Be wuli min afuɛ 1948 nun Nizeria i ngua lɔ lika’n nun klɔ kaan kun su. Blɛ sɔ’n nun’n, be yoli min baba i sinma yasua Mustafa nin Waabi m’ɔ ti min ɲrun kpɛnngbɛn yasua’n be batɛmun. Kɛ n ɲannin afuɛ ngwlan’n min baba wuli. Min awlɛn’n kpɔtɔli min klun dan! Waabi seli min kɛ, kɛ bé wá cɛ́n min baba’n é wá wún i ekun. Ndɛ sɔ m’ɔ kan kleli min’n ti’n, n ma boli Biblu’n nun like suanlɛ bo. Ɔ maan be yoli min batɛmun afuɛ 1963 nun. Be yoli min niaan yasua nsan’m be batɛmun wie.

Afuɛ 1965 nun’n, n toli min ɲrun kpɛnngbɛn yasua Wilsɔnun, Legɔsu klɔ’n su lɔ. Kɛ n juli lɔ’n, e nin titi atin bofuɛ wie mɔ be o Igbobi lɔ asɔnun’n nun’n e dili junman likawlɛ. Wafa nga be tu be klun be di be junman’n nin aklunjɔɛ nga be di’n ti’n, n kunndɛli kɛ ń yó kɛ be sa. Ɔ maan afuɛ 1968, Zanvie anglo’n nun’n n kacili atin bofuɛ wie.

Be flɛ aniaan bian kun kɛ Albɛɛ Olugbebi yɛ ɔ di junman Betɛli lɔ. Cɛn kun’n, ɔ nin e gbanflɛn nin talua mun e yoli aɲia ngunmin kun. Afin Nizeria nvle’n i nglo lɔ lika’n nun’n be mian ngunmin atin bofuɛ’m be wun lɔ kpa. Min wla te kpɛn ndɛ kun mɔ aniaan bian Olugbebi kannin’n su. Ɔ seli kɛ: “Dɔ nga su’n, gbanflɛn nin amun talua nzue’n  te sonji amun nun. Ɔ maan amun kwla fa amun blɛ’n nin amun wunmiɛn’n be di Zoova i junman’n i kpa. Junman nga amun kwla di’n ɔ sɔnnin!” N kunndɛli kpa kɛ ń nían Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai i ajalɛ’n su naan Zoova fa min wɔ lika kwlaa ng’ɔ klo’n. Ɔ maan n klɛklɛli fluwa nga be klɛ su mɔ be kaci ngunmin atin bofuɛ’n su kpɛkun n fa ɔli Betɛli.—Eza. 6:8.

Afuɛ 1968 Mɛ anglo’n nun’n, be seli min kɛ n ko di ngunmin atin bolɛ junman’n klɔ nga be flɛ i kɛ Kano’n su lɔ. Klɔ sɔ’n wo Nizeria i nglo lɔ lika’n nun. Blɛ sɔ’n nun’n, nn be su kun Biafra alɛ’n. Be kunnin alɛ sɔ’n afuɛ 1967 nun lele afuɛ 1970 nun. Alɛ sɔ’n ti’n sran kpanngban be wuli. I sin’n, Nizeria i wia afiliɛ lɔ lika’n nun yɛ alɛ’n wa kpili kpa-ɔ. Aniaan bian kun seli min kɛ nán maan n wɔ lika sɔ’n nun lɔ. Afin ɔ kunndɛman kɛ sa ɲan min. Sanngɛ n seli i kɛ: “Mo nin min akunndan bulɛ. Sanngɛ sɛ Zoova kunndɛ kɛ lɔ yɛ n ko di i junman’n, n lafi su kɛ ɔ́ súan min bo.”

