Alɛ’n w’a wie, Ela kongo’n w’a tɔ koun. Aunmuan’n fita fɛfɛfɛ. Sonja’m be ngblaliɛ’n nun lɔ’n, Famiɛn Saili nin i sran’m be nun wie’m b’a yia. Zonatan m’ɔ ti i wa kpɛn’n, ɔ o be nun wie. Yɛ gbanflɛn kun o be afiɛn. Ɔ ti bua tafuɛ. Ɔ su kan like ng’ɔ yoli’n i ndɛ kle be. Ɔ kan ndɛ’n juejue su kpa. Gbanflɛn sɔ’n yɛle Davidi. Ɔ ti sran wakawafuɛ. Kɛ ɔ́ íjɔ’n, Saili fɛ i su sie i nuan bo kpa. Afin, ɔ kunndɛman kɛ ndɛ ba kun sa guɛ i su sin. ?Kɛ Davidi kán ndɛ’n, wafa sɛ yɛ Zonatan i wun yo i-ɔ? Nanwlɛ, Zonatan sɔ alɛ kunlɛ nán andɛ sa-ɔ. Ɔ kunnin Zoova i alɛ mun yɛ ɔ kwlɛli i kpɔfuɛ mun. Sanngɛ afuɛ liɛ’n, nán Zonatan yɛ ɔ kwlali-ɔ, Davidi-ɔ. Ɔ kunnin bian jajraaja mɔ be flɛ i Goliati’n! Ɔ maan, sran’m be yili i ayɛ dan kpa. ?Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ngue yɛ Zonatan yoli-ɔ? ?Ɔ fɛ i ɲin cili Davidi?

Like nga Zonatan yoli’n kwla bo ɔ nuan. Biblu’n se kɛ: “Kɛ David nin Saili be wieli yalɛ’n koko cɛ’n, yɛ Zonatan kloli i kɛ i bɔbɔ fa klo i wun sa.” Ɔ fɛli i tokofi’n nin i ta’n mannin Davidi. Nanwlɛ, like dan yɛ ɔ fa mɛnnin i lɛ-ɔ. Afin sran kwlaa si kɛ Zonatan si ta to kpa. Sanngɛ, ng’ɔ ti cinnjin kpa’n yɛle kɛ Zonatan nin Davidi be tali be wun nda kɛ bé trá janvuɛ, naan bé súan be wiengu bo titi.​—1 Samiɛl 18:​1-5.

Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n, yɛ Zonatan nin Davidi be kacili janvuɛ-ɔ. Biblu’n kle kɛ be afiɛn mantannin kpa. Andɛ’n sran’m be kloman be wiengu. Sanngɛ, be nga be lafi Ɲanmiɛn su’n, be wun i wlɛ kɛ janvuɛ tralɛ’n ti like cinnjin. Sɛ e tra sran kpa’m be janvuɛ, naan e suan be bo yɛ e nin be e nanti klanman’n, é láfi Ɲanmiɛn su kpa trá laa’n. (Nyanndra Mun 27:17) Siɛn’n, maan e nian like nga Zonatan nin Davidi be janvuɛ tralɛ’n kle e’n.

?Ngue ti yɛ Zonatan nin Davidi be trali janvuɛ ndɛndɛ sɔ-ɔ? Ɔ fin like nga be kloli i be wiengu lika’n. ?Blɛ sɔ nun’n nn sa benin yɛ ɔ o Zonatan su-ɔ? Blɛ sɔ nun’n, nn lika’n ti kekle i su. Yɛle kɛ, i si Famiɛn Saili timan kɛ laa’n sa kun. Laa’n ɔ ti wun ase kanfuɛ yɛ i ɲin yi Ɲanmiɛn. Sanngɛ siɛn’n, w’a yo tutrefuɛ nin ɲin keklefuɛ. Kɛ aliɛ cɛ́n m’ɔ́ sán’n, nn i ayeliɛ’n ɔ́ yó tɛ kpa.—1 Samiɛl 15:17-19, 26.

