CIcipandwa 14

Cawama Naipaya Fye!

 “UKUFWA kwangwamina ukucila ukuba no mweo.” Ni nani alandile aya mashiwi? Bushe muntu uushacetekele Lesa? Bushe muntu uwapondokele Lesa? Bushe muntu uo Lesa asuulile? Awe nakalya. Uwalandile aya mashiwi ni Yona uwalepepa sana Lesa lelo uwakalipe pali fimo ifya mucitikile.—Yona 4:3.

Baibolo tailanda ukuti Yona alefwaya ukuipaya. Lelo amashiwi alandile yalanga fye ukuti inshita shimo nangu fye mubomfi wa kwa Lesa kuti aba no bulanda pa fyabipa ifyamuponena.—Amalumbo 34:19.

Abaice bamo balaba no bulanda sana ica kuti balafwaya no kuipaya. Kuti bayumfwa nge fyo Laura uuli ne myaka 16 ayumfwile, uwatile: “Naliba sana no bulanda pa myaka iingi. Ilingi line ndafwaya ukuipaya.” Nga walishibako umuntu uufwaya ukuipaya nelyo nga ni we ufwaya ukuipaya, finshi wingacita? Natulande pa cingalenga umuntu ukufwaya ukuipaya.

Icilenga Ukufwaya Ukuipaya

Mulandu nshi umuntu engafwaila ukuipaya? Fingi fingalenga. Cimo ico tushilingile ukulaba ca kuti, twikala mu “nshita shayafya nga nshi,” kabili abaice abengi nga bakwata amafya balapelelwa sana. (2 Timote 3:1) Na kabili, ukukanapwililika na ko kuti kwalenga bamo ukulatontonkanya fye pa fibi ifibacitikila na pa fibi ificitika mu calo. (Abena Roma 7:22-24) Inshita shimo icilenga mulandu wa kubacusha e lyo limo kulwala. Mu calo cimo basanga ukuti abantu 90 pa bali 100 ebaipaya pa mulandu wa kufulungana. *

Ukuba kwena, bonse fye tulakwata amafya. E mulandu wine Baibolo ilandila ukuti “ifibumbwa fyonse fitetela capamo no kucululukila capamo.” (Abena Roma 8:22)  Pali ifi fibumbwa paliba na baice. Na kuba, abaice balacula sana na matontonkanyo ifyabipa pamo nga ifi fyabacitikila:

● Nga lupwa afwa nelyo cibusa

● Nga balepusana mu lupwa

● Nga bapona amashindano

● Nga babakana ku mulumendo nelyo umukashana

● Nga balebacusha (ukupumwa nelyo ukucendwa)

Ukulanda fye icishinka, abaice bonse balakwatako yamo amafya pali aya. Cinshi cilenga bamo ukushipikisha aya mafya ukucila bambi? Abasoma bamo batila abaice abafilwa  ukushipikisha bamona kwati tapali abengabafwa no kuti amafya te kuti yapwe. Aba abaice batontonkanya fye ukuti ifintu tafyakawame. Kwena tabafwaya ukufwa; lelo bafwaya fye ukuti ukucula kupwe.

Bushe Kwaliba Abengakwafwa?

Nalimo walishibako uufwaya ukuipaya pa kutila aleke ukucula. Kuti wacita shani?

Nga ca kuti cibusa obe ali no bulanda sana kabili alefwaya ukuipaya, esha na maka ukumwafwa. Lyena, te mulandu ne fyo aleyumfwa, ebako umukalamba uwingamwafwa. Wisakamana ukuti bucibusa bwalapwa. Nga waebako abengamwafwa, kuti wapususha umweo wakwe!

Nomba tutile ni we ulefwaya ukuipaya, kuti wacita shani? Wifisa ifyo uletontonkanya. Ebako abafyashi bobe, nelyo umunobe, nangu umuntu umbi uwingakwafwa. Caliba fye bwino ukwebako bambi amafya ayalekucusha. *

Kwena amafya yobe tayakapwe apo pene fye pa mulandu wa kuti waebako bambi. Lelo ukulanda no muntu wacetekela kuti kwakwafwa ukushipikisha. Na kabili kuti kwakwafwa ukwishiba ifya kucita.

Ifintu Filaaluka

Nga uli na mafya, uleibukisha ukuti: Te mulandu ne fyo ifintu fibipile, mu kuya kwa nshita ifintu fikaluka. Inshita imo, kemba wa malumbo Davidi, uwakwete sana amafya, aebele Lesa mwi pepo ati: “Ukuloosha kwandi mwakusangula ukucinda.”—Amalumbo 30:11.

 Davidi ukwabula ukutwishika tale-enekela ukuti ifintu fikalaba fye bwino lyonse. Alishibe ukuti amafya yalesa no kuya. Bushe na iwe e fyo waishiba? Amafya yamo kuti yakalifya sana umutima, maka maka iyo ine nshita uyakwete. Lelo tekanya. Ifintu filaaluka, ilingi line filaba fye bwino. Inshita shimo, amafya kuti yacepako ilyo ushile-enekela. E lyo inshita shimbi, kuti washipikisha amafya mu nshila ushatontonkenyepo kale. Uleibukisha ukuti amafya ukwete tayakatwalilile.—2 Abena Korinti 4:17.