Sa ng’ɔ juli Kano lɔ’n, ɔ yo ɲrɛnnɛn. Alɛ’n ti’n, klɔ dan sɔ’n sacili. Kɛ é bó jasin fɛ’n, ɔ ju wie’n e wun be nga be kunnin be alɛ’n nun’n be nun wie’m be fuɛn’n. Aniaan nga be o Kano lɔ’n be sɔnnin kpa laa. Sanngɛ aniaan’m be dan lika be wanndili. Aniaan nga be kali lɔ’n be juman 15, yɛ srɛ kun be kpa. Asa ekun’n be sa sin bubuli be. Kɛ be tili i kɛ ngunmin atin bofuɛ nsiɛn b’a ba be ukalɛ’n, be klun jɔli dan kpa. Ndɛ nga e kan kleli be’n ɔ wlali be fanngan kpa. E ukali be maan be wa siesieli aɲia mun nin jasin fɛ bolɛ junman’n kɛ laa’n sa. Kpɛkun be fali be rapɔɔ mun ko mannin betɛli’n yɛ be wlali e fluwa’m be bo kɛ laa’n sa.

E ngunmin atin bofuɛ nga e ɔli lɔ’n, e wa boli Ausa aniɛn’n i suanlɛ bo. Kɛ sran kpanngban be tili jasin fɛ’n be aniɛn’n nun’n be sieli be su kpa. Sanngɛ be le be asɔnun wie lɔ’n, i nunfuɛ’m be kunndɛman kɛ e bo jasin fɛ’n. Ɔ maan ɔ fata kɛ e nian e wun su kpa. Cɛn kun liɛ’n bian kun fali laliɛ fuannin e nin aniaan nga e su bo jasin fɛ’n. Sanngɛ Ɲanmiɛn sa, w’a ɲanman e. Kannzɛ lika’n timan kpa’n sanngɛ Zoova yoli maan e kwla ‘trannin fɔun,’ yɛ jasin bofuɛ’m be su wa ukali. (Jue. 4:8) Andɛ’n jasin bofuɛ nga be o Kano lɔ’n be ti  sran 500 tra su, yɛ asɔnun nga be o nun’n be ti 11.

Afuɛ 1968 nun’n, kɛ n dili anglo nɲɔn kun Kano lɔ’n be fali min ɔli Niame m’ɔ ti Nizɛɛ i klɔ dan’n su lɔ Utu anglo’n nun. E nin aniaan nɲɔn mɔ be ti ngunmin atin bofuɛ wie’n yɛ be fali e ɔli lɔ-ɔ. Nizɛɛ o sran ble mɛn’n i wia atɔliɛ lɔ lika’n nun. Asiɛ’n su lika nga wia’n bo lɔ dan’n be nun kun yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kannzɛ aunyɛyɛ o lɔ dan’n sanngɛ e miannin e ɲin e boli jasin fɛ’n titi. Asa’n ɔ fata kɛ e suan Blɔfuɛ’n afin aniɛn sɔ’n, yɛ lɔfuɛ’m be kan-ɔn. Kannzɛ lɔ tranlɛ’n yoli kekle’n sanngɛ e fali e wla e guali Zoova su. Ɔ maan e nin jasin bofuɛ wie mɔ be o klɔ dan’n su lɛ’n e boli jasin fɛ’n i bolɛ bo. Kɛ ɔ cɛli kan’n e fali fluwa kun e cɛli be nga be o Niame lɔ’n be dan lika. (Be flɛ fluwa sɔ’n kɛ La vérité qui conduit à la vie éternelle.) Sran wie’m be bɔbɔ be wa to e be se e kɛ e man be fluwa sɔ’n wie.

