LIKE SUANLƐ 32
Gbanflɛn nin talua mun kɛ be ko yo amun batɛmun’n amun wɔ amun ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun titi
“Maan […] e klo sran. Sɛ e yo sɔ’n, é tín.”—EFƐ. 4:15.
JUE 56 Maan nanwlɛ’n lo wɔ
I SU FITILƐ *
1. ?Ninnge kpakpa benin yɛ gbanflɛn nin talua sunman be yoli-ɔ?
AFUƐ kwlaa nun’n, be yo gbanflɛn nin talua akpiakpi be batɛmun. ?Be yoli ɔ batɛmun wie? Sɛ ɔ ti sɔ’n, aniaan’m be klun jɔ ɔ wun, yɛ Zoova i klun jɔ ɔ wun wie. (Nya. 27:11) Bu ninnge nga w’a dun mmua w’a yo be’n, be akunndan kan nian. A suannin Biblu’n nun like. Atrɛkpa’n, a fali afuɛ kpanngban yoli sɔ. Ɔ maan a wunnin i wlɛ kɛ Biblu’n ti Ɲanmiɛn nuan ndɛ. Yɛ ng’ɔ ti cinnjin kpa’n yɛle kɛ a suannin Ɲanmiɛn i su like yɛ a kloli i. Kɛ mɔ a kloli i dan’n ti’n, a fali ɔ wun mɛnnin i, yɛ be yoli ɔ batɛmun. Ajalɛ kpa yɛ a fɛli i lɛ-ɔ.
2. ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga nun-ɔn?
2 E si kɛ kwlaa naan b’a yo ɔ batɛmun’n, sa wie’m be tɔli ɔ su. Sanngɛ kɛ á yó kaklaka kɔ́’n, sa uflɛ wie’m bé wá tɔ́ ɔ su ekun. Satan wá kúnndɛ kɛ ɔ́ yó naan a yaci Zoova i klolɛ nin i sulɛ. (Efɛ. 4:14) Sanngɛ ɔ fataman kɛ a yaci ɔ wun lɛ naan Satan laka wɔ. ?Ngue yɛ a kwla yo naan w’a kpɔciman Zoova naan w’a yia nda nga a tali’n i nuan-ɔn? Ɔ fata kɛ ‘a mian ɔ ɲin’ naan a wɔ ɔ ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun titi. (Ebr. 6:1) ?Wafa sɛ yɛ a kwla yo i sɔ liɛ’n niɔn?
?NGUE YƐ A KWLA YO NAAN W’A WƆ Ɔ ƝRUN ƝANMIƐN SULƐ’N NUN-ƆN?
3. ?Kɛ be ko yo Klisifuɛ’m be batɛmun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ be kwlaa be yo-ɔ?
3 Kɛ be ko yo e batɛmun’n, ɔ fata kɛ e kwlakwla e fa afɔtuɛ nga Pɔlu fa mannin Klisifuɛ nga be o Efɛzi lɔ’n i su. Ɔ wlali be fanngan kɛ ‘be tin’ Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. (Efɛ. 4:13) Ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle kɛ ɔ fata kɛ be wɔ be ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. Pɔlu fali wafa nga sran kun kɔ i ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n sunnzunnin wafa nga ba kanngan’m be ɲin’n. E wun i ndɛ sɔ’n i wlɛ kpa. Afin kɛ siɛ nin niɛn’m be wun be wa nɔnman’n, i sɔ’n yo be fɛ kpa. Sanngɛ ba sɔ’n su kaman ba nɔnman sa trilili. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ɔ́ yáci “bakan ayeliɛ’n.” (1 Kor. 13:11) I wafa kunngba’n yɛle Klisifuɛ’m be liɛ’n. Kɛ be ko yo be batɛmun’n, ɔ fata kɛ be wɔ be ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun titi. Siɛn’n, maan e kan ninnge wie mɔ be kwla uka e naan y’a yo i sɔ liɛ’n be ndɛ.
4. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka wɔ naan w’a wɔ ɔ ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun-ɔn? An yiyi nun. (Filipufuɛ Mun 1:9)
4 Klo Zoova kpa tra laa’n. E si kɛ a klo i kpa. Sanngɛ a kwla klo i kpa tra laa’n. Filipufuɛ Mun 1:9 nun’n, akoto Pɔlu kannin like kun mɔ a kwla yo naan i sɔ liɛ’n w’a yo ye’n i ndɛ. (An kanngan nun.) Pɔlu srɛli kɛ maan Filipufuɛ’m be “klo Ɲanmiɛn nin sran kpa tra laa’n.” I sɔ’n kle kɛ, kannzɛ bɔbɔ sran kun klo Ɲanmiɛn’n, sanngɛ ɔ kwla klo i kpa tra laa’n. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo sɔ-ɔ? Ɔ fata kɛ e ‘si ndɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n, yɛ e wun sa wlɛ kpa.’ Kɛ é sí Zoova é kɔ́’n, nn klolɛ nga e klo i’n i su úka. Asa’n, é sí wafa ng’ɔ yo ninnge mun’n. Yɛ é kúnndɛ kpa kɛ i klun jɔ e wun. E su kunndɛman kɛ é yó like wie m’ɔ kwla bo i wla-ɔ. Sanngɛ é mían e ɲin é sí i klun sa’n, kpɛkun é wún wafa nga e kwla yo i klun sa’n.
5-6. ?Ngue yɛ é yó naan y’a klo Zoova kpa y’a tra laa-ɔ? An yiyi nun.
5 Zezi yili Zoova i nzuɛn’n i nglo kpa. Ɔ maan sɛ e si Zezi’n, é kló Zoova kpa trá laa’n. (Ebr. 1:3) Sɛ é waan é sí Zezi kpa’n, ɔ fata kɛ e suan fluwa nga Matie nin Marki nin Liki ɔ nin Zan be klɛli’n be nun like. Sɛ a kannganman Biblu’n nun titi’n, a kwla bo i sɔ yolɛ bo dɔ nga su. A kwla bo i bo nin Zezi i su ndɛ nga be kannin’n i kannganlɛ’n su. Kɛ á kánngan kɔ́’n, fa ɔ ɲin sie i Zezi i nzuɛn’n su. Zezi ti sran kun mɔ be kwla fa be wun be mɛntɛn i-ɔ. I wie yɛle kɛ cɛn kun’n, be fali ba kanngan wie’m be blɛli i yɛ ɔ fɛli i sa fuafuali be su. (Mar. 10:13-16) Kɛ ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be o’n, be wun kpaja be. Ɔ maan be kwla kan be klun ndɛ be kle i. (Mat. 16:22) I lɛ nun’n, Zezi sɔnnzɔnnin i Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n. Afin Zoova ti sran kun mɔ be kwla fa be wun be mɛntɛn i-ɔ. E kwla srɛlɛ i. Yɛ kɛ é srɛ́ i’n e kwla kan e klun ndɛ e kle i. E si kɛ ɔ su kpliman diman e jɔlɛ. Ɔ klo e yɛ ɔ nian e lika.—1 Piɛ. 5:7.
6 Zezi si sran’m be aunnvɔɛ. Akoto Matie seli kɛ: “Kɛ ɔ wunnin sran kpanngban mɔ be gua lɛ’n, be yoli i annvɔ, afin be kle be ɲrɛnnɛn yɛ be sanndi lika’n nun kɛ bua mɔ be leman sran taman be’n sa.” (Mat. 9:36) ?Yɛ Zoova li? Zezi seli kɛ: “Min Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ kloman kɛ ba kanngan nga’m be nun kun sa bɔbɔ mlin.” (Mat. 18:14) Nanwlɛ, ndɛ sɔ’n gua e awlɛn su nzue dan! Sɛ e si Zezi kpa’n, é kló Zoova kpa trá laa’n.