Ubusuma bwe Pepo

Cikankaala sana ukupepa nga kuli fimo ifilekusakamika. Kuti wapepa nga filya Davidi apepele ati: “Fwayeni muli ine, mwe Lesa, no kwishiba umutima wandi. Nceeceeteni, no kwishiba amalangulushi yandi, mumone nga muli ine mwaba  amapange ya kuntwala mu nshila iibi, kabili muntungulule mu nshila ya muyayaya.”—Amalumbo 139:23, 24.

Kwena taufwile ukulamona ipepo kwati lya kukwafwa fye ilyo ukwete amafya. Lelo ni nshila yacindama iya kulandilamo na Wiso uwa ku muulu, uufwaya ukuti ulemweba fyonse ‘ifyaba mu mutima obe.’ (Amalumbo 62:8) Ibukisha ukuti Lesa:

● Alishiba bwino ifikusakamika.—Amalumbo 103:14.

● Alikwishiba bwino ukucila ifyo waishiba we mwine.—1 Yohane 3:20.

● ‘Asakamana iwe.’—1 Petro 5:7.

● Mu calo cakwe icipya, Lesa “akafuuta ifilamba fyonse” ku menso yobe.—Ukusokolola 21:4.

 Nga Kulwala E Kulelenga

Nga fintu tulandilepo kale, ilingi line icilenga umuntu ukufwaya ukuipaya mulandu wa kulwala amalwele yamo. Nga ca kuti na iwe e bwafya ukwete, wiumfwa insoni sha kweba abantu bambi ukuti bakwafwe. Yesu alishibe ukuti abalwele balakabila kondapa. (Mateo 9:12) Icawamako ca kutila amalwele ayengi kuti yaundapwa. Kanshi ukundapwa kuti kwakwafwa ukulaumfwako bwino! *

Baibolo yalilaya ukuti mu calo cipya ica kwa Lesa, “takuli umwikashi uukatila: ‘Nindwala.’” (Esaya 33:24) Lesa alilaya ukuti pali ilya nshita, “ifya kale fikalabwa, kabili tafyakese na mu mutima.” (Esaya 65:17) Pali ino nshita, uleshipikisha fye no kucetekela ukuti Lesa akafumyapo fyonse ifilenga ukuti ulesakamana.—Ukusokolola 21:1-4.

BELENGELAPO NA FIMBI MU CIPANDWA 9 MWI BUUKU 2

IFYO TUKALANDAPO MU CIPANDWA CIKONKELEPO

Tutile abafyashi bobe balefwaya ukwishiba fyonse ifyo ulecita, lelo iwe ulefwaya beishiba fimo. Kuti wacita shani?

[Amafutunoti]

ILEMBO ILIKWETE ICISHINKA CIKALAMBA

“Lekeni ifyo mulelomba fishibikwe kuli Lesa . . . no mutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse ukalinda imitima yenu na matontonkanyo yenu.”—Abena Filipi 4:6, 7.

IFYO WINGACITA

Nga waumfwa sana ubulanda, kuti cawama waya ule-endaukako. Ukufumina pa nse e lyo no kutukushako umubili kuti kwalenga waumfwako bwino.

BUSHE WALISHIBA UKUTI . . . ?

Abaipaya balalenga balupwa ne fibusa ukushala no bulanda.

IFYO NDEFWAYA UKUBOMBELAPO!

Nga ndeimona ukuti nshacindama no kuti takwaba abantemwa, nkebako ba (lemba ishina lya abo wingebako) ․․․․․

Icisuma icancitikilapo ico ningatontonkanyapo ni ci ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

AMEPUSHO YA KUTONTONKANYAPO

● Nangu fye mafya ayakalamba ayengalenga waba no bulanda kuti yapwa. Bushe ukutontonkanya pali ici kuti kwakwafwa shani?

● Bushe ukuipaya kuleta shani amafya ku bantu bambi?

[Amashiwi pe bula 104]

“Inshita shimo, naleba no bulanda sana nga nakwata amafya ica kuti nalefwaya fye no kufwa, lelo pali ino nshita naliba fye bwino na kabili, ipepo e lyangafwile sana e lyo no kundapwa.”—E fyalandile Heidi

[Akabokoshi pe bula 100]

Ilyo Waba Sana no Bulanda

Nangu fye baume na banakashi abacitetekelo abalembwa mu Baibolo inshita shimo balesakamikwa sana. Umfwa ifyo balandile.

Rebeka: “Ifi nga e fyo caba, cawama no kufwa.”—Ukutendeka 25:22.

Mose: “Mukwai njipayeni fye cipwilemo, . . . mwileka mone ubucushi ubwalamponena.”—Impendwa 11:15.

Eliya: “Lekeni fye mfwe, pantu ine nshili musuma ukucila ifikolwe fyandi.”—1 Ishamfumu 19:4.

Yobo: “Iye nga mwingamfisa mu Nshiishi, . . . nga mwampimina inshita no kunjibukisha!”—Yobo 14:13.

Nangu ca kutila aba bonse balefwaya ukufwa, amafya bakwete yalisukile yapwa. Na iwe ulingile ukucetekela ukuti ifintu fikaba fye bwino!

[Icikope pe bula 102]

Ubulanda wingakwata ilyo uli na mafya kuti twabulinganya ku makumbi ya mfula—yalesa lelo mu kuya kwa nshita yalapita