1-3. (a) Kii i nla hôla bé i téñbe ni Djob munu dilo di nsôk tini? (b) Kii di ga wan munu yigil ini?

KIKI dilo di nsôk di so mal, bibéba bi bôt bi nke ni bisu i ‘hol kiki bayôôma.’ (Tjémbi 92:8) Jon hala a nhélés bé bés le, ngandak bôt i ntjél boñ sômbôl i Djob. Kiki di niñ ipôla yap, lelaa di nla yila ‘minkéñéé mi bon ikété mam mabe,’ ndi di bak ‘minhôôlak mi bôt inyu nokna [yés]’?​—1 Korintô 14:20.

² Di nléba ndimbhe i, i pes kaat i ñéga yigil ini, i i nkal le: “Ba ba nyéñ Yéhôva ba ntibil yi mam momasôna”​—hala wee ba nyi mam momasôna ma nlémél nye. (Bingéngén 28:5) Minlélém mi mahoñol mi nlébna i kaat Bingéngén 2:7, 9, i i nkal le Yéhôva a “ntéédana bôt ba téé sép bañga pék.” Inyu hala nyen bôt ba téé sép ba nla “tibil yi telepsép ni mbagi sép, ni mbagi tetee hi mpômbô njel lam.”

³ Nôa, Daniel, ni Hiôb ba bééna nya pék i. (Ezékiel 14:14) Hala a yé nlélém inyu litén li Djob i len ini. Ndi baa hala a yé maliga inyu yoñ? Baa u ‘nyi mam momasôna’  ma mbéda inyu lémél Yéhôva? Jam li nlôôha ba nseñ li yé i bana bañga yi i Djob. Ni jam li i mahoñol, di tehe (1) lelaa Nôa, Daniel, ni Hiôb ba bi pam i bana yi i Djob, (2) lelaa i yi i, i bi hôla bo, ni (3) lelaa di nla bana nlélém hémle kiki bo.

4. Lelaa Nôa a bi pam i yi Yéhôva, ni lelaa bañga yi a bééna i bi hôla nye?

⁴ Lelaa Nôa a bi pam i yi Yéhôva? Ibôdôl bibéé, bôlôm ni bôda ba hémle, ba bi gwélél manjel maa inyu nigil i yi Djob: Ba bé memle bihégél, ba emblege biniigana bi bagwélél ba Djob bape, ba ôdôk pék mu bisai ba bé kôs ngéda ba bé niñ inoñnaga ni matiñ ma téé sép ma Djob. (Yésaya 48:18) Mu kii a bé memle bihégél bi bi yé hana isi, Nôa a bi nôgda ndik bé le Djob a yé, ndi hala a bi hôla ki nye i yi bilem gwé bi bi ntééha bé, kiki “lipémba jé li boga, ni libak jé li Nyambe.” (Rôma 1:20) Jon Nôa a bé hoñol ndik bé le Djob a yé; ndi a bi sôk bana hémle i ngui ipañ yé.

5. Lelaa Nôa a bi pam i yi kii i bé bitééne bi Djob inyu bôt ba binam?

⁵ Hémle i nlôl ni “ñañ ba nok.” (Rôma 10:17) Lelaa Nôa a bi nok ba mpôdôl Yéhôva? Ibabé pééna, bôt bé ba lihaa bon ba bi niiga nye. Kiki bo isañ Lamek, nu a bé mut hémle, ni nu a niñ ndék ngéda ni Adam. (Béñge titii i bibôdle.) Mu nsoñgi wap, di nla ki sima sôgôl wé Métusala, ni sôgôlsôgôl wé Yaréd, nu a bi lama tégbaha yom kiki bo 366 nwii bo Nôa. * (Lukas 3:36, 37) Bebek le i bôt ba, ni baa bap, bon ba bi lama niiga Nôa lelaa niñ i mut binam i bi bôdôl hana isi, le bitééne bi Nyambe bi bé le hisi hi yon ni bôt ba téé sép, ni lelaa ndok i bôdôl i wom Eden​—mam le Nôa nyemede a bé le a nôgda. (Bibôdle 1:28; 3:16-19, 24) Hiki jam Nôa a bi nigil, li bé tihba nye ngandak, li tin-ge nye i gwélél Djob.​—Bibôdle 6:9.

6, 7. Lelaa botñem i bi lédés hémle i Nôa?

⁶ Botñem i nlédés hémle. Hégda lelaa Nôa a bé le a nôgda ngéda a bi yi ngobol i jôl jé, i i bé le i ba le: “Noi; Hogbe.” Kinje botñem! (Bibôdle 5:29) Mbuu Djob u bi tinde Lamek i kal le: “Man nunu [Nôa] nyen a’ hôgbaha bés . . . ni ngéba i moo més, gwon bi nlôl inyu hisi Yéhôva a mal tiihe.” Nôa a bééna botñem le Djob a’ tibil mam. Kiki Abel bo Hénok ba ba bi niñ bisu bi ngéda, a bé hémle le “mbôô” yon i ga nyagat ño nyoo.​—Bibôdle 3:15.