7. ?Sɛ a fa ɔ wun mantan aniaan nga be ɲin w’a ti Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, i su ye benin yɛ á ɲɛ́n i-ɔ?
7 Sɛ a kunndɛ kɛ á kló Ɲanmiɛn nin sran kpa trá laa’n naan á kɔ́ ɔ ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, fa ɔ wun mantan aniaan nga be ɲin w’a ti Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n. Fa ɔ ɲin sie i aklunjɔɛ nga be di’n su. Á wá wún kɛ ajalɛ nga be fɛli i kɛ bé sú Zoova’n, ɔ yoman be nsisɔ. Asa’n, usa be ninnge nga be yoli be’n nin sa nga be juli be su Zoova sulɛ’n nun’n. Sɛ ɔ waan á fá ajalɛ cinnjin wie’n, usa be ngwlɛlɛ afɛ. Afin Biblu’n se kɛ “sɛ afɔtuɛ manfuɛ’m be sɔn’n yɛ ɔ ti kpa-ɔ.”—Nya. 11:14.
8. ?Sɛ ɔ akunndan’n yo nɲɔnnɲɔn ndɛ wie mɔ Biblu’n kan’n su’n, ngue yɛ a kwla yo-ɔ?
8 Nán maan ɔ akunndan’n yo nɲɔnnɲɔn. Kɛ nga e fa wunnin i ndɛ kpɔlɛ 2 nun’n sa’n, Satan wá kúnndɛ kɛ ɔ́ yó naan w’a wɔman ɔ ɲrun Zoova sulɛ’n nun. Wafa ng’ɔ kwla yo sɔ’n, i kun yɛle kɛ ɔ kwla yo maan ɔ akunndan’n yo nɲɔnnɲɔn ndɛ wie mɔ Biblu’n kan’n su. I wie yɛle kɛ sran wie’m be kwla se wɔ kɛ klɔ sran fin ndo. Atrɛkpa’n, i nun mɔ a ti bakan’n, w’a buman ndɛ sɔ’n i su akunndan. Sanngɛ siɛn mɔ w’a yo kaklaka mɔ be kle i sɔ like’n suklu lɔ’n, a kwla bu i kɛ ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ. Sanngɛ atrɛkpa’n, ɔ like klefuɛ’m be nin-a faman be ɲin be nin-a siemɛn i ninnge nga be kle kɛ sran kun yɛ ɔ yili ninnge mun’n i su le. Maan ɔ wla kpɛn ndɛ nga Nyanndra Mun 18:17 kan’n su. Ɔ se kɛ: “Kɛ sran nnyɔn be nyan ndɛ’n, kun ng’ɔ dun mmua kɛn i liɛ’n, ɔ waan i ndɛ’n yo fɛ. Kɛ kun’n kusu ɔ wa kɛn i liɛ’n, a wunman kun nga i liɛ’n yo fɛ-ɔ.” I sɔ’n ti’n, nán ka lɛ fa ndɛ nga be kan kle wɔ suklu lɔ’n su. Sanngɛ fa ɔ ɲin sie i ndɛ nanwlɛ m’ɔ o Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n su kpa. Asa’n, kunndɛ ndɛ nga be kan kle wɔ’n i su like e fluwa’m be nun. Asa ekun’n, maan a nin aniaan nga laa’n be lafi su kɛ klɔ sran fin ndo’n be koko yalɛ. Usa be like ng’ɔ ukali be mɔ be lafili su kpa kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ yili ninnge mun naan ɔ klo e’n. I sɔ yolɛ’n kwla uka wɔ naan w’a wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ yili ninnge mun-ɔn.
9. ?Ngue yɛ aniaan bla Melissa i su ndɛ’n kle e-ɔ?
