Bushe Mulabekelwa mu “Malango ya kwa Yehova”?
Bushe Mulabekelwa mu “Malango ya kwa Yehova”?
“Alishuko muntu . . . [uo] mu malango ya kwa Yehova e mwabo kubekwa kwakwe.”—AMALUMBO 1:1, 2.
1. Mulandu nshi fwe babomfi ba kwa Yehova twabela ne nsansa?
YEHOVA alatwafwa no kutupaala fwe basha bakwe aba busumino. Ca cine, tulaba na mesho ayengi. Lelo, tulaipakisha ne nsansa shine shine. Ici te kuti citupapushe, pantu tubombela “Lesa wa nsansa,” kabili umupashi wakwe uwa mushilo ulenga twaba no kusekelela mu mitima yesu. (1 Timote 1:11; Abena Galatia 5:22) Ukusekelela, kuba ne nsansa shine shine isho umo aba na sho nga ale-enekela ukukwata nelyo nga nakwata fimo ifisuma. Kabili Shifwe wa mu muulu cine fye alatupeela ifisuma. (Yakobo 1:17) E mulandu wine twabela ne nsansa!
2. Malumbo nshi twalalandapo?
2 Insansa shalilandwapo sana mwi buuku lya Amalumbo. Ici calimoneka bwino bwino mu Amalumbo 1 na 2. Abakonshi ba kwa Yesu Kristu aba kubalilapo batile uwalandile amashiwi yaba mwi lumbo lya bubili, ni Mfumu Davidi. (Imilimo 4:25, 26) Uwashikile ilumbo lya kubalilapo uushaishibikwa atendeke ulu lwimbo lwapuutwamo na mashiwi ya kuti: “Alishuko muntu uushendela mu mano ayapanda ababifi.” (Amalumbo 1:1) Muli ici cipande ne cikakonkapo, twalamona ifyo Amalumbo 1 na 2 yatulangilila icilenga tulesekelela.
Icilenga Tuleba ne Nsansa
3. Ukulingana na Amalumbo 1:1, finshi fimo ifilenga kapepa wa kwa Lesa ukuba ne nsansa?
3Amalumbo 1 yalanda pa co kapepa wa kwa Lesa abela ne nsansa. Kemba wa malumbo alandile pali fimo ifingaleta insansa ilyo atile: “Alishuko muntu [nelyo wa nsansa] uushendela mu mano ayapanda ababifi, kabili mu nshila ya babembu temininamo, kabili apekala abaponta tekalapo.”—Amalumbo 1:1.
4. Mibele nshi iisuma iyo Sekaria na Elisabete bakwete?
4 Pa kuti tube ne nsansa shine shine, tufwile ukulacita ifyalungama ifyo Yehova afwaya. Sekaria na Elisabete abakwete ishuko lya kuba abafyashi ba kwa Yohane Kabatisha, “bali abalungama ku menso ya kwa Lesa pantu baleenda aba kaele umwabela amafunde yonse ne fipoope fya kwa Yehova.” (Luka 1:5, 6) Kuti twaba ne nsansa nga twaba ifyo bali kabili twakana no ‘kwendela mu mano ayapanda ababifi,’ nelyo ukukonka ukupanda mano kwabo ukwabipa.
5. Cinshi cingatwafwa ukutaluka ku “nshila ya babembu”?
5 Nga twakaana ukutontonkanya kwa babifi, ‘apekala abaponta tatwakekalepo.’ Na kuba tatwakaye na kuntu basangwa ilingi, e kuti, mu fifulo umuba ukwangala kwabipa nelyo umucitilwa ifyabipa. Cinshi twingacita nga twatunkwa ukucita ifyabindwa mu malembo ifilecitako ababembu? Lekeni tupepe kuli Lesa ukuti atwafwe ukukonka amashiwi ya kwa Paulo ayatila: “Mwiba kwi koli limo line na bashasumina. Pantu ubulungami na bumpulamafunde kuti fyayampana shani? Napamo ulubuuto ne mfifi kuti fyakwate senge shani?” (2 Abena Korinti 6:14) Nga tulecetekela Lesa kabili ‘twasangulule mitima,’ tukataluka imibele ne mikalile ya babembu kabili tukaba no mutima wa cishinka kabili uusuma, e lyo ne “citetekelo icabula ubumbimunda.”—Mateo 5:8; 1 Timote 1:5.
