Kuti Mwalenga Lesa Ukusekelela

BUSHE ifyo tucita kuti fyakuma ifyo Lesa ayumfwa? Bushe Lesa kuti asekelela? Icitabo cimo icilondolola umwalola amashiwi citila “Lesa” lishiwi ilipilibula “uwakulisha nelyo uwapulamo.” Ni shani nga ca kuti uyo uwakulisha ali fye maka? Bushe kuti twaenekela amaka fye ukusekelela? Awe iyo. Lelo, moneni ifyo Baibolo isosa pali Lesa.

Yesu Kristu atile, “Lesa Mupashi.” (Yohane 4:24) Umupashi musango wa bumi ubwapusana na bantunse. Nangu ca kutila taumoneka ku menso ya buntunse, umupashi walikwata umubili, e kuti “uwa bumupashi.” (1 Abena Korinti 15:44; Yohane 1:18) Baibolo ilalanda na mu mampalanya ati Lesa alikwata amenso, amatwi, iminwe, na fimbi. * Lesa alikwata ne shina, ni Yehova. (Amalumbo 83:18) Kanshi Lesa wa mu Baibolo mupashi. (AbaHebere 9:24) “E Lesa wa mweo, e Mfumu ya muyayaya.”—Yeremia 10:10.

Apo Yehova muntu wa cine cine kabili uwa mweo, alatontonkanya no kucita ifintu. Alalanga imibele ne fyo ayumfwa pa fintu, ifyo atemwa ne fyo apata. Na kuba mu Baibolo mwaba ifyebo ifingi ifitulanga ifitemuna Lesa ne fimufulwisha. Tulesa no tulubi ifyapangwa na bantu tupashanya fye imibele ya bantunse batupanga, lelo, Lesa wa maka yonse, Yehova, e Ntulo ya kuyumfwa kwa ku mutima uko abika mu bantunse.—Ukutendeka 1:27; Esaya 44:7-11.

Ukwabula no kutwishika, Yehova ni “Lesa wa nsansa.” (1 Timote 1:11) Tabekelwa fye mu fyo aabumba, lelo alabekelwa na mu kufishapo ubufwayo bwakwe. Yehova alandiile muli kasesema Esaya, ati: “Conse ico mpanga ndacita; . . . cene, nalisosa, nkacilengo kwisabapo; nalipanga, nkacicita.” (Esaya 46:9-11) Kemba wa malumbo aimbile ati: “Yehova asamwe mu milimo iyo acita!” (Amalumbo 104:31) Lelo kwaliba na fimbi ifilenga Lesa ukusekelela. Atila: “We mwana wandi, ube uwa mano, ulenge umutima wandi ukusamwa.” (Amapinda 27:11) Moneni umo ico cilolele! Cilolele mu kutila kuti twalenga Lesa ukusekelela!

Kuti Twalenga Shani Umutima wa kwa Lesa Ukusekelela?

Moneni ifyo Noa, umutwe wa lupwa alengele Yehova ukusekelela. “Noa asangile ukusenaminwa ku menso ya kwa Yehova” pantu “ali uwatambalala mu ba mu nkulo yakwe.” Noa alipusene sana na babifi baliko pali ilya nshita pantu icitetekelo cakwe catemwine  Lesa ica kuti casoswa no kuti “Noa aleenda na Lesa.” (Ukutendeka 6:6, 8, 9, 22) “Ni ku citetekelo e ko Noa . . . alangile akatiina ka bukapepa no kukuula icibwato ku kupususha aba mu ng’anda yakwe.” (AbaHebere 11:7) Yehova alicankilwe pali Noa kabili alimupaalile pamo no lupwa lwakwe pa kumupususha muli ilya nshita yayafya mu lyashi lya bantunse.

