1-2. (1) ?Wafa sɛ yɛ Zoova bu be nga be yo sa tɛ mɔ be kaciman be akunndan’n niɔn? (2) ?Ngue yɛ Zoova kunndɛ kɛ sa tɛ yofuɛ’m be yo-ɔ?

 ZOOVA timan kɛ siɛ kun m’ɔ yaci i mma’m be lɛ mɔ be yo sa tɛtɛ kwlaa nga be klo’n sa. Ɔ kpɔ sa tɛ’n. (Jue. 5:​4-6) Yɛ ɔ kunndɛ kɛ e niɛn i mmla mɔ be o Biblu’n nun’n be su e nanti. I yo, Zoova seman e kɛ e yo ninnge mun kɛ fɔ nunman e nun sa. (Jue. 130:​3, 4) Sanngɛ ɔ kloman be nga ‘be sroman Ɲanmiɛn, yɛ be fa ye nga e Ɲanmiɛn’n yo e’n be fa kata be ɲin be yo ɲin kekle ayeliɛ mun’n.’ (Zid. 4) Biblu’n se kɛ Armagedɔn alɛ’n nun’n, Ɲanmiɛn wá núnnún be mɔ ‘be ɲin yimɛn i’n.’—2 Piɛ. 3:7; Ngl. 16:16.

² Sanngɛ Zoova kunndɛman kɛ sran kun sa nunnun. Kɛ nga e fa wunnin i fluwa nga i nun like suanlɛ’m be nun’n sa’n, Biblu’n kle weiin kɛ ɔ “kunndɛ kɛ sran kwlaa kaci i akunndan’n.” (2 Piɛ. 3:9) Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé trá be awlɛn bé úka sa tɛ yofuɛ mun naan be kaci be akunndan’n naan be nin Zoova be afiɛn sɛ ekun’n, be nian Zoova i ajalɛ’n su. Sanngɛ ɔ ju wie’n, sa tɛ yofuɛ’n kacimɛn i akunndan’n. (Eza. 6:9) Asɔnun kpɛnngbɛn’m be mian be ɲin be ukɛ i lele, sanngɛ ngbɛn-ɔn. Ɔ kacimɛn i ayeliɛ’n. ?Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo-ɔ?

 “MAAN AMUN YI SA TƐ YOFUƐ’N AMUN AFIƐN LƐ”

3. (1) ?Ngue yɛ Biblu’n waan be yo be nga be kunndɛman kɛ bé káci be akunndan’n niɔn? (2) ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ sa tɛ yofuɛ’n bɔbɔ yɛ ɔ kunndɛli i sɔ liɛ’n niɔn?

³ Kɛ sa tɛ yofuɛ’n kacimɛn i akunndan’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be lemɛn i yowlɛ. Ɔ fata kɛ be fa ndɛ ng’ɔ o 1 Korɛntifuɛ Mun 5:13 nun’n su. Ɔ se kɛ: “Maan amun yi sa tɛ yofuɛ’n amun afiɛn lɛ.” E kwla se kɛ sa tɛ yofuɛ’n bɔbɔ yɛ ɔ kunndɛli i sɔ liɛ’n niɔn. Like nga i bɔbɔ luali’n yɛ ɔ su ti-ɔ. (Gal. 6:7) Afin asɔnun kpɛnngbɛn’m be ukɛli i lele, sanngɛ ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ káci. (2 Fam. 17:​12-15) Ɔ kleli kɛ ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ fá Zoova i mmla’m be su.—Mml. 30:​19, 20.

4. ?Kɛ be tu sa tɛ yofuɛ kun asɔnun’n nun’n, ngue ti yɛ be bo su kle nzrafuɛ mun-ɔn?