6. Mulandu nshi tulingile ukwangilwa ku kuibaka kuli bakapumya?
6 Pa kuti tulenge Yehova ukusekelela, ‘tatufwile ukwikala apekala abaponta.’ Bamo balapontela nelyo ukupumya abakonka amafunde ya kwa Lesa. Lelo muli shino “nshiku sha kulekelesha,” abasangu abali kale Abena Kristu, e bapumya sana mu milandile yabo. Umutumwa Petro asokele abasumina banankwe ati: “Mwe batemwikwa . . . mwalishiba ici intanshi, ukuti mu nshiku sha kulekelesha kukaba bakapumya no kupumya kwabo, abenda umwabela ifya lunkumbwa fyabo fine no kusosa abati: ‘Kuli kwi ukubapo kwakwe ukwalaiwa? Pantu, ukufuma pa bushiku ifikolwe fyesu fyaponene mu tulo twa mfwa, ifintu fyonse filetwalilila filya fine fye fyali ukufuma pa kutendeka kwa bubumbo.’” (2 Petro 3:1-4) Nga ‘tatuleikala apekala abaponta,’ tukataluka ku kayofi kakabaponena nangu cibe shani.—Amapinda 1:22-27.
7. Cinshi tulingile ukuumfwila amashiwi yaba pa Amalumbo 1:1?
7 Nga tatukonkele amashiwi yaba mu Amalumbo 1, kuti twaonaula bumupashi twanonka ukupitila mu kusambilila Amalembo. Na kuba kuti twabipa ukucila ne fyo twali kale. Ukukonka amano yapanda ababifi e ntendekelo ya kubwelele numa lwa ku mupashi. Icikonkapo kutendeka ukubishanya na bo lyonse. Mu kupita kwa nshita, kuti twaba abasangu babula icitetekelo kabili abapumya. Ukwangala na babifi kuti kwalenga twaba ne mibele yabipa kabili kuti kwaonaula na bucibusa bwesu na Yehova Lesa. (1 Abena Korinti 15:33; Yakobo 4:4) Shi twikaleka ico ukucitika!
8. Cinshi cikatwafwa ukupoosa amano ku fya ku mupashi?
8 Ipepo likatwafwa ukupoosa amano ku fya ku mupashi no kutaluka ku kwangala na babifi. Paulo alembele ati: “Mwisakamikwa nangu kamo, lelo muli fyonse lekeni ifya kulomba fyenu fiishibikwe kuli Lesa mu kupepa no kupaapaata pamo no kutootela; no mutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse ukalinda imitima yenu na matontonkanyo yenu muli Kristu Yesu.” Umutumwa Paulo atukoseleshe ukutontonkanya pa fintu ifya cine, ifya mushiye, ifyalungama, ifya musangwela, ifyatemwikwa, ifyawama, ifisuma ne fya kutasha. (Abena Filipi 4:6-8) Shi natukonke ukufunda kwa kwa Paulo no kukanaba nga babifi.
9. Nangu ca kuti tulataluka ku micitile yabipa, twafwa shani abantu balekanalekana?
9 Nangu line tulataluka imicitile yabipa, tulashimikila bambi mano mano, nga filya no mutumwa Paulo ashimikile Felikisi, Kateka wa Roma, pa “bulungami no kuilama no bupingushi ubuleisa.” (Imilimo 24:24, 25; Abena Kolose 4:6) Tushimika imbila nsuma iya Bufumu ku bantu balekanalekana, kabili tulaba ne cikuuku kuli bene pa kucite co. Twalicetekela ukuti “abalemenena ku bumi bwa muyayaya” bakasumina no kutendeka ukubekelwa mu malango ya kwa Lesa.—Imilimo 13:48.
