka abantu ukulaba ifyo Kabumba wesu afwaya. Ubumi bwesu bwalipipa nga nshi, te fyo Lesa alefwaya tuleikala. Na kuba, takwaba umuntu nangu umo uwaikalapo “ubushiku bumo” nga kulingana ne fyo Yehova amona inshita. (2 Pet. 3:8) E mulandu wine Icebo ca kwa Lesa cilandila ukuti ubumi bwesu bwaba kwati cani icibonsa bwangu nelyo ngo mupu. (Amalu. 39:5; 1 Pet. 1:24) Tulingile ukulaibukisha ici cishinka. Mulandu nshi? Nga ca kuti twaumfwikisha ifyo ubwafya ulubembu lwaleta bwakula, e lyo twingomfwikisha ifyo ukulubulwa kwesu ku lubembu ne mfwa kwacindama.
5. Bwafya nshi ulubembu lwaletela fwe bantu bonse?
5 Pa kuti twishibe ifyo ulubembu lwabipa e lyo ne fyafumamo, tufwile ukumfwikisha ifyo lwaleta. Pa kubala, kuti cakosa ukumfwikisha ici cishinka pa mulandu wa kuti ulubembu lwalenga ifwe ukukanabapo abapwililika nga filya abafyashi besu, Adamu na Efa bali ilyo bapangilwe fye. Apo imibili yabo na matontonkanyo yabo fyali ifyapwililika, abafwaya nga bali-ilamine pa kuti ifyo baletontonkanyapo ne fyo batemenwe e lyo ne fyo balecita fyaba ifisuma. Kanshi bali ne shuko lya kuba ababomfi ba kwa Yehova Lesa abakwata imibele isuma. Lelo, tabacindike ili shuko bakwete ilya kuba abapwililika. Pa mulandu wa kubembukila Yehova, balufishe ubumi ubo Yehova alefwaya ukuti bakwate kabili baletelele na bana babo. (Ukute. 3:16-19) Pa nshita imo ine, bailetelele ulubembu ne mfwa. Na bana babo nabo balyambwile ulubembu ne mfwa. E calengele Yehova abakande. Lelo ifwe alitupeela isubilo lya kulubulwa.—Amalu. 103:10.
Ifyo Yesu Aipuswileko pa Kuti Atulubule
6, 7. (a) Bushe Yehova alangilile shani pa kubala ukuti pa kutulubula ali no kucita icintu icikalamba nga nshi? (b) Finshi twingasambilila ku malambo ayo Abele na bantu bambi aba ku kale balepeela?
6 Yehova alishibe ukutila ali no kucita icintu icikalamba pa kulubula abana ba kwa Adamu na Efa. Ubusesemo bwaba pa Ukutendeka 3:15, bwalitulanga icikalamba ico ali no kucita pa kutulubula. Yehova ali no kutupeela “umwana,” uwa kutulubula, uuli no kwisakanda Satana bushiku bumo, no kumonaula umupwilapo. Lelo uyu kalubula wesu aali no kucula pa kucita ifyo, cali kwati aali no kusumwa ku citende. Ici caumfwika ububi, nomba bushe calolele mwi? Bushe uo Yehova asalile aculile shani?
7 Pa kulubula abantunse ku lubembu, kalubula alingile ukupeela icifuta mulandu, pa kuti awikishe abantunse kuli Lesa no kufumyapo ifyo ulubembu lwaleta. Finshi ali no kucita? Kwali ifyalangile ukuti ilambo lyalekabilwa. Ilyo Abele, umuntu wabalilepo ukuba ne citetekelo apeele ilambo lya nama kuli Yehova, Lesa alipokelele ilambo lyakwe. Mu kupita kwa nshita, abantu abaletiina Lesa pamo nga Noa, Abrahamu, Yakobo, na Yobo nabo balipeele amalambo ya musango yu ayo Lesa apokelele. (Ukute. 4:4; 8:20, 21; 22:13; 31:54; Yobo 1:5) Pa numa ya myaka iingi, Lesa alilangilile bwino bwino mu Mafunde apeele abena Israele ukuti ilambo lyalekabilwa.