⁴ Kɛ be ko tu sa tɛ yofuɛ m’ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ káci i akunndan’n asɔnun’n nun’n, be bo su kle nzrafuɛ’m be kɛ ɔ timan Zoova i Lalofuɛ kun. Nɛ́n i ɲin ase gualɛ ti yɛ be yo sɔ-ɔ. Sanngɛ i sɔ’n uka asɔnun’n nunfuɛ mun naan b’a kwla nian Biblu’n nun ndɛ kun su b’a nanti. Biblu’n se kɛ ‘nán e nin i sɔfuɛ’n e san nun kun. Yɛ nán e nin i e di like bɔbɔ.’ (1 Kor. 5:​9-11) Nán ngbɛn ti yɛ Zoova mannin mmla sɔ’n niɔn. Akoto Pɔlu seli kɛ: “Levii kaan sa wla sanmlɛn nga be fɔtɔli’n i wunmuan’n.” (1 Kor. 5:6) Sɛ b’a tuman sa tɛ yofuɛ ng’ɔ kacimɛn i akunndan’n asɔnun’n nun’n, i sɔ’n kwla bubu be nga be mian be ɲin be fa Zoova i mmla’m be su’n be sa sin.—Ɲan. 13:20; 1 Kor. 15:33.

5. (1) ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu e niaan nga be tuli be asɔnun’n nun’n niɔn? (2) ?Ngue ti yɛ e bu be sɔ-ɔ?

⁵ ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu e niaan nga be tuli be asɔnun’n nun’n niɔn? Ɔ ti su kɛ e nin be e sanman nun kun. Sanngɛ ɔ fata kɛ e bu be kɛ bua mɔ b’a mlin’n sa. Nán e se kɛ be liɛ w’a wie mlɔnmlɔn. Kɛ bua kun mlin’n, ɔ kwla sɛ i sin. Nán maan e wla fi su kɛ sran sɔ’m be fali be wun mannin Zoova. Sanngɛ nda nga be tali Zoova’n b’a diman su kun. Yɛ i sɔ’n kusu timan kpa manman be. (Eze. 18:31) Sanngɛ dɔ nga su mɔ Zoova te si sa tɛ yofuɛ’m be aunnvɔɛ’n, e kwla lafi su kɛ be kwla kaci. ?Ɔ maan wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla uka sran kun mɔ be tuli i asɔnun’n nun’n niɔn?

WAFA NGA ASƆNUN KPƐNNGBƐN’M BE UKA BE’N

6. ?Ngue yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo naan b’a uka be nga be tuli be asɔnun’n nun’n niɔn?

⁶ ?Kɛ be tu sran kun asɔnun’n nun’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be ukɛmɛn i kun naan w’a sɛ i sin Zoova wun? Nɛ́n i sɔ-ɔ. Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn nga be yiali sa tɛ yofuɛ’n i wun’n, be se i kɛ bé tú i asɔnun’n nun’n, be kle i like ng’ɔ fata kɛ ɔ yo naan w’a sɛ i sin’n. Sanngɛ be kaman ngalɛ’n su. Blɛ sunman’n, be se i kɛ sɛ anglo nɲɔn kun sin’n be kunndɛ kɛ bé níɛn i osu naan bé nían sɛ w’a kaci i akunndan’n nin-o. Sɛ ɔ kplin su’n, kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé wá níɛn i osu’n, be wlɛ i fanngan kpa kɛ ɔ kaci i akunndan’n naan ɔ sɛ i sin asɔnun’n nun. Kannzɛ bɔbɔ blɛ sɔ’n nun’n ɔ kacimɛn i akunndan’n, sanngɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé kó níɛn i osu cɛn uflɛ. Kpɛkun bé wlɛ́ i fanngan naan ɔ kaci i akunndan’n.

7. ?Wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kle kɛ be si be nga be tuli be asɔnun’n nun’n be aunnvɔɛ, kɛ Zoova sa-ɔ? (Zeremin 3:12)

⁷ Asɔnun kpɛnngbɛn’m be kle kɛ be si be nga be tuli be asɔnun’n nun’n be aunnvɔɛ, kɛ Zoova sa. Laa’n, kɛ Izraɛlifuɛ’m  be yo sa tɛ’n, Zoova minndɛman kɛ be kaci be akunndan’n ka naan w’a uka be. Sanngɛ ɔ sunmɛn i nuan ijɔfuɛ’m be sin, kusu nn be nin-a kleman bɔ kaan sa kɛ b’a kaci be akunndan’n. Fluwa nga i like suanlɛ nɲɔn su’n nun’n, e wunnin kɛ Zoova seli Oze kɛ ɔ yaci i yi’n i sa tɛ’n cɛ i naan ɔ ko fɛ i bla, kusu nn bla’n te yo sa tɛ. I sɔ mɔ Zoova yoli’n, ɔ kleli i nvle’n nunfuɛ’m be kɛ ɔ si sran aunnvɔɛ dan. (Oze 3:1; Mal. 3:7) Asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian Zoova i ajalɛ’n su. Yɛle kɛ be kunndɛ kpa kɛ sa tɛ yofuɛ’n kaci i akunndan’n naan ɔ sɛ i sin asɔnun’n nun. Yɛ be tɛnndɛnmɛn i ɲrun naan w’a kwla yo sɔ.—An kanngan Zeremin 3:12 nun.

