1. Lelaa di nla sal ntôñ ni Yéhôva?

NHEK a bé sômbôl le bôt ba binam ba ba bé peles, ba sal ntôñ ni nye inyu nyônôs bitééne gwé. Tolakii bôt ba binam i len ini ba yé bikwéha, i bet ba tiñi ni Yéhôva ba ngi salak ni nye hiki kel. Kiki hihéga, di nla ba “bagwelnson lôñ yada ni Nyambe,” ngéda di ñañal ñañ nlam u Ane yé, ni ngéda di nyilha bôt banigil. (1 Korintô 3:5-9) Di hégda nsima di gwé i ba nsoñgi u bôt ba nsal ntôñ ni Nhek nu ngiinda yosôna ikété nson u nlôôha ba mahee! Ndi, nson u likalô ni nson u yilha bôt banigil mi ta ndik bé manjel di nla gwélél inyu sal ni Yéhôva. Munu yigil ini, di ga wan manjel mape di nla gwélél​—ngéda di nla lôl bôt bés ba lihaa ni lôk kéé yés i mahôla, ngéda di nyi leege bakén, ngéda di nti bésbomede ni ngôñ yés i minson mi ntôñ, ni ngéda di nkéñbaha nson di mbôñôl Djob.​—Kôlôsé 3:23.

2. Inyuki i ta bé loñge i hégha i yom u nla bôñôl Yéhôva ni i yom bape ba nla bôñôl nye?

² Mu kii di mba di wan i yigil ini, hégha bañ i yom u nla bôñôl Yéhôva ni i yom bôt bape ba nla boñ. Bigda le nwii nwés, mbôô wés, mangéda ni ngap yés bi ta bé nlélém. Mbuu u bi tinde ñôma Paul i tila le: “Hi mut a wan ndigi wé wé  nson, ha ni nyen a’ bana yé yadbene inyu yé nyetama, ndi ha inyu numpe bé.”​—Galatia 6:4.

3. Inyuki i nla kéla le i nwet a nyoñ ndun ni lihaa jé a nsal lôñ yada ni Djob?

³ Yéhôva a mbat le bagwélél bé ba yoñ ndun ni mahaa map. Kiki hihéga, u nla sal inyu bana moni mi mi nhôla we i tôñgôl lihaa joñ. Ngandak banyañ mbai i yé i yégle ndap inyu tééda bon bap. Ngim minhôôlak mi boñge i nla yoñ ndun ni bagwal bap ba ba yé bôk. Minson mi nwominsôna mi yé nseñ. Bañga i Djob i nkal le: “Ndi ibale mut a ntôñgôl bé bôt ba lihaa jé, ndi loñge loñge bôt bé ba ndap, wee a mal tañba hémle a yé béba iloo mut a ntop bé hémle.” (1 Timôtéô 5:8) I yé maliga le, ibale u bééga mbegee i yosôna, bebek u nla bé bana ngéda inyu minson mi ntôñ kiki u yé le u gwés. Ndi to hala, u tomb bañ! Yéhôva a ngwés ngéda u nyoñ ndun ni lihaa joñ.​—1 Korintô 10:31.

4. Lelaa bagwal ba nla bii gwéñe bi Ane i bisu bi gwéñe gwap, ni bimbe bisai?

⁴ Bagwal ba ba yé bikristen ba nsal ntôñ ni Yéhôva ngéda ba nhôla bon bap i téé ngim mam ba ga boñ i pes mbuu. Ngandak bagwal i i bi boñ hala, i bi tehe bon bap ba nyoñ nson nsañal u ngéda yosôna tolakii ba yé ba ke haa ni ndap. Bahogi ba yé basañal ba tôbôtôbô i biloñ bipe; bape ba yé basañal het ngôñ batéé likalô i yé i keñi; bape ki ba nsal i Bétel. Kiki ba yé haa ni mahaa map, ba nla ha bé tégbaha ngéda ntôñ kiki ba ngwés. Bagwal ba ba yé bebee i ti bomede sesema inyu mam ma mbuu, ba nti bon bap makénd i téñbe ni nson wap. Inyuki? Inyule ba nkôhna maséé ni mahak i yi le bon bap ba mbugus gwéñe bi Ane i niñ yap. (3 Yôhanes 4) I nene le, libim li bagwal li, li nôgda nlélém kiki Hana, nu a kal le a bi “ti” man wé nu munlôm le Samuel yak Yéhôva. Bagwal ba kôli tehe le ba gwé nsima nkeñi i sal lôñ yada ni Djob. Ibale ndik bo, ki bon bap ba nwaa bé kena nson u ni bisu.​—1 Samuel 1:28.

