1, 2. Cinshi abafyashi bamo bengasakamanina nga ca kuti abana babo balefwaya ukuipeela no kubatishiwa?

CILA mwaka, abasambi ba Baibolo abengi nga nshi balaipeela kuli Yehova kabili balabatishiwa. Abengi ababatishiwa bacaice abakulila mu mayanda ya ba Nte kabili abasalapo ukubombela Yehova. (Amalu. 1:1-3) Nga ca kuti muli bafyashi Abena Kristu, ukwabula no kutwishika mulafwaisha ukuti umwana wenu akabatishiwe.—Linganyeniko 3 Yohane 4.

² Na lyo line, nalimo kuti mwasakamana. Nalimo mwalimona abacaice bamo ababatishiwa lelo abatendeke ukutwishika nga ca kuti amafunde ayo Lesa atupeela kuti yabafwa nga baleyakonka. Abacaice abengi balifuma mu cine. Kanshi nalimo kuti mwasakamana ukuti nalimo umwana wenu akatendeka fye bwino ukuba Umwina Kristu lelo ku ntanshi akaleka ukutemwa icine nge fyo acitemenwe. Umwana nalimo kuti aba nga abali mu cilonganino ca mu Efese abo  Yesu aebele ati: “Pali nomba tawantemwa nga filya wantemenwe pa kutendeka.” (Ukus. 2:4) Finshi mwingacita pa kuti umwana wenu talekele ukutemwa icine, kabili kuti mwamwafwa shani ‘ukukula pa kuti akapusuke’? (1 Pet. 2:2) Pa kuti twasuke ici cipusho, natulande pali Timote.

3. (a) Cali shani pa kuti Timote abe Umwina Kristu, kabili finshi acitilepo pa fyo alesambilila? (b) Fintu nshi fitatu ifyo Paulo aebele Timote ukucita pa fyo alesambilila?

³ Nalimo Timote atendeke ukusambilila pali Yesu mu mwaka wa 47 ninshi Yesu alibwelelamo ku muulu ilyo umutumwa Paulo aile ku Lustra pa lwendo lwakwe ulwa kubalilapo. Pali ilya nshita, Timote afwile ali umusepela, na lyo line alekonka ifyo alesambilila. Pa numa ya myaka ibili, Timote atendeke ukuya na Paulo mu kubila imbila nsuma. Ilyo papitile imyaka 16, Paulo alembeele Timote ati “Ikalilila mu fyo wasambilile kabili ifyo bakushinine ukuti fya cine, pantu walishiba umusango wa bantu abakusambilishe ifi fintu no kuti ukufuma ku bunya waishiba amalembo ya mushilo [Amalembo ya ciHebere] ayaba na maka ya kukulenga ukuba uwa mano, kabili aya mano, kuti yalenga wapusuka mu kutetekela Kristu Yesu.” (2 Tim. 3:14, 15) Muli ili ilembo, Paulo alandile pa fintu fitatu (1) ukwishiba amalembo ya mushilo, (2) ukushininwa ukuti fya cine, na (3) ukuba uwa mano, ayengalenga wapusuka mu kutetekela Kristu Yesu.

4. Ni mpapulo nshi mwamona ukuti shilamwafwa ukusambilisha bwino abana benu? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁴ Apo muli bafyashi Abena Kristu, mulafwaya umwana wenu aishiba amalembo ya mushilo, e kutila Amalembo ya ciHebere e lyo na Amalembo ya ciGriki aya Bena Kristu. Nangu fye bana abanono sana kuti baishibako fimo pa bantu abalembwa mu Baibolo ne fyalecitika ifyalembwamo. Icilonganino ca kwa Yehova calipayanishisha ifyo abafyashi bengabomfya pa kusambilisha abana babo. Bushe kuti mwatontonkanyapo pali fimo ifyo mwingabomfya ifyaba mu lulimi mulanda? Muleibukisha ukuti ukwishiba Amalembo e kulenga umuntu aba na bucibusa ubwakosa na Yehova.

5. (a) Bushe amashiwi ya kuti ‘ukushininwa ukuti fya cine’ yalola mwi? (b) Twaishiba shani ukuti Timote balimushinine ukuti imbila nsuma pali Yesu ya cine?

