1, 2. (a) ?Sa benin yɛ ɔ ju e blɛ su mɔ Zoova i nuan ijɔfuɛ Zakari kɛnnin i ndɛ ɔ? (b) ?Kosan benin mun yɛ like suanlɛ nga wá tɛ́ be su ɔ? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

ZOOVA i nuan ijɔfuɛ Zakari kannin sa kun m’ɔ ju e blɛ su’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Sɛ sran blu be aniɛn’n ti ngunminngunmin’n, bé kó trá Zuif kunngba cenje i wun tralɛ’n i nuan su’n, kpɛkuun bé sé i kɛ: ‘E nin amun yɛ é kɔ́-ɔ, afin e tili i kɛ Nyanmiɛn’n wo amun sin.’” (Zakari 8:23) Klistfuɛ nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, be nzɔliɛ yɛle ‘Zuifu’ kunngba cenje’n. Ɲanmiɛn Ndɛ’n flɛ be kɛ “Izraɛlfuɛ nga be ti [Ɲanmiɛn] liɛ sakpa’n.” (Galasifuɛ Mun 6:16) Yɛ Klistfuɛ nga be lafi su kɛ bé ɲán anannganman nguan asiɛ’n su wa’n, be nzɔliɛ yɛle “sran blu” mɔ be aniɛn ti fanunfanun’n. Be wun i wlɛ kɛ be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, Zoova nin be o nun. Ɔ maan, kɛ be nin be su Zoova likawlɛ’n, ɔ yo be fɛ dan.

² Ndɛ nga Zoova i nuan ijɔfuɛ Zakari kannin’n, Zezi kannin wie. Ɔ kleli kɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m bé bó yó kun yɛ bé sú i ɔ. I sɔnnzɔnfuɛ nga be lafi su kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, ɔ seli kɛ be ti kɛ “bua akpasua kaan kun” sa. Yɛ be nga be lafi su kɛ bé ɲán anannganman nguan asiɛ’n su wa’n, ɔ seli kɛ be ti i “bua’m be” wie mun. Sanngɛ, be nga be ti kɛ “bua akpasua kaan kun” sa’n, be nin be nga be ti i “bua’m be” wie mun’n, be akpasua’n yó kun. Yɛ be “tafuɛ’n yó kunngba.” (Lik 12:32; Zan 10:16) I lɛ’n nun’n, e kwla usa e wun kosan wie mun. (1) ?Be nga be ti  Klist i bua’m be wie mun’n, ɔ fata kɛ be si be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n be kwlaa be dunman’n? (2) ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ be nga Ɲanmiɛn kpa be’n, be bu be wun ɔn? (3) ?Sɛ Klistfuɛ kun di e Min’n i aliɛ’n, wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu i ɔ? (4) ?Kɛ be nga be di e Min’n i aliɛ’n be nuan’n uka su’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ ɔ yo e kɛnsrɛn ɔn? Like suanlɛ nga wá tɛ́ kosan sɔ’m be su.

3. ?Ngue ti yɛ Klistfuɛ kun kwlá seman kɛ saan fii ɔ́ kɔ́ ɲanmiɛn su ɔ?

³ ?Be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su mɔ be te o asiɛ’n su wa’n, ɔ fata kɛ e si be kwlaa be dunman’n? Cɛcɛ. Afin kɛ Ɲanmiɛn kpa sran kun sie i ngunmin’n, i sɔ’n kleman kɛ sran sɔ’n w’a fite nun. Flɛlɛ yɛ Ɲanmiɛn flɛli i ɔ. ^[1] (An nian “ndɛ wie mun ekun” i nun.) Sɛ ɔ nin Ɲanmiɛn be nanti klanman lele guɛ i ti’n nin i bo’n, yɛ ɔ́ kɔ́ ɲanmiɛn su ɔ. Satan si sɔ weiin. I sɔ’n ti’n, ɔ su sran wie mɔ “be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n” be bo naan be “laka” be mɔ Ɲanmiɛn flɛli be’n. (Matie 24:24) Sɛ Ɲanmiɛn bɔbɔ w’a kleman be ng’ɔ kpa be sieli be ngunmin’n mun kɛ w’a bu be sran kpa’n, be kwlá seman kɛ saan fii bé kɔ́ ɲanmiɛn su. Kɛ bé wá wú’n, yɛ Ɲanmiɛn fa be yo i liɛ mlɔnmlɔn ɔn. Annzɛ kusu’n, kɛ “nyrɛnnɛn” dan’n wá bó i bo’n, yɛ Ɲanmiɛn fá be yó i liɛ mlɔnmlɔn ɔn. I lɛ’n nun yɛ be kwla se kɛ saan fii bé kɔ́ ɲanmiɛn su ɔ.—Sa Nglo Yilɛ 2:10; 7:3, 14.