5. Lelaa u nla lôl bilôk bikéé bi likoda joñ mahôla? (Béñge titii i bibôdle.)

⁵ Ibale u gwé bé mbegee keñi i lihaa joñ, baa u yé le u lôl bilôk bikéé bi bi nkon, bi bi yé ñunuk, ni bi bi yé bôk i mahôla? Baa u yé le u yéñ mu likoda joñ nwet a gwé ngôñ ni mahôla? Bebek le, u nla hôla mankéé nu muda nu a ntééda ñunuk wé ngwal, i tégbaha ngéda ni nye inyu boñ le yak nye a laa bana ngéda inyu boñ mam mape. Tole u nla hôla i bet ba gwé ngôñ ni mahôla i kena bo i makoda, i kil bo i bôm, tole i yuuga mut a nkon i dokta. Ngéda u mboñ hala, u nla kal le, u nsal ni Yéhôva mu kii a ntimbhe masoohe ma ngwélél wé wada.​—Añ 1 Korintô 10:24.

6. Kii i yé toi i yi leege bakén?

⁶ I bôt ba yé bagwelnson ni Djob, ba nyiba inyule ba gwé lem i leege bakén. Ikété Bitilna ni hop Grikia, ini buk le “i leege bakén” i nkobla le “i unda loñgeñem inyu bakén.” (Lôk Héber 13:2) Bañga i Djob i gwé miñañ mi mi niiga bés lelaa di nla unda ntén gwéha u. (Bibôdle 18:1-5) Di nla gwélél pôla di gwé i hôla bôt bape hiki ngéda, di kôli ki i boñ hala, to ibale “ba yé lihaa li hémle” tole to.​—Galatia 6:10.

7. Inyuki di nlama wan i yi too di nla leege bagwelnson ba ngéda yosôna?

⁷ Baa u nla sal lôñ ni Djob inyu  leege bagwelnson ba ngéda yosôna ba ba gwé ngôñ ni homa liyééne? (Añ 3 Yôhanes 5, 8.) Mangéda ma, ma mbéna ti bés pôla i ‘tina makénd wada ni nuu.’ (Rôma 1:11, 12, MN.) Di yoñ hihéga hi mankéé Olaf. A ngi hoñlak le, nano a yé môm ma nwii le mut to wada i likoda jé a bé bé bebee i leege ngwélél makiiña, nu a bé bé mbiibaga. Mañge wanda nunu le Olaf, a bat bagwal bé, ba ba bé bé Mbôgi Yéhôva, ibale ngwélél makiiña a bé le a lo i yén i boni. Ba bi neebe, ndi ba béhe nye Olaf le, nyemede a ga nañal i yééne keñi i kumba. Bitelbene bi, bi bi bane nye mahee kiyaga. Olaf a kal le: “Kinje loñge sonde me bi tégbaha! Me ni ngwélél makiiña di bé di pule tôde, di niglak ki ngandak mam mu kii di bé yoñ kofi ntôñ. Makénd me bi kôs, ma bi ti me ngôñ ikeñi i yoñ nson nsañal u ngéda yosôna.” Nano a nloo 40 ma nwii le, Olaf a nsal kiki nsañal nu tôbôtôbô i ngandak biloñ.

8. Mambe manjom di gwé i unda bôt bape loñgeñem to ibale i nene le ba nti bé mayéga? Ti hihéga.

⁸ U nla unda gwéha inyu bakén ikété ngandak manjel, to ibale ba ndiihe ndugi bé biliya gwoñ. Di yoñ hihéga hini. Kel yada, ntéé likalô wada i loñ Panya a bi yimbe le muda bona nye ba bé nigil, le Yésika, nu a bé lôl i lôñ Iqwatôria, a bé waa bé ee. Ntéé likalô a bat nye inyuki a bé ee. Yésika a timbhe le, ilole a nlo nyono Panya, a bé yep ngandak, kayéle kel yada a bééna bé yom je. Yom yosôna a bééna inyu ti ngond yé yokela i bé malép ma nyo. Yésika a bi noode kôhle man wé inyu kis nye ’ilo, a soohege inyu kôs mahôla. Ndék ngéda mbus, Mbôgi Yéhôva iba i koode likôga jé, ndi Yésika a bi tjél leege bo, a was yak mbamble bisita bi bi ti nye. A bat bo le: “Baa bijek gwobisôna bini gwon ni ngwés le me ti ngond yem?” Bisita bi, bi bi noode lédés nye, ndi bi bi la bé. Mbus ngéda, bi bi lo bi yék sel bijek i likôga jé. Loñge yap ñem i bi lôôha tihba nye, hala a tééñga nye ngandak inyule a bi hoo bé yimbe le Djob a bé timbhe masoohe mé. Ndi nano, a bé nkôôbaga i gwélél Yéhôva. Kinje bisai muda nu a bi kôs inyule bisita gwés bi bi unda lem i likap!​—Ñañal 11:1, 6.

