Giyahan an Saindong mga Lakad Paagi sa mga Prinsipyo nin Dios

“[Si Jehova] nagtotokdo sa saimo na pakinabangon an saimong sadiri.”—ISAIAS 48:17.

1. Paano ginigiyahan kan Kaglalang an mga tawo?

 MANTANG pinagmamaigotan kan mga sientista na diskobrehon an mga hilom kan uniberso, napapangalas sinda sa kadakolan kan enerhiya na yaon sa laog kan aregladong uniberso sa palibot niato. An satong saldang​—sarong kasiahan sanang bitoon​—nagpoprodusir nin enerhiya na sagkod sa “100 bilyones na bombang hidroheno na minaputok kada segundo.” Kayang kontrolon asin direhiran kan Kaglalang an siring kadakulang mga bagay sa kalangitan paagi sa saiyang daing sagkod na kapangyarihan. (Job 38:32; Isaias 40:26) Kumusta man kitang mga tawo, na tinawan nin balaog na libreng kabotan, kapasidad sa moral, pangangatanosan, asin potensial para sa espirituwalidad? Sa anong paagi pinagmarhay kan Kaggibo sa sato na giyahan kita? Mamomoton na ginigiyahan nia kita paagi sa saiyang sangkap na mga ley asin halangkaw na mga prinsipyo, kaibanan kan satong sinanay na marhay na konsensia.​—2 Samuel 22:31; Roma 2:​14, 15.

2, 3. Sa anong klaseng pagkuyog naoogmang marhay an Dios?

² Naoogmang marhay an Dios sa intelihenteng mga linalang na pinipili an pagkuyog sa saiya. (Talinhaga 27:11) Imbes na iprograma kitang basta na sana sumunod bilang daing isip na mga robot, tinawan kita ni Jehova nin libreng kabotan tanganing makagibo kita nin may kabatidan na mga desisyon na gibohon an tama.​—Hebreo 5:14.

³ Si Jesus, na sangkap na ipinabanaag an saiyang Ama, nagsabi sa saiyang mga disipulo: “Kamo mga katood ko kun ginigibo nindo an ipinagboboot ko sa saindo. Dai ko na kamo inaapod na mga oripon.” (Juan 15:​14, 15) Kan suanoy na mga panahon, an sarong oripon daing mapagpipilian kundi kumuyog sa mga pagboot kan kagurangnan nia. Sa ibong na kampi, an pagkakatood napatatalubo  paagi sa pagpaheling nin mga kualidad na nakaaakit sa puso. Puede kitang magin mga katood ni Jehova. (Santiago 2:23) An pagkakatood na ini pinakokosog nin pagkaminootan. An pagkuyog sa Dios ikinonektar ni Jesus sa pagkamoot kan sabihon nia: “Kun an siisay man namomoot sa sako, ootobon nia an sakong tataramon, asin an sakong Ama mamomoot sa saiya.” (Juan 14:23) Sa katuyohan na iyan​—asin tanganing giyahan kita na magin harayo sa peligro​—inaagda kita ni Jehova na mamuhay sono sa saiyang mga prinsipyo.

Diosnon na mga Prinsipyo

4. Paano nindo sasabihon kun ano an mga prinsipyo?

⁴ Ano an mga prinsipyo? An prinsipyo tinatawan nin kahulogan bilang “sarong pankagabsan o pundamental na katotoohan: sarong mahiwas an sakop asin pundamental na ley, doktrina, o suposisyon na pinagbabasaran kan iba pa o pinagkukuanan kan iba pa.” (Webster’s Third New International Dictionary) An maingat na pag-adal sa Biblia naghahayag na an satong langitnon na Ama nagtatao nin pundamental na mga direktiba na sakop an laen-laen na situwasyon asin aspekto nin buhay. Ginigibo nia ini na nasa isip an daing sagkod na kapakinabangan niato. Kaoyon iyan kan isinurat kan madonong na si Hadeng Salomon: “Paghinanyog, aki ko, asin akoa an sakong mga kasabihan. Dangan para sa saimo an mga taon nin buhay magigin dakol. Totokdoan taka minsan sa dalan nin kadonongan; papalakawon taka sa mga dana nin katanosan.” (Talinhaga 4:​10, 11) An pangenot na mga prinsipyo na itinao ni Jehova igwa nin epekto sa satong relasyon sa saiya asin sa mga kapwa tawo, sa satong pagsamba, asin sa satong pan-aroaldaw na pamumuhay. (Salmo 1:1) Estudyaran niato an nagkapira sa pundamental na mga prinsipyong iyan.