8. Finshi shimapepo mukalamba alecita pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu?
8 Pa malambo ayacindama ayalefwaikwa mu Mafunde Lesa apeele abena Israele, pali na yalya ayalepeelwa cila mwaka pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu. Pali ubu bushiku, shimapepo mukalamba alecita ifintu ifingi ifyaleimininako ifintu ifyali no kwisacitwa ku ntanshi. Alepeela amalambo ya cifuta mulandu kuli Yehova. Intanshi alepeela amalambo ya pa membu sha bashimapepo, e lyo akonkeshapo aya pa membu sha mikowa imbi umushalefuma bashimapepo. Shimapepo mukalamba aleingila mu muputule wa Mushilo Nga Nshi uwali mu cikuulwa ca mushilo nelyo mwi tempele, umo aleingila eka kabili pali ubu bushiku fye cila mwaka. Nga aingila mu kati ka cikuulwa, alekana umulopa wa malambo pa ntanshi ya cipao ca cipangano. Pa muulu wa ici cipao ca mushilo, limo paleisa ikumbi lyabuuta, ilyaleimininako ukubapo kwa kwa Yehova Lesa.—Ukufu. 25:22; Lebi. 16:1-30.
9. (a) Pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu, ni nani uo shimapepo mukalamba aleimininako, kabili amalambo alepeela yaleimininako cinshi? (b) Bushe filya shimapepo mukalamba aleingila mu muputule wa Mushilo Nga Nshi cali cimpashanya ca cinshi?
9 Umupashi wa mushilo walengele umutumwa Paulo ukusokolola umwalolele ifyalecita shimapepo. Alandile ukuti shimapepo mukalamba aleimininako Mesia, Yesu Kristu, e lyo amalambo yaleimininako imfwa ya kwa Kristu iya cilubula. (Heb. 9:11-14) Imfwa yakwe yali no kufuta imembu sha mabumba yabili, ibumba lya bamunyina ba kwa Kristu abasubwa ababa 144,000 abakaba bashimapepo, e lyo ne “mpaanga shimbi.” (Yoh. 10:16) Filya shimapepo mukalamba aleingila mu muputule wa Mushilo Nga Nshi cali cimpashanya ca fyo Yesu ali no kwingila mu muulu ku kutuula kuli Yehova Lesa ubumi bwapwililika ubo apeele nge lambo pa kuti abantunse balubulwe.—Heb. 9:24, 25.
10. Ukusesema kwaba mu Baibolo kwatile finshi fyali no kucitikila Mesia?
10 Kanshi twamona ukuti icintu icikalamba calekabila ukucitwa pa kulubula abana ba kwa Adamu na Efa. Mesia alingile ukupeela ubumi bwakwe! Bakasesema balandwapo mu Malembo ya ciHebere balilondolwele bwino bwino ifyo cali no kuba. Ku ca kumwenako, kasesema Daniele alandile ukwabula ukupita mu mbali ukutila “Mesia Intungulushi” ali no ‘kwipaiwa,’ pa kuti ‘akafute pa membu.’ (Dan. 9:24-26) Esaya asobele ukuti Mesia pa kusenda imembu sha bantunse abashapwililika, abantu bali no kumukaana, ukumucusha, no kumwipaya nangu ukumulasa.—Esa. 53:4, 5, 7.
11. Finshi filanga ukuti Umwana wa kwa Yehova ali-itemenwe ukuipeela pa kuti fye tulubulwe?
11 Ilyo Umwana umo fye mpo uwa kwa Lesa ashilaisa pano calo, alishibe ukuti ali no kucitila abantu icintu icikalamba pa kubalubula. Ali no kucula nga nshi no kwipaiwa. Ilyo Wishi amulondolwelele ifyo ali no kucula, bushe alikene nangu bushe alipondweke? Nakalya, alyumfwilile Wishi. (Esa. 50:4-6) Na lintu aishile pano calo, Yesu alecita ifyo Wishi alefwaya. Mulandu nshi? Alilandile umulandu umo muli aya mashiwi ya kuti: “Nalitemwa Tata.” E lyo alandile umulandu umbi ilyo atile: “Takuli uwaba no kutemwa ukwacila pali uku, ukwa kuti umuntu atuulile abanankwe umweo wakwe.” (Yoh. 14:31; 15:13) Kanshi icikalamba icalenga tulubulwe, kutemwa uko Umwana wa kwa Yehova akwata. Nangu ca kuti apeele ubumi bwakwe ubwapwililika, alitemenwe ukucite fyo pa kuti fye tulubulwe.