4. ?Sɛ Klistfuɛ onga’m be kwlá siman be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n mɔ be te o asiɛ’n su wa’n be kwlaa be dunman’n, wafa sɛ yɛ be kwla se kɛ be nin be yɛ bé “kɔ́-ɔ”?

⁴ ?Sɛ Klistfuɛ onga’m be kwlá siman be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n mɔ be te o asiɛ’n su wa’n be kwlaa be dunman’n, wafa sɛ yɛ be kwla se kɛ be nin be yɛ bé “kɔ́-ɔ”? Maan e wla kpɛn ndɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zakari kannin’n su. Ɔ seli kɛ sran blu “bé kó trá Zuif kunngba cenje i wun tralɛ’n i nuan su’n, kpɛkuun bé sé i kɛ: ‘E nin amun yɛ é kɔ́-ɔ, afin e tili i kɛ Nyanmiɛn’n wo amun sin.’” “Sran blu” nga Zakari kan be ndɛ’n, be seli Zuifu kunngba cenje’n kɛ e nin “amun” yɛ é kɔ́ ɔ. I sɔ’n kle kɛ nán Zuifu kunngba cenje sakpa i ndɛ yɛ Zakari kan ɔn. Zuifu sɔ’n, ɔ ti sran akpasua nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n be nzɔliɛ. Klistfuɛ onga’m be si sɔ weiin. I sɔ’n ti, be kunndɛ kɛ be nin Klistfuɛ akpasua sɔ’n bé sú Zoova likawlɛ. Nanwlɛ, ɔ timan cinnjin kɛ e si Klistfuɛ nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n be tinuntinun be dunman’n naan e su be su. Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle kɛ Zezi yɛ ɔ ti e su kpɛn’n niɔn. Naan i yɛ ɔ fata kɛ e su i su ɔ.—Matie 23:10.

5. (a) ?Ndɛ cinnjin kpa benin yɛ Pɔlu kannin m’ɔ fata kɛ be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be wla kpɛn su titi ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ be wla kpɛn ndɛ sɔ’n su ɔ?

⁵ Ndɛ nga Pɔlu kannin m’ɔ o 1 Korɛntfuɛ Mun 11:27-29 nun’n (An kanngan nun.), ɔ fata kɛ be nga be di e Min’n i aliɛ’n, be wla kpɛn su titi. ?Ndɛ sɔ’n mɔ Pɔlu kannin’n i bo’n yɛle benin? Yɛle kɛ, sɛ Ɲanmiɛn kpa Klistfuɛ kun sie i ngunmin’n, ɔ fata kɛ ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n mantan kpa titi. Sɛ w’a yoman sɔ naan ɔ di e Min’n i aliɛ’n, nn w’a “yo sa b’ɔ ti-mɛn i nuan su’n.” (Ebre Mun 6:4-6; 10:26-29) Afɔtuɛ cinnjin kpa yɛ Pɔlu mannin be nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n mun ɔn. Ɔ fata kɛ be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman tititi. I liɛ’n, bé ‘ɲán like nga Ɲanmiɛn flɛ be kɛ bé ɲɛ́n i ɲanmiɛn su lɔ’n sran wunmuan mɔ be nin Krist-Jésus b’a yo’n ti.’—Filipfuɛ Mun 3:13-16.

6. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ be nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, be bu be wun ɔn?