8. ?Wafa sɛ yɛ ba wanzofuɛ nga Zezi kɛnnin i ndɛ ɲanndra nun’n, ɔ kle kɛ Zoova si aunnvɔɛ dan-ɔn? (Liki 15:7)

⁸ Like suanlɛ nɲɔn su’n nun’n, e kannin ba wanzofuɛ’n i su ɲanndra nga Zezi buli’n i ndɛ. Kɛ i si wunnin i cɛ’n, ‘ɔ wanndili ko tɔli i nun.’ (Lik. 15:20) Maan e sie i nzɔliɛ kɛ siɛ’n w’a minndɛman kɛ ba’n kpɛtɛ i ka. Sanngɛ kɛ siɛ kwlaa ng’ɔ klo i wa’n ɔ fa yo’n sa’n, ɔ wanndili ko kpɛli i atin. I sɔ’n wie yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo i be nga be tu be asɔnun’n nun’n be lika-ɔ. Be kunndɛ kɛ sran sɔ mɔ b’a mlin’n, be sa be sin Zoova wun. (Lik. 15:​22-24, 32) Kɛ sa tɛ yofuɛ kun sɛ i sin’n, ɲanmiɛn su lɔfuɛ’m be di aklunjɔɛ. Yɛ asiɛ’n su wafuɛ’m be di aklunjɔɛ wie.—An kanngan Liki 15:7 nun.

9. ?Ngue yɛ Zoova kunndɛ kɛ sa tɛ yofuɛ’m be yo-ɔ?

⁹ Ndɛ nga y’a wun i’n, ɔ kle e weiin kɛ Zoova kunndɛman kɛ sa tɛ yofuɛ nga be kaciman be akunndan’n, be ka asɔnun’n nun. Sanngɛ nán kɛ ɔ kaci i sin si be mlɔnmlɔn-ɔn. Ɔ kunndɛ kɛ be sa be sin i wun. Sa tɛ yofuɛ nga be kaci be akunndan’n be wun akunndan nga Zoova bu’n, i ɲin fite Oze 14:4 nun. Ɔ se kɛ: “Ń má yó be juejue, yɛ be su yaciman min kun. Ń kló be min klun klo su, afin be wun ya nga n fali’n w’a kan ase.” Kɛ mɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun i sɔ liɛ’n i wlɛ’n ti’n, be fa be ɲin sie i like kwlaa nga sa tɛ yofuɛ kun yo m’ɔ kle kɛ w’a bo i akunndan kacilɛ bo’n su. Asa’n ndɛ sɔ’n kwla gua be nga be yacili Zoova’n be awlɛn su nzue. Afin ɔ kle be kɛ ɔ klo be naan ɔ kunndɛ kɛ be sa be sin.

10-11. ?Wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla uka be nga be tuli be asɔnun’n nun w’a cɛ kpa’n niɔn?

¹⁰ ?Yɛ be nga be tuli be asɔnun’n nun w’a cɛ kpa’n nin? Wie’m be yoman sa tɛ nga ti yɛ be tuli be asɔnun’n nun’n kun. Wie mun bɔbɔ’n be wla kpɛnman sa nga ti yɛ be tuli be asɔnun’n nun’n su kun. Sanngɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kunndɛ lika nga sran sɔ’m be wo’n naan be ko nian be osu. Kɛ be kɔ be osu nianlɛ kusu’n, be nin be kwla srɛ Ɲanmiɛn. Yɛ be kwla wla be fanngan kɛ be sa be sin asɔnun’n nun. Sɛ be tuli sran kun asɔnun’n nun w’a di afuɛ kpanngban kpa’n, dɔ nga su’n w’a yo fakafaka dan. I sɔ’n ti’n, sɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ sɛ́ i sin asɔnun’n nun’n, kannzɛ be nin-a mɛnmɛn i sɔ’n i wun atin’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla se aniaan kun kɛ ɔ kle i Biblu’n nun like. I kwlaa yoli-o, asɔnun kpɛnngbɛn mun yɛ be fɛ i sɔ ajalɛ’n niɔn.