E wa wunnin kɛ awa’n i janunfuɛ’m be kloman Zoova i Lalofuɛ’m be sa. Afuɛ 1969 nun Zuie anglo’n nun’n, e yoli nvle kun aɲia klikli’n nvle sɔ’n nun. Sran kɔe 20 be trɛnnin i bo. Blɛ sɔ’n nun’n ɔ fata kɛ be yo sran nɲɔn be batɛmun. Sanngɛ aɲia’n i cɛn nɲɔn su’n polisie’m be wa seli e kɛ e yaci aɲia’n i yolɛ. Be trali ngunmin atin bofuɛ mun nin akpasua su nianfuɛ’n kpɛkun be fa be ɔli polisie’m be biolo’n nun lɔ. Be usali e kosan wie mun, kpɛkun be seli e kɛ sɛ i aliɛ cɛn’n e klɛ rapɔru e blɛ be. E wunnin i wlɛ kɛ ɔ cɛman naan awa i janunfuɛ’m b’a kle e yalɛ. Ɔ maan e yoli be nga be su wa yo be batɛmun’n be nzra nun ijɔlɛ’n sran kun i awlo lɔ, yɛ be ko yoli be batɛmun blɛlɛlɛ nzue ba kun nun.

Kɛ ɔ dili lemɔcuɛ nɲɔn kun’n, awa’n seli min nin aniaan nnun mɔ be ti ngunmin atin bofuɛ wie’n e kɛ e tu be nvle’n nun. Be mannin e cɛn ba nɲɔn kɛ e fa siesie e wun naan e wɔ. Ɔ maan e ɔli Nizeria betɛli lɔ, yɛ be mannin e junman lika uflɛ.

Be fa min ɔli klɔ kaan kun mɔ be flɛ i kɛ Orisunbare’n su. Aniaan nga n toli be lɔ’n b’a sɔnman. E nin be e boli jasin fɛ’n likawlɛ. E dili aklunjɔɛ kpa i sɔ yolɛ’n nun. Sanngɛ kɛ ɔ dili anglo nsiɛn’n betɛli’n seli min kɛ n sa min sin Nizɛɛ lɔ ekun. I klikli nun’n i sɔ’n boli min nuan. Sanngɛ i sin’n, min wun bliblili min kpa kɛ ń wún aniaan nga be o Nizɛɛ lɔ’n be wun ekun.

N sali min sin Niame lɔ. Kɛ i aliɛ cɛnnin’n bian kun m’ɔ di aata’n ɔ wunnin min wlɛ, yɛ ɔ usali min Biblu’n i su kosan wie mun. N kleli i Biblu’n nun like. Ɔ wa yacili siklɛti nɔnlɛ ɔ nin nzan nɔnlɛ dan’n. Ɔ maan kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n be kwla yoli i batɛmun. I sin’n n ɔli Nizɛɛ i lika fanunfanun nun. Blɛblɛblɛ sran kpanngban be wa bali Zoova sulɛ. Kɛ ń jú lɔ’n, nn jasin bofuɛ’m be ti 31. Sanngɛ kɛ ń jáso lɔ’n, nn b’a ju 69.

Afuɛ 1977 Desanblu nun’n n sali min sin n ɔli Nizeria lɔ like suanlɛ. E dili suklu lemɔcuɛ nsan. Kɛ suklu’n wieli’n aniaan bian Malkɔmun Vigo m’ɔ ti Betɛli komite’n i nunfuɛ mun be junman’n i siesiefuɛ’n ɔ seli min kɛ n kanngan lɛtri nga aniaan mɔ be o Siera Leɔnin lɔ betɛli’n nun’n be klɛ bali’n nun. Be waan be su kunndɛ aniaan bian kun m’ɔ ti atin bofuɛ’n, m’ɔ nin-a jaman bla’n, m’ɔ ti juejue kpa’n, m’ɔ ti Angle nin Blɔfuɛ’n naan bé síe i akpasua sunianfuɛ Gine lɔ. Aniaan bian Vigo seli min kɛ i sɔ’n ti yɛ be fali min bali suklu sɔ’n i bo-ɔ. Ɔ dili i nanwlɛ seli min kɛ junman sɔ’n i dilɛ’n su yoman pɔpɔ. Ɔ seli min kɛ: “Bu i sin kpa ka naan w’a kplin su.” N ka lɛ n tɛli i su kɛ: “Kɛ mɔ Zoova yɛ ɔ sunman min lɔ’n ti’n, ń kɔ́.”