9 Be flɛ aniaan bla kun kɛ Melissa. Ɔ kunndɛli ninnge nga be kle kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ yili ninnge mun’n be su like. Yɛ ɔ ɲannin su ye kpa. * Ɔ seli kɛ: “Wafa nga suklu klefuɛ’m be yiyi be ndɛ mɔ be waan klɔ sran fin ndo’n nun’n, ɔ yo maan a kwla bu i kɛ ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ. I uflɛ nun’n, srɛ kunnin min kan, m’an kunndɛman kɛ ń kúnndɛ ndɛ sɔ’n i su like. Afin ɔ yoli min kɛ sɛ n kunndɛ i su like’n, ń má bú i kɛ be ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ. Sanngɛ n wunnin i wlɛ kɛ Zoova kunndɛman kɛ e su i e ti ble nun. Ɔ maan n ma boli ndɛ sɔ’n i su like kunndɛlɛ bo. N kanngannin fluwa Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous? ɔ nin fluwa pɛplɛpɛ La vie a-t-elle été créée? nin Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie be nun. N wunnin i wlɛ kɛ like ng’ɔ fata kɛ n yo’n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sɛ ɔ ti kɛ n yoli i sɔ ndɛ nun’n, nn ɔ yoli kpa dan.”
10-11. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka ɔ naan w’a tɔman sa tɛ yolɛ’n nun-ɔn? (1 Tesalonikifuɛ Mun 4:3, 4)
10 Kpalo sa tɛ yolɛ’n. Kɛ sran kun te yo gbanflɛn annzɛ talua’n, i konvi kwla sɔ bla annzɛ bian kunndɛlɛ’n dan. Ɔ maan ɔ cɛman naan w’a tɔ bian nin bla kunndɛlɛ sukusuku’n nun. I sɔ yɛ Satan kunndɛ kɛ a yo-ɔ. ?Sanngɛ ngue yɛ ɔ kwla uka ɔ naan w’a tɔman sa tɛ yolɛ’n nun-ɔn? (An kanngan 1 Tesalonikifuɛ Mun 4:3, 4 nun.) Kɛ á srɛ́ Zoova’n, kan wafa nga ɔ wun yo wɔ’n i ndɛ kle i. Se i kɛ ɔ uka ɔ naan a kwla jran kekle. (Mat. 6:13) Nán ɔ wla fi su kɛ Zoova kunndɛ kɛ ɔ́ úka ɔ, ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ bú ɔ fɔ. (Jue. 103:13, 14) Ɲanmiɛn Ndɛ’n kusu kwla uka ɔ wie. Melisa mɔ e kɛnnin i ndɛ’n, ɔ miɛnnin i ɲin kpa naan w’a yaci akunndan tɛ bulɛ’n. Ɔ seli kɛ: “Biblu’n nun kannganlɛ cɛn kwlakwla’n, ɔ ukali min naan m’an kwla jran kekle. Ɔ ukali min naan m’an wun i wlɛ kɛ n ti Zoova liɛ. I sɔ’n yoli maan n kunndɛli kɛ ń sú i.”—Jue. 119:9.
11 Nán se kɛ ɔ ngunmin á kúnndɛ ɔ su sa’m be trawlɛ. Kan sa ng’ɔ o ɔ su’n i ndɛ kle ɔ si nin ɔ nin. Kɛ ɔ ko yo naan y’a kan e su sa’m be ndɛ y’a kle sran uflɛ’n, ɔ timan pɔpɔ. Sanngɛ i sɔ yolɛ’n ti cinnjin. Melisa seli kɛ: “N srɛli Zoova kɛ ɔ wla min yakpa, kpɛkun n kannin sa ng’ɔ o min su’n i ndɛ n kleli min baba. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, min wla guali ase. N si kɛ i sɔ mɔ n yoli’n ɔ jɔli Zoova klun.”
12. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka ɔ naan w’a fa ajalɛ kpa-ɔ?