Kɛ Zonatan wun kɛ i si w’a kaci’n, ɔ yoli i ya dan. Afin, ɔ nin i be afiɛn mantan kpa. (1 Samiɛl 20:2) Atrɛkpa’n, ɔ usɛli i wun kɛ i si i ayeliɛ tɛ’n ti’n sa wie su ɲanman Zoova i nvle’n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. ?Famiɛn’n i dunman nun ti’n, nvle’n su faman atin tɛ su? ?Ɔ maan Zoova su yimɛn i sa be su? Nanwlɛ, Zonatan ti Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa. Ɔ maan, i si i ayeliɛ’n boli i wla dan.

Kɛ e bu sa ng’ɔ o Zonatan su’n i akunndan’n, e wun like nga ti yɛ ɔ fɛli i wun mantannin Davidi’n i wlɛ. Ɔ wunnin kɛ Davidi lafi Ɲanmiɛn su kpa. Maan ɔ wla kpɛn su kɛ, kɛ Saili i sonja’m be wunnin Goliati’n, be nun wie fi w’a kwlá jrɛnmɛn i ɲrun. Davidi liɛ’n, w’a sroman bian jajraja sɔ’n. Afin, ɔ seli i klun lɔ kɛ sɛ Zoova i dunman’n yɛ ɔ fa kɔ kɛ ɔ nin Goliati bé kó kún’n, i wunmiɛn’n trá Goliati liɛ’n.​—1 Samiɛl 17:45-​47.

Blɛ kun nun’n, Zonatan buli akunndan kunngba sɔ’n wie. Ɔ lafili su kɛ i bɔbɔ nin i alɛ ninnge suafuɛ’n, be nin sonja akpasua wunmuan kun be kwla kun kpɛkun bé kwlá be. ?Ngue ti-ɔ? Zonatan seli kɛ: ‘Zoova liɛ’n sɛ ɔ klo kɛ ɔ́ mán sran kwlalɛ’n, ɔ lɛman kɛ amun ti kaan, annzɛ amun sɔnnin.’ (1 Samiɛl 14:6) I sɔ’n kle kɛ, Davidi nin Zonatan be sran nɲɔn’n, be lafi Ɲanmiɛn su tankaan kpa, yɛ be klo i kpa. I sɔ’n ti yɛ be trali janvuɛ-ɔ. ?Ngue ekun yɛ be kwla klo i be wiengu lika mɔ i kpa tra ngalɛ’n niɔn? Kannzɛ bɔbɔ Zonatan ti famiɛn wa nin safuɲrɛn’n, naan Davidi ti bua tafuɛ’n, sanngɛ ɔ nin i trali janvuɛ. Asa ekun’n, Zonatan su fuanfuan afuɛ 50, Davidi liɛ’n, ɔ nin a ɲanman afuɛ 20. Sanngɛ, b’a niɛnmɛn i sɔ’n ti. *

Nda nga Zonatan nin Davidi be tali’n ti’n, be janvuɛ’n w’a saciman. ?Ngue yɛ ɔ kle sɔ-ɔ? Ɔ bɔbɔ nian, Davidi si kɛ Zoova kpɛli i kɛ ɔ yo Izraɛli famiɛn. E kwla lafi su kɛ w’a faman ndɛ sɔ’n w’a fiaman Zonatan wun. Afin janvuɛ mɔ be afiɛn mantan kpa kɛ ngalɛ’n sa’n be kan be klun ndɛ kle be wiengu, be fiaman like wie fi su be wiengu wun. Yɛ be buaman ato kleman be wiengu. ?Sanngɛ kɛ Zonatan sili kɛ Davidi yɛ ɔ́ yó famiɛn’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n yoli i-ɔ? Sɛ laa ɔ buli i kɛ cɛn wie lele ɔ́ sín i si i osu naan ɔ́ yó maan lika’n ɔ́ yó kpa-o, e siman nun. I kwlaa yoli-o, Biblu’n seman kɛ Zonatan i akunndan’n sanngannin naan ɔ buli akunndan tɛ. Nga Biblu’n kan’n yɛle kɛ ɔ nin Davidi be nantili klanman titi, yɛ w’a yaciman Zoova i sulafilɛ. Zonatan wunnin i wlɛ kɛ Zoova i wawɛ’n wo Davidi su. (1 Samiɛl 16:​1, 11-​13) Ɔ maan, ɔ dili nda ng’ɔ tali Davidi’n su. Yɛle kɛ, ɔ yoli i janvuɛ titi. Ɔ nin i b’a tranman kɛ sran kun nin i wla sa. Afin, ɔ kunndɛli kɛ Zoova i klun sa’n kpɛn su.