N tuli ajalɛ n ɔli Siera Leɔnin lɔ. E nin aniaan wie mun e yiali betɛli lɔ. Aniaan bian kun m’ɔ di junman Betɛli komite nun’n seli min kɛ: “E siman junman nga aniaan’m be di i Gine lɔ’n i nun ndɛ’n i kpa.” Kanngɛ Siera Leɔnin lɔ betɛli’n yɛ ɔ nian Gine lɔ junman’n su’n, sanngɛ alɛ m’ɔ o lɔ’n ti’n be nin aniaan nga be o lɔ’n be kwlá kokoman yalɛ naan b’a ti lɔ ndɛ. Kpɛ sunman’n aniaan’m be fali ajalɛ kɛ bé súnman sran lɔ, sanngɛ w’a yoman ye. Ɔ maan aniaan’m be seli min kɛ n wɔ Konakri m’ɔ ti Gine i klɔ dan’n i su lɔ. Kpɛkun n yo blɛblɛ naan awa man min fluwa kun m’ɔ kle kɛ n kwla tran lɔ’n.

Kɛ n juli Konakri lɔ’n, n ko wunnin Nizeria anbasadɛɛ’n i wun. N seli i kɛ n kunndɛ kɛ ń bó jasin fɛ’n Gine lɛ. Ɔ seli min kɛ nán n ka nvle’n nun, naan ɔ timɛn i ti’n bé wlá min bisua, annzɛ sa uflɛ ɲán min. Ɔ kan guali su kɛ: “Sa ɔ sin Nizeria lɔ naan ko bo jasin fɛ’n lɔ.” N tɛli i su kɛ: “N su kɔman, ń ká wa.” Ɔ maan ɔ klɛli Gine lɔ Minisri kun i fluwa seli i kɛ ɔ uka min. Yɛ i kusu ukali min wie.

Kɛ ɔ cɛli kan’n n sali min sin Siera Leɔnin lɔ, yɛ n kannin ajalɛ nga Gine lɔ Minisri’n fali’n i ndɛ n kleli be. Kɛ aniaan’m be wunnin wafa nga Zoova yrali min su’n, be klun jɔli dan kpa. Afin Gine lɔ awa’n mannin min atin naan n tran be nvle’n nun.

Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1978 lele afuɛ 1989 nun’n, n dili akpasua su nianlɛ junman’n Siera Leɔnin lɔ, yɛ n yoli akpasua su nianfuɛ’n i ukafuɛ Liberia lɔ. I bo bolɛ nun’n n tɔli tukpacɛ tikatika. Kɛ n kɔ lika mmua’m be nun’n yɛ n ta tukpacɛ tɔ kpa’n niɔn. Sanngɛ kɛ ɔ yo sɔ’n aniaan’m be fa min kɔ dɔɔtrɔ.

Blɛ kun nun liɛ’n, jɛkuajo wie wa trali min sa’n w’a yoman blɛblɛ, yɛ srɛ mma’m be o min klun lɔ. Kɛ n yoli juejue’n n tili i kɛ aniaan’m be buli i kɛ ń má wú. Ɔ maan be kokoli lika nga bé síe min’n i su yalɛ. Kannzɛ sa kekle sunman be tɔli min su’n, sanngɛ m’an seman min wun le kɛ ń yáci min junman’n i dilɛ. N lafili su kpa titi kɛ Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ kwla sasa e-ɔ. Yɛ n lafili su kɛ kannzɛ n wu’n ɔ kwla cɛn min.

