GEORGIA | 1991-1997
“Lesa E Walemesha.”—1 Kor. 3:6.
ICALO ca Georgia capokele ubuntungwa mu 1991 kabili uyu wine e mwaka ubuteko bwa Soviet Union bwalekele ukuteka. Ukwaluka mu mitekele kwalengele ukuti abantu baleilishanya nga nshi kabili ubwikalo bwalikosele icine cine mu kashita fye akanono. Ba Genadi Gudadze abali bakangalila wa muputule pali ilya nshita balandile ukuti abantu baletantamina umukate pa nshita ntali ica kuti limo na kasuba kalewa.
Ba Nte balebomfya iyi nshita ku kushimikila abantu abaletantamina umukate. Ba Genadi batile: “Muli ilya myaka yayafishe nga nshi, abantu abengi balefwaisha ukusambilila icine. Twalepokelela utupepala utwingi apo abalefwaya ukusambilila Baibolo balelemba ama adresi yabo.”
Pa numa ya kulongana, bamunyinefwe balebelenga umutande
wa mashina ya balefwaya ukusambilila Baibolo e lyo na ama adresi yabo. Lyena bakasabankanya baleipeelesha ukuya mu kutandalila aba bantu.Munyinefwe Levani Sabashvili uwali eluda mu musumba wa Tbilisi alilandile pa lupwa lumo ulwalefwaya ukusambilila Baibolo. Atile: “Bakasabankanya baliipeeleshe ukuyatandalila bonse abatumine ama adresi yabo lelo tapali nangu umo uwaipeeleshe ukuyatandalila ulu lupwa ulwaleikala ukutali sana pantu bonse twalikwete amasambililo ya Baibolo ayengi nga nshi.”
Ilyo papitile imyeshi iinono, ulu lupwa lwalilombele ukuti tulebasambilisha Baibolo na kabili. Tapakokwele, balitumine adresi umuku wa butatu apo balembele ukuti balefwaisha ukulasambilila Baibolo lelo uyu umuku wena, balitumine na kapepala apo balepapaata ba Nte ukuti babe aba kaele ku mulopa wa bantu bonse. (Imil. 20:26, 27) Ba Levani batile: “Umwaka uupya nga e lyo uletendeka, tatwaletandalila sana abantu lelo pali iyi nshita pena, twalibatandalile.”
Bushiku bumo ulucelo ninshi nakutalala, ba Roini na ba Nana Grigalashvili ulupwa lwalefwaisha ukusambilila Baibolo balipapile sana ilyo bamwene ba Levani na munyinefwe umbi babatandalila. Balitendeke ukusambilila Baibolo ilyo line fye. Ba Roini na ba Nana ni bapainiya ba nshita yonse pali ino nshita kumo na bana babo babili.
Balibombeshe Sana pa Kuti Bafwaye Abalefwaya Ukusambilila Icine
Abalesambilila icine balitashishe sana pa fyo basambilile ica kuti baliipeeleshe ukulabila imbila nsuma ku bantu na bambi. Nangu ca kuti ba Badri na ba Marina Kopaliani balikwete ulupwa lwa kusakamana, bali pa baipeeleshe ukulaya mu mishi iyali ukutali sana pa kuti bengafwa abalefwaya ukusambilila icine.
Pa Cibelushi na pa Mulungu, ba Badri, ba Marina e lyo na bana babo imisepela Gocha na Levani baleya mu kushimikila ku ncende ya Dusheti ukwaba impili ishisuma iyabela ku kapinda ka ku kuso aka Tbilisi. Limo baleenda amakilomita nalimo 150 pa misebo iyashokoloka sana pa kuti bafike ku mishi iyali ukutali nga nshi.
Bushiku bumo, umwanakashi alitile ba Badri na bena mwabo uko alebomba. Ba Badri batile: “Twaingile mu muputule uukalamba umwali nalimo abantu 50 abaletulolela. Ilyo naingile fye, nalipapile. Lelo ilyo napepele kuli Yehova, natendeke ukulanshanya nabo ifikomo fyaba muli Mateo icipandwa 24 ifilanda pa fishibilo fya nshiku sha kulekelesha. Umuntu umo alipapile no kwipusha ukuti, ‘Cinshi bashimapepo besu bashitusambilishisha ifi fintu?’”
Icibukisho Calilengele Abantu Abengi Ukufwaya Ukusambilila Icine
Icibukisho ca mfwa ya kwa Yesu calilengele abantu abengi mu Georgia ukufwaya ukusambilila icine. Ku ca kumwenako, Icibukisho caliko mu 1990 icabelele pa ng’anda ya kwa nkashi Ia Badridze mu Tbilisi calilengele abena mupalamano abengi ukufwaya ukwishiba ifyalecitika.
Bankashi Badridze baliipeeleshe ukukwatila Icibukisho mu ng’anda yabo. Abana babo balibafwileko ukufumya ifipe mu muputule wa kutuushishamo pa kuti mubeko incende. Nomba bali no kufumya kwisa ifipuna fya kwikalapo abantu bonse abali no kwisa? Abena Georgia balelipilisha ifipuna na matebulo nga kuli abalefwaya ukufibomfyako pa kukumana ukukalamba ukuli konse uko balekwata. Apo bankashi Badridze balefwaya fye ifipuna epela, abene ba matuuka balebepusha ukuti: “Bushe tamulefwayako na matebulo? Mukalaliila pesa?”