Zonatan nin Davidi be ɲannin be janvuɛ tralɛ’n i su mmlusuɛ dan. ?Ajalɛ kpa benin yɛ Zonatan kle e-ɔ? Yɛle kɛ, maan e tinuntinun e bu janvuɛ tralɛ’n i like dan. Ɔ timan cinnjin kɛ e nin e janvuɛ mun e afuɛ’n annzɛ e finwlɛ’n yo kun. Sanngɛ sɛ be lafi Ɲanmiɛn su kpa’n, be kwla yo e ye. Zonatan nin Davidi be wlali be wiengu fanngan kpɛ sunman. I sɔ mɔ be yoli’n kusu yoli kpa, afin sa ng’ɔ wa tɔli be su’n, ɔ timan blɛblɛ.

I bo bolɛ nun’n nn Saili klo Davidi i sa kpa. I sɔ’n ti ɔ fɛ i sieli i sonja’m be su kpɛn. Sanngɛ, akunndan tɛ nga Zonatan w’a buman’n, yɛ Saili wa buli-ɔ. Yɛle kɛ, ɔ wa fɛ i ɲin cili Davidi. Sɛ aɲinciɛ’n ti sran’n, nn é sé kɛ ɔ kwlali Saili mlɔnmlɔn. Blɛ kwlaa nga Davidi nin Filistifuɛ’m be kun’n, ɔ ɲan jranwlɛ kpan. Ɔ maan, i wun yoli sran’m be fɛ, yɛ be yili i ayɛ. Izraɛli bla wie’m be to jue seli kɛ: “Saili kwlali sran b’ɔ tra akpi, David kwlali sran b’ɔ tra akpi blu (10.000).” Jue sɔ’n yoli Saili ya lele kpeli nun. Biblu’n se kɛ: “Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n, Saili buli Davidi i kunlɛ akunndan.” (1 Samiɛl 18:7, 9) Saili buli i kɛ Davidi su wa de famiɛn bia’n i sa nun. Nanwlɛ, finfin ndɛ yɛle ngalɛ’n. Afin, kannzɛ Davidi si kɛ ɔ́ wá yó famiɛn’n, sanngɛ i nun mɔ Saili ɲin te o su’n, w’a kunndɛman le kɛ ɔ́ sín sran sɔ mɔ Zoova bɔbɔ yɛ ɔ sieli i famiɛn’n i osu.

Saili kunndɛli kɛ ɔ́ yó naan be kpɔfuɛ’m be kun Davidi alɛ nun, sanngɛ w’a yoman ye. Davidi kusu, blɛ kwlaa ng’ɔ fite ko kun alɛ’n, ɔ ɲan kwlalɛ kpan. Ɔ maan, sran’m be kloli i sa kpa ekun, yɛ i dunman fuli. Like nga Saili wa yoli i siɛn’n, yɛle kɛ, ɔ seli i sran mun nin i wa kpɛn’n be kɛ be kun Davidi. Nanwlɛ, kɛ Zonatan tili ndɛ sɔ’n, atrɛkpa’n, i awlɛn’n kpɔtɔli i klun dan. (1 Samiɛl 18:25; 19:1) Zonatan ti ba kpa, sanngɛ ɔ ti Davidi i janvuɛ kpa wie. ?Ɔ maan, wan sin yɛ ɔ́ jrán-ɔn?