Icikolwe Abrahamu na o alishibe sana ifyo Yehova amona ifintu. Ukwishiba sana ifyo Lesa atontonkanya kwalimonekeshe ilyo Yehova amwebele ukuti Sodomu na Gomora fyali no konaulwa pa mulandu wa bucisenene. Abrahamu alishibe Yehova bwino pa kuti asose ati ca kutali kuli Lesa ukwipaya umulungami pamo no mubifi. (Ukutendeka 18:17-33) Imyaka iingi pa numa, ilyo aumfwilile Lesa, Abrahamu “apene atuule Isaki,” pantu “atungile ukuti Lesa ali na maka ya kumwimya na ku bafwa.” (AbaHebere 11:17-19; Ukutendeka 22:1-18) Abrahamu alyangilwe sana ku fyo Lesa ayumfwa pa fintu kabili alangile icitetekelo cakosa ne cumfwila ica kuti “aishileitwa ‘Cibusa wa kwa Yehova.’”—Yakobo 2:23.

Umwaume na umbi uwatukwite ukulenga umutima wa kwa Lesa ukusekelela, ni Mfumu Davidi iya ku Israele wa pa kale. Yehova asosele ulwa wene ati: “Ninsanga Davidi umwana wa kwa Yese, umuntu uwapokelelwa no mutima wandi, uukacita fyonse ifyo mfwaisha.” (Imilimo 13:22) Ilyo ashilalolenkana na Galyati uwalunduka, Davidi acetekele Lesa umupwilapo no kweba Shauli, Imfumu ya Israele ati: “Yehova uwampokolola ku maala ya nkalamo na ku maala ya kwa bere, wene alempokolola mu minwe ya muPelishiti uyu.” Yehova apaalile Davidi pa kucetekela muli Wene, kabili amulengele epaye Galyati. (1 Samwele 17:37, 45-54) Davidi alefwaya ifyo alecita e lyo ne ‘fyebo fya mu kanwa kakwe na matontonkanyo ya mu mutima wakwe fisuminishiwe kuli Yehova.’—Amalumbo 19:14.

Ni shani pa lwa ifwe? Kuti twateemuna shani Yehova? Nga twasambilila sana pa fyo Lesa omfwa pa fintu e lyo twingeshiba sana ifyo twingacita pa kulenga umutima wa kwa Lesa ukusekelela. Kanshi ilyo tulebelenga Baibolo tufwile ukutukuta ukusambilila pa fyo Lesa omfwa pa fintu pa kuti ‘twisulemo ukwishiba kwine kwine ukwa kufwaya kwakwe mu mano yonse no kukutuluka ifya bumupashi, pa kuti twende umwawamina Yehova ku kuleka ateemunwe ukufikapo.’ (Abena Kolose 1:9, 10) E ico, ukwishiba na ko kulatwafwa ukukusha icitetekelo. Ici calicindama pantu “ukwabula icitetekelo te kuti [Lesa] ateemunwe.” (AbaHebere 11:6) Ca cine, nga twatukuta ukukosha icitetekelo kabili nga ca kuti twaikala umwabela ukufwaya kwa kwa Yehova, tukalenga umutima wakwe ukusekelela. Pa nshita imo ine, tufwile ukwangwa ku kukanalenga Yehova ukulunguluka ku mutima.

Mwilungulusha Lesa

Cimo icilanga ifingalenga Yehova ukulunguluka cisangwa mu lyashi lya nshiku sha kwa Noa. Pali ilya nshita, “pano isonde paiswilepo ulufyengo. Awe Lesa aloleshe pano isonde, kabili, moneni, naponaika; ico abantunse bonse nabonaule mibele yabo pano isonde.” Bushe Lesa aumfwile shani ilyo abebetele ububifi no lufyengo nelyo ulukaakala? Baibolo itila ‘Yehova aiketwe ukulanguluka ico acitile abantu mu calo, no kulunguluka ku mutima wakwe.’ (Ukutendeka 6:5, 6, 11, 12) Lesa aliketwe ukulanguluka ni mu kuti ifyo abantunse balecita fyalibipile ica kuti Lesa afwaile ukucitapo cimo pali ilya nkulo ya bubifi iyaliko pa ntanshi ye Lyeshi.  Pa mulandu wa bubifi bwabo, Lesa uwababumbile nomba apangile ukubonaula.