Ifyo Yehova Aipuswile pa Kuti fye Atulubule
12. Kufwaya kwa kwa nani ukwalengele ukuti kube icilubula, kabili mulandu nshi acipekanishishe?
12 Yesu te wapekenye ukuti icilubula cikapeelwe. Lelo, ni Yehova e wapekenye ukuti kube uwa kutulubula, pantu e cali icikalamba pa fyo alefwaya ukucita. Umutumwa Paulo alandile ukuti icipailo icaleba pe tempele, apo amalambo yalepeelwa, caleimininako ukufwaya kwa kwa Yehova. (Heb. 10:10) Kanshi uo maka maka tulingile ukutasha pa kulubulwa twalubulwa ukupitila mwi lambo lya kwa Kristu, ni Yehova. (Luka 1:68) Icilubula citulanga ukufwaya kwakwe ukwapwililika e lyo ne fyo atemwisha abantunse.—Belengeni Yohane 3:16.
13, 14. Bushe ico Abrahamu apeene acite ku mwana wakwe kuti catwafwa shani ukumfwikisha bwino ico Yehova atucitila pa kutulubula?
13 Cinshi Yehova aipuswile pa kuti fye alange ukuti alitutemwa sana? Kuti catukosela ukumfwikisha. Lelo, mu Baibolo mwaliba ilyashi limo ilingatwafwa ukumfwikisha uyu mulandu. Yehova aebele Abrahamu uwali ne citetekelo ukucita icintu cimo icali icayafya sana. Amwebele ukupeela umwana wakwe Isaki nge lambo. Kwena, Abrahamu alitemenwe sana umwana wakwe. Na kuba, Yehova aebele Abrahamu pa mwana wakwe Isaki ukuti “umwana obe umo fye mpo uo watemwa sana.” (Ukute. 22:2) Na lyo line, Abrahamu alishibe ukutila ukumfwila Yehova kwalicindamishe ukucila ukutemwa Isaki. Abrahamu alikonkele ifyo Lesa amwebele. Lelo, Yehova tasuminishe Abrahamu ukucita ifyo Ena ali no kwisacita bushiku bumo. Lesa atumine malaika ku kulesha Abrahamu ninshi ali mupepi fye no kupeela umwana wakwe nge lambo. Abrahamu alefwaya sana ukumfwila Lesa wakwe muli ubu bwesho bwali ubwakosa kabili acetekele fye ukuti ali no kumonana no mwana wakwe na kabili pa nshita ya kubuushiwa. Abrahamu alicetekele sana ukuti Lesa ali no kumubuusha. E cilya Paulo asosele ukuti Abrahamu ali kwati untu apokelele Isaki ukufuma ku mfwa.—Heb. 11:19.
14 Kuti catukosela ukwelenganya ubulanda Abrahamu akwete ilyo alepekanya ukupeela umwana wakwe nge lambo. Ici cacitike kuli Abrahamu, cilatwafwa ukumfwikisha ifyo Yehova aipuswile ilyo apeele umwana uo aleita ukuti “Umwana wandi, uwatemwikwa.” (Mat. 3:17) Lelo ibukisheni ukuti ubulanda Yehova akwete bufwile bwalicililemo nga nshi ukucila bulya ubwa kwa Abrahamu. Yehova no Mwana wakwe balikele pamo imyaka iingi nga nshi. Umwana aleipakisha ukubombela pamo na Wishi pamo ngo “waishibisha imilimo” kabili Lesa alelandila muli ena, e co abelele “Cebo.” (Amapi. 8:22, 30, 31; Yoh. 1:1) Te kuti tumfwikishe ifyo Yehova aumfwile ububi ilyo Umwana wakwe alecushiwa, ukusaalulwa, no kwipaiwa nge cipondo. Yehova ali-ipuswile nga nshi pa kuti fye atulubule! Kanshi finshi twingacita pa kulanga ukuti tulatasha pa fyo Lesa atulubula?
Kuti Twalanga Shani Ukuti Tulatasha pa fyo Lesa Acita pa Kutulubula?
15. Bushe Yesu apwishishishe shani ukupeela icifuta mulandu, kabili ici calenga kube cinshi?
15 Yesu apwishishishe ukupeela icifuta mulandu ilyo abuushiwe no kuya ku muulu. Ilyo abwelelemo ku muulu, atuulile kuli Wishi ubumi bwapwililika ubo apeele nge lambo. Ici caletele amapaalo ayakalamba. Atupeele ishuko lya kwelelwa imembu. Ababalilepo ukwelelwa imembu ni bamunyina ba kwa Kristu abasubwa, e lyo pakonka na “ba pano calo bonse.” Pa mulandu wa ili lambo, pali lelo bonse abalapila imembu shabo ukufuma pa nshi ya mutima no kuba abasambi ba cine aba kwa Kristu, kuti baipakisha bucibusa busuma na Yehova Lesa. (1 Yoh. 2:2) Bushe ici camukuma shani?