⁵ Calicindama ukwishiba amalembo ya mushilo. Lelo pa kuti tusambilishe abana ifya kwa Lesa tatulingile ukupelela fye pa kubasambilisha pa bantu abalembwa mu Baibolo e lyo na pa fyalecitika ifyalembwamo. Timote na o ‘balimushinine ukuti’ ifyo alesambilila “fya cine.” Mu ciGriki aya mashiwi yapilibula “ukushininkisha ukuti ifintu fimo fya cine.” Timote alishibe Amalembo ya ciHebere ukutula ku bunya. Na lyo line inshita imo kwali ifyalengele ashininkishe ukuti Yesu e wali Mesia. Kuti twatila fye, Timote alishininkishe ukuti ifyo aishibe pali Yesu fyali fya cine. Na kuba, icitetekelo cakwe calikosele sana ica kuti alibatishiwe aba no musambi kabili atendeka no kubombela pamo na Paulo uwali mishonari.

6. Bushe kuti mwayafwa shani abana benu ukushininkisha ukuti ifyo balesambilila mu Cebo ca kwa Lesa fya cine?

⁶ Kuti mwacita shani pa kuti abana benu bashininwe ukuti ifyo balesambilila fya cine nga filya fine Timote ashininwe? Ica kubalilapo, mulingile ukuba abatekanya. Umuntu te kuti ashininwe ukuti fimo fya cine mu bushiku fye bumo; kabili umwana te kuti ashininwe pa mulandu fye wa kuti mwe bafyashi mwalishininkisha ukuti fya cine. Cila mwana alingile ukubomfya “amaka [yakwe] aya kupelulula” pa kuti ashininkishe ukuti ifyo Baibolo ilanda fya cine. (Belengeni Abena Roma 12:1.) Mwe bafyashi mulingile ukulayafwa abana benu ukwishiba icine,  maka maka nga baleipusha amepusho. Natulande pa fya kumwenako.

7, 8. (a) Bushe umufyashi umo umwaume alanga shani ukuti alitekanya ilyo alesambilisha umwana wakwe umukashana? (b) Bushe kwaliko inshita ilyo mwalingile ukuba abatekanya pa kusambilisha umwana wenu?

⁷ Ba Thomas abakwata umwana umukashana uuli ne myaka 11 batile: “Umwana wandi limo alepusha ati, ‘Bushe Yehova alengele ifintu fyalasanguka pa kuti pe sonde pabe ifya mweo?’ nelyo, ‘Mulandu nshi tushisalilako intungulushi mu buteko pa kuti ifintu fiwameko mu bwikashi?’ Inshita shimo ndailama sana pa kuti nshimwebele fye ifyo afwile ukwishiba. Na kuba icishinka cimo te kuti cilenge umuntu ashininkisha ukuti fimo fya cine, kano aishiba ifishinka na fimbi ifyalenga ukuti ico cintu cibe cine.”

⁸ Ba Thomas balishiba ukuti balingile ukuba abatekanya pa kusambilisha umwana. Na kuba Abena Kristu bonse balingile ukuba abatekanya. (Kol. 3:12) Ba Thomas balishiba ukuti balingile ukulanshanya no mwana pa miku iingi no kuti palapita inshita pa kuti ashininwe. Balingile ukupelulushanya no mwana Amalembo pa kuti ashininkishe ifyo alesambilila. Ba Thomas batile: “Ine no mwina mwandi tulafwaya ukwishiba nga ca kuti umwana wesu nashininkisha ukuti ifyo alesambilila fya cine kabili naumfwa ifyo tulemusambilisha, maka maka amasambililo ayacindama. Nga ca kuti aipusha tulatemwa. Ukulanda fye icishinka, umwana nga alesumina fye fyonse ukwabula ukwipusha amepusho, kuti nasakamana.”

9. Finshi mulingile ukucita pa kusambilisha abana benu Icebo ca kwa Lesa?

⁹ Abafyashi nga baletekanishisha abana babo, panono panono abana bakatendeka ukwishiba “ubwipi no butali no kulepa no kushika” kwa citetekelo. (Efes. 3:18) Tulingile ukusambilisha abana ukulingana no mushinku na maka bakwata aya kusambilila. Abana nga bashininkisha ukuti ifyo balesambilila fya cine, abantu bambi nelyo abo basambilila nabo nga babepusha pa fyo basuminamo, bakalalanda ukwabula umwenso. (1 Pet. 3:15) Ku ca kumwenako, bushe abana benu kuti balondolola ifyo Baibolo ilanda pa fyo umuntu aba nga afwa? Bushe balisumina ukuti ifyo Baibolo yalanda fya cine? * Mwe bafyashi mulingile ukuba abatekanya ilyo mulesambilisha abana benu Icebo ca kwa Lesa, pantu mulafuma ifisuma.—Amala. 6:6, 7.