9, 10. (a) Sima ngim mangéda het ba bi bat bon ba Israel le ba ti bomede ni ngôñ yap, ngéda ba bé tila Bibel. (b) Lelaa lôk kéé yés i bôlôm i nla unda le i nti yomede ni ngôñ yap i len ini?

⁹ I bi pam ngandak ngélé i nlômbi Israel le, bôt ba ti bomede ni ngôñ yap. (Manyodi 36:2; 1 Miñañ 29:5; Néhémia 11:2) I len ini, yak we u nla gwélél ngandak manjel inyu ti ngéda yoñ, nkus woñ, ni ngap yoñ inyu hôla bilôk bikéé bi bôda ni bi bôlôm. Ha ngéda i, u ga ba maséé kiyaga, u kôs ki ngandak bisai inyule u nti wemede ni ngôñ yoñ.

¹⁰ Bañga i Djob i nti lôk kéé i bôlôm makénd i sal ntôñ ni Yéhôva inyu hôlôs bilem bi bi nti bo pôla i kôs mbegee i likoda. (1 Timôtéô 3:1, 8, 9; 1 Pétrô 5:2, 3) I bet ba mboñ biliya bi, ba ngwés lôl bôt bape mahôla i pes mbuu ni i pes minsôn. (Minson mi baôma 6:1-4) Baa mimañ mi ma bat we ibale u yé le u hôla i leege bôt i likoda, i hôla bôlô i ti bikaat, i sal mabôga ma likalô, i bôñgôl ndap Ane, tole yom ipe ki? Bet ba nsal bôlô i, ba ga kal we le maséé ma yé iloo héga i hôla bôt bape.

11. Lelaa sita yada i bi ôt nseñ ni mawanda i bi kôhna, ngéda i bé yoñ ngaba i minson mi Ane?

 ¹¹ Bôt ba nti bomede ni ngôñ inyu minson mi Ane ba mbéna bana mawanda ma mondo. Di wan hihéga hi Margie, sita i i bi sal 18 nwii i maoñ ma Ndap Ane. Mu kii nwii mi bé tagbe, a bi sal ni njohok bisita inyu uñgus bo. A bi léba le, hala a nlôôha ba njel ilam inyu tina makénd wada ni nuu i pes mbuu. (Rôma 1:12) Mu mangéda mabe a bé boma i niñ yé, mawanda Margie a bi bot ngéda a bé i bôlô maoñ, mon ma bi lédés nye. Baa u ma nit nson maoñ? Ibale u nyi ngim likeñge li bôlô tole to, baa u yé bebee i hôla?

12. Lelaa u nla hôla bôt ba bikuu bi nkwél?

¹² Ngéda bikuu bi nkwo, bagwélél ba Djob ba gwé pôla i sal lôñ yada ni nye, mu kii ba nhôla lôk kéé yap ikété ngandak manjel. Kiki hihéga, ba nti moni inyu lôl bôt ba nkôs bikuu mahôla. (Yôhanes 13:34, 35; Minson mi Baôma 11:27-30) Njel ipe i yé le, di nla ki hôla bo i pubus tole i tiimba oñ mandap mbus bikuu. Kel yada, malép ma bi bôk ndap i Gabriela nu a yé sita i nlôl i loñ Pôlan, ndi a bi kôhna makénd ngéda lôk kéé i likoda li li bé bebee ni libôga jé, i bi lôl nye mahôla. A nkal le: “Me gwé bé ngôñ i hoñol gwom me nimis​—gwom ndik bi. Ndi, me gwé ngôñ i kal bé bisai me bi kôs. Jam li, li bi kônde yis me ntiik le, i ba ikété likoda li bikristen, i yé nsima u tôbôtôbô, i bak ki lingen li maséé ni li mahak.” Ngandak lôk kéé i bi kôhna mahôla mbus bikuu i nôgda nlélém kiki nye. Yak bet ba nsal lôñ yada ni Yéhôva ba nlôôha kon maséé ngéda ba nti i nya mahôla i.​—Añ Minson mi baôma 20:35; 2 Korintô 9:6, 7.