Yehova kabili aiketwe ukulanguluka ilyo abantu bakwe bene, uluko lwa pa kale ulwa bena Israele batwalilile ukusuula ifyo amona ifintu e lyo no kusuula ubutungulushi bwakwe. Kemba wa malumbo ailishenye ati: “Libili libili bataleme kuli wene mu matololo, no kumulungulusha mu mapopa! Awe babwekeshepo kabili ukwesha Lesa, Wa mushilo wa kwa Israele balimushikitishe.” Na lyo line, ‘wene, ali ne cikuku, alefimbapo pa mampuulu, no kukanabonaula; kabili ilingi abwesesho bukali bwakwe, no kukanabuushe cipyu cakwe conse.’ (Amalumbo 78:38-41) Nangu line abena Israele bacipondoka balecula pa mulandu wa kubembuka kwabo, Baibolo itila, “mu kumanama kwabo konse [Lesa] alimaneme.”—Esaya 63:9.

Te mulandu ne fintu ubwingi ifyalelanga ukuti Lesa alebasakamana, abena Israele “balepumye nkombe sha kwa Lesa, kabili balesuule fyebo fyakwe, kabili balesenteka bakasesema bakwe, casuka icipyu ca kwa Yehova caimina abantu, ukufiko kwabulo kuundapa.” (2 Imilandu 36:16) Ku kulekelesha, ukutalama kwabo ukwa mutatakuya ‘kwalungulwishe umupashi wakwe wa mushilo,’ Ica kuti Yehova alekele ukubasenamina. (Esaya 63:10) Cinshi catumbwikemo? Ukwabula ukubafyenga Lesa alekele ukubacingilila, kabili akayofi kaishile pali bene ilyo abena Babiloni basanshile Yuda no konaula Yerusalemu. (2 Imilandu 36:17-21) Fintu cibipa abantu nga baba ne mikalile ya lubembu iifulwisha no kulangulusha Kabumba!

Baibolo ilatulanga bwino bwino ukuti Lesa alalungulushiwa sana nga tulecita ifyabipa. (Amalumbo 78:41) Ifintu ifyabipa, kabili ifya muselu kuli Lesa ni fi: Icilumba, ukubepa, ubukomi, ukucita amalele, ukusobela amashuko, ukupepa ifikolwe, ubulalelale, ukuulungana abanakashi beka beka nelyo abaume beka beka, ukubulwa bucishinka mu cupo, ukuulungana na lupwa, no kucusha abapiina.—Ubwina Lebi 18:9-29; 19:29; Amalango 18:9-12; Amapinda 6:16-19; Yeremia 7:5-7; Malaki 2:14-16.

Bushe Yehova amona shani ukupepa utulubi? Pa Ukufuma 20:4, 5 patila: “Wilacita cabaswa, icipasho ca cintu conse ca mu muulu ku muulu, nangu ca mu calo pa nshi, nangu ca mu menshi mwi samba lya calo: wilafishinshimuna, nangu kufibombela.” Mulandu nshi? Pantu icilubi “ca muselu kuli Yehova.” (Amalango 7:25, 26) Umutumwa Yohane asokele ati: “Mwe twana, muleibaka ku tulubi.” (1 Yohane 5:21) Umutumwa Paulo na o alembele ati: “Mwe batemwikwa bandi, fulumukeniko ku kupepo tulubi.”—1 Abena Korinti 10:14.

Tukuteni Ukutemwikwa Kuli Lesa

“Ku batambalala e kwabe senge” lya kwa Lesa. “Aba mpomfu mu mibele yabo balamutemuna.” (Amapinda 3:32; 11:20) Lelo, abatwalilila ukukalifya Lesa pa kusuula nelyo ukukanakonka ifyo afwaya ifyalungama, tapakakokole bakamona ififuma mu kukanamutemuna. (2 Abena Tesalonika 1:6-10) Cine fye, alaswa apwishe ububifi bonse ubwanene pali leelo.—Amalumbo 37:9-11; Sefania. 2:2, 3.