Abekelwa mu Malango ya kwa Yehova
10. Cinshi cikatwafwa ukuumfwikisha no kukanalaba ifyo tulebelenga ilyo tuli pe sambililo lya pa lwesu?
10 Kemba wa malumbo na kabili alanda pa wa nsansa ati: “Mu malango ya kwa Yehova e mwabo kubekwa kwakwe, ne fili mu malango yakwe afitontonkanya akasuba no bushiku.” (Amalumbo 1:2) Fwe babomfi ba kwa Lesa, ‘tulabekelwa mu malango ya kwa Yehova.’ Nga cingacitika, ilyo tulesambilila pa lwesu no kwetetula, kuti tulebelenga “mu kantepentepe.” (NW) Ukucite ci ilyo tulebelenga Amalembo kukatwafwa ukuumfwikisha no kukanalaba ifyo tulebelenga.
11. Cinshi tufwile ukubelengela Baibolo “akasuba no bushiku”?
11 “Umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alatukoselesha ukubelenga Baibolo cila bushiku. (Mateo 24:45) Apo tulafwaisha ukwishiba bwino bwino ifyo Yehova afwaya ku bantunse, tukoseleshiwa ukubelenga Baibolo “akasuba no bushiku,” na lintu fye cimo catufufya utulo. Petro atukoselesha ati: “Ngo tunya utwafyalwa nomba, fulukeni umukaka uwasanguluka uwa cebo, ukuti e o mukulileko ukufika kwi pusukilo.” (1 Petro 2:1, 2) Bushe mulabekelwa mu kubelenga Baibolo cila bushiku no kwetetula pa cebo ca wa Lesa no bufwayo bwakwe inshita ya bushiku? E fyalecita kemba wa malumbo.—Amalumbo 63:6.
12. Cinshi tukacita nga ca kuti tulabekelwa mu malango ya kwa Yehova?
12 Pa kukwate nsansa ku ciyayaya, kano tulebekelwa mu malango ya kwa Lesa. Yene yalifikapo kabili yalilungama, kabili mwaba icilambu cikalamba mu kuyabaka. (Amalumbo 19:7-11) Umutumwa Yakobo alembele ati: “Uulolesha mu malango ayatuntulu aya buntungwa, no kwikalililamo, uushaba koomfwa wa cilafi lelo ni kacita wa mulimo, uyu akabo wapaalwa mu kucita kwakwe.” (Yakobo 1:25) Nga ca kuti tulabekelwa mu malango ya kwa Yehova, tapakapite ubushiku nangu bumo ukwabula ukubebeta ifya ku mupashi. Cine fye, tukakoseleshiwa ‘ukufwailisha ifyashika fya kwa Lesa,’ no kwangwa ku Bufumu intanshi.—1 Abena Korinti 2:10-13; Mateo 6:33.
Akaba Ngo Muti
13-15. Kuti twaba shani ngo muti walimbwa lwa pa menshi?
13 Kemba wa malumbo atwalilila ukulondolola ifyaba umulungami atila: “Aba ngo muti uwalimbwa pa tumilonga twa menshi, uutwale fisabo fya uko mu nshita ya fiko, kabili amabuula ya uko tayalokota; conse ico acita cikalengwo kushuka.” (Amalumbo 1:3) Fwe babombela Yehova tulakwata amafya mu bumi, nga filya caba ku bantunse bonse abashapwililika. (Yobo 14:1) Napamo kuti twapakaswa no kweshiwa ku mesho yambi ayakuma icitetekelo cesu. (Mateo 5:10-12) Lelo, Lesa alatwafwa ica kuti tulashipikisha aya mesho, nga filya umuti wakosa ushashala ku cipuupu ca mwela icikalamba.
14 Umuti uwalimbwa apaba sana amenshi tauma mu lusuba nelyo kube icilala. Nga tulatiina Lesa, ninshi Yehova Lesa aba ni ntulo ya pe iya bukose bwesu. Paulo alecetekela Lesa ukumwafwa, e co asosele ati: “Muli fyonse ndi no bukose [muli Yehova] ulenkosha.” (Abena Filipi 4:13) Nga ca kuti umupashi wa kwa Yehova watutungulula no kutukosha lwa ku mupashi, te kuti tubonse, ukuleka ukubomba nelyo ukufwa lwa ku mupashi. Tulabombesha mu mulimo wa kwa Lesa kabili tulamoneka ukuti twalikwata ifisabo fya mupashi wakwe.—Yeremia 17:7, 8; Abena Galatia 5:22, 23.