12 Nanti Biblu’n nun ndɛ’n su. Kɛ á yó kaklaka kɔ́’n, ɔ bɔbɔ á wá fá ɔ tiaun ajalɛ wie mun. Sanngɛ dɔ nga su’n, ninnge wie’m be o lɛ mɔ a nin-a wunman be wlɛ kpa-ɔ. ?Á yó sɛ naan w’a faman ajalɛ wie m’ɔ kwla saci a nin Zoova amun afiɛn-ɔn? (Nya. 22:3) Aniaan bla kun mɔ be flɛ i kɛ Kari’n, ɔ kannin like ng’ɔ ukɛli i naan w’a fa ajalɛ kpa’n i ndɛ. Ɔ sieli i nzɔliɛ kɛ sran nga i ɲin w’a ti Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, ɔ seman kɛ sa kwlaa nun’n be kle i like trele ng’ɔ fata kɛ ɔ yo’n. Ɔ seli kɛ: “N wunnin i wlɛ kɛ ɔ fata kɛ n wun wafa nga Zoova bu ninnge mun’n i wlɛ.” Kɛ á kánngan Biblu’n nun’n, usa ɔ wun kɛ: ‘?Wafa sɛ yɛ Biblu’n nun ndɛ mma nga kwla uka min naan m’an si akunndan nga Zoova bu’n niɔn? ?Ndɛ wie o nun m’ɔ kwla uka min naan min nzuɛn’n w’a yo kpa-ɔ? ?Sɛ n nian su n nanti’n i su ye benin yɛ ń ɲɛ́n i-ɔ?’ (Jue. 19:8; Eza. 48:17, 18) Sɛ a kanngan Biblu’n nun naan a bu su akunndan’n, i sɔ’n úka ɔ naan w’a fa ajalɛ ng’ɔ jɔ Zoova klun’n. Kɛ á wá kɔ́ ɔ ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, á wá wún i wlɛ kɛ ɔ timan cinnjin kɛ sa kwlaa nun’n be kle ɔ like trele ng’ɔ fata kɛ a yo’n. Afin á wá sí wafa nga Zoova bu ninnge mun’n.
13. ?Sɛ a tra be nga be klo Zoova’n be janvuɛ’n, i su ye benin yɛ á ɲɛ́n i-ɔ? (Nyanndra Mun 13:20)
13 Tra be nga be klo Zoova’n be janvuɛ. Janvuɛ nga a tra be’n, be kwla yo maan a nin Zoova amun afiɛn mantan annzɛ amun afiɛn saci. (An kanngan Nyanndra Mun 13:20 nun.) Blɛ wie nun’n, aniaan bla kun m’ɔ suan Sara’n w’a diman aklunjɔɛ kpa kun. Sanngɛ like kun ukɛli i naan w’a di aklunjɔɛ ekun. Sara seli kɛ: “N ɲannin janvuɛ kpa wie mun blɛ ng’ɔ ti su’n i nun. E nin aniaan talua kun e suannin Sasafuɛ Tranwlɛ’n i nun like lemɔcuɛ kwlaa nun. Min janvuɛ kun ekun ukali min naan m’an kwla tɛ kosan’m be su aɲia’m be bo. Min janvuɛ sɔ’m be ti’n, min ngunmin min Biblu’n nun like suanlɛ’n nin Ɲanmiɛn srɛlɛ’n be wa yoli min cinnjin kpa trali laa’n. E nin Zoova e afiɛn wa mantannin kpa, yɛ n dili aklunjɔɛ kɛ laa’n sa ekun.”
14. ?Ngue yɛ ɔ ukali Zuliɛn naan w’a tra janvuɛ kpa-ɔ?