13. Lelaa i bôt ba nti bomede nkikip, ba nlédés maada map ni Yéhôva? Ti hihéga.

¹³ Stephanie ni batéé likalô bape ba libôga jé, ba bi kon maséé i sal lôñ yada ni Djob, mu kii ba bé nit Mbôgi Yéhôva i i bi lo i loñ Amérika kiki bôt ba nke loñ yap ngwéé. Ba bi hôla mahaa ma bi ke  loñ yap ngwéé inyu gwét i yéñ mandap, ni i tibil mo. Stephanie a nkal le: “Mu kii ba bé nôgda gwéha i lisañ li bôt, maséé ni mayéga map ma bi lôôha tihba bés. Mahaa ma, ma bé hoñol le di nlôl bo mahôla ndi maliga ma yé le, bon ba bi lôôha hôla bés.” A nkônde le: “Gwéha, adna, hémle, ni bôdôl di bé bôdôl Yéhôva ñem, bi bi lédés gwéha yés inyu Yéhôva, i bi hôla ki bés i lôôha ti mayéga inyu mam momasôna di nkôs ni njel ntôñ wé.”

14, 15. (a) Kii mpôdôl Yésaya a bi boñ? (b) Lelaa baañal Ane ba nkôna liboñok li Yésaya i len ini?

¹⁴ Baa u yé le u gwés ke ni bisu i sal ni Yéhôva? Baa u yé bebee i ke sélél nye homa numpe het ngôñ i batéé likalô i yé keñi inyu nit ntôñ wé? Ntiik, bagwélél ba Djob ba gwé bé ngôñ i ke haa ni homa ba yiine inyu unda lem i likap. Ndi ngandak bilôk bikéé i bôlôm ni i bôda i gwé pôla i ke i sal haa. Lôk kéé i, i mboñ nlélém kiki mpôdôl Yésaya. Ngéda Yéhôva a bat nye le: “M’a om njee? Njee a’ kil bés?” A timbhe le: “Me nunu! Om me!” (Yésaya 6:8) Baa yak we u yé bebee i hôla het ngôñ i yé inyu nit minson mi Ane? Hee homa bagwelnson ba nla hôla?

¹⁵ Inyu pôdôl nson u ñañ lam ni u yilha bôt banigil, Yésu a kal le: “Libumbul li yé toi likeñi, ndi baboñnson ba yé ndék. Jon soohana Nwet libumbul, le a om baboñnson libumbul jé.” (Matéô 9:37, 38) Baa u nla sal homa ngôn i yé keñi kiki nsañal? Baa u nla hôla mut numpe i boñ nlélém? Ngandak bilôk bikéé bi bôlôm ni bi bôda, i bi nôgda le njel i nlôôha ba lam i unda gwéha inyu Nyambe ni inyu mut wés libôk i yé le di yoñ bôlô nsañal het ngôñ babumbul i nlôôha keñi. Baa u nhoñol manjel mape inyu kéñbaha nson woñ? Ibale u mboñ hala, u ga lôôha ba maséé.

16, 17. Mambe manjel mape u nla gwélél i kéñbaha nson woñ inyu Yéhôva?

¹⁶ Baa u yé bebee i sal Bétel, tole i hôla i nson maoñ, baa u nla sal inyu pes ngéda, hilo hiada tole iloo ha? Ngôn i yé ngandak inyu bôt ba nla sélél Yéhôva to hee ba ñom bo, to imbe bôlô ba nti bo. Hala a nla kobla le ba sal homa ngôñ i yé tôbôtôbô to ibale ba gwé likeñge li nson inyu sal homa numpe. Ndi Yéhôva a ndiihe bôt ba yé bebee i ti bomede inyu yônôs ngim nson, ngéda ngôñ i nene.​—Tjémbi 110:3.

¹⁷ Baa u gwé toi ngôñ le ba kônde hôla we i hôlôs ngap i yônôs nson mpubhaga? Ibale ñ, u nla hôlôs bilem bi mbéda inyu ke Suklu i baañal ñañ lam. Suklu i, i niiga minhôôlak mi bôlôm ni mi bôda i pes mbuu, mi mi yé basañal ba ngéda yosôna, inyu boñ le mi kéñbaha nson wap inyu gwéñe bi Ane. Bet ba gwé ngôñ i ke suklu i, ba nlama ba bebee i neebe to umbe nson u tôbôtôbô ba nkôs. Baa u yé bebee i ôt nseñ ni suklu i, kayéle u bana minsima minkeñi i ntôñ?​—1 Korintô 9:23.

18. Bimbe bisai u nla kôs i sal ni Yéhôva hiki kel?

¹⁸ Bés bagwélél ba Yéhôva, di yé bôt ba likap​—lem i, i nene mu kii di ñunda loñgeñem, liyômba, ni gwéha​—ngéda di nyoñ ndun ni bôt bape hiki kel. Ngéda di mboñ biliya bi, di mba nyonok ni maséé, ni nsañ, ni mahak. (Galatia 5:22, 23) To kii i mpémél we, u nla ba maséé mu kii u nkôna libak li Yéhôva kiki a nkap, ni i ba wada mu tik yé baso bagwelnson!​—Bingéngén 3:9, 10.