5. Magtao nin mga halimbawa nin nagkapirang pundamental na prinsipyo.

⁵ Mapadapit sa satong relasyon ki Jehova, si Jesus nagsabi: “Kamotan mo si Jehova na saimong Dios sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag patin sa bilog mong isip.” (Mateo 22:37) Dugang pa, an Dios nagtatao nin mga prinsipyo na may koneksion sa satong pagtratar sa mga kapwa tawo, arog kan Bulawan na Reglamento sa Paggawe: “Kun siring, an gabos na boot nindong gibohon sa saindo nin mga tawo, gibohon man nindo sa sainda.” (Mateo 7:12; Galacia 6:10; Tito 3:2) Kun dapit sa pagsamba, kita sinasadol: “Konsideraron niato an lambang saro tanganing mandagka sa pagkamoot asin sa marahay na mga gibo, na dai pagpabayaan an satong pagtorotiripon.” (Hebreo 10:​24, 25) Kun manongod sa pan-aroaldaw na mga aspekto kan satong buhay, si apostol Pablo nagsasabi: “Kamo man nagkakakan o nag-iinom o ano pa man an ginigibo, gibohon an gabos na bagay sa ikamumuraway nin Dios.” (1 Corinto 10:31) Igwa nin dai mabilang na iba pang prinsipyo sa Tataramon nin Dios.

6. Ano an pagkakalaen kan mga prinsipyo asin mga ley?

⁶ An mga prinsipyo buhay, mahalagang marhay na mga katotoohan, asin nanonodan kan madonong na mga Kristiano na kamotan iyan. Pinasabngan ni Jehova si Salomon na sumurat: “Magtao ka nin atension sa sakong mga tataramon. Bukasan mo an saimong talinga sa sakong mga kasabihan. Dai logod iyan masuhay sa saimong mga mata. Sarayon mo an mga iyan sa tahaw kan saimong puso. Huli ta iyan buhay sa mga nakakanompong kaiyan asin kabagsikan sa gabos nindang laman.” (Talinhaga 4:20-22) Ano an pagkakalaen kan mga prinsipyo asin mga ley? An mga prinsipyo iyo an basehan nin mga ley. An mga reglamento, na sa parate mas espesipiko, puedeng aplikado sa sarong partikular na panahon o situwasyon, alagad an mga prinsipyo dai apektado nin panahon. (Salmo 119:111) An mga prinsipyo nin Dios dai naglilihis sa panahon o nawawara. Totoo an ipinasabong na mga tataramon ni propeta Isaias: “Naalang an berdeng doot, narakdag an burak; alagad kun dapit sa tataramon kan satong Dios, iyan magdadanay sagkod sa panahon na daing talaan.”​—Isaias 40:8.

Mag-isip Asin Humiro Basado sa mga Prinsipyo

7. Paano kita dinadagka kan Tataramon nin Dios na mag-isip asin humiro basado sa mga prinsipyo?

⁷ Paorootro, “an tataramon kan satong Dios” dinadagka kitang mag-isip asin humiro basado sa mga prinsipyo. Kan ipasumaryo ki Jesus an Ley, nagtao sia nin duwang halipot asin malinaw na deklarasyon​—an saro nagdodoon nin pagkamoot ki Jehova, an saro pa nagdodoon nin pagkamoot sa kapwa tawo. (Mateo 22:37-40) Sa paggibo kaiyan, sa sarong kabtang nagkotar si Jesus sa sarong mas naenot na halipot na sumaryo kan pundamental na mga prinsipyo sa Ley ni Moises, na sinasabi sa Deuteronomio 6:​4, 5: “Si Jehova na satuyang Dios sarong Jehova. Asin kamotan mo si Jehova na saimong  Dios sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag patin sa bilog mong kosog.” Minalataw na nasa isip man ni Jesus an direktiba nin Dios na yaon sa Levitico 19:18. Sa malinaw, halipot, asin mapuersang pagtatapos kan libro nin Eclesiastes, sinumaryo kan mga tataramon ni Hadeng Salomon an kadakol na ley nin Dios: “An konklusyon kan bagay, mantang nadangog na an gabos, iyo ini: Matakot ka sa tunay na Dios asin otobon mo an saiyang mga togon. Huli ta ini iyo an bilog na katongdan nin tawo. Huli ta an tunay na Dios mismo dadarahon an lambang klase nin gibo sa paghokom mapadapit sa lambang hilom na bagay, kun baga iyan marahay o maraot.”​—Eclesiastes 12:​13, 14; Miqueas 6:8.