14 ?Á yó sɛ naan w’a tra janvuɛ mɔ be kwla uka ɔ Ɲanmiɛn sulɛ’n nun-ɔn? Zuliɛn m’ɔ ti asɔnun kpɛnngbɛn siɛn’n, ɔ seli kɛ: “I nun mɔ n ti gbanflɛn kan’n, jasin fɛ bolɛ’n ukali min naan m’an tra janvuɛ kpa. Min janvuɛ sɔ’m be su Ɲanmiɛn juejue su, yɛ be ukali min naan m’an wun i wlɛ kɛ jasin fɛ bolɛ’n man aklunjɔɛ. I sɔ’n ti’n, n kunndɛli kɛ ń dí Ɲanmiɛn junman’n blɛ kwlaa nun. Asa ekun’n, n sieli i nzɔliɛ kɛ min manngu’m be ngunmin yɛ n tra be janvuɛ-ɔ. I sɔ’n ti’n, min janvuɛ kpa’m b’a sɔnman. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, n ma trali janvuɛ kpa wie mun Betɛli lɔ. Be ukali min naan m’an fa like kpa m’an yiyi min ɲin su. I sɔ’n ti’n, e nin Zoova e afiɛn wa mantannin kpa.”
15. ?Janvuɛ tralɛ’n i su afɔtuɛ benin yɛ Pɔlu mannin Timote-ɔ? (2 Timote 2:20-22)
15 ?Sɛ a sie i nzɔliɛ kɛ sran kun mɔ a trɛli i janvuɛ asɔnun’n nun’n, ɔ kwla yo maan a nin Zoova amun afiɛn saci’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ a yo-ɔ? Klisifuɛ klikli’m be blɛ su’n, Pɔlu sieli i nzɔliɛ kɛ sran wie’m be o asɔnun nun’n, be suman Ɲanmiɛn kpa. Ɔ maan ɔ wlali Timote fanngan kɛ nán ɔ fɛ i wun mantan be. (An kanngan 2 Timote 2:20-22 nun.) Kɛ e nin Zoova e ti janvuɛ’n, i sɔ’n ti e cenjele like dan. E miannin e ɲin kpa naan e nin Zoova e afiɛn w’a mantan. I sɔ’n ti’n, nán e man sran fi i atin naan ɔ yo naan e nin i e afiɛn saci.—Jue. 26:4.
SƐ A FA NINNGE WIE MUN SIE Ɔ ƝRUN KƐ Á YÓ’N, Á KƆ́ Ɔ ƝRUN ƝANMIƐN SULƐ’N NUN
16. ?Ninnge benin wie mun yɛ a kwla fa sie ɔ ɲrun kɛ á yó be-ɔ?
16 Fa ninnge kpakpa wie mun sie ɔ ɲrun kɛ á yó be. Ninnge nga be kwla uka ɔ naan w’a lafi Ɲanmiɛn su kpa’n, naan kusu ɔ ɲin w’a ti kpa Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, fa be sie ɔ ɲrun kɛ á yó be. (Efɛ. 3:16) I wie yɛle kɛ a kwla fa ajalɛ kɛ á kánngan Biblu’n nun titi, annzɛ á súan Biblu’n nun like kpa tra laa’n. (Jue. 1:2, 3) Annzɛ a kwla se kɛ á tú ɔ klun srɛ́ Zoova kpɛ sunman. Atrɛkpa’n, ɔ fata kɛ a nian ɔ wun su naan w’a faman like tɛ wie w’a yiyiman ɔ ɲin su, annzɛ w’a saciman ɔ blɛ’n i ngbɛn. (Efɛ. 5:15, 16) Kɛ Zoova wá wún kɛ a su mian ɔ ɲin kpa naan w’a wɔ ɔ ɲrun i sulɛ’n nun’n, i sɔ’n yó i fɛ kpa.
17. ?Sɛ a uka ɔ wiengu mun’n, i su ye benin yɛ á ɲɛ́n i-ɔ?