Afuɛ 1988 nun’n n sili aniaan bla kun m’ɔ klo Zoova kpa m’ɔ ti wun ase kanfuɛ’n. Be flɛ i Dɔɔkasi. Ɔ ti atin bofuɛ. I sin’n e jali, yɛ e ko dili akpasua su nianlɛ junman’n. Dɔɔkasi klo sran yɛ ɔ klɛn  i wun di Zoova i junman’n. Ɔ ju wie’n kɛ é kó nían aniaan’m be osu’n e nanti kilo lele 25, ɔ nin e ti su trɔ mun. Kɛ é kɔ́ asɔnun bo nga be o mmua’n be osu nianlɛ’n, wie liɛ’n atin’n timan kpa. Ɔ maan like kwlaa ng’ɔ kwla fa e ju lɔ’n, sɛ loto-o, sɛ moto-o, yɛ e fa-ɔ.

Dɔɔkasi ti yakpafuɛ kpa. I wie yɛle kɛ ɔ ju wie’n kɛ é kɔ́ lika’n e kpɛ nzue wie mɔ alɛngɛ’m be o nun’n. Cɛn kun mɔ é tú é kɔ́ lika kun’n e dili cɛn ba nnun atin nun. Pɔn ng’ɔ fata kɛ e sin su’n ɔ buli, ɔ maan alie yɛ e fa kpɛli nzue’n niɔn. Kɛ Dɔɔkasi fín alie’n nun jrá’n ɔ tɔli nzue’n i lika nga i bo ti kploun kpa lɛ’n nun. E nun wie fi e siman nzue wɛ, yɛ alɛngɛ’m be o nzue’n nun. Ɲanmiɛn sa, gbanflɛn wie’m be jrali nzue’n nun be ko fɛ i fiteli. Sa sɔ’n ti’n e sran nɲɔn’n e cɛnnin laliɛ tɛtɛ wie mun blɛ wie nun. Sanngɛ y’a yaciman e junman’n i dilɛ.

Afuɛ 1992 nun’n, Dɔɔkasi wunnzɛli. E usali e wun sɛ é dí e junman’n i ekun-o. E seli e wun kɛ: “Zoova w’a cɛ e like dan kpa.” Ɔ maan e flɛli e wa bla’n kɛ Yagifu (Angle nun’n, i bo’n yɛle kɛ Zoova yɛ ɔ mannin-ɔn.) Kɛ ɔ dili afuɛ nnan’n e wuli i niaan bian Eriki. E kwla se kɛ be nɲɔn’n be ti like mɔ Zoova fa mannin e-ɔ. Blɛ wie nun’n, Yagifu dili junman anuannzɛ’n i fluwa kaciwlɛ kun nun. Eriki kusu ti asɔnunfuɛ’m be ukafuɛ.

Kannzɛ Dɔɔkasi jrannin ngunmin atin bolɛ junman’n, sanngɛ ɔ yoli titi atin bofuɛ titi. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn ɔ́ tá ba mun. Zoova fanngan nun’n n dili Ɲanmiɛn i junman’n blɛ kwlaa nun titi. Kɛ e mma’m be wa ɲinnin’n Dɔɔkasi kacili ngunmin atin bofuɛ ekun. Kɛ é sé yɛ’n e sran nɲɔn’n e ti ngaliɛ difuɛ Konakri wa.

N ɔli kan kwlaa nga Zoova fa min ɔli lɔ’n. Kpɛ sunman’n e nin min yi e wunnin kɛ Zoova sasa e, yɛ ɔ yra e su. Kɛ mɔ e fali e wla e guali Zoova su’n ti’n, awlabɔɛ ng’ɔ tɔ be nga be fa be wla gua aɲanbeun ninnge’m be su’n ɔ to fuannin e. E nin Dɔɔkasi e wunnin kɛ ‘Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ ti e defuɛ’n,’ yɛ ɔ kwla sasa e sakpa-ɔ. (1 Ɲol. 16:35) N lafi su kɛ be kwlaa nga be fa be wla gua Zoova su’n ‘ɔ́ cící be nguan’n síe i nguan pata’n nun.”—1 Sam. 25:29.