16. Cilangililo nshi mwingalanda icilelangilila umulandu tulingile ukutashisha sana Yehova pa fyo aacita pa kutulubula?
16 Lekeni tubwelele ku cilangililo cili muli paragrafu ya kubalilapo. Tutile dokota uwasanga umuti wa kumundapa aisa mu muputule bamutekele pamo na balwele banenu e lyo atila: Bonse abalapokako uyu muti no kukonka ifyo nalabeba balapola. Nomba tutile abalwele banenu abengi bakaana ukupoka umuti pa mulandu wa kutila balemona kwati kuti cabakosela ukubomfya uyu muti no kukonka ifyo dokota alandile. Bushe kuti mwabakonkelesha nangu ca kutila namwishiba ukuti uyu muti walibombele kuli bambi? Kwena te kuti mucite ifyo! Ukwabula no kutwishika, kuti mwatasha dokota pa muti afwaile kabili kuti mulekonka ifyo amwebele, napamo kuti mwashimikilako na bambi pa fyo musalile ukucita. Na ifwe tulingile ukutasha sana Yehova pa kutulubula ukupitila mwi lambo lya cilubula ilya Mwana wakwe.—Belengeni Abena Roma 6:17, 18.
17. Finshi mulingile ukulacita pa kulanga ukuti mulatasha pa fyo Yehova acita pa kumulubula?
17 Nga ca kuti tulatasha pa fyo Yehova no Mwana wakwe baacita pa kutulubula ku lubembu ne mfwa, ifyo tukalacita fikalalanga ukuti tulatasha. (1 Yoh. 5:3) Tukalailama sana pa kuti twilabembuka. Tatwakulacita ulubembu ku mufulo nangu ukulaibepekesha ukubombela Lesa uku ninshi tulecita ifyabipa. Pantu nga tulecita ifyabipa cikailanga ukuti tatwacindika icilubula kabili tatutasha pa fyo twalubulwa. Lelo tukalanga ukuti tulatasha pa cilubula nga ca kuti tuleibikilishako ukuba ababula akabi mu menso ya kwa Lesa. (2 Pet. 3:14) Na kabili tukalanga ukuti tulatasha nga ca kuti tule-ebako bambi pe subilo ilisuma nga nshi ilyo twakwata, pa kutila nabo baba na bucibusa busuma na Yehova ubwingalenga bakwata isubilo lya kwisaikala umuyayaya. (1 Tim. 4:16) Nga fintu mwamona, calilinga ukulabomfya inshita yonse na maka tukwata ku kulumbanya Yehova no Mwana wakwe! (Marko 12:28-30) Tontonkanyeni pali ici! Ikafike inshita ilyo tukalubulwa umupwilapo ku lubembu. Ifyo Yehova acita pa kutulubula, fikalenga tukabe abapwililika no kwikala umuyayaya nga filya fine umwine alefwaya ukuti tuleikala!—Rom. 8:21.
[Futunoti]
^ para. 3 Icikuko ca Spanish influenza batila caikete mupepi na hafu wa bantu bonse abali pano calo pali ilya nshita. Pa bantu 100 abaiketwe no bu bulwele, palefwa abantu ukutampila pali umo ukufika kuli 10. Kwaliba ubulwele beta ukutila Ebola, lelo bwena tabwaseeka. Na lyo line inshita shimo nga bwapona bulepaya mupepi na bantu fye bonse abambula.
Kuti Mwayasuka Shani?
• Mulandu nshi tufwaila sana ukulubulwa?
• Bushe filya Yesu aipuswile pa kuti atulubule fyatukuma shani?
• Bushe mumfwa shani pa cilubula Yehova atupeela?
• Finshi mulefwaisha ukulacita pa kulanga ukuti mulatasha pa fyo Yehova amucitila pa kumulubula?
[Amepusho]
[Icikope pe bula 27]
Pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu, shimapepo mukalamba uwa bena Israele aleimininako Mesia
[Icikope pe bula 28]
Filya Abrahamu aitemenwe ukupeela umwana wakwe, filatulanga ifyo Yehova aipuswile pa kuti fye atulubule