⁷ Tolakii i nla ba le Nôa a bé tibil bé nok lelaa mbañ i kaat Bibôdle 3:15 i bé lama yon, a bé nok le mbañ i, i bééna botñem i tohi. Ni ki le, mbônga u u bi bôña i wom Eden, u bé kiha ni likalô li Hénok, nu a kônde le Djob a’ tjé bibéba bi bôt. (Yuda 14, 15) Nwin u Hénok, u u ga bana biyônôl bi nsôk i Armagédôn, u bé lama lédés hémle ni botñem i Nôa!

8. Lelaa Bañga yi i bi hôla Nôa i keñgle mam mabe ma ngéda yé?

⁸ Lelaa bañga yi i Djob i bi hôla Nôa? Bañga yi i bi ti Nôa hémle ni pék i nlôl ni Djob, i i bé sôña nye i boñ jam libe i mis ma Djob. Kiki hihéga, mu kii a bé “hiôm ni Nyambe,” a bé kiha bé ni bibéba bi bôt. A bi nwas bé le mimbuu mimbe mi mi bi yoñ manyu ma bôt, mi yumus nye ni magwelek mahélha ma ma bé le ma hélés i bet ba bééna bé  hémle​—kayéle ba kahal bégés nwo kiki mop. (Bibôdle 6:1-4, 9) Nôa a bé yi ki le bôt ba binam bon ba bi kôs oda i yônôs hisi ni mbôda yap. (Bibôdle 1:27, 28) Jon a bé lama yi le Djob a hek bé biañgel le bi lalna bôda, a bé yi le hala a bé béba. Hala a bi nene maliga ngéda biañgel bi ni baa bap, ba bi gwal bihélha bi bon. Mbus ngéda, Djob a kal Nôa le, A’ lona Ntida malép na ’isi. Kiki Nôa a bé hémle mabéhna ma, a bi bañ nkuu, kayéle nye ni lihaa jé ba pei.​—Lôk Héber 11:7.

9, 10. Lelaa di nla kôna hémle i Nôa?

⁹ Lelaa di nla bana hémle i Nôa? Inyu pam i boñ hala, di nlama yoñ ngéda i nigil Bañga i Djob, i soñda yo, ni i nwas le mam di nigil ma mma bés, ma éga ki bés. (1 Pétrô 1:13-15) Ha nyen hémle ni pék i nlôl ni Djob bi ga sôñ bés ni dipa di Satan lôñni béba mbuu u nkoñ isi. (2 Korintô 2:11) Mbuu u won u ntinde bôt i gwés bisañ ni malal ma nyega. U ntinde ki bo, i gwés minheña mi minsôn. (1 Yôhanes 2:15, 16) U nla boñ le mut a gwé hémle i titigi a hôya le ngwa keñi u Nyambe u gwé ni moo. Di bigda le, ngeñ Yésu a bé hégha ngéda Nôa ni yés, a bé gwés bé ôt mahoñol més i mam ma bé bôña ha ngéda i, kiki bisañ ni malal ma nyega, ndi le i mam ma, ma bé le ma kis bés ’ilo i pes mbuu.​—Añ Matéô 24:36-39.

¹⁰ Badba le: ‘Baa niñ yem i ñéba le me nyi toi Yéhôva? Baa hémle yem i ntinde me i niñ inoñnaga ni matiñ ma téé sép ma Djob, ni i añle mo bôt bape?’ Mandimbhe u ga ti mu mambadga ma, ma ga hôla we i yi too yak we u ‘nkiha ni Nyambe.’

11. (a) Ndéñbe i Daniel ipañ Djob ibôdôl nye mañge wanda, i niiga kii bés inyu bagwal bé? (b) Bimbe bilem bi Daniel u gwé ngôñ i kôna?

¹¹ Lelaa Daniel a bi pam i yi Yéhôva? Bagwal ba Daniel ba bi lama niiga nye i gwés Yéhôva ni Bañga yé. Jam lipe li yé le, Daniel a bi tééda gwéha i, niñ yé yosôna. A bé ke ni bisu i nigil Bitilna, letee ni biuni gwé. (Daniel 9:1, 2) Daniel a bi pam i yi Djob loñge loñge, a bé yi yak mam Djob a bi bôñôl bon ba Israel, hala a nene loñge mu minyemhe mpôdôl a bi boñ ni suhulnyu, i kaat Daniel 9:3-19. Inyuki di nla bé yoñ ndék ngéda i añ minyemhe mi, ni soñda nwo, inyu tehe umbe ntén mut Daniel a bé?

