1-2. Lelaa ngitelepsép i nla tihba hiki wada wés?

 YÉSU a bi gwélél hihéga hi yik muda i i bé bat ibabé waa le nkéés a boñ le a kôhna mbagi sép. Hihéga hi hi bi lama tihba ngandak banigil ba Yésu inyule i dilo tjé, ngandak bôt i bé boma ngitelepsép. (Lukas 18:​1-5) Hihéga hi hi ntihba yak bés i len ini inyule yak bés di yé di mboma ngitelepsép ngim mangéda.

² Hala a nhélés bé bés le di mboma ngitelepsép i len ini, inyule ngandak bôt i gwé béba ñem ni huluk ñem, i mpôôs ki bôt mahoñol mabe. (Ñañal 5:8) Ndi hala a nla lôôha tééñga bés ibale ngitelepsép i nlôl ni mankéé ikété likoda. I pot maliga, lôk kéé i nkolba bé bés. I yé ndigi bikwéha bi bôt. Di nla ôt biniigana bi ngui mu kiki Yésu a bé hônba ngitelepsép. Ibale di nla hônba maboñok ma ngitelepsép ma baoo bés, bôô ni ngélé yañen ni mam lôk kéé i nla boñ bés! Kii Yéhôva a nôgda i ngéda lôk kéé i likoda tole bôt bape ba mboñ bés béba ngi njom? Baa hala a ntééñga nye?

3. Baa hala a ntééñga Yéhôva i ngéda di mboma ngitelepsép, inyuki?

 ³ Yéhôva a ngwés bé i ngéda ba ntééñga bés. “Yéhôva a ngwés telepsép.” (Tjémbi 37:28) Yésu a nyis bés le Yéhôva a ga ‘pala pémés mbagi sép’ i loñge ngéda. (Lukas 18:​7, 8) Ndék ngéda, a ga mélés mandutu més momasôna, a mélés ki ngitelepsép.​—Tjémbi 72:​1, 2.

4. I len ini lelaa Yéhôva a nhôla bés i ngéda di mboma ngitelepsép?

⁴ Tolakii di mbem i ngéda Yéhôva a ga mélés mandutu momasôna, a nhôla bés i yémbél ngitelepsép ibôdôl nano. (2 Pétrô 3:13) A niiga bés i boñ mam ni pék i ngéda mut a mboñ bés béba. Yéhôva a ngwélél ndémbél i Man wé inyu niiga bés lelaa di nla yémbél ngitelepsép. A nti maéba malam ma ma nla hôla bés i ngéda di mboma ngitelepsép.

UNDA PÉK I NGÉDA U MBOMA NGITELEPSÉP

5. Inyuki di nlama yoñ yihe ni maboñok més i ngéda di mboma ngitelepsép?

⁵ I ngéda di mboma ngitelepsép, hala a nla lôôha tééñga bés. (Ñañal 7:7) Bagwélél ba Yéhôva ba kôba kiki bo Hiôb ni Habakuk, ba bi nôgda nlélém jam. (Hiôb 6:​2, 3; Habakuk 1:​1-3) Bésbobasôna di nla nôgda hala, jon i ngéda di mboma ngitelepsép, di yoñ yihe le di boñ bañ jam libe.

6. Kii hihéga hi Absalôm hi niiga bés? (Béñge yak titii.)

⁶ I ngéda mut a mboñ bés béba, di nla yéñ saa. Ibale di mboñ hala, mam ma nkônde bep. Di béñge hihéga hi man Kiñe David nunu le Absalôm. Hala a bi lôôha tééñga Absalôm i ngéda manyañ Amnôn a bi lalna manyañ nu muda le Tamar ni lôs. Inoñnaga ni mbén Môsi, Amnôn a bé a kôli ni nyemb inyu i jam a bi boñ. (Lôk Lévi 20:17) To hala kiki Absalôm a bé a kôli unup, hala a bé ti bé nye kunde i nol Amnôn.​—2 Samuel 13:​20-23, 28, 29.

7. Lelaa ngitelepsélp i bi tééñga ntôp tjémbi wada?

⁷ I ngéda i bet ba ntééñga bape ngi njom ba nkôhna bé kogse, di nla badba ibale i yé nseñ i boñ loñge. Di béñge hihéga hi ntôp tjémbi nu a bé tehe wengoñle baboñbéba ba ntoo iloo bôt ba téé sép. A kal le: “Hala nyen bibéba bi bôt bi yé, ba nok bé ndutu niñ yap yosôna.”  (Tjémbi 73:12) Ngitelepsép i bé tééñga nye kayéle a bé badba too i yé nseñ i gwélél Yéhôva. A kal le: “I ngéda me bé yéñ le me nok i jam li, hala a bé tééñga me ngandak.” (Tjémbi 73:​14, 16) A bi kal ki le: “Ndi me, makôô mem ma bé bebee ni baage; mabal mem ma bé ma ma sendi.” (Tjémbi 73:2) Nlélém jam li bi pémél mankéé Alberto.