⁶ Pɔlu seli i wiengu nga Ɲanmiɛn flɛli be’n kɛ: “M bɔ e Min’n ti yɛ n ti bisuafuɛ’n, n srɛ i kpa kɛ an bu flɛlɛ nga Nyanmiɛn flɛli amun’n i akunndan naan an yo sa ng’ɔ ti i nuan su’n. Nán an tu amun wun mlɔnmlɔn, an yo wɛtɛɛfuɛ, an blu sa’m be su, sa nga amun wiengu yo bɔ an wun i’n, maan ɔ sɔn amun nun i klolɛ bɔ an klo i’n ti. Amun bo bɔ Nyanmiɛn Wawɛ’n maan w’a yo kun anuansɛ bɔ an di’n ti’n, an nian su kpa maan ɔ yo sɔ tititi.” (Efɛzfuɛ Mun  4:1-3) Sran nga Ɲanmiɛn wawɛ’n sie i’n, ɔ tumɛn i wun. Sanngɛ, ɔ yo wɛtɛɛfuɛ. (Kolɔsfuɛ Mun 3:12) I sɔ’n ti’n, be nga Ɲanmiɛn kpa be sie be ngunmin’n, be buman be wun kɛ be ti kpa tra Klistfuɛ onga mun. Be wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n sieman be traman Klistfuɛ nga be lafi su kɛ bé trán asiɛ’n su wa’n mun. Asa ekun’n, be bumɛn i kɛ Ɲanmiɛn yi sa’m be nglo kle be, annzɛ Ɲanmiɛn maan be wun i Ndɛ’n i wlɛ kpa tra be wiengu mun. Yɛ be seman Klistfuɛ kun kɛ Ɲanmiɛn w’a flɛ i wie, naan ɔ fata kɛ Klistfuɛ sɔ’n ɔ di e Min’n i aliɛ’n. Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, be kan be wun ase. Afin, be si kɛ Zoova kunngba cɛ, yɛ ɔ kwla flɛ i sufuɛ kun kɛ ɔ wɔ ɲanmiɛn su ɔ.

7, 8. (a) ?Ngue yɛ Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, be kunndɛman kɛ be wiengu Klistfuɛ’m be yo ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ be kunndɛman kɛ be yo sɔ ɔ?

⁷ Be nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, be wun kɛ Ɲanmiɛn bu be sran ti yɛ ɔ kpa be ɔ. Sanngɛ, be kunndɛman kɛ be wiengu Klistfuɛ’m be manman be. (Efɛzfuɛ Mun 1:18, 19; an kanngan Filipfuɛ Mun 2:2, 3 nun.) Kɛ Ɲanmiɛn flɛ Klistfuɛ kun’n, i ngunmin yɛ ɔ wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn w’a flɛ i ɔ. Ɔ maan sɛ ɔ wun kɛ Klistfuɛ wie’m be su si i flɛlɛ’n i su akplowa’n, i sɔ’n bomɛn i nuan. Afin, ɔ si kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ ato buafuɛ’m b’a sɔn. Naan sɛ sran kun se kɛ Ɲanmiɛn w’a kpɛ i w’a sie i ngunmin’n, nán maan be ka lɛ be fa su. (Sa Nglo Yilɛ 2:2) Be nga Ɲanmiɛn flɛ be’n, be kunndɛman kɛ be wiengu’m be bu be sran dan. I sɔ’n ti, kɛ be nin Klistfuɛ kun yia’n, be kan klemɛn i kɛ Ɲanmiɛn flɛli be. Asa ekun’n, be faman junman dan nga bé kó dí i ɲanmiɛn su lɔ’n, be diman be nuan.—1 Korɛntfuɛ Mun 1:28, 29; an kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 4:6-8 nun.

⁸ Be nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, ɔ fataman kɛ be tran be ngunmin akpasua kun naan be yo ninnge mun. Asa ekun’n, ɔ fataman kɛ be kunndɛ be wiengu nga Ɲanmiɛn kpali be wie’n, naan be koko be flɛlɛ’n i su yalɛ. Annzɛ be ngunmin be yia naan be suan Biblu’n nun like. (Galasifuɛ Mun 1:15-17) Sɛ be yo sɔ’n, Ɲanmiɛn wawɛ’n su tranman asɔnun’n nun. Yɛ aniaan’m be bo su yoman kun.—An kanngan Rɔmfuɛ Mun 16:17, 18 nun.

9. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e manman Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n mun ɔn? (An nian lika nga be klɛli kɛ “ Sran m’ɔ klo sran’n, ‘i nzuɛn ti kpa’” i nun.)

⁹ ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ onga’m be bu be nga Ɲanmiɛn kpali be’n mun ɔn? Zezi seli kɛ: “Amun kwlaa an ti niaan. [...] Sran ng’ɔ yo i wun dandan’n, Nyanmiɛn wá gúɛ i nyin ase, sanngɛ sran ng’ɔ tu-mɛn i wun’n, Nyanmiɛn maan ɔ́ nyán nyrun.” (Matie 23:8-12) I sɔ’n ti’n, ɔ fataman kɛ e manman sran kun. Ɲanmiɛn Ndɛ’n wla e fanngan kɛ e nian asɔnun kpɛnngbɛn’m be Ɲanmiɛn su lafilɛ’n nin be nzuɛn’n su. W’a seman kɛ e flɛ e niaan Klistfuɛ kun kɛ e Min. (Ebre Mun 13:7) Ɲanmiɛn Ndɛ’n se ekun kɛ: “Asɔnun kpɛnngbɛn nga be sie asɔnun’n i kpa’n, maan be bu be sran yɛ be yo be mo dan. I li kpɛnngbɛn nga be di junman kpa bɔ be kan Nyanmiɛn ndɛ yɛ be kle like’n, maan be mo yolɛ liɛ’n yo dan tra su.” Sanngɛ, nán sran kun i flɛlɛ’n mɔ Ɲanmiɛn flɛli i’n, i ti yɛ ɔ fata kɛ e bu i sran ɔn. (1 Timote 5:17) Sɛ e manman be nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, i sɔ’n kwla yo be kɛnsrɛn. Annzɛ be kwla yo be wun dandan. (Rɔmfuɛ Mun 12:3) E nun wie fi kunndɛman kɛ i dunman nun ti’n, Klist i niaan kun yo sa m’ɔ timan su’n.—Lik 17:2.

10. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e nzuɛn’n ti kpa naan e bu be nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, be sran ɔn?

¹⁰ ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e nzuɛn’n ti kpa naan e bu be nga Ɲanmiɛn kpa be sie be ngunmin’n, be sran ɔn? Yɛle kɛ, ɔ fataman kɛ e usa be flɛlɛ’n mɔ Ɲanmiɛn flɛli be’n, i su kosan. Ɔ timan e ndɛ, be ngunmin be ndɛ ɔ. (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 4:11; 2 Tɛsalonikfuɛ Mun 3:11) Sɛ Klistfuɛ sɔ’n, ɔ le bla annzɛ bian’n, ɔ fataman kɛ e usɛ i yi’n, annzɛ i wun’n, annzɛ i osufuɛ kun kɛ Ɲanmiɛn flɛli i wie. Afin flɛlɛ mɔ Ɲanmiɛn flɛ Klistfuɛ mun’n, ɔ timan be osu like. (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:12) Asa ekun’n, ɔ fata man kɛ e usa Klistfuɛ sɔ’n i mantanfuɛ kun i kosan wie m’ɔ kwla yo i kɛnsrɛn ɔn. I wie yɛle kɛ, nán maan e usa aniaan bla kun kɛ: ‘?Kɛ mɔ Ɲanmiɛn flɛli ɔ wun’n, mɔ ɔ liɛ’n, á ká asiɛ’n su wa’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n yo wɔ ɔ?’ E lafi su kɛ mɛn klanman’n nun lɔ’n, Zoova ‘trɛ́ i sa’n nun. Ɔ́ mán ninnge nga nguan o be nun’n be kwlaa be like ng’ɔ ju be’n.’—Jue Mun 145:16.

11. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e bu Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, be sran dan ɔn?