Zonatan seli i si kɛ: “A ti famiɛn, ɔ nin fataman kɛ a yo ɔ sufuɛ David tɛ. Ɔ nin a yo-man wɔ tɛ le. Ye yɛ ɔ yo wɔ-ɔ. Ɔ klɛnnin i wun mannin wie’n yɛ ɔ kunnin Filistifuɛ mun-ɔn. Kɛ ɔ yoli sɔ’n kusu Anannganman deli Izraɛl nvle’n. Ɔ bɔbɔ a wunnin i, ɔ yoli wɔ fɛ. David w’a yo-man sa tɛ. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ waan á kún i-ɔ?” Afuɛ’n liɛ’n, Saili sieli i su. Ɔ wunnin kɛ ndɛ nga Zonatan kan kleli i’n ti su. I kpa’n, ɔ tali nda kɛ ɔ su kunman Davidi. Sanngɛ, Saili timan sran mɔ be kwla lafi i su-ɔ. Cɛn kun liɛ’n, kɛ ɔ wunnin kɛ Davidi kwlali be kpɔfuɛ mun tɛtɛ kpa’n, i awlɛn mɔ be i klun’n ti’n, ɔ toli Davidi i wun cua. (1 Samiɛl 19:​4-6, 9, 10) Sanngɛ, w’a ɲɛnmɛn i. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Davidi wanndili.

Kɛ sa wie’m be ju’n, ɔ fata kɛ e kle sran nga mɔ é jrɛ́n i sin’n. Atrɛkpa’n, sa sɔ’n wie w’a ju ɔ su le. Kɛ ɔ yo sɔ’n, ajalɛ falɛ’n kwla kekle e sa nun. Sran wie’m be liɛ’n, be waan maan be blo i annzɛ be lu i, saan be osufuɛ’m be sin yɛ bé jrán titi-ɔ. Sanngɛ, Zonatan si kɛ nɛ́n i sɔ yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo-ɔ. I si nin Zoova be nantiman klanman. ?Ɔ jrɛn i sin sɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ? Davidi liɛ’n, i ɲin yi Zoova. Ɔ maan, Zonatan wunnin i wlɛ kɛ Davidi sin yɛ ɔ fata kɛ ɔ jran-ɔn. Sanngɛ Zonatan w’a kpɔcimɛn i si. Ɔ mɛnnin i afɔtuɛ. Nán ndɛ ng’ɔ́ yó i fɛ’n, yɛ ɔ kan kleli i-ɔ. Sanngɛ, ɔ dili i nanwlɛ naan ɔ yo sa ng’ɔ ti kpa’n. Nanwlɛ, Zonatan kle e ajalɛ kpa.

Zonatan waan ɔ́ yó naan Saili nin Davidi be tran fɔun. Sanngɛ Saili w’a siemɛn i su i wa’n i nuan bo. Davidi ko toli Zonatan. Ɔ seli i janvuɛ’n kɛ: ‘M’an wu w’a wie.’ Afin, ɔ si kɛ sɛ Saili ɲɛn i’n, ɔ́ kún i. Davidi seli Zonatan kɛ ɔ nian sɛ i si te bu i kunlɛ akunndan annzɛ kusu sɛ w’a guɛ i ya’n i ase o, naan i kwlaa ng’ɔ yo’n, ɔ bo su kle i. Zonatan kplinnin su. Be nuan sɛli su kɛ, sɛ ɔ wun akunndan trele nga i si bu’n i wlɛ’n, ɔ́ fíte kɔ́ lika nga Davidi fia lɛ’n, kpɛkun ɔ́ tó cúa fá klé i like ng’ɔ fata kɛ ɔ yo’n. Kpɛkun, Zonatan seli Davidi kɛ ɔ tɛ i nda. Ɔ seli i kɛ: “Sɛ bɔ Anannganman núnnún ɔ kpɔfuɛ’m be kwlaa’n, si min osu nunfuɛ’m be aunnvuɛ tititi.” Davidi tɛli i nda kɛ ɔ́ níɛn i osufuɛ’m be lika titi.​—1 Samiɛl 20:3, 13-27.