8. Taano ta sarong proteksion an pangangapot nin marigon sa pundamental na mga prinsipyo sa Biblia?

⁸ An pangangapot nin marigon sa siring na pundamental na mga prinsipyo makatatabang sa sato na masabotan asin ikaaplikar an mas espesipikong mga direktiba. Dugang pa, kun dai niato lubos na nasasabotan asin inaako an pundamental na mga prinsipyo, tibaad dai kita makagibo nin tamang mga desisyon asin an satong pagtubod tibaad madaling matanyog. (Efeso 4:14) Kun an siring na mga prinsipyo itutudok niato sa satong isip asin puso, kita magigin andam na gamiton iyan sa mga pagdedesisyon. Kun iinaaplikar niato iyan na may pakasabot, iyan nagbubunga nin kapangganahan.​—Josue 1:8; Talinhaga 4:1-9.

9. Taano ta bakong pirmeng pasil na mamansayan asin ikaaplikar an mga prinsipyo sa Biblia?

⁹ An pakamansay asin pag-aplikar kan mga prinsipyo sa Biblia bakong siring kapasil kan pagsunod sa mga ley. Bilang bakong sangkap na mga tawo tibaad dai niato gibohon an paghihingoa na kaipuhan tanganing makapangatanosan nin basado sa mga prinsipyo. Tibaad mas suno niato an kagianan nin sarong reglamento kun kita napapaatubang sa sarong desisyon o alanganon na situwasyon. Kun beses tibaad hagadon niato an paggiya nin sarong maygurang na Kristiano​—tibaad sarong magurang sa kongregasyon​—na nag-aasang umako nin espesipikong reglamento na minaaplikar sa situwasyon niato. Pero, an Biblia o an mga publikasyon na basado sa Biblia tibaad mayo nin itinataong depinidong reglamento, asin dawa kun may sarong reglamentong ikatao sa sato, tibaad bako iyan na giya na aplikado sa gabos na panahon asin sa gabos na kamugtakan. Puedeng nagigirumdoman nindo na may sarong lalaki na nakiolay ki Jesus: “Paratokdo, sabihi an tugang ko na bangaan ako kan pamana.” Imbes na magtao tolos-tolos nin susundon tanganing resolberan an pasuruhay kan magtugang, tinawan sia ni Jesus nin mas pankagabsan na prinsipyo: “Magpuka kamo asin lumikay kamo sa gabos na klase nin kaaraan.” Sa siring nagtao si Jesus nin sarong giya na kapakipakinabang kaidto asin iyo pa man giraray ngonyan.​—Lucas 12:13-15.

10. Paano nahahayag an mga motibo kan satong puso paagi sa paggawe niato kaoyon sa mga prinsipyo?

¹⁰ Nakaheling na gayod kamo nin mga tawo na may tendensiang kumuyog sa mga ley na napipiritan sana, huli sa pagkatakot sa penalidad. Huli sa paggalang sa mga prinsipyo dai puede an siring na aktitud. An mismong kahulogan nin mga prinsipyo nagpapahiro sa mga ginigiyahan kaiyan na sumunod gikan sa puso. Sa katunayan, an kadaklan na prinsipyo mayo nin ensegidang padusa sa mga dai nagsusunod dian. Nagtatao ini sa sato kan oportunidad na ihayag kun taano ta kinukuyog niato si Jehova, kun ano an motibasyon kan satong puso. May maheheling kitang halimbawa sa pagsayuma ni Jose sa inmoral na mga pan-aakit kan agom ni Potifar. Minsan ngani dai pa nagtao si Jehova nin nasusurat na ley tumang sa pagsambay asin mayo nin padusa nin Dios na ipinagboot para sa pakikidorog sa agom nin iba, si Jose nakakaaram  kan mga prinsipyo nin pagigin fiel sa agom na ipinagboot nin Dios. (Genesis 2:24; 12:18-20) Maheheling niato sa simbag nia na an siring na mga prinsipyo mapuersa an epekto sa saiya: “Paano ko magigibo an dakulang karatan na ini asin totoong magkasala tumang sa Dios?”​—Genesis 39:9.