¹¹ Kɛ e buman Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sie be ngunmin’n be sran dan’n, ɔ yo e bɔbɔ e wun sa ye wie. Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan “be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti e niaan’n,” be kwla se kɛ Ɲanmiɛn flɛli be. (Galasifuɛ Mun 2:4, 5; 1 Zan 2:19) Be nga Ɲanmiɛn flɛ be’n, be nun wie’m be kwla yaci sein nantilɛ. (Matie 25:10-12; 2 Piɛr 2:20, 21) I sɔ’n ti’n, kannzɛ Ɲanmiɛn kpa Klistfuɛ kun sie i ngunmin’n, annzɛ ɔ su Ɲanmiɛn w’a cɛ kpa’n, ɔ fataman kɛ e bu i sran dan. Yɛ ɔ fataman kɛ e kaci i sufuɛ. I liɛ’n, sɛ wienun ɔn, ɔ yaci sein nantilɛ naan be tu i asɔnun’n nun’n, e su yaciman Zoova sulɛ. Sanngɛ, é láfi i su titi.—Zid 16.

12, 13. ?Sɛ be nga be di e Min’n i aliɛ’n be nuan uka su’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ ɔ yo e kɛnsrɛn ɔn?

¹² Laa’n, be nga be di e Min’n i aliɛ’n be nuan kpɛ su afuɛ kwlaa. Sanngɛ le nɲɔn nga nun’n, e wun kɛ be nuan’n uka su afuɛ kwlaa. Ɔ fataman kɛ i sɔ’n, ɔ yo e kɛnsrɛn. Maan e wla kpɛn sa cinnjin nga’m be su.

¹³ Ɲanmiɛn Zoova “si be nga be ti i liɛ’n.” (2 Timote 2:19) Kɛ é yó e Wla kpɛnlɛ aɲia’n, aniaan’m be ka be kwlaa nga be di kpanwun, mɔ be nɔn nzan’n. Be siman sran nga Ɲanmiɛn flɛli i sakpa’n, annzɛ w’a flɛmɛn i’n. Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be nun wie’m be yaci e Min’n i aliɛ’n i dilɛ. Sa wie’m be ti’n, Klistfuɛ wie’m be akunndan’n sanngannin kan. Ɔ maan, be buli i kɛ Ɲanmiɛn w’a flɛ be kɛ be nin Klist be ko di famiɛn. I kwlaa sɔ’n ti’n, be nga Ɲanmiɛn flɛli be sakpa mɔ be te o asiɛ’n su wa’n, sran fi kwlá siman be nuan kun sa trele.

14. ?Be nga Ɲanmiɛn flɛli be mɔ be te o asiɛ’n su wa kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá bó i bo’n, be wun ndɛ benin yɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kan ɔn?

¹⁴ Kɛ Zezi wá fá be nga Ɲanmiɛn flɛli be mun kɔ́ ɲanmiɛn su’n, ɔ́ fá be mɛn wunmuan’n nun. Zezi bɔbɔ seli kɛ: “Ń súnman min anz mun, bé wá yía be bɔ Nyanmiɛn fali be bɔ be o mɛn wunmuan’n nun’n, kɛ ɔ fin nyanmiɛn b’ɔ la nglo lɔ plaii’n i bue kun su lele fá jú i bue kun ekun su lɔ’n yɛ ɔ́ yó i sɔ nin-ɔn.” (Matie 24:31) Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle ekun kɛ mɛn’n i awieliɛ blɛ’n nun’n, Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be’n, be onga kan ká asiɛ’n su. (Sa Nglo Yilɛ 12:17) Asa ekun’n, kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá bó i bo’n, nn be nun wie’m be te o asiɛ’n su wa. Sanngɛ, Ɲanmiɛn Ndɛ’n w’a boman be nuan.

15, 16. ?Sran 144.000 mɔ Zoova flɛ be’n, be wun ndɛ benin yɛ ɔ fata kɛ e wun i wlɛ ɔ?