Abantu bonse 200 abaile mu kwibukisha imfwa ya kwa Yesu balikumene mu ng’anda ya bankashi Badridze. Ici calengele abena mupalamano bafwaye ukwishibilapo na fimbi pa Nte sha kwa Yehova.
Icibukisho Icishakalabwe
Mu 1992, balisonkeele ifikuulwa ifikalamba mu ncende ishalekanalekana mu Georgia pa kuti bengakwatilamo Icibukisho. Ba Davit Samkharadze abaleikala ku Gori balilandile ifyo kangalila wa muputule abepwishe pa fyo balepekanya Icibukisho.
Ilyo kangalila wa muputule aishibe ukuti bakasabankanya balepekanya ukukumanina mu ng’anda ya kwa munyinefwe, aipwishe ukuti: “Bushe tamwakwata icikuulwa icikalamba muli uno musumba ico mwingasonkela?” Apo muli ici cikuulwa cali mu musumba mwaleingila abantu ukucila pali 1,000, bakasabankanya abacilileko fye panono pali 100 bamwene ukuti te kuti basonkele ici cikuulwa pantu calibakuliile.
Kangalila wa muputule abebele ukuti: “Nga ca kuti kasabankanya umo aita abantu 10 ku Cibukisho, ninshi ifipuna fyonse muli ici cikuulwa kuti fyaisula.” Nangu ca kuti ifyo babapandileko amano pa kubala fyamoneke kwati te kuti ficitike, bakasabankanya balibombeshe ukucita ifyo babebele. Balipapile kabili balitemenwe sana ilyo abantu 1,036 baile ku Cibukisho. *
Bapainiya Bacincila Balibombeele na ku Fifulo Ifishabombelweko
Ilyo umwaka wa 1992 walefika, kwali ififulo fimo mu Georgia ifyo ba Nte bashabililemo imbila nsuma. Bushe bali no kucita shani pa kuti bashimikile muli ifi fifulo ilyo abantu abengi muli ici calo bashakwete indalama?
Ba Tamazi Biblaia, abaleikala ku masamba ya Georgia batile: “Kangalila wa muputule alitukumenye no kulanshanya pa fyo twali no kucita. Tatwaishibepo ifingi pa fyo bapainiya baibela balingile ukulabomba. Nomba twalishibe ukuti twalingile ukubila bwangu imbila nsuma.” (2 Tim. 4:2) Balisalile bapainiya 16 no kubatuma ku ncende ishalekanalekana mu calo conse.—Moneni mapu ili pe bula 117.
Mu May mu 1992, kwali ukukumana mu Tbilisi ukwa maawala yatatu apo bakoseleshe bapainiya basalile ukuyabombela kuli ifi fifulo pa myeshi 5. Cila mweshi, baeluda baletandalila
aba bapainiya ku kubakoselesha lwa ku mupashi no kubafwako muli fimo ifyo balekabila lwa ku mubili.Bankashi babili bapainiya, ba Manea Aduashvili na ba Nazy Zhvania babatumine ukuyabombela ku Ozurgeti. Ba Manea abali ne myaka 60 pali ilya inshita, batile: “Twalishibe ukuti kwali umuntu uwalefwaya ukwishiba icine uwaleikala mupepi na ku Ozurgeti. Kanshi ilyo twafikile fye, twalipekenye ukumutandalila. Ilyo twafikile pa mwakwe, twasangile aletulolela, kabili bonse pamo bali nalimo 30 nga kusanshako na bambi abo aitile. Pali bulya bushiku, twalitendeke amasambililo ya Baibolo ayengi.”
Mu myeshi yakonkelepo, twalibombeshe. Ilyo papitile fye imyeshi 5, abantu 12 balifikilepo ukubatishiwa.
Ukuipeelesha Kwabo Kwalyafwile Abengi Ukulunduluka
Bamunyina babili bapainiya, ba Pavle Abdushelishvili na ba Paata Morbedadze babatumine ukuyabombela ku Tsageri. Ici cifulo cabela mu citungu umo abantu batemwa sana ukukonka intambi sha kale ne fisambilisho fya mu Kristendomu.
Ilyo inshita ya mpepo yalepalamina, imyeshi 5 iyo bapainiya bali no kubombela ku fifulo babatumineko nayo yali mu kupwa kabili ba Paata balibetile ukuya mu kubomba umulimo wa kupilibula impapulo ku cifulo cimbi. Kanshi ba Pavle balingile ukupingulapo ifya kucita. Batile: “Nalishibe ukuti ukwikala mu Tsageri mu nshita ya mpepo kwali no kunkosela sana. Nomba abo twalesambilisha Baibolo balekabila ukubafwa, e ico napingwilepo ukukanafumako.”
Ba Pavle batile: “Naleikala no lupwa lwa kuli ici cine cifulo kabili inshita iikalamba naleba mu mulimo wa kubila imbila nsuma. Lyena icungulo bushiku, naleba pamo na ulu ulupwa mu muputule wa kutushishamo umo twaleontela umulilo. Inshita ya kuya mu kusendama nga yafika, nalefwala akasote akakaba e lyo nafimbana no bulangeti ubwatikama.”
Ilyo inshita ya mpepo yaile ilepwa, baeluda balitandalile ba Pavle kabili abantu 11 balifikilepo ukuba bakasabankanya abashabatishiwa. Tapakokwele, bonse balibatishiwe.
^ para. 20 Mu 1992, bakasabankanya abacincila mu Georgia bali 1,869 e lyo abasangilwe ku Cibukisho bali 10,332.