Abena Kristu Bashiipoosa mu fya Pano Isonde mu Nshiku sha Kulekelesha

“Tabali ba pano isonde, ifyo na ine nshili wa pano isonde.”—YOHANE 17:16.

1, 2. Finshi Yesu asosele pa lwa kwampana kwa bakonshi bakwe na ba pano isonde, kabili mepusho nshi amashiwi yakwe yaletako?

PA BUSHIKU bwa kulekelesha ubwa bumi bwakwe ubwapwililika ubwa buntunse, Yesu apepele ipepo ilitali ilyo na basambi baleumfwako. Muli lilya ipepo, alandile fimo ifilondolola imikalile ya Bena Kristu ba cine bonse. Ilyo alelanda pa bakonshi bakwe, atile: “Ine nabapeele cebo cenu; na ba pano isonde nababapata ico tabali ba pano isonde, ifyo ine nshili wa pano isonde. Nshilelomba ukuti mubafumye pano isonde, lelo ukuti mubabake ku mubifi. Tabali ba pano isonde, ifyo na ine nshili wa pano isonde.”—Yohane 17:14-16.

² Imiku ibili, Yesu atile abakonshi bakwe tabaali no kuba ba pano isonde. Kabinge, uko kukanaba aba pe sonde kwali no kuleta amafya —aba pano isonde bali no kubapata. Na lyo line, Abena Kristu tabalekabila ukutulumuka; Yehova ali no kubabaka. (Amapinda 18:10; Mateo 24:9, 13) Pa kumona aya mashiwi ya kwa Yesu, napamo kuti twaipusha ati: ‘Mulandu nshi Abena Kristu ba cine bashabela ba pano isonde? Finshi fyasanshiwamo mu kukanaba aba pano isonde? Nga ca kuti Abena Kristu bapatwa ku ba pano isonde, bushe babamona shani? Na kucilisha, bushe bamona shani amabuteko ya pano isonde?’ Ifyasuko fya mu Malembo kuli aya mepusho fyalicindama pantu fyalikuma ifwe bonse.

“Tuli ba kwa Lesa”

3. (a) Cinshi citupaatulako ku ba pano isonde? (b) Bushininkisho nshi bwabako ubwa kuti icalo caba “mu maka ya Mubifi”?

³ Bucibusa bwesu ubwapalamisha na Yehova e mulandu umo tushabela aba pano isonde. Umutumwa Yohane alembele ati: “Twaishibo kuti tuli ba kwa Lesa, na pano isonde ponse palaala mu maka ya Mubifi.” (1 Yohane 5:19) Amashiwi ya kwa Yohane pa lwe sonde ya cine sana. Inkondo, bumpulamafunde, ubunkalwe, ukutitikisha, ukubulwa ubufumacumi, na bucisenene ifyafulisha muno nshiku filanga ukuti uuteka ni Satana te Lesa iyo. (Yohane 12:31; 2 Abena Korinti 4:4; Abena Efese 6:12) Ilyo umuntu aba Inte ya kwa Yehova, takaciteko nelyo ukusuminishako imicitile yabipa, ne co cimulenga ukukanaba uwa pano isonde.—Abena Roma 12:2; 13:12-14; 1 Abena Korinti 6:9-11; 1 Yohane 3:10-12.

4. Ni mu nshila nshi tulanga ukuti tuli ba kwa Yehova?

⁴ Yohane atile Abena Kristu tababa nga ba pano isonde, bena “ba kwa Lesa.” Bonse abaipeela kuli Yehova bakwe. Umutumwa Paulo atile: “Nangu tuli no mweo, kabili nangu twafwa, tuli ba kwa Shikulu.” (Abena Roma 14:8; Amalumbo 116:15) Apo tuli ba kwa Yehova, e o tupepa fye eka mpo. (Ukufuma 20:4-6) E ico, Umwina Kristu wa cine tapeelesha ubumi bwakwe ku mabuyo ya pano isonde. Kabili nangula alacindika ifipasho fya calo, tafipepa, atemwa mu micitile yakwe nelyo mu mutima. Kabili tapepa impalume sha fyangalo nelyo utulubi utuli tonse utwa muno nshiku. Lelo kwena, alacindika insambu sha bambi isha kucita ifyo balefwaya, lelo apepa fye Kabumba epela. (Mateo 4:10; Ukusokolola 19:10) Ici na co cimulenga ukukanaba uwa pano isonde.