 ¹⁵ Zoova flɛ i sufuɛ’n blɛ ng’ɔ ti su’n i su. (Rɔmfuɛ Mun 8:28-30) Kɛ Zoova cɛnnin Zezi’n, yɛ ɔ boli i sufuɛ’m be flɛlɛ’n i bo ɔ. Atrɛkpa’n, Zoova kpali Zezi i sɔnnzɔnfuɛ klikli’m be kwlakwla sieli be ngunmin. Sanngɛ kɛ ɔ́ cɛ́ kɔ́’n, be nga be seli kɛ be ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n, be nun sunman b’a nianman Zezi i ajalɛ’n su. Sanngɛ, be nun kunngun nga be kleli kɛ be ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ sakpa’n, Zoova kpali be sieli be ngunmin. Zezi fɛli i sɔnnzɔnfuɛ kpa sɔ’n mun sunnzunnin awie. Kpɛkun, be nga be timɛn i sɔnnzɔnfuɛ kpa’n, ɔ fa be sunnzunnin awie ijre. (Matie 13:24-30) Mɛn’n i awieliɛ blɛ nga nun’n, Zoova te flɛ i sufuɛ’m be nun wie mun naan be tran sran akpiakpi ya sran akpiakpi ablanan nin nnan’n (144.000) be nun wie. ^[2] (An nian “ndɛ wie mun ekun” i nun.) Ɔ maan kɛ mɛn’n wá jú i awieliɛ koko kpa’n, Zoova kwla flɛ i sufuɛ kwlaa ng’ɔ klo kɛ ɔ́ flɛ́ i’n. Sɛ ɔ yo sɔ’n, ɔ fataman kɛ ɔ yo e kɛnsrɛn. (Ezai 45:9; Daniɛl 4:35; an kanngan Rɔmfuɛ Mun 9:11, 16 nun.) ^[3] (An nian “ndɛ wie mun ekun” i nun.) Zezi buli junman difuɛ wie’m be wun ɲanndra. Junman difuɛ sɔ’m be plannin be junman su kpɛn’n i su. Afin, be nga be boli junman’n i dilɛ bo ndɛ kpa’n, be nin be nga be bali kasiɛn su’n, be ɲannin akatua kunngba’n. Junman difuɛ sɔ mɔ be plannin’n, ɔ fataman kɛ e yo kɛ be sa.—An kanngan Matie 20:8-15 nun.

¹⁶ Nán be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, be kwlaa yɛ be flɛ be “sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n” niɔn. (Matie 24:45-47) Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, Ɲanmiɛn nin Zezi be fali sran kaan sa kɛ be kle i sufuɛ onga’m be like. Asa ekun’n, Ɲanmiɛn maan i sufuɛ ng’ɔ kpali be’n be nun kaan sa yɛ be klɛli i nuan ndɛ’n i Glɛki nun ɔn. Andɛ kusu’n, Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sie be ngunmin’n, be nun kaan sa yɛ be man be min’n i sran’m be “aliɛ blɛ ng’ɔ ti i nuan su’n” i su ɔ.

17. ?Ngue yɛ like suanlɛ nga kleli e ɔ?

¹⁷ ?Ngue yɛ like suanlɛ nga kleli e ɔ? E wunnin kɛ Ɲanmiɛn Zoova kpa Klistfuɛ wie mun naan be nin Zezi be ko di famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. Klistfuɛ sɔ’m be nzɔliɛ yɛle “Zuif kunngba cenje” mɔ Zakari kɛnnin i ndɛ’n. E wunnin ekun kɛ Klistfuɛ onga’m bé ɲán nguan tititi asiɛ’n su wa. Klistfuɛ sɔ’m be ti “sran blu” mɔ Zakari kannin be ndɛ’n i nzɔliɛ. Klistfuɛ akpasua nɲɔn sɔ’n, Ɲanmiɛn man be mmla kunngba’n. Yɛ ɔ kunndɛ kɛ be kwlakwla be nin i be nanti klanman lele be guɛ i ti’n nin i bo. Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ i sufuɛ’m be kwlakwla be yo wɛtɛɛfuɛ, yɛ maan be bo yo kun be su i. E o mɛn’n i awieliɛ. I sɔ’n ti’n, maan e kwlakwla e su Zoova. Yɛ maan e yo kɛ tuin kunngba nun bua mun sa, naan e su Zezi su.