1931-ҹи илин јаз фәсли иди. Парисин мәшһур Плејел консерт залы 23 өлкәдән ҝәлмиш гонагларла долу иди. Бөјүк таксиләр ҝөзәл ҝејимли сәрнишинләри бинанын гаршысында дүшүрүрдү. Чох кечмәмиш әсас залда 3000-ә јахын адам топлашмышды. Онлар консертә ҝәлмәмишдиләр, о вахт тәблиғ ишинә рәһбәрлик едән Ҹозеф Рутерфорд гардашы динләмәк үчүн јығышмышдылар. Онун аловлу нитгләри франсыз, алман вә полјак дилинә тәрҹүмә олунурду. Рутерфорд гардашын ҝур сәси залда әкс-сәда верирди.

Парисдә кечирилән топланты Франсадакы тәблиғ ишиндә дөнүш нөгтәси олду. Рутерфорд гардаш мүхтәлиф халглардан олан динләјиҹиләри, хүсусән дә ҝәнҹ мәсиһиләри Франсада китабпајлајан кими хидмәт етмәјә сәсләди. Инҝилтәрәдән ҝәлән Ҹон Кук адлы јенијетмә бу тәсирли чағырышы һеч вахт унутмамышды: «Ҝүнәш алтында олан һеч нә сизә китабпајлајан кими хидмәт етмәјә мане олмамалыдыр! *»

Сонралар хүсуси тәјинатлы мүждәчи олан Ҹон Кукла јанашы, чохлары бу чағырыша һај верди (Һәв. 16:9, 10). Белә ки, 1930-ҹу илдә Франсада китабпајлајанларын сајы 27 нәфәр идисә, 1931-ҹи илдә 104 нәфәр олду. Ҹәми бир илә бу гәдәр артымын олмасы ҝөрүнмәмиш һал иди. Анҹаг һәмин өнҹүлләрин әксәријјәти франсыз дилини билмирдиләр. Бәс онлар дил барјерини неҹә ашырдылар? Шәраитсизлијә, тәнһалыға неҹә гатлашырдылар?

Әҹнәби китабпајлајанлар Падшаһлыг үмидини чатдырмаг үчүн шаһидлик вәрәгәләриндән истифадә едирдиләр. Ҹәсарәтлә Парисдә хидмәт едән алмандилли бир гардаш дејир: «Биз билирдик ки, Јеһова һәр шејә гадир Аллаһдыр. Хидмәт вахты һәјәҹанланырдыг. Амма бу, инсанлардан горхдуғумуз үчүн дејилди. Садәҹә горхурдуг ки, бу кичик ифадә јадымыздан чыхар: “Voulez-vous lire cette carte, s’il vous plaît? ” [Тәрҹүмәси «Бу вәрәгәни охуја биләрсиниз?» демәкдир] Биз әмин идик ки, сон дәрәҹә ваҹиб бир иши ҝөрүрүк».

Биналарда тәблиғ едәркән чох вахт комендантлар китабпајлајанлары говурдулар. Бир дәфә франсыз дилини чох аз билән инҝилисдилли ики баҹы агрессив бир гапычы илә үзләшдиләр. Киши онлардан кимин јанына ҝәлдикләрини сорушду. Баҹылардан бири кишинин һирсини јатырмаг истәјирди. Бу заман онун ҝөзү гапынын үстүндәки лөвһәҹијә саташды. Лөвһәҹикдә јазылмышды: «Tournez le bouton» [Тәрҹүмәси «Зәнҝи басын» демәкдир]. Баҹы елә билди ки, бу ев саһибинин адыдыр. О, шән сәслә деди: «Мадам “Tournez le bouton”ун јанына ҝәлмишик». Јумор һиссинин бу шөвглү китабпајлајанлара бөјүк көмәји дәјирди.

1930-ҹу илләрдә Франса әһалисинин әксәријјәти чәтин шәраитдә јашајырды. Башга өлкәләрдән ҝәлмиш китабпајлајанлар да истисна дејилди. Мона Бжоска адлы инҝилисдилли бир баҹы өнҹүл әмәкдашы илә һансы шәраитдә јашадыглары барәдә белә дејир: «Адәтән, тутдуғумуз ев һәддән артыг садә олурду. Бөјүк проблемләримиздән бири дә гышда отағы иситмәк иди. Чох вахт отағымыз гышда буз кими олурду. Сәһәрләр бардагда сујун үзү буз бағлајырды. Бузу сындырыб әл-үзүмүзү јујурдуг». Анҹаг бу шәраитсизлик өнҹүлләри руһдан салмырды. Онлардан бири өз һиссләрини белә ифадә етмишди: «Бизим һеч нәјимиз јох иди, амма һеч нәдән корлуг чәкмирдик» (Мәт. 6:33).

Бу ҹәсарәтли китабпајлајанлар тәнһалыға да гатлашмалы олурдулар. 1930-ҹу илләрин әввәлләриндә Франсада тәблиғчиләрин сајы 700-дән чох дејилди. Үстәлик, онларын әксәријјәти бүтүн өлкәјә сәпәләнмишди. Тәкбашына хидмәт едән китабпајлајанлара севинҹләрини горумаға нә көмәк едирди? Мона баҹы өнҹүл әмәкдашы илә тәк тәблиғ едирди. О дејирди: «Вәзијјәтә гатлашмаг үчүн биз Ҹәмијјәтдән ҝәлән нәшрләри һәмишә бирликдә охујурдуг. Һәмин вахтлар тәкрар сөһбәтләр етмирдик, һеч кимлә Мүгәддәс Китаб дәрси кечмирдик. Буна ҝөрә дә ахшамлар бош вахтымыз олурду, отуруб аиләмизә, хүсусилә дә башга өнҹүлләрә мәктуб јазыб башымыза ҝәлән һадисәләри бөлүшүр, бир-биримизи руһландырырдыг» (1 Салон. 5:11).

Бу фәдакар китабпајлајанлар чәтинликләрә бахмајараг, мүсбәт әһвал-руһијјәни горујуб сахлајырдылар. Буну һәмин өнҹүлләрин Франсада хидмәт етдикдән узун илләр сонра филиала јаздыглары мәктубдан ҝөрмәк олар. Ани Крежин адлы мәсһ олунмуш баҹы 1931—1935-ҹи илләрдә һәјат јолдашы илә бирликдә бүтүн Франсаны башдан-ајаға ҝәзмишди. Һәмин илләри хатырлајараг баҹы јазмышды: «Бизим һәјатымыз хошбәхт вә маҹәралы кечирди. Биз өнҹүлләрин мүнасибәти чох сых иди. Һәвари Булусун дедији кими, “Мән әкдим, Аполлос сулады, Аллаһ исә бөјүтдү”. Биз чох хошбәхтик ки, о вахтлар инсанлара көмәк едә билмишик» (1 Кор. 3:6).

Һәмин өнҹүлләр хидмәтини ҝенишләндирмәк истәјәнләр үчүн мәтанәтли вә чалышган олмагда силинмәз бир из бурахмышлар. Бу ҝүн Франсада тәхминән 14 000 өнҹүл вар. Онларын чоху әҹнәбидилли групларда вә јығынҹагларда хидмәт едир *. Сәләфләри кими, онлар да гојмурлар ки, ҝүнәш алтында олан нә исә онлара мане олсун! (Франсадакы архивимиздән.)