“Ubufumu Bwandi Te bwa Pano Isonde”

5, 6. Bushe ukunakila ku Bufumu bwa kwa Lesa kutupaatulako shani ku ba pano isonde?

⁵ Abena Kristu bakonshi ba kwa Kristu Yesu kabili batekwa ba Bufumu bwa kwa Lesa, ico na co cibalenga ukukanaba aba pano isonde. Ilyo Yesu balemulubulwisha pa ntanshi ya kwa Ponti Pilato, atile: “Ubufumu bwandi te bwa pano isonde; abuba bwa pano isonde ubufumu bwandi, bakalume bandi nga balwa ukuti nipeelwa ku baYuda. Lelo nomba ubufumu bwandi te bwa pano nse.” (Yohane 18:36) Ubufumu e bukabomfiwa ku kushisha ishina lya kwa Yehova, ukwebela bumulopwe bwakwe, e lyo e mo no kufwaya kwakwe kukacitilwa pano nse nga mu muulu. (Mateo 6:9, 10) Yesu mu butumikishi bwakwe bonse, ashimikile imbila nsuma ya Bufumu, kabili atile abakonshi bakwe bonse bali no kubila iyi mbila ukufika fye na ku mpela ya nshita. (Mateo 4:23; 24:14) Mu 1914 amashiwi ya mu kusesema aya pa Ukusokolola 11:15  yalifishiwepo ayatila: “Ubufumu bwa pe sonde bwaisabo bwa kwa Shikulwifwe, no bwa kwa Kristu wakwe, na o akulabe Mfumu umuyayaya umuyayaya.” Bushiku bumo, nomba line fye, ubo Bufumu bwa mu muulu bukaba e buteko fye bweka ubwa kuteka abantunse. (Daniele 2:44) Pa nshita imo, nangu fye ni bakateka ba ku calo bakapatikishiwa ukusumina amaka ya buko.—Amalumbo 2:6-12.

⁶ Pa kwishibe fyo fyonse, Abena Kristu ba cine lelo baba abatekwa ba Bufumu bwa kwa Lesa, kabili bakonka ukufunda kwa kwa Yesu ukwa ‘kubala ukufwaya ubufumu bwa kwa Lesa no bulungami bwakwe.’ (Mateo 6:33) Ico tacibalenga ukufutuka ifyalo bekalamo, lelo lwa ku mupashi cibalenga ukupaatukako ku ba pano isonde. Umulimo ukalamba uwa Bena Kristu lelo, nga fintu cali mu myaka ya kubalilapo iya buKristu, waba ‘[kushimikishe] fya bufumu bwa kwa Lesa.’ (Imilimo 28:23) Takwaba ubuteko bwa muntunse ubwakwata insambu sha kucilima uyo mulimo wapeelwa na Lesa.

7. Mulandu nshi Abena Kristu ba cine bashiipoosela mu fya pano isonde, kabili balanga shani ici?

⁷ Apo Inte sha kwa Yehova ba kwa Yehova kabili bakonshi ba kwa Yesu kabili abatekwa ba Bufumu bwa kwa Lesa, tababala abaipoosa mu kukansana kwa fyalo nelyo ukwa pa kati ka fyalo mu myaka ya ba1900 na ba2000. Tabatungilila ulubali ululi lonse, tababuula ifyanso no kulwa no uli onse, kabili tabasabankanyako ifyebo ku kutwala pa ntanshi ifya ku calo ifili fyonse. Mu kulanga kukalamba ukwa citetekelo ilyo baponenwa no kukaanya kumoneka ngo kwingabacimfya, bakonka ifishinte abanabo baebele bakateka baNazi ku Germany mu 1934 ati: “Tatwatemwa ifya mapolitiki, lelo twaipeelesha ku bufumu bwa kwa Lesa ubutekwa na Kristu Imfumu yakwe. Tatwakacene umuntu nangu umo. Tufwaya ukwikala mu mutende no kubombe cisuma ku bantu bonse ilyo twaba ne nshita.”