15 Pa kubomfya ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa ati “nga,” kemba wa malumbo apalanya fye umuntu ku muti. Kwena, abantu ne miti balipusana, lelo, ukulelema kwa muti uwalimbwa lwa pa menshi ayengi, kufwile kwalengele kemba wa malumbo ukutontonkanya pa lubanda lwa ku mupashi ulo ‘ababekelwa mu malango ya kwa Yehova’ bakwata. Nga twabekelwa mu malango ya kwa Lesa, inshiku shesu shikaba nge sha muti. Na kuba tukekala ku ciyayaya.—Yohane 17:3.
16. Cinshi ico ‘fyonse ifyo tucita fishukila’ kabili fishuka shani?
16 Ilyo tulekonkelela ubulungami, Yehova alatwafwa ukushipikisha amesho na mafya. Tulasekelela kabili tulabombesha mu mulimo wa kwa Lesa. (Mateo 13:23; Luka 8:15) ‘Conse ico tucita cilashuka’ pantu icikalamba ico tupampaminapo ukucita, kufwaya kwa kwa Yehova. Apo ico afwaya lyonse cilacitika e lyo tulabekelwa mu malango yakwe, tulalunduluka lwa ku mupashi. (Ukutendeka 39:23; Yoshua 1:7, 8; Esaya 55:11) E fyo ciba nangu fye tuli na mafya.—Amalumbo 112:1-3; 3 Yohane 2.
Ababifi Bamoneka Kwati Balenonka
17, 18. (a) Bushe kemba wa malumbo apashanya ababifi kuli cinshi? (b) Nangu ca kuti ababifi banonka ifyuma ifingi, cinshi bashibela na mutelelwe pa nshita ntali?
17 Mwandini ababifi balipusana na balungami! Ababifi bamoneka kwati bakanonka icuma pa nshita ntali, lelo, tabanonka lwa ku mupashi. Ici camonekesha mu mashiwi kemba wa malumbo akonkeshapo, atila: “Ababifi tabali ifyo iyo; lelo bali nge misungu iyululwa ku mwela. Ni pali ici ababifi tabakemininine mu bupingushi, nangu babembu mu lukuta lwa balungami.” (Amalumbo 1:4, 5) Moneni ukuti kemba wa malumbo atile: “Ababifi tabali ifyo iyo.” Alosha mu kuti tababa nga bakapepa, abo apwisha fye ukupashanya ku muti utwalisha kabili uwikale nshita ntali.
18 Nangu line ababifi balanonka ifyuma, tababa na mutelelwe. (Amalumbo 37:16; 73:3, 12) Baba ngo mukankaala wabulwa amano uo Yesu alandilepo mu mulumbe ilyo bamulombele ukuti apingule ukuti umo bamwakanyeko ifya cishale. Yesu aebele abalipo ati: “Cenjeleni no kuibaka ku musango onse uwa lunkumbwa, pantu umuntu nangu fye akwate ifingi nga nshi, ubumi bwakwe tabwaba mu fintu ifyo akwata.” Yesu alangilile ici cishinka ilyo atile ibala lya muntu umo umukaankala lyalitwalishe ica kuti apangile ukukuululula amatala yakwe no kukuula yambi ayakalamba umo ali no kututila ifintu fyakwe ifisuma fyonse. Lyene ulya muntu apangile ukuti akalya no kunwa, no kuipakisha. Lelo Lesa atile: “We ciwelewele we, leelo ubushiku balekupoka umweo obe. Nga kanshi ifyo watutila fikaba fya kwa ani?” Pa kukomaila pa cishinka alelandapo, Yesu akonkenyepo ati: “E fyo caba ku muntu uwaitutilila ifyuma lelo uushaba uwacindama kuli Lesa.”—Luka 12:13-21.
19, 20. (a) Londololeni ifyo kale balepuma no kwela ingano. (b) Mulandu nshi ababifi babapashanisha ku misungu?