8. Lelaa ngitelepsép i bi tééñga mankéé wada?

⁸ Ba bi ôm Alberto nsohi le a nip moni mi likoda, inyu hala nyen ba bi héya nye mañ u likoda. Yak ngandak bôt i i bi nok i jam li mu likoda, i bé ti ha bé nye lipém. A nkal le: “Hala a bi pat me ñem, me bé unup, me wok nyuu.” A bi nwas le njôghe yé i tômbôs maada mé ni Yéhôva kayéle a bi boñ nwii mintan ibabé i yoñ ngaba i mam ma mbuu. Ñañ unu u ñunda i yom i nla bôña ibale di ngwel bé hiun hiés i ngéda di mboma ngitelepsép.

HÔNBA NGITELEPSÉP KIKI YÉSU

9. Imbe ngitelepsép Yésu a bi hônba? (Béñge yak titii.)

⁹ Yésu a yé ndémbél i nlôôha ilam inyu hônba ngitelepsép. Ngitelepsép a bi hônba, i bé lôl i lihaa jé ni bôt bape.  Bôt bé ba lihaa ba bé hoñlak le a nkônd njék, baéga bibase ba bi kal le ngui yé i nlôl ni mimbuu mimbe, bisônda bi Lôk Rôma bi nol nye hiol, bi bép nye, bi sôk bi nol nye. (Markô 3:​21, 22; 14:55; 15:​16-20, 35-37) Ndi, Yésu a bi hônba mandutu ma momasôna ibabé i timbhe. Bimbe biniigana di nla ôt munu i ndémbél ini?

10. Lelaa Yésu a bi hônba ngitelepsép? (1 Pétrô 2:​21-23)

¹⁰ Añ 1 Pétrô 2:​21-23. a Yésu a bi yigle bés ndémbél ilam i di nla kôna i ngéda di mboma ngitelepsép. A bé nyi i ngéda a nlama yén nwee, ni i ngéda a nlama pot. (Matéô 26:​62-64) Ngim mangéda, a bé timbhe bé i ngéda bôt ba bé ôm nye minsohi mi bitembee. (Matéô 11:19) Ndi i ngéda a bé kit le a ntimbhe, a bé sol bé bo, to kônha bo woñi. Yésu a bé unda wongut inyule “a bé ti nyemede i moo ma Nu a nkéés ni telepsép.” Yésu a bé yi le litehge li mam li Yéhôva jon li nlôôha ba nseñ. A bééna botñem le Yéhôva a ga mélés ngitelepsép i loñge ngéda.

11. Lelaa di nla unda le di nhek pék ilole di mpot? (Béñge yak bititii.)

¹¹ I ngéda di mboma ngitelepsép, di yoñ yihe ni i yom di nkal kiki Yésu. Ngim mangéda di nla mom nwee inyu disii di mam, tole inyu boñ le mam ma bep bañ. (Ñañal 3:7; Yakôbô 1:​19, 20) Ndi mangéda mape, di nla kit le di mpot i ngéda di ntehe ngitelepsép tole di nsômbôl sôñ maliga. (Minson mi baôma 6:​1, 2) Ibale di nkit le di mpot, di boñ hala ni  nwee nyensôna, di tinak bôt bape lipém.​—1 Pétrô 3:15. b

12. Lelaa di nla bôdôl “Nu a nkéés ni télepsép” ñem?

¹² Yak bés di nla kôna ndémbél i Yésu i ngéda di mbôdôl “Nu a nkéés ni telepsép” ñem. I ngéda bôt ba ñôm bés minsohi tole ba ntééñga bés, di nyi ntiik le Yéhôva a ntehe mam momasôna. Jon di yé bebee i hônba ngitelepsép, di yik le a ga kodol mam i loñge ngéda. I ngéda di nwas mam momasôna i moo ma Yéhôva, di ñunup bé, di ñoo bé to bôt bape. Ibale di ntéédana bôt bape hiun, hala a nla tinde bés i boñ béba ikeñi, i nimis maséé més ni i ôbôs maada més ni Yéhôva.​—Tjémbi 37:8.

13. Kii i nla hôla bés i ke ni bisu i hônba ngitelepsép?

¹³ Maliga ma yé le, kekikel di ga pam bé i kôna ndémbél i Yésu i nya i yôni. Ngim mangéda di ga pot tole di ga boñ ngim jam i di ga sôk di tam. (Yakôbô 3:2) Mangéda mape, ba nla babaa bés ngi njom kayéle hala a nôgha bés njôghe niñ yés yosôna. Ibale yak we u mboma nlélém jam, yi le Yéhôva a nyi mandutu moñ. Yésu a nyi kii u nôgda inyule yak nye a bi hônba ngitelepsép. (Lôk Héber 4:​15, 16) U héya ndémbél ilam i Yésu Yéhôva a nti bés, a nti ki bés maéba malam ma ma nhôla bés i hônba ngitelepsép. Di béñge minlôñ ima mi kaat Rôma mi mi nla hôla bés.