Zonatan ko kannin Davidi i wun ndɛ kpa kleli Saili. Sanngɛ, Saili plɛnnin i su. Ɔ seli i kɛ: “Ɔ wlaka’n nin ɔ sinnzin trɔ’n cɛnnin kɛ ɔ nin liɛ’n sa.” Ɔ kan guali su kɛ janvuɛ nga ɔ nin Davidi b’a trɛ i lɛ’n, ɔ ti i bɔbɔ nin i awlofuɛ’m be ɲrun ɲannzuɛn. Kpɛkun, ɔ kannin ndɛ kun naan Zonatan bu i bɔbɔ i wun akunndan. Ɔ seli i kɛ: ‘?Kɔlɛ a si kɛ sɛ Izai i wa’n ɔ nin a wuman’n ɔ sielɛ’n nin a takaman?’ Sanngɛ i kwlaa sɔ’n timan Zonatan i ndɛ. Ɔ usɛli i si kɛ: “?Nguɛ sa bɔ cɛ yɛ ɔ yoli i ti yɛ be kun i-ɔ?” Bé íjɔ wa-a, Saili w’a fa cua’n w’a to i wa’n i wun naan ɔ́ kún i. Saili w’a yo oke, sanngɛ ɔ te yo safuɲrɛn, yɛ ɔ si cua to kpa. Ɔ nin i sɔ ngba’n, i cua’n to fuannin Zonatan. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, yɛ Zonatan jaso ɔli-ɔ. I anwlɛn kpa’n be i klun sa.​—1 Samiɛl 20:24-34.

Kɛ aliɛ cɛnnin’n, nglɛmun’n, Zonatan ɔli blo lɔ kan nga Davidi fia lɔ’n. Ɔ toli cua’n kɛ nga be nuan sɛli su’n sa. Ɔ maan Davidi wunnin i wlɛ kɛ Saili w’a gugu kɛ ɔ́ kún i. Zonatan seli i gbanflɛn’n kɛ ɔ sɛ i sin klɔ lɔ. Yɛ Davidi nin Zonatan be ngunmin be kali lɛ-ɔ. Ɔ maan, be kwla kokoli yalɛ kpe kan. Kpɛkuun be tɔli be wun nun, be sran nnyɔn’n be sunnin kpa. Kɛ be kaleli be wiengu’n, Davidi jasoli lɛ ɔli naan ɔ́ wánndi Saili i ɲrun.​—1 Samiɛl 20:35-42.

Blɛ kekle sɔ’n nun, Zonatan kleli kɛ ɔ ti janvuɛ kpa, naan ɔ bumɛn i bɔbɔ i wun akunndan. Sɛ ɔ ti kɛ Zonatan niɛnnin i si i ajalɛ tɛ’n su’n naan dunman kunndɛlɛ’n yɛ ɔ yoli i cinnjin’n nn i sɔ’n yoli Satan i fɛ kpa. Afin, ɔ kloman be nga be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman’n. Ɔ sua sran’m be wun aya naan be yo like nga klɔ sran konvi sɔ i’n. Adam nin Ɛvu mɔ be ti e si nin e nin klikli’n, be tɔli i aya sɔ’n nun. (Bo Bolɛ 3:1-6) Sanngɛ, w’a kwlá ɲanman Zonatan. E si kɛ i sɔ’n yoli Satan i ya dan! Andɛ’n, lika kwlaa nun’n, sran’m be bu be ngunmin be wun akunndan. (2 Timote 3:1-5) ?Yɛ e li? ?É klé kɛ e buman e bɔbɔ e wun akunndan, yɛ e nin e janvuɛ mun é nánti klanman titi kɛ Zonatan fa yoli’n sa?