Inkombe ne Ntumi sha kwa Kristu

8, 9. Ni mu nshila nshi Inte sha kwa Yehova lelo babela inkombe kabili intumi, kabili ici cakuma shani ukwampana kwabo ne fyalo?

⁸ Paulo atile wena na Bena Kristu basubwa banankwe ‘babela Kristu inkombe, kwati ni Lesa e ulepaapaatila muli bene.’ (2 Abena Korinti 5:20; Abena Efese 6:20) Ukutula mu 1914, kuti calinga ukusosa pa Bena Kristu basubwa no mupashi ukuti ni nkombe sha Bufumu bwa kwa Lesa, muli ubo baba “bana baume.” (Mateo 13:38; Abena Filipi 3:20; Ukusokolola 5:9, 10) Kabinge, Yehova alifumya mu nko “ibumba likalamba” ilya “mpaanga shimbi,” e kutila Abena Kristu bakwata isubilo lya kwikala pe sonde, aba kutungilila abana baume basubwa mu mulimo wabo nge nkombe. (Ukusokolola 7:9; Yohane 10:16) Ishi “mpaanga shimbi” kuti shaitwa ati “intumi” sha Bufumu bwa kwa Lesa.

⁹ Inkombe shitumwa ku fyalo fimbi na babomfi ba shiko tabaipoosa mu milandu ya calo batumwako. Na Bena Kristu na bo, tabaipoosa mu fya mapolitiki ya fyalo fya pano isonde. Tabatungilila nelyo ukulwisha akabungwe akali konse aka calo, aka mushobo, aka mu bwikashi, nelyo akabamo fye aba ndalama beka beka. (Imilimo 10:34, 35) Lelo, “[babombe] icisuma kuli bonse.” (Abena Galatia 6:10) Ukukanaipoosa mu fya pano isonde ukwa Nte sha kwa Yehova kupilibula ukuti tapali uwingatila nakwata umulandu usuma uwa kukaanina ubukombe bwabo ukutunga ukuti baba ku lubali lumbi ulwa mushobo, icalo, nelyo umukowa.

 Beshibikilwa ku Kutemwa

10. Bushe ukutemwa kwacindama shani ku Mwina Kristu?

¹⁰ Ukulunda pa fyalandwapo, Abena Kristu tabaipoosa mu milandu ya pano isonde pa mulandu wa bucibusa bwabo na Bena Kristu bambi. Yesu aebele abakonshi bakwe ati: “Muli ici e mo bonse bakeshibilo kuti muli basambi bandi, nga mwaba no kutemwana.” (Yohane 13:35) Ukutemwa aba bwananyina e cintu cacindama mu buKristu. (1 Yohane 3:14) Apo ukutemwa aba bwananyina kwalyampana kuli bucibusa na Yehova na Yesu, bucibusa bwa Mwina Kristu na Bena Kristu bambi bwaba ubwa pa mutima. Tatemwa fye aba mu cilonganino alongana. Atemwa ‘bamunyina ba pano isonde.’—1 Petro 5:9.