19 Ababifi ‘tabacindama kuli Lesa.’ E ico, tababa na mutelelwe kabili tabengekalilila nga filya fine ciba ku misungu iba ku nse ya nseke sha ngano. Ku kale, nga baseepe ngano, baleshitwala ku cipuulilo, pa ncende yabatama iyali apasansuka. Pa kupuma ingano, kwaleba imipeto yakwete ilibwe lyatwa nelyo ifyela lubali mwi samba iyo inama shaletinta ukupita pa ngano. Ici calelekanya, impimbili, inseke, ne misungu. Lyene balebuula ica kwelulwilako ico baleimishako ifi fyonse mu mwela. (Esaya 30:24) Inseke shaleponena pa cipuulilo, e lyo umwela walepuupa waletwale mpimbili uku lubali e lyo imisungu yaleululwa yaya. (Ruti 3:2) Nga banyunga ingano pa kuti bafumyemo amabwe na fimbi ifishiweme, e lyo baletutila nelyo ukupela. (Luka 22:31) Lelo, imisungu yena ninshi naiya.
20 Nga filya fine inseke sha ngano shaleponena pa nshi no kusungwa e lyo imisungu yena yaululwa, e fyo na balungami bakashala ilyo ababifi bakonaulwa. Na lyo line, kwena, tulasekelela ukuti incitatubi shikafumapo ku ciyayaya. Incitatubi nga shafumapo, ababekelwa mu malango ya kwa Yehova bakapaalwa icine cine. Cine cine, aba cumfwila bakasuka bakapokelele ica bupe ca kwa Lesa ica mweo wa muyayaya.—Mateo 25:34-46; Abena Roma 6:23.
“Imibele ya Balungami” Abapaalwa
21. Calola mwi ukuti Yehova ‘aleshiba imibele ya balungami’?
21 Ilumbo lya kutendekelako lyasondwelela na mashiwi ya kuti: “Yehova aishibe mibele ya balungami, lelo imibele ya babifi ikaloba.” (Amalumbo 1:6) Bushe calola mwi ukuti Lesa “aishibe imibele ya balungami”? Kwena, nga tulecita ifyalungama, kuti twacetekela ukuti Shifwe wa mu muulu aleshiba ifyo tulekonka amafunde yakwe mu bumi bwesu kabili atumona ukuti tuli babomfi bakwe abo asuminisha. Na ifwe kuti twapoosa amasakamika yesu pali wene no kucetekela ukuti alatusakamana icine cine.—Esekiele 34:11; 1 Petro 5:6, 7.
22, 23. Cinshi cikacitika ku babifi na ku balungama?
22 “Imibele ya balungami” ikatwalilila, lelo ababifi abakaana ukulungikwa bakaloba pa mulandu wa bupingushi bwa kwa Yehova. Kabili “imibele” yabo nelyo imikalile, ikalobela pamo na bo. Tufwile ukucetekela ukuti amashiwi ya kwa Davidi yakafishiwapo, ayatila: “Pashala panono, e lyo umubifi takabepo; awe ukalolekesha apo ali, no kusanga tabapo: lelo abalanda bakapyaninine calo, no kuilemeno bwingi bwa mutende. Abalungama bakapyaninine calo, no kwikalamo inshiku pe.”—Amalumbo 37:10, 11, 29.
23 Mwandini tukaba ne nsansa pa kukwata ishuko lya kwikala muli paradaise pe sonde ilyo ababifi bashakabeko! Abafuuka na balungami bakaipakisha umutende pantu lyonse bakabekelwa mu “malango ya kwa Yehova.” Lelo, ilyo ico cishilacitika, ‘icipope ca kwa Yehova’ cifwile ukucitwa. (Amalumbo 2:7a) Icipande cikonkelepo cikatwafwa ukwishiba ico cipope no mo calola kuli ifwe na ku bantunse bonse.
Kuti Mwayasuka Shani?
• Mulandu nshi abatiina Lesa babela ne nsansa?
• Cinshi cilanga ukuti tulabekelwa mu malango ya kwa Yehova?
• Bushe umuntu kuti aba shani ngo muti uwalimbwa lwa pa menshi?
• Bushe imibele ya mulungami yapusana shani ne ya mubifi?
[Amepusho]
[Icikope pe bula 11]
Ipepo likatwafwa ukutaluka ku kucito bunabo na babifi
[Icikope pe bula 12]
Cinshi umulungami abela ngo muti?