Na lyo line, Baibolo yalilondolola bwino bwino kuti Yehova “tafwaya umuntu nangu umo ukonaulwa lelo afwaya bonse bafike ku kulapila.” (2 Petro 3:9) Kuti asalapo ukuba no kutemwa ku balungami abamutemwa ukucila ukulanga ubukali bwakwe ku bashilapila. Yehova ‘tabekelwa mfwa ya mubifi; kano ukuti umubifi abwele ku mibele yakwe, no kubo wa mweo.’—Esekiele 33:11.

 E ico tapali uupatikishiwa ukonaulwa. “Yehova wa citemwishi nga nshi kabili wa luse.” (Yakobo 5:11) Nga mwashintilila sana pa fyo Lesa amona ifintu kuti “mulepoosa amasakamika yenu yonse pali wene, pantu asakamana imwe.” (1 Petro 5:7) Cetekeleni ukuti abalenga umutima wa kwa Lesa ukusekelela balikwata isubilo lishaiwamina ilya kusenaminwa na wene no kuba ifibusa fyakwe. E ico, ino e nshita ya kucilapo ‘ukushininkisha ifiteemuna Shikulu.’—Abena Efese 5:10.

Fintu cawama ukuti Lesa ku cikuuku cakwe ica bupe fye alitulanga ifyo aba ne fyo ayumfwa pa fintu! E lyo kabili kuti mwalenga umutima wakwe ukusekelela. Nga mulefwaya ukucite co, tulemukoselesha ukumona Inte sha kwa Yehova uko mwikalila. Bakomfwa bwino ukumulanga ifyo bacita kabili ifibomba bwino mu kutukuta kwabo ukwa kuteemuna Lesa.

[Futunoti]

[Akabokoshi pe bula 7]

Mulandu Nshi Baibolo Ilondolwela Lesa Kwati Muntunse?

Apo “Lesa Mupashi,” te kuti tumumone na menso yesu. (Yohane 4:24) E ico, Baibolo ibomfya insoso sha mampalanya e lyo ne shilondolola Lesa mu mibele ya buntunse pa kutwafwa ukwishiba amaka, ubukulu ne milimo yakwe. Kanshi nangu line tatwaishiba ifyo umubili wa mupashi uwa kwa Lesa umoneka, Baibolo itila Lesa alikwata amenso, amatwi, iminwe, amaboko, amakasa, no mutima.—Ukutendeka 8:21; Ukufuma 3:20; 31:18; Yobo 40:9; Amalumbo 18:9; 34:15.

Iyi milandile tailolele mu kuti umubili wa kwa Lesa uwa mupashi wakwata ifilundwa filya fine ifyaba mu mibili ya bantunse. Iyi milandile ya kupalanya Lesa ku muntu ya mampalanya fye, te ya cine cine. Yafwa fye abantu ukwishiba bwino Lesa. Akubula iyo milandile ya mampalanya, kuti cakosa limo no kukanacitika fye ku bantunse ukuumfwikisha conse icingalandwa pa fyo Lesa aba. Lelo, ico tacilepilibula ukuti abantunse e balenga Yehova Lesa ukuba ne mibele akwata. Baibolo ilalondolola bwino bwino ukuti umuntu e wabumbilwe mu cata ca kwa Lesa—te Lesa uwaba mu cata ca muntu. (Ukutendeka 1:27) Apo abalembele Baibolo ‘bapuutilwemo kuli Lesa,’ imibele balondolola ukuti e yaba na Lesa, e yo na cine akwata. Iyi yine e mibele abika na mu bantunse abumba iyo balanga mu kupusanapusana. (2 Timote 3:16, 17) E co, umuntu e waba ne mibele ya kwa Lesa, te Lesa waba ne mibele ya bantunse.

[Icikope pe bula 4]

Noa asangile ukusenamina mu menso ya kwa Lesa

[Icikope pe bula 5]

Abrahamu alishibe bwino bwino ifyo Lesa amone fintu

[Icikope pe bula 6]

Davidi acetekele Yehova umupwilapo

[Icikope pe bula 7]

Ilyo mulebelenga Baibolo, kuti mwasambilila ifya kulenga Lesa ukusekelela

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 4]

Abatupeele nsambu ni ba Anglo-Australian Observatory, uwakopele ni David Malin