¹¹ Asɔnun kpɛnngbɛn’m be mian be ɲin be si sran aunnvɔɛ kɛ Zoova sa. I sɔ’n ti’n, be kunndɛ be kwlaa nga be yacili Zoova’n. Kpɛkun be wla be fanngan naan be sa be sin i wun. Kɛ sa tɛ yofuɛ kun kaci i akunndan m’ɔ yaci sa tɛ’n i yolɛ’n, be sisiman be bo naan b’a mɛn i atin kɛ ɔ sɛ i sin asɔnun’n nun.—2 Kor. 2:​6-8.

12. (1) ?Sa benin’m be nun yɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian nun kpa ka naan b’a man sran kun i atin kɛ ɔ sɛ i sin asɔnun’n nun-ɔn? (2) ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e bu i kɛ sran wie’m be o lɛ’n, Zoova su yaciman be sa tɛ’n cɛman be le-ɔ? (An nian ja ngua lɔ ndɛ’n nun wie.)

 ¹² Ɔ ju wie’n, ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian nun kpa ka naan b’a man sran kun i atin kɛ ɔ sɛ i sin asɔnun’n nun. I wie yɛle be nga be nin ba kanngan’m be lali’n, annzɛ be nga be nin Ɲanmiɛn b’a bu’n, annzɛ be nga be fali gblɛ be yrali be yi annzɛ be wun’n be liɛ’n. Sa sɔ’m be nun’n, ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian nun kpa sɛ sran’n kacili i akunndan’n sakpa-o. (Mal. 2:14; 2 Tim. 3:6) Afin ɔ fata kɛ be sasa aniaan mun. Sanngɛ maan e wun i wlɛ wie kɛ sran kwlaa ng’ɔ kaci i akunndan’n sakpa m’ɔ yaci sa tɛ’n i yolɛ’n,  Zoova sɔ́ i nun. Sɛ sran’n i ɲinfu yoli sran wie i tɛ annzɛ ɔ lakali sran’n, ɔ ti su kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kunndɛ kɛ bé nían sɛ ɔ kacili i akunndan’n sakpasakpa-o. Sanngɛ ɔ fataman kɛ be bu i kɛ Zoova kwlá yaciman sran sɔ’n i sa tɛ’n cɛmɛn i le. a—1 Piɛ. 2:10.

LIKE NGA ASƆNUN’N NUNFUƐ’M BE KWLA YO’N

13. ?Wafa nga e nin be nga be tu be fɔ asɔnun’n nun’n e tran’n, ɔ nin be nga be tu be asɔnun’n nun’n be liɛ’n, ɔ ti kun?

¹³ Like suanlɛ ng’ɔ sinnin lɛ’n nun’n, e wunnin kɛ, wie liɛ’n be bo su kle asɔnun’n kɛ b’a tu aniaan kun i fɔ. I lɛ nun’n, e nin sran sɔ’n e kwla san nun titi. Afin e si kɛ ɔ kacili i akunndan’n naan ɔ yacili sa tɛ’n i yolɛ. (1 Tim. 5:20) Ɔ te yo asɔnun’n nunfuɛ, yɛ ɔ fata kɛ aniaan’m be wlɛ i fanngan naan ɔ yo sa ng’ɔ ti kpa’n titi. (Ebr. 10:​24, 25) Sanngɛ kɛ be tu sran kun asɔnun’n nun’n, ɔ timan sɔ. E nin i sɔfuɛ’n e ‘sanman nun kun.’ Yɛ ‘e nin i e diman like bɔbɔ.’—1 Kor. 5:11.

14. ?E nin be nga be tuli be asɔnun’n nun’n e tranlɛ’n nun’n, ajalɛ benin yɛ Klisifuɛ kun kwla fa-ɔ? (An nian foto’n wie.)