11. Sa anong mga bagay boot kan mga Kristiano na magiyahan kan mga prinsipyo ni Jehova?

¹¹ Ngonyan, boot kan mga Kristiano na magiyahan kan mga prinsipyo ni Jehova pag-abot sa personal na mga bagay, arog baga kan pagpili nin kairiba, aling-alingan, musika, asin babasahon. (1 Corinto 15:33; Filipos 4:8) Mantang nagtatalubo an satong kaaraman, pakasabot, asin pagpahalaga ki Jehova asin sa saiyang mga pamantayan, an satong konsensia, an satong sentido moral, matabang sa sato na iaplikar an mga prinsipyo nin Dios sa ano man na kamugtakan na mapaatubang sa sato, dawa sa pribadong marhay na mga bagay. Huling ginigiyahan nin mga prinsipyo sa Biblia, dai kita mahanap nin mga malulusotan sa ley nin Dios; ni aarogon niato an mga nagpoprobar na maheling kun sagkod saen an puede nindang gibohon na dai man aktuwal na linalapas an sarong ley. Aram niato na an siring na kaisipan minasudya sa sadiring katuyohan asin nakadadanyar.​—Santiago 1:22-25.

12. Ano an kaipuhan tanganing magiyahan nin diosnon na mga prinsipyo?

¹² Rinerekonoser kan maygurang na mga Kristiano na an kaipuhan sa pagsunod sa diosnon na mga prinsipyo iyo an pagmawot na maaraman kun ano an saboot ni Jehova manongod sa sarong bagay. “O kamong mga namomoot ki Jehova,” an sadol kan salmista, “ikaongis nindo an maraot.” (Salmo 97:10) Ilinilista an nagkapira sa mga bagay na ibinibilang nin Dios na maraot, an Talinhaga 6:16-19 nagsasabi: “Anom na bagay an ikinaoongis ni Jehova; iyo, pito an mga bagay na makauuyam nin makuri sa saiyang kalag: an mapaabaw-abaw na mga mata, an putikon na dila, asin an mga kamot na nagpapabolos nin inosenteng dugo, an puso na nagpapakana nin maraot, mga bitis na maliksi sa pagdalagan pasiring sa karatan, an putikon na saksi na nagtataram nin mga kaputikan, asin an siisay man na nagpapangyari nin pasuruhay sa tahaw nin magturugang.” Kun an nagdidirehir sa satong buhay iyo an pagmawot na ipabanaag kun ano an saboot ni Jehova dapit sa siring na pundamental na mga bagay, an pamumuhay sono sa mga prinsipyo kinauugalean na.​—Jeremias 22:16.

Kaipuhan an Marahay na Motibo

13. Anong klaseng kaisipan an idinoon ni Jesus sa saiyang Sermon sa Bukid?

¹³ An pakaaram asin pag-aplikar kan mga prinsipyo nagpoprotehir man sa sato sa siod nin basang-basang sana, pormal na pagsamba. May kalaenan an pagsunod sa mga prinsipyo asin legalistikong pagkuyog sa mga reglamento. Ipinaheling ini nin malinaw ni Jesus sa saiyang Sermon sa Bukid. (Mateo 5:17-48) Girumdomon na an naghihinanyog ki Jesus mga Judio, kaya an saindang paggawe dinidirehiran kutana kan Ley ni Moises. Alagad an totoo biribid an saindang punto de vista sa Ley. An idinodoon ninda iyo an aktuwal na nasusurat na Ley imbes na an tunay na kahulogan kaiyan. Asin an saindang mga tradisyon an idinoon ninda, na ipinaorog iyan sa tokdo nin Dios. (Mateo 12:9-12; 15:1-9) Bilang resulta, an mga tawo sa pankagabsan dai tinokdoan na mag-isip nin may koneksion sa mga prinsipyo.