12-14. (a) Lelaa Daniel a unda le a bééna pék i nlôl ni Djob? (b) Bimbe bisai Daniel a bi kôhna mu kii a bi unda ñem ngui ni ndéñbe ipañ Djob?

¹² Lelaa Bañga yi i Djob i bi hôla Daniel? Inyu mañge wanda Lôk Yuda nu a bé a tiñi ni Djob, niñ ikété loñ i bihaiden i Babilôn i bé nledek kiyaga. Kiki hihéga, Yéhôva a kal Lôk Yuda le: “Ni yéñék nsañ u nkoñ i het me bi kena bé minkôm.” (Yérémia 29:7) Ndi, nlélém ngéda, Djob a gwéhék le ba bégés ndik nyetama. (Manyodi 34:14) Kii i bi hôla Daniel i yi bagal mam? Pék i nlôl ni Djob i bi hôla nye i tibil nok le a bé lama ndugi nôgôl Djob, ndi mbus a nôgôl baane. Nwii ndi nwii mbus, Yésu a bi niiga nlélém litiñ.​—Lukas 20:25.

¹³ Béñge jam Daniel a bi boñ ngéda oda i bi pam le, ba soohe bañ nyambe numpe to mut binam yaga, ntel môm maa ma dilo, handugi kiñe. (Añ Daniel 6:7-10.) Daniel a bé le a kahal yéñ manjom inyu keñgle ndééñga, kii héga a bé le a kal le: ‘Ndi môm maa ma dilo  ndigi, yom bé i mu!’ Ndi a bi nwas bé le mbén i mut binam i loo mbén Djob. Ntiik, a bé le a soohe bisôsôli inyu boñ le ba tehe bañ nye. A bé yi le lem yé i soohe hiki kel i bé yiba loñge. Tolakii a bé yi le ba tiga nol nye, Daniel a waa bé soohe ibabé solop, inyule a bééna bé ngôñ le bôt ba hoñol le a nwaa gwélél Djob.

¹⁴ Yéhôva a bi sayap makidik ma ngui Daniel a bi yoñ, a bi boñ le a pei béba nyemb i nya hélha. Sôk bi sôk, soso mbôgi i bi tiba letee ni makas ma énél i Média ni Persia yosôna!​—Daniel 6:25-27.

15. Lelaa di nla bana hémle i Daniel?

¹⁵ Lelaa di nla bana hémle i Daniel? Inyu bana hémle i umi siñ, i ta ndik bé nseñ le di añ Bañga i Djob, ndi i mbéda ki le di “tibil ki yi yo.” (Matéô 13:23) Di gwé ngôñ i bana mahoñol ma Yéhôva mu mam di mboñ, hala a mbat le di nok matiñ ma Bibel loñge loñge. Jon, di nlama soñda mam di nsoñgol. I yé ki nseñ le di bana lem i yemhe Djob, téntén ngéda di mboma njiiha tole mandutu mape. Ngéda di nsoohe le a ti bés pék ni ngui, di hémle le Yéhôva a’ ti bés gwo.​—Yakôbô 1:5.

16, 17. Kii i bi hôla Hiôb i bana bañga yi i Djob?

¹⁶ Lelaa Hiôb a bi pam i yi Yéhôva? Hiôb a bé bé man Lôk Israel. A bé lihaa likeñi li Abraham, Isak, ni Yakôb, ndi ba bé bé ndap bikôkôa yada. Yéhôva a bi soolene bo ngandak mam inyu yé, ni bitééne gwé inyu bôt ba binam. Ni manjel mape di nyi bé, Hiôb a bi nigil ngandak mam inyu Djob. (Hiôb 23:12) A kal le: “Maôô mem ma bi nok inyu yoñ.” (Hiôb 42:5) Jam lipe li yé le, Yéhôva nyemede a kal le Hiôb a añle bape mam ma kôli inyu Yé.​—Hiôb 42:7, 8.

¹⁷ Hiôb a tehe ki ngandak bilem bilam bi Djob, bi bi nene mu bihégél. (Hiôb 12:7-9, 13) Mbus, Yéhôva ni Elihu ba gwélél bihégél inyu yis Hiôb le mut a yé himagamagaa yom i bisu bi lipémba li Djob. (Hiôb 37:14; 38:1-4) Bibañga bi Yéhôva bi bi tihba ñem u Hiôb, kayéle ni suhulnyu a kal le: “Me nyi le u nla mam momasôna, ni le, jam jo ki jo li  nla bé sék ngôôba yoñ . . . Me bôyi yaga i lipum li biték ni libu.”​—Hiôb 42:2, 6.