11. Bushe imibele ya Nte sha kwa Yehova yambukila shani ukutemwa batemwana?

¹¹ Ilelo, Inte sha kwa Yehova balanga ukuti balitemwa bamunyinabo ukupitila mu kufishapo amashiwi ya kwa Esaya 2:4 ayatila: “Bakasuke abafule mpanga shabo shibe ifya kuliminako umushili, na mafumo yabo yabe ifya kutungwilako imiti; lukasuke uluko alubulo kusumbwilo lupanga ku luko, nangu kusambilila kabili ubulwi.” Apo basambilishiwa na Yehova, Abena Kristu ba cine baba aba mutende na Lesa e lyo na mu bene beka. (Esaya 54:13) Apo balitemwa Lesa na bamunyinabo, tacingema na mu mitima yabo ukusenda ifyanso no kulwisha Abena Kristu banabo—nangu uuli onse—mu fyalo fimbi. Umutende wabo no kwikatana fyalishikama mu kupepa kwabo, e cilangilila ukuti cine cine balikwata umupashi wa kwa Lesa. (Amalumbo 133:1; Mika 2:12; Mateo 22:37-39; Abena Kolose 3:14) ‘Bafwayo mutende no kuusupila,’ pa kwishibo kuti “amenso ya kwa Yehova alosha pa balungama.”—Amalumbo 34:14, 15.

Ifyo Abena Kristu Bamona Aba Pano Isonde

12. Mibele nshi iyo Yehova akwata ukulola ku bantu ba mu calo iyo Inte sha kwa Yehova shipashanya, kabili shicita shani ifyo?

¹² Yehova alipingula ukulimuna cino calo, lelo talapingula abantu bonse aba pa calo. Akacite fyo ukupitila muli Yesu mu nshita Yakwe iyalinga. (Amalumbo 67:3, 4; Mateo 25:31-46; 2 Petro 3:10) Pali ino nshita, alalanga ukuti alitemwa sana abantunse. Apeele fye no Mwana wakwe uwafyalwa eka pa kuti umuntu onse akakwate ishuko lya kupokelela umweo wa muyayaya. (Yohane 3:16) Ifwe pamo nga Bena Kristu, tulapashanya ukutemwa kwa kwa Lesa ukupitila mu kwebako bambi pa kupekanya kwakwe ukwa kutupususha, nangula ilingi line ilyo tuleesha ukucite fyo abantu balatutandula.

13. Bushe tufwile ukumona shani bakateka ba ku calo?

¹³ Bushe tufwile ukumona shani bakateka ba pano isonde? Paulo ayaswike ico cipusho ilyo alembele ati: “Umuntu onse anakile bakateka abacilamo, pantu takuli bukateka ubushafuma  kuli Lesa; lelo bakateka abalipo batekwapo kuli Lesa [mu fifulo fyabo ifyacepako, NW].” (Abena Roma 13:1, 2) Abantunse bakwata ‘ififulo fyacepako’ ifya kutungulula (e kuti ifikalamba nelyo ifyacepako nga kubalinganya mu bene na bene, lelo lyonse ifyacepako kuli Yehova) pantu Uwa maka yonse alabasuminisha. Umwina Kristu alanakila kuli bakateka ba ku calo pantu na co cine caba kunakila kuli Yehova. Lelo, ni shani nga kwaba ukukangana pa kati ka fyo Lesa afwaya ne fyo ubuteko bwa bantunse bulefwaya?

Ifunde lya kwa Lesa ne lya kwa Kaisare

14, 15. (a) Cinshi Daniele acitile pa kusengauka ukukangana mu mulandu wa cumfwila? (b) Bushe abaHebere batatu bacitile shani ilyo bafililwe ukusengauka umulandu wa kukangana pa kati ka cumfwila kuli Lesa na ku mfumu?

¹⁴ Daniele na banankwe batatu baba ca kumwenako ca fyo twingalinganya ukunakila amabuteko ya buntunse no kunakila amaka ya bulesa. Ilyo aba baHebere bacaice bane baisangile muli bunkole ku Babele, baumfwilile amafunde ya cilya calo kabili bwangu bwangu balisalilwe ukuti bakanshiwe mu nshila yaibela. Pa kwishiba ukuti uku kukansha napamo kwali no kupinkana ne Funde lya kwa Yehova, Daniele alanshenye uyu mulandu no mulashi waleangalila. Ici calengele ukuti kube ukupekanya kwaibela pa mulandu wa bakampingu wa aba baHebere bane. (Daniele 1:8-17) Inte sha kwa Yehova bakonka ica kumwenako ca kwa Daniele ilyo mu kucenjela balelondolwela abalashi ifyo bamone fintu pa kuti basengauke amafya yashifwaikwa.