Kpɔlɛ nga Saili fa kpɔ Davidi’n wa kacili kɛ fia sa. Zonatan wun kɛ i si i akunndan’n w’a saci mlɔnmlɔn, naan be yo i sa fi-ɔ ɔ yoman ye kun. Saili suɛli i sonja kpanngban kpa naan be su Davidi su naan be kun i. Kusu nn w’a yoman like fi. (1 Samiɛl 24:2, 3, 13-16; 26:20) ?Zonatan suli be su wie? Nanwlɛ, Biblu’n i lika fi kleman kɛ Zonatan fɛli i wun wlali abɔlɛ sa sɔ’n nun wie. Ɔ klo Zoova, yɛ ɔ klo Davidi. Asa kusu’n, ɔ tali Davidi i nda kɛ ɔ́ yó i janvuɛ titi. Ɔ maan, ɔ kwlá yoman sɔ bɔ kaan sa.

Zonatan kloli Davidi i sa titi. Le kun’n, ɔ ɔli Davidi i wun wunlɛ lika nga be flɛ i kɛ Ɔrsa’n i nun lɔ. Ɔrsa’n i bo’n yɛle “waka lika.” Oka’m be o lɔ kpa. Kɛ a fɛ i Ebrɔn lɛ’n, a jra ngua lika’n nun lɔ naan w’a to Ɔrsa. Lika nɲɔn sɔ’m be afiɛn’n wali kan. ?Ngue ti yɛ Zonatan ɔli sran sɔ mɔ be kunndɛ i naan bé kún i’n, i wun wunlɛ-ɔ? Biblu’n waan ɔ ɔli kɛ ɔ́ wlá Davidi i fanngan naan i ‘Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ɔ yo dan.’ (1 Samiɛl 23:16) ?Wafa sɛ yɛ Zonatan yoli i sɔ liɛ’n niɔn?

Ɔ seli i janvuɛ kan’n kɛ: “Nán srɛ kun wɔ.” Kpɛkun ɔ guɛli i awlɛn su nzue, ɔ seli kɛ: “Min si su nyanman wɔ.” ?Wafa sɛ yɛ ɔ si sɔ-ɔ? Zonatan lafi su kɛ Davidi i su ndɛ nga Zoova kannin’n, ɔ́ kpɛ́n su. I sɔ’n ti, ɔ seli i kɛ: “Wɔ yɛ á yó Izraɛl famiɛn nin-ɔn.” Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Samiɛli dun mmua kannin ndɛ sɔ’n kleli Davidi laa. Siɛn’n, Zonatan su kan ndɛ kunngba’n kle i naan ɔ lafi su kɛ ndɛ sɔ mɔ Zoova kannin’n, ɔ́ yó i nuan su like. ?Sanngɛ, Zonatan bɔbɔ i liɛ’n yó sɛ? Ɔ seli Davidi kɛ: “N kusu ń yó wɔ mantanfuɛ.” Nanwlɛ, Zonatan ti wun ase kanfuɛ dan! Ɔ tra Davidi i kpɛn afuɛ lele 30. Ɔ nin i sɔ ngba’n, ɔ kplin su kɛ gbanflɛn kan sɔ’n ɔ yo i siefuɛ naan ɔ́ súɛn i bo. Kpɛkun, kɛ ɔ́ gúɛ i ndɛ’n i bo’n, ɔ seli kɛ: “Min si Saili bɔbɔ si sɔ.” (1 Samiɛl 23:17, 18) Saili bɔbɔ klun lɔ’n, ɔ si kpa kɛ like kwlaa ng’ɔ sunnzun kɛ ɔ́ fá yó Davidi’n ɔ́ kpí ase, afin Davidi yɛ Zoova kpɛli i kɛ ɔ yo Izraɛli famiɛn’n niɔn.