10. Finshi fimbi ifyacindama ifyo mulingile ukucita pa kuti mwingasambilisha bwino abana benu?

¹⁰ Ifyo mucita na fyo kuti fyalenga abana benu bashininkisha ukuti ifyo balesambilila fya cine. Ba Stephanie abakwata abana abanakashi batatu, batile: “Ukutula ilyo abana bali abanono sana, ndayipusha nati, ‘Bushe ndeba abana bandi ifyalenga nshininkishe ukuti Yehova e ko aba, aliba no kutemwa no kuti fyonse ifyo acita fyalilungama? Bushe abana bandi balamona ukuti nalitemwa sana Yehova?’ Te kuti njenekele abana bandi ukushininkisha ukuti ifyo basambilila fya cine nga ca kuti ine nshafishininkisha.”

11, 12. Bushe amano ni cinshi, kabili mulandu nshi twingalandila ukuti umushinku wa muntu te wingalenga aba na mano?

¹¹ Nga fintu twamona, Timote (1) alishibe amalembo ya mushilo, kabili (2) alishininwe ukuti ifyo asuminemo fya cine. Nomba ni mwi Paulo aloseshe ilyo atile amalembo ya mushilo yali no kulenga Timote ‘ukuba uwa mano, kabili aya mano, kuti yalenga apusuka’?

¹² Icitabo citila Insight on the Scriptures, Volyumu 2, cilondolola ukuti mu Baibolo ishiwi lya  kuti amano lyalola na mu kuti “ukubomfya bwino ukwishiba no mucetekanya pa kupwisha amafya, pa kutaluka ubwafya, pa kufishapo ifyo umuntu afwaya ukucita, nelyo pa kufunda bwino bambi. Lelo ifi te fyo ubuwelewele bwaba.” Baibolo itila “ubuwelewele . . . bwakakatila ku mutima wa mwaice.” (Amapi. 22:15) Kanshi amano e yalanga ukuti umuntu nakula te buwelewele iyo. Umushinku te ulenga umuntu aba umukalamba mu fya kwa Lesa lelo umuntu nga alatiina Yehova kabili alakonka amafunde yakwe ninshi mukalamba mu fya kwa Lesa.—Belengeni Amalumbo 111:10.

13. Bushe uwacaice kuti alanga shani ukuti alikwata amano ayengalenga apusuka?

¹³ Abacaice abakalambako mu fya Lesa ‘tabasendwa nga ku mabimbi nangu ukutwalwa uku no ku’ ku fyo imitima yabo ifwaya nelyo ku kukonkelela ifibusa fyabo. (Efes. 4:14) Lelo, balabombesha pa kuti bakwate “amano aya kulekanya icalungama ne calubana.” (Heb. 5:14) Nga balepingula bwino pa fintu na lintu bashili na bafyashi babo nelyo abakalamba bambi ninshi balelanga ukuti balekula mu fya kwa Lesa. (Fil. 2:12) Balingile ukukwata amano ya musango uyu pa kuti bakapusuke. (Belengeni Amapinda 24:14.) Kuti mwayafwa shani abana benu ukuba na mano? Ica kubalilapo, mulingile ukushininkisha ukuti abana baishiba amafunde ayaba mu Baibolo ayalanda pa mibele isuma. Ifyo mulanda ne fyo mucita fifwile fyalenga abana bamona ukuti mulakonka amafunde yaba mu Cebo ca kwa Lesa.—Rom. 2:21-23.

14, 15. (a) Finshi uwacaice uulefwaya ukubatishiwa alingile ukutontonkanyapo sana? (b) Kuti mwayafwa shani umwana wenu ukutontonkanya pa mapaalo ayaba mu kukonka amafunde ya kwa Lesa?

¹⁴ Na lyo line, tamulingile ukupelela fye pa kweba abana benu ukuti ifi fisuma e lyo ifi fibi, mulingile no kupelulushanya nabo pa mepusho pamo nga: ‘Mulandu nshi Baibolo yaleseshesha ukucita ifintu ifyo imibili yesu ifwaisha? Finshi fyalenga nshininkishe ukuti amafunde ayaba mu Baibolo yabelako ku kungafwa?’—Esa. 48:17, 18.