17 Kɛ e uka e wiengu mun’n, i sɔ’n yo maan e ɲin ti Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. Zezi seli kɛ: “Sɛ a cɛ sran like’n, ɔ klun jɔ kpa tra kɛ be cɛ wɔ like’n.” (Yol. 20:35) Sɛ a fa ɔ blɛ’n nin ɔ wunmiɛn’n uka ɔ wiengu mun’n, i sɔ’n yó ɔ ye kpa. A kwla fa ajalɛ kɛ á úka asɔnun’n nun aniaan oke mun, ɔ nin be nga be kwlaman nun’n. I sɔ yolɛ nun’n, a kwla di gua man be annzɛ a kwla uka be naan b’a fa be telefɔnun’n b’a yo ninnge wie mun. Sɛ a ti yasua’n a kwla sunnzun kɛ á yó asɔnunfuɛ’m be ukafuɛ naan á úka aniaan’m be kpa trá laa’n. (Fp. 2:4) Asa ekun’n, sɛ a bo Ɲanmiɛn Sielɛ’n jasin fɛ’n kle sran mun’n, á klé kɛ a klo be. (Mat. 9:36, 37) Sɛ a ɲɛn i wun atin’n, a kwla kaci blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman difuɛ.
18. ?Wafa sɛ yɛ blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman dilɛ’n kwla uka ɔ naan w’a wɔ ɔ ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun-ɔn?
18 Blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman dilɛ’n kwla uka ɔ naan a nin Ɲanmiɛn amun afiɛn w’a mantan kpa. Sɛ a kaci atin bofuɛ’n, a kwla tran Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin bofuɛ’m be suklu’n i bo wie. A kwla di junman Betɛli lɔ, annzɛ a kwla tran be nga be kplan Ɲanmiɛn sulɛ sua’m be nun wie. Be flɛ aniaan bla kun kɛ Ketilinin. Ɔ te yo talua yɛ ɔ ti atin bofuɛ. Ɔ seli kɛ: “Kɛ be yoli min batɛmun’n like ng’ɔ ukali min kpa’n yɛle kɛ e nin aniaan nga be ɲin w’a ti Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n e boli jasin fɛ’n likawlɛ. I sɔ mɔ n yoli’n ti’n, n kunndɛli kɛ ń súan Biblu’n nun like kpa, naan ń sí jasin fɛ’n i bo kpa trá laa’n.”
19. ?Sɛ a mian ɔ ɲin naan a wɔ ɔ ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, i su ye benin yɛ á ɲɛ́n i-ɔ?
19 Sɛ a mian ɔ ɲin naan a wɔ ɔ ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, á ɲán su ye kpanngban. I wie yɛle kɛ a su saciman ɔ blɛ’n ninnge ngbɛnngbɛn’m be yolɛ’n nun. (1 Zan 2:17) Asa ekun’n, a su faman ajalɛ tɛ wie naan w’a wun ɔ ɲrun ngbɛn. Sanngɛ ɔ liɛ yó ye, yɛ á dí aklunjɔɛ. (Nya. 16:3) Yɛ ɔ ajalɛ kpa’n, ɔ́ wlá aniaan’m be kwlaa be fanngan. (1 Tim. 4:12) I ng’ɔ ti cinnjin kpa’n yɛle kɛ, á dí aklunjɔɛ. Afin Zoova i klun jɔ ɔ wun’n, yɛ a nin i amun afiɛn mantan.—Nya. 23:15, 16.
JUE 88 Kle min wɔ atin’n
^ Kɛ be yo gbanflɛn nin talua’m be batɛmun’n, i sɔ’n yo Zoova i sufuɛ’m be kwlakwla be fɛ. Kɛ be ko yo sran kun i batɛmun’n, ɔ fata kɛ sran sɔ’n yo ninnge wie mun naan w’a wɔ i ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. Ɔ maan like suanlɛ nga nun’n, é wá kán ninnge sɔ mɔ be nga b’a yo be batɛmun uflɛuflɛ’n be kwla yo naan b’a tin Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n be ndɛ. Sɛ be yo sɔ’n, asɔnun’n nunfuɛ’m be kwlaa bé ɲán su ye.
^ E kacili sran wie’m be dunman’n.