14. Paano tinabangan ni Jesus an mga naghihinanyog sa saiya na mag-isip basado sa mga prinsipyo?

¹⁴ JSa kabaliktaran, iiniba ni Jesus sa Sermon sa  Bukid an mga prinsipyo sa limang kabtang nin moralidad: kaanggotan, pag-agom asin diborsio, mga panuga, pagbalos, patin pagkamoot asin pagkaongis. Sa balang saro kaiyan, ipinaheling ni Jesus an kapakinabangan nin pagsunod sa sarong prinsipyo. Sa siring ilinangkaw ni Jesus an moral na pamantayan kan saiyang mga parasunod. Halimbawa, kun dapit sa pagsambay, tinawan nia kita nin prinsipyo na nagpoprotehir bako sanang sa satong mga hiro kundi siring man sa satong mga pag-isip asin pagmawot: “An lambang saro na magparaheling sa sarong babae tanganing magkaigwa nin horot sa saiya nagsasambay na sa saiya sa saiyang puso.”​—Mateo 5:28.

15. Paano niato malilikayan an ano man na tendensia na magin legalistiko?

¹⁵ Ipinaheheling kan halimbawang ini na nungka niatong paglingawan an intension asin tunay na kahulogan kan mga prinsipyo ni Jehova. Maninigo na dai nanggad niato paghingoahon na kamtan an pabor nin Dios paagi sa pormalismo sa moral. Ibinuyagyag ni Jesus an pagigin sala nin siring na aktitud paagi sa pagsambit kan pagkaherak asin pagkamoot nin Dios. (Mateo 12:7; Lucas 6:1-11) Sa pagsunod sa mga prinsipyo kan Biblia, lilikayan niato an paghihingoang mamuhay (o hagadon sa iba na mamuhay) paagi sa kadakol asin estriktong mga susundon na lampas na sa katokdoan kan Biblia. Kita magigin mas interesado sa mga prinsipyo nin pagkamoot asin pagkuyog sa Dios kisa panluwas sanang pagsamba.​—Lucas 11:42.

Maogmang mga Resulta

16. Magtao nin mga halimbawa kan mga prinsipyo na nasa likod kan nagkapirang direktiba sa Biblia.

¹⁶ Mantang pinagmamaigotan niato na kuyogon si Jehova, mahalagang marealisar na an saiyang mga ley basado sa pangenot na mga prinsipyo. Halimbawa, dapat na likayan nin mga Kristiano an idolatriya, seksuwal na inmoralidad, asin salang paggamit nin dugo. (Gibo 15:​28, 29) Ano an pasisikadan kan Kristianong paninindogan dapit sa mga isyung iyan? An Dios an maninigo sa satong eksklusibong debosyon; maninigo kitang magin fiel sa satong agom; asin si Jehova an Paratao nin Buhay. (Genesis 2:24; Exodo 20:5; Salmo 36:9) An pakasabot sa pundamental na mga prinsipyong ini pinapagin mas pasil na akoon asin sunodon an konektadong mga ley.

17. Anong marahay na resulta an puedeng ibunga kan pakamansay asin pag-aplikar kan mga prinsipyo sa Biblia?

¹⁷ Mantang namamansayan niato an pundamental na mga prinsipyo asin iinaaplikar iyan, narerealisar niato na iyan para sa satong ikararahay. An espirituwal na mga pakinabang na nakakamtan kan banwaan nin Dios parateng may kaibang aktuwal na mga pakinabang. Halimbawa, an mga dai nagsisigarilyo, namumuhay na may marahay na moral, asin naggagalang sa kabanalan nin dugo nakalilikay na magin biktima nin nagkapirang helang. Kaagid kaiyan, an pamumuhay kaoyon sa katotoohan nin Dios puedeng magtaong pakinabang sa sato sa mga bagay na may labot sa pinansial, sosyal, o pamilya. An arin man sa siring na aktuwal na mga pakinabang nagpapatunay sa kahalagahan kan mga pamantayan ni Jehova, na iyan talagang praktikal. Alagad an pagkamit kan siring na praktikal na mga bentaha bakong iyo mismo an pangenot na rason sa pag-aplikar kan mga prinsipyo nin Dios. An tunay na mga Kristiano nagkukuyog ki Jehova huli ta namomotan ninda sia, huli ta maninigo sia sa saindang pagsamba, asin huli ta iyan an tamang gibohon.​—Kapahayagan 4:11.