¹⁴ ?Ndɛ ng’ɔ o 1 Korɛntifuɛ Mun 5:11 nun’n, ɔ kle kɛ e kwlá yiaman sran kun mɔ be tuli i asɔnun’n nun’n aɲia’m be bo, annzɛ sɛ ɔ ba aɲia’m be bo’n e kwlá yomɛn i like? Nɛ́n i sɔ-ɔ. I yo, e nin i e sanman nun. Sanngɛ sɛ e osufuɛ kun annzɛ e janvuɛ kpa kun yɛ be tuli i asɔnun’n nun’n, sɛ e klo’n e kwla yiɛ i aɲia’m be bo. ?Sɛ ɔ ba aɲia’m be bo’n, e kwla yo i like? Laa’n e yomɛn i sɔfuɛ’m be like. Sanngɛ siɛn’n e wun i wlɛ kɛ Klisifuɛ kun kwla jran Biblu’n nun ndɛ’n su fa ajalɛ ng’ɔ klo’n. Aniaan wie kwla se kɛ ɔ́ yó i like. Sanngɛ i sɔ yolɛ’n nun’n, ɔ nin i su be kokoman yalɛ cɛman yɛ ɔ su fɛmɛn i wun mɛntɛnmɛn i cɛman.

15. ?Wan’m be ndɛ yɛ 2 Zan 9-11 kan-ɔn? (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “ ?Sa tɛ kunngba’n i ndɛ yɛ Pɔlu nin Zan be kannin-ɔn?” nun wie.)

¹⁵ Aniaan wie’m be kwla usa kɛ: ‘?Biblu’n w’a seman kɛ sɛ sran kun yo i sɔfuɛ’n  i like’n, nn w’a yo i sa tɛtɛ mun wie?’ (An kanngan 2 Zan 9-11 nun.) Be nga be nin Ɲanmiɛn b’a bu’n, nin be nga be wlawla be wiengu mun naan be yo sa tɛtɛ mun’n, be ndɛ yɛ Biblu’n nun ndɛ sɔ’n kan-ɔn. (Ngl. 2:20) I sɔ’n ti’n, sɛ sran kun fa ato ndɛ nga be nga be nin Ɲanmiɛn b’a bu’n be kan’n ɔ fa tru’n, annzɛ ɔ wlawla sran mun naan be yo sa tɛ’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be su ko niɛnmɛn i osu. I yo, e kwla lafi su kɛ sran sɔ’n kwla kaci i akunndan’n. Sanngɛ lele naan w’a yo sɔ’n, e su yomɛn i like yɛ e su yiɛmɛn i aɲia’m be bo.

MAAN E NIAN ZOOVA M’Ɔ SI AUNNVƆƐ YƐ Ɔ YACI SA CƐ’N I AJALƐ’N SU

16-17. (1) ?Ngue yɛ Zoova kunndɛ kɛ sa tɛ yofuɛ’m be yo-ɔ? (Ezekiɛli 18:32) (2) ?Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé úka be nga be yoli sa tɛ’n, wafa sɛ yɛ be kwla kle kɛ be nin Zoova be di junman likawlɛ-ɔ?

¹⁶ ?Ngue yɛ like suanlɛ nnun nga’m be kle e-ɔ? Zoova kunndɛman kɛ sran kun sa nunnun. (An kanngan Ezekiɛli 18:32 nun.) Ɔ kunndɛ kɛ sa tɛ yofuɛ’m be nin i be siesie be afiɛn. (2 Kor. 5:20) I sɔ’n ti’n, kɛ ɔ fɛ i laa lele andɛ’n, Zoova wlɛ i sufuɛ nga be kpɔcili i’n be fanngan titi kɛ be kaci be akunndan’n, naan be sa be sin i wun. Asɔnun kpɛnngbɛn’m be nin Zoova be di junman likawlɛ naan b’a uka be nga be yoli sa tɛ dan’n, naan b’a kaci be akunndan’n.—Rɔm. 2:4; 1 Kor. 3:9.

¹⁷ Kɛ sa tɛ yofuɛ kun kaci i akunndan’n, ɲanmiɛn su lɔfuɛ’m be di aklunjɔɛ dan. Kɛ e Si Zoova m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ wun kɛ sran kun w’a kaci i akunndan’n naan w’a sɛ i sin asɔnun’n nun’n, i klun jɔ dan. Sɛ e bu aunnvɔɛ mɔ Zoova si’n, ɔ nin e sa tɛ m’ɔ yaci cɛ e’n, ɔ nin i aklunye dan’n be su akunndan kpa’n, i sɔ’n úka e naan y’a klo i kpa titi y’a tra laa’n.—Lik. 1:78.