¹⁵ Lelo pa nshita imbi, balifililwe ukusengauka ukukangana kwaliko pa lwa kunakila. Imfumu ya Babele yaimike icimpashanya icikalamba mwi lungu lya Dura no kupeela ifunde ukuti aba cilye, ukusanshako abakalamba ba mu fyalo fya bulashi, ukulongana ilyo kwali ukukupawila. Pali ino nshita, abanankwe Daniele batatu bali nabasontwa ukuba abakalamba ba mu fyalo fya bulashi ifya Babele, e ico na bo bali no kulonganako. Pa nshita imo pali uku kulongana, bonse abalipo bali no kuwa pa nshi no kutoota ku cimpashanya. Lelo balya baHebere balishibe ati ico cali no kupinkana ne funde lya kwa Lesa. (Amalango 5:8-10) E ico ilyo bonse bambi bawile pa nshi, bena bashele nabeminina. Pa kukanaumfwila ifunde lya mfumu, bali mu busanso bwa kufwa imfwa iibi, kabili bapusushiwe fye ku cipesha amano; lelo basalilepo ukuibika mu kapoosa mweo ukucila ukukanaumfwila Yehova.—Daniele 2:49–3:29.

16, 17. Bushe abatumwa bayaswike shani ilyo babebele ukuleka ukushimikila, kabili mulandu nshi?

¹⁶ Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, abatumwa ba kwa Yesu Kristu balitilwe pa ntanshi ya ntungulushi sha ciYuda mu Yerusalemu no kwebwa ukuleka ukushimikila mwi shina lya kwa Yesu. Bacitile shani? Yesu alibatumine ukulenga aba nko shonse ukuba abasambi, ico casanshishemo na ba mu Yudea. Abebele no kuti bali no kuba inte shakwe mu Yerusalemu na mwi sonde lyonse. (Mateo 28:19, 20; Imilimo 1:8) Abatumwa balishibe ukuti ifyo Yesu abebele fyalelanga ukufwaya kwa kwa Lesa kuli bene. (Yohane 5:30; 8:28) E ico, batile: “Tuli no kunakila Lesa ukucilo kunakila abantu.”—Imilimo 4:19, 20; 5:29.

 ¹⁷ Abatumwa tabali ba bucintomfwa. (Amapinda 24:21) Na lyo line, ilyo bakateka ba buntunse bababindile ukucito kufwaya kwa kwa Lesa, bayaswike fye abati, ‘Tuli no kunakila Lesa, te kunakilo muntunse iyo.’ Yesu atile tulingile ‘ukupeela ifya kwa Kaisare kuli Kaisare, ne fya kwa Lesa kuli Lesa.’ (Marko 12:17) Nga twakaana ukumfwila ifunde lya kwa Lesa pa mulandu wa kuti umuntunse e fyo atweba, ninshi tulepeela umuntu ififwile ukupeelwa Lesa. Ukucilo kucite fyo, tulapeela Kaisare fyonse ifyo tufwile ukumupeela, lelo twalishiba ukuti Yehova e wa maka yapulamo. E Mulopwe wa Kubumbwa konse, Kabumba, Intulo ine iya maka.—Ukusokolola 4:11.

Tuli no Kwiminina Ndi

18, 19. Ca kumwenako nshi cisuma ica fyo bamunyinefwe baacita, kabili kuti twabapashanya shani?

¹⁸ Pali ino nshita, amabuteko ayengi yalishiba ukuti Inte sha kwa Yehova tabaipoosa mu fya pano isonde, kabili tuletasha pali co. Lelo mu fyalo fimbi, Inte balibalwisha. Mu myaka yonse iya ba1900 no kutwalilila ukufika na ndakai, bamunyinefwe bamo na bankashi balishomboka icine cine, lwa ku mupashi bapilikito “kupilikita kusuma kwa citetekelo.”—1 Timote 6:12.