18. Kun boot niatong magin mapangganang mga Kristiano, ano an maninigo na maggiya sa satong buhay?

¹⁸ An pagtogot na an satong buhay giyahan kan mga prinsipyo sa Biblia nagbubunga nin mas marahay na pamumuhay, na puede mismong makaakit sa iba pasiring sa dalan nin Dios. An pinakamahalaga, an satong pamumuhay nagtatao nin onra ki Jehova. Aram niato na si Jehova talagang mamomoton na Dios na an mawot iyo an pinakaikararahay niato. Kun kita naggigibo nin mga desisyon na kaoyon kan mga prinsipyo sa Biblia asin naheheling niato kun paano kita binebendisyonan ni Jehova, namamatean niato na mas dayupot ngani kita sa saiya. Iyo, orog niatong napatatalubo an mamomoton na relasyon sa satong langitnon na Ama.

Nagigirumdoman daw Nindo?

• Ano an prinsipyo?

• Ano an pagkakalaen kan mga prinsipyo asin mga ley?

• Taano ta kapakipakinabang na kita mag-isip asin humiro basado sa mga prinsipyo?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Kahon sa pahina 20]

Si Wilson, sarong Kristianong taga Ghana, pinaisi na pirang aldaw na sana, sisisantehon na sia sa trabaho nia. Sa saiyang ultimong aldaw sa trabaho, iinasignar sia na linigon an sadiring kotse kan namamahalang direktor kan kompanya. Kan si Wilson makakua nin kuarta sa kotse, sinabi sa saiya kan superyor nia na ipinadara nin Dios an kuarta huli ta si Wilson sisisantehon na kan aldaw na idto. Minsan siring, huling iinaaplikar an mga prinsipyo sa Biblia dapit sa pagkaonesto, iinuli ni Wilson an kuarta sa direktor. Nabigla asin naghanga, an direktor bako sanang tinawan ensegida nin permanenteng trabaho si Wilson kundi ilinangkaw man an posisyon nia na magin senyor na miembro kan mga tawohan sa kompanya.​—Efeso 4:28.

[Kahon sa pahina 21]

Si Rukia sarong babaeng taga Albania na labi nang 60 anyos. Huli sa dai pagkakaoyon sa pamilya, dai nia kinakaolay an saiyang tugang na lalaki sa laog na nin labing 17 taon. Nagpoon siang makipag-adal sa Biblia sa Mga Saksi ni Jehova asin nanodan nia na an tunay na mga Kristiano kaipuhan na makipagkatoninongan sa iba, na dai nagtatanom nin raot nin boot. Magdamlag siang namibi, asin mantang nagkukubakuba an saiyang puso, naglakaw sia pasiring sa harong kan tugang nia. An sobrina nia an nagbukas kan pinto. Huling nabigla, hinapot kaini si Rukia: “Siisay an nagadan? Ano an ginigibo mo digdi?” Sinabi ni Rukia na gusto niang maheling an saiyang tugang. Kalmado niang ipinaliwanag na an pakanood sa mga pamantayan kan Biblia asin manongod ki Jehova an nagmotibar sa saiya na makipagkatoninongan sa saiyang tugang. Pakatapos nin mga pagluha asin pagkugosan, isinelebrar ninda an espesyal na pag-iribaiba giraray na ini!​—Roma 12:​17, 18.

 [Ritrato sa pahina 23]

Mateo 5:​27, 28

[Ritrato sa pahina 23]

Mateo 5:3

[Ritrato sa pahina 23]

Mateo 5:24

[Ritrato sa pahina 23]

“Kan maheling nia an kadaklan sia nagtukad sa bukid; asin pakatukaw nia an saiyang mga disipulo nagrani sa saiya; asin binuka nia an saiyang ngoso asin nagpoon sa pagtokdo sa sainda.”​—MATEO 5:​1, 2