18, 19. Kii i ñéba le Hiôb a bé tibil yi Yéhôva?

¹⁸ Lelaa bañga yi i Djob i bi hôla Hiôb? Hiôb a bé tibil nok matiñ ma Djob. A bé yi Yéhôva loñge loñge, a biiak ki mam a bé nigil bisélél. Di yoñ hihéga: Hiôb a bé yi le a nla bé kal le a ngwés Djob ndi nlélém ngéda, a tjélék hôla mut wé libôk. (Hiôb 6:14) A bé hoñol bé le a nloo bôt bape, ndi a bé tôñ ni bôt bobasôna, ngwañ bôt ni diyeyeba. A kal le: ‘Nu a uñgus me libum li ini, baa nyen a uñgus bé yak bo?’ (Hiôb 31:13-22) I pot maliga, Hiôb a bi nwas bé le lipém ni ligwañ jé bi boñ nye le, a héñha litehge a bééna inyu nyemede ni bôt bape. Kinje mahéñha makeñi ipôla Hiôb ni ngandak bôt bakeñi i len ini, yak ni mingwañ mi bôt i nkoñ isi!

¹⁹ Hiôb a bi tjél bégés yom ipe yo ki yo, to lingwañ, ndik Djob. A bé yi le ibale a mboñ hala, to mukété ñem wé, wee a ‘ntañba Nyambe nu a yé ngii.’ (Añ Hiôb 31:24-28.) I mis mé, maada ma libii ipôla munlôm ni muda ma bé pubhaga. A bi boñ yak malômbla ni mis mé le ma béñge bañ ngond ngi yi munlôm ni bisômble bi ndéñg. (Hiôb 31:1) Di hôya bañ le, ha ngéda i, Djob a bé nwas le bôt ba bii ngandak baa. Jon, Hiôb a bé le a bii muda numpe a bé gwés. * Ndi a bi pohol i noñ ndémbél i libii li bisu Djob a bi at i wom Eden, hala a bé nye kiki ngim mbén. (Bibôdle 2:18, 24) Yom kiki bo 1 600 nwii mbus ngéda, Yésu Kristô a bi niiga baemble nye nlélém litiñ, le Djob a bé gwés le libii li ba ipôla munlôm wada ni muda wada.​—Matéô 5:28; 19:4, 5.

20. Lelaa bañga yi i Yéhôva, ni i matiñ mé bi nhôla bés i tep bañga mawanda, ni mintuk minlam?

²⁰ Lelaa di nla bana hémle i Hiôb? Di ga waa bé kal le, jam li nlôôha nseñ li yé i bana bañga yi i Yéhôva, ni i niñ inoñnaga ni yo. Kiki hihéga, ntôp tjémbi le David a kal le: “Yéhôva a . . . ñoo nu a ngwés njôô,” David a bi béhe ki bés le di ‘yén bañ isi lôñni bôt ba bitembee.’ (Añ Tjémbi 11:5; 26:4.) Minlôñ mi Bibel mini, mi niiga kii we inyu mahoñol ma Djob? Lelaa litehge li, li nene i mam me mbii kiki yom bisu i niñ yem, ikété ligwéélak jem li internet, ikété ntén mawanda me mpohol, ni mintuk me ngwés? Mandimbhe moñ mu mambadga ma, ma ga hôla we i yi too u nyi toi Yéhôva. Inyu tééda libak li ngi nsohi munu béba nkoñ isi unu, di nlama ndik bé “yi bagal jam lilam ni jam libe,” ndi yak kii i yé pék ni bijôñ.​—Lôk Héber 5:14; Efésô 5:15.

21. Kii i ga hôla bés i ‘tibil yi mam momasôna’ di gwé ngôñ inyu lémél Djob?

²¹ Kiki Nôa, Daniel, ni Hiôb ba bi yéñ Yéhôva ni ñem wap wonsôna, a bi nwas le ba léba nye. A bi hôla bo i ‘tibil yi mam momasôna’ ma bé béda inyu lémél nye. Jon ba bi yila ndémbél i telepsép, niñ yap ki i bi too. (Tjémbi 1:1-3) Jon badba le, ‘Baa me nyi Yéhôva loñge loñge kiki Nôa, Daniel, ni Hiôb?’ I len ini, di nla yak yi Yéhôva iloo kiki ba bé yi nye! (Bingéngén 4:18) Jon tém Bañga i Djob bañga litémék. Soñda yo. U soohe ki inyu kôs mbuu mpubi. Ha ni nyen w’a kôôge bebee ni Isoñ nungingii. W’a boñ ki mam ni pék munu béba nkoñ isi unu.​—Bingéngén 2:4-7.