¹⁹ Kuti twacita shani pa kuti twiminine ndi nga bene? Ica kubalilapo, tulebukisha ukuti tufwile ukwenekela ukutulwisha. Tatufwile ukutulumushiwa nelyo ukupapa ilyo batulwisha. Paulo asokele Timote ati: “Bonse abalefwayo kwikala umwabela bukapepa muli Kristu Yesu bakapakaswa.” (2 Timote 3:12; 1 Petro 4:12) Mu calo umo amaka ya kwa Satana yaba fye mpanga yonse, bushe kuti batulekapo fye ukwabula ukutulwisha? (Ukusokolola 12:17) Ilyo lyonse tuli aba busumino, lyonse kukaba ‘abakalatupapa no kulatupontela.’—1 Petro 4:4.

20. Cine nshi ica kutukosha ico twacinkulwako?

²⁰ Ica bubili, twalishininwa ukuti Yehova na bamalaika bakwe bali no kututungilila. Nga fintu Elisha wa ku kale asosele, “abali kuli ifwe bengi ukucisha abali kuli bene.” (2 Ishamfumu 6:16; Amalumbo 34:7) Napamo Yehova mu nshita yakwe, ku bufwayo bwakwe, alasuminisha amafya ukufuma ku baletulwisha ukutwalilila pa nshita imo. Nangu cibe fyo, lyonse akatupa amaka tukabila ukuti tushipikishe. (Esaya 41:9, 10) Bamo balifwilapo, lelo ico tacitupapusha. Yesu atile: “Mwilatiina abepayo mubili, lelo abashingepayo mutima: lelo ukucila muletiina uwingonaula fyonse umutima no mubili mu Gehena.” (Mateo 10:16-23, 28) Twaba fye “abalebeshi” muli buno bwikashi. Tubomfye nshita yesu pano nse ku “[kwikata] ku mweo uwabo mweo wine wine,” umweo wa muyayaya mu calo cipya ica kwa Lesa. (1 Petro 2:11; 1 Timote 6:19) Tapali umuntunse wingatupusula ico cilambu kulila fye twatwalilila aba busumino kuli Lesa.

21. Finshi tulingile ukulaibukisha lyonse?

²¹ Kanshi, natuleibukisha bucibusa bwaumo mutengo twakwata na Yehova Lesa. Shi lyonse tuletasha pa mapaalo ya kuba abakonshi ba kwa Kristu kabili abatekwa ba Bufumu. Shi natutemwe bamunyinefwe ne mitima yesu yonse, kabili shi natutwalilile ukulabekelwa mu kutemwa uko na bo batutemwa. Na pali fyonse, natuleumfwila pe amashiwi ya kwa kemba wa malumbo aya kuti: “Lolela Yehova: kosa, no kuleko mutima obe utalile; kabili, lolela Yehova.” (Amalumbo 27:14; Esaya 54:17) Lyene ifwe, pamo ne mintapendwa ya Bena Kristu bambi abatutangilile, tuli no kwiminina ndi ne subilo lyesu ilituntulu, pamo nga Bena Kristu ba busumino abashiipoosa mu fya pano isonde.

Bushe Kuti Mwalondolola?

• Bushe bucibusa bwesu na Yehova butulenga shani ukupaatuka ku ba pano isonde?

• Apo tuli batekwa ba Bufumu bwa kwa Lesa, kuti twacita shani pa kukanaipoosa mu milandu ya pano isonde?

• Ni mu nshila nshi ukutemwa bamunyinefwe kutwafwa ukukanaipoosa mu milandu ya pano isonde, no kupaatukako?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 15]

Bushe ukunakila ku Bufumu bwa kwa Lesa kwambukila shani ukwampana kwesu na lino isonde?

[Icikope pe bula 16]

UmuHutu no muTutsi balebombela pamo mu nsansa

[Icikope pe bula 17]

UmuYuda no muArabu aba bwananyina ba Bwina Kristu

[Icikope pe bula 17]

Abena Kristu baleambaula capamo, aba ciSerbia, aba ciBosnia, na ba ciCroatia

[Icikope pe bula 18]

Cinshi calungama ukucita ilyo bakateka batweba ukutoba ifunde lya kwa Lesa?