¹⁵ Nga ca kuti umwana wenu alefwaya ukubatishiwa mulingile ukupelulushanya nankwe na pa fyo Umwina Kristu uwabatishiwa alingile  ukulacita. Busuma nshi bwaba mu kubatishiwa? Mafya nshi akalakwata? Mulandu nshi ubusuma bwaba mu kubatishiwa bwacilila pa mafya akalakwata? (Marko 10:29, 30) Umuntu nga abatishiwa kuti akwata amapaalo kabili kuti akwata na mafya. Kanshi calicindama ukutontonkanya sana pali ifi ilyo umuntu ashilabatishiwa. Nga muleyafwa abana ukutontonkanya pa mapaalo yaba mu kuba ne cumfwila ne fingafuma mu kukanaba ne cumfwila, kuti bashininkisha ukuti amafunde ayaba mu Baibolo yabelako ku kubafwa.—Amala. 30:19, 20

16. Finshi abafyashi balingile ukucita nga ca kuti icitetekelo ca mwana uwabatishiwa canaka?

¹⁶ Kuti mwacita shani nga ca kuti umwana wenu atendeka ukutwishika icine pa numa ya kubatishiwa? Ku ca kumwenako, umwana wenu umusepela kuti atendeka ukutemwa ifintu fya muli cino calo nelyo atendeka ukutwishika nampo nga caliba fye bwino ukulakonka amafunde yaba mu Baibolo nelyo iyo. (Amalu. 73:1-3, 12, 13) Mwe bafyashi mufwile ukwishiba ukuti, ifyo mwacita ilyo umwana wenu atendeka ukutwishika ifyo asumina nelyo atendeka ukutemwa ifya mu calo kuti fyalenga atwalilila ukubombela Yehova nelyo aleka ukumubombela. Nampo nga mwaice sana nelyo nga musepela, tamulingile ukulaumana nankwe. Mulingile fye ukumwafwa no kumulanga ukuti mwalimutemwa.

17, 18. Bushe abafyashi kuti bayafwa shani uwacaice uuletwishika ifyo asambilila?

¹⁷ Kwena uwacaice uwabatishiwa alilapa umulapo wa kuipeela kuli Yehova. Apo aliipeela kuli Lesa, alilaya ukuti akulamutemwa kabili intanshi akulacita ukufwaya kwakwe. (Belengeni Marko 12:30.) Yehova amona umulapo wa kuipeela ukuti walicindama, kabili umuntu uwalapa uyu mulapo talingile ukuusenda buyefya buyefya. (Luk. Mil. 5:4, 5) Mulingile ukusala inshita iisuma kabili mulingile ukuba ne cikuuku pa kweba umwana wenu ifi fishinka. Na lyo line ilyo mushilacita ifi, mulingile ukubomfya impapulo isho icilonganino ca kwa Yehova capekanishisha abafyashi. Nga mulecita ifi nalimo abana bakeshiba ico ukuipeelela kuli Yehova no kubatishiwa kwacindamina kabili bakeshiba na mapaalo yabamo.

¹⁸ Ku ca kumwenako, kuti mwabomfya ifyebo ifyaba mu cipande citila ifyalundwako pa mutwe wa kuti “Amepusho Abafyashi Bepusha” mu citabo ca Ifipusho Abacaice Bepusha, ne Fyasuko Ifingabafwa, Ibuuku 1. Citila: “Mwiangufyanya ukutila umwana wenu naleka ukupepa. Ilingi kulaba icilenga.” Nalimo fibusa filenga. E lyo limbi kuti umwana alatalalilwa nelyo alomfwa ukuti Abena Kristu banankwe abacaice balacita bwino mu fya kwa Lesa ukumucila. Ici cipande citila: “Kwena, icilenga ifi twalandapo te fintu mwasuminamo. Ilingi icilenga, fintu ifilenga imikalile ya Bwina Kristu ukwafya, sana sana pali ino nshita.” Ici cipande calilanda na fimbi ifyo abafyashi Abena Kristu bengacita pa kwafwa umwana uo icitetekelo cinakile.

19. Bushe abafyashi kuti bayafwa shani abana babo ukuba na ‘mano ayakalenga bakapusuke’?

¹⁹ Mwe bafyashi mwalikwata umulimo uukalamba ne shuko lya kukusha abana “ukulingana no kusalapula kwa kwa Yehova no kukonkomesha kwakwe.” (Efes. 6:4) Nga fintu twasambilila, pa kukusha abana tamulingile fye ukubasambilisha ifyo Baibolo ilanda lelo mulingile no kubafwa ukushininkisha ukuti ifyo balesambilila fya cine. Ukwabula no kutwishika, abana balingile ukushininkisha sana ica kuti baipeela abene kuli Yehova no kulafwaya ukumubombela no mweo onse. Mwe bafyashi mulebombesha kabili mulebomfya Icebo ca kwa Yehova no mupashi wakwe ilyo muleyafwa abana benu ‘ukuba na mano, ayakalenga bakapusuke.’