Atrɛkpa’n, kɛ afuɛ’m be sinnin’n, Davidi buli ndɛ nga Zonatan kan kleli i blɛ sɔ’n nun’n, i akunndan kpɛ sunman. Sanngɛ, b’a kwlá wunman be wun kun. Ng’ɔ yo ya’n, yɛlɛ kɛ like nga Zonatan sunnzunnin’n, w’a kpɛnman su. Yɛle kɛ, w’a kwlá yoman Davidi i mantanfuɛ.

Le kun’n, Izraɛlifuɛ mun nin Filistifuɛ’m be kunnin. Zonatan suɛnnin i si i bo naan ɔ nin be kpɔfuɛ tɛ sɔ’m be kun alɛ’n. Zonatan i akunndan’n bumɛn i fɔ. Afin, ɔ si kɛ kannzɛ i si fali atin tɛ su’n, sanngɛ i liɛ’n, Zoova i klun sa yolɛ’n yoli i cinnjin trali like kwlaa. Zonatan kunnin alɛ’n yakpa su kɛ ng’ɔ fa yo i titi’n sa. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Izraɛlifuɛ’m b’a kwlá jranman Filistifuɛ’m be ɲrun. Saili i klunwi ayeliɛ’n ti’n, Zoova nin i nunman nun kun. Blɛ kun nun bɔbɔ’n, ɔ yoli sa tɛ dan kpa kun, yɛle kɛ ɔ ko yili wunnzue. Filistifuɛ’m be kunnin i wa yasua nsan mun. Zonatan o be nun wie. Saili liɛ’n, be boli i kannin. I sin’n, i bɔbɔ kunnin i wun.​—1 Samiɛl 28:6-14; 31:2-6.

Kɛ Davidi tili sa ng’ɔ juli’n, i awlɛn’n kpɔtɔli i klun. Saili bɔbɔ, mɔ i ti yɛ Davidi wunnin i ɲrun sa trilili’n, Davidi sunnin i wie. I sɔ’n kle kɛ Davidi ti sran kpa, naan ɔ yaci sa nga be yo i’n cɛ. Davidi kpɛli Saili nin i wa Zonatan be sɛ jue. Atrɛkpa’n, wafa ng’ɔ kɛnnin i janvuɛ’n i ndɛ jue sɔ’n nun’n, ɔ nin a kɛnmɛn i ndɛ sɔ le. Ɔ seli i kɛ: “Zonatan min niaan, min anwlɛn’n w’a kpɛ min klun wɔ ti. Wɔ yɛ maan min klun jɔ-ɔ. Klolɛ nga a fa klo min’n, be fa-man bla’m be klolɛ’n fa sunnzun-mɛn i.”​—2 Samiɛl 1:26.

Davidi i wla w’a fiman nda ng’ɔ tali Zonatan’n su le. Kɛ afuɛ kpanngban sinnin’n, ɔ fali Zonatan i wa Mɛfibɔsɛti mɔ i ja ti saciwa’n, yɛ ɔ niɛnnin i lika titi. (2 Samiɛl 9:1-13) Nanwlɛ, Davidi niannin Zonatan i ajalɛ’n su. Yɛle kɛ, kannzɛ bɔbɔ ɔ si kɛ lika’n kwla yo kekle i su’n, sanngɛ ɔ dili ndɛ ng’ɔ kan kleli i janvuɛ’n su. ?Yɛ e li? ?I sɔ wie yɛ e yo-ɔ? ?Be nga be ti kɛ Zonatan sa’n, yɛ e tra be janvuɛ-ɔ? ?E bɔbɔ e ti janvuɛ kpa? Sɛ e wla e janvuɛ’m be fanngan naan be lafi Zoova su kpa’n, sɛ e fa Zoova i klun sa yolɛ’n sie i like kwlaa ɲrun, yɛ sɛ e buman e ngunmin e wun akunndan’n, é yó janvuɛ kpa kɛ Zonatan sa. Yɛ é láfi Ɲanmiɛn su kɛ i sa.