“TINA HIUN HI NYAMBE PÔLA”

14. Kii i ‘ti hiun hi Nyambe pôla’ i nkobla? (Rôma 12:19)

¹⁴ Añ Rôma 12:19. Baa ni nyimbe hiun ñôma Paul a nti bés makénd i ti pôla? “Hiun hi Yéhôva.” Di nti hiun hi Yéhôva pôla i ngéda di nwas le nyen a kodol mam i ngéda yé, ni kiki a ngwés. Mankéé wada le John, i mbus a bi hônba ngitelepsép, a bi kal le: “I bé béda le me gwel hiun hiem le me boñ bañ béba, ndi hala a bé bé jam li ntomb. Rôma 12:19 a bi hôla me i bem Yéhôva ni wongut ni i bôdôl nye ñem.”

15. Inyuki i nlôôha ba loñge le Yéhôva nyen a kodol ngim jam?

¹⁵ I ngéda di mbem le Yéhôva nyen a kodol ngim jam, di nkôs bisai. Ibale di mboñ hala, di ga keñgle mbegee ni nduña di yé le di kôs i ngéda di noode kodol jam bésbomede. Yéhôva a gwé ngôñ i hôla bés. A yé ndik wee a nkal le: ‘Nwas i jam li moo mem, me ga kodol mam.’ Ibale di nhémle bibuk bi Yéhôva bini le “men me ga timbhe,” di nke bé ni bisu i unup, inyule di nyi le Yéhôva a ga kodol mam. I jam li jon li bi hôla John nu di mbôk di pôdôl. A nkal le: “Ibale me nwas i jam li i moo ma Yéhôva, a ga kodol jo loñge iloo kiki memede me bak le me boñ.”

“KEE NI BISU I YÉMBÉL BÉBA LÔÑNI LOÑGE”

16-17. Lelaa masoohe ma nla hôla bés i ‘ke ni bisu i yémbél béba lôñni loñge’? (Rôma 12:21)

¹⁶ Añ Rôma 12:21. Paul a bi ti ki bikristen makénd i ‘ke ni bisu i yémbél béba lôñni loñge.’ I nkwel u Yésu i ngii hikôa, a kal le: “Kena ni bisu i gwés baoo banan, ni i soohe inyu ba ba ntééñga bé.” (Matéô 5:44) Hala nyen nyemede a bi boñ. Bebek le ni ma hégda i njôghe Yésu a bi hônba i ngéda bisônda bi Lôk Rôma bi bi péni nye i kék. Di  nla bé tibil nok njôghe ni wonyuu a bi hônba.

¹⁷ Yésu a bi nwas bé le mandutu a bé boma ma tômbôs nye. Iloole a tiihe bisônda, a bi soohe le: “A Ta, nwéhél bo inyule ba nyi bé i jam ba mboñ.” (Lukas 23:34) I ngéda di nsoohe inyu i bet ba mboñ bés béba, hala a nla boñ le hiun hiés hi sôs, hala a nla yak boñ le di héñha mahoñol di gwééne bo.

18. Lelaa masoohe ma bi hôla Aberto ni John i yémbél ngitelepsép?

¹⁸ Masoohe ma bi hôla bilôk bikéé biba di ntehe munu i yigil ini i hônba ngitelepsép ba bi boma. Alberto a nkal le: “Me bi soohe inyu i lôk kéé i i bi boñ me béba. Me bi soohe Yéhôva ngandak ngélé le a hôla me i hôya i jam li bi pémél me.” Masoda le Aberto a ngi gwéélak Yéhôva i len ini ni ñem wé wonsôna. John a nkal le: “Ngandak ngélé me bi soohe Yéhôva le a hôla i mankéé a bi babaa me. A hôla ki me i nwéhél nye. Yéhôva a bi hôla me le me waa unbene i mankéé nu, me waa ki kéés nye. Masoohe ma, ma bi hôla me i ba nwee ni nsañ.”

19. Kii di nlama boñ letee ni lisuk li hiai hini? (1 Pétrô 3:​8, 9)

¹⁹ Ilole i béba nkoñ ’isi ini i mal, di ga ke ni bisu i boma ngitelepsép. To di mboma imbe ndutu, di waa bañ soohe Yéhôva le a hôla bés. Di nlama ki kôna ndémbél i Yésu mu kiki a bi hônba ngitelepsép, di kee ki ni bisu i bii matiñ ma Bibel i bisélél. Ibale di mboñ hala, di nla ba nkwoog nkaa le Yéhôva a ga sayap bés.​—Añ 1 Pétrô 3:​8, 9.