1. Јахшы үнсијјәтин никаһа һансы фајдасы вар?

«МӘН һәјат јолдашымла вахт кечирмәјә даһа чох үстүнлүк верирәм, — дејә Канададан олан бир гардаш данышыр. — Онунла һиссләрими бөлүшәндә севинҹим икигат артыр, дәрд-сәрим азалыр». Австралијадан олан бир гардаш исә бөлүшүр: «Һәјат јолдашымла бирҝә кечирдијимиз 11 ил әрзиндә үнсијјәт етмәдијимиз бир ҝүн белә олмајыб. Арамызда етибарсызлыг, јахуд никаһымызын мөһкәмлијинә даир һеч бир шүбһәмиз јохдур. Бунун әсас сәбәби тез-тез вә долғун үнсијјәт етмәјимиздир». Коста-Рикадан олан бир баҹы гејд едир: «Јахшы үнсијјәт нәинки никаһымызы зәнҝинләшдирир, һәтта Јеһова илә вә бир-биримизлә мүнасибәтләримизи мөһкәмләндирир, бизи ширникдириҹи тәсирләрдән горујур вә мәһәббәтимизи артырыр».

2. Әрлә арвадын үнсијјәтини нә чәтинләшдирә биләр?

² Һәјат јолдашынызла хош үнсијјәтдән севинҹ дујурсунуз, јохса буну етмәк сизә чәтин ҝәлир? Ајдын мәсәләдир ки, чәтинликләр гачылмаздыр, чүнки никаһ мәнсуб олдуғу мәдәнијјәтә вә алдығы тәрбијәјә ҝөрә бир-бириндән фәргләнән ики мүхтәлиф хасијјәтли гејри-камил инсанын бирлијидир (Ром. 3:23). Үстәлик, әрлә-арвадын үнсијјәт тәрзи мүхтәлиф ола биләр. Ҹон Готман вә Нан Силвер адлы мүтәхәссисләр дејирләр ки, «мүнасибәтләри узун мүддәт горујуб сахламаг үчүн ҹәсарәт, гәтијјәт вә дөзүмлүлүк тәләб олунур».

3. Никаһларыны мөһкәмләндирмәкдә әрлә арвада нә көмәк едә биләр?

³ Уғурлу никаһ ағыр зәһмәтин бәһрәсидир. Амма бунун нәтиҹәсиндә әрлә арвад түкәнмәз севинҹ әлдә едир. Бир-бирини севән ҹүтлүк бирҝә һәјатдан зөвг ала биләр (Ваиз 9:9). Исһагла Ребеканын (Ривга) никаһына нәзәр салаг (Јар. 24:67). Аилә гурдугдан бир мүддәт сонра белә онларын бир-биринә олан севҝиси сојумамышды. Бу ҝүн дә никаһда мүнасибәтләрини мөһкәм горујуб  сахлајан бир чох ҹүтлүкләр вар. Ҝөрәсән, онларын сирри нәдәдир? Онлар өз фикирләрини вә һиссләрини бир-бирләринә ачыг вә мүлајим шәкилдә ифадә едир, еләҹә дә бир-бирләринә анлајыш, мәһәббәт, дәрин һөрмәт вә тәвазөкарлыг ҝөстәрирләр. Инди ҝөрәҹәјимиз кими, бу әсас кејфијјәтләри тәзаһүр етдирән ҹүтлүкләрин никаһында үнсијјәтә ҝедән јол һәмишә ачыгдыр.

4, 5. Анлајыш ҝөстәрмәк әрлә арвадын бир-бирләрини даһа јахшы баша дүшмәләринә неҹә көмәк едә биләр? Нүмунә чәк.

⁴ Сүлејманын мәсәлләри 16:20 ајәсиндә (Јени Дүнја тәрҹүмәси) дејилир: «Мәсәләјә анлајышла јанашан хејир тапар». Бу принсипи никаһ вә аилә һәјатына да аид етмәк олар. (Сүлејманын мәсәлләри 24:3 ајәсини оху.) Ән јахшы анлајышы вә һикмәти Аллаһын Кәламындан әлдә едә биләрик. Јарадылыш 2:18 ајәсиндән ҝөрүнүр ки, Аллаһ гадыны кишинин сурәти олараг јох, ону тамамламасы үчүн јарадыб. Бу, онун үнсијјәт етмәк тәрзинә дә өз тәсирини ҝөстәрир. Инсанлар бир-бириләриндән фәргләнсәләр дә, адәтән, гадынлар өз һиссләри, инсанлар вә мүнасибәтләр барәдә данышмағы хошлајырлар. Онлар үчүн сәмими вә сых үнсијјәт олдугҹа дәјәрлидир; бунунла онлар севилдикләрини һисс едирләр. Кишиләрин әксәријјәти исә һиссләри барәдә данышмаға бир о гәдәр мејилли дејилләр, онлар даһа чох иш, проблемләр вә онларын һәлли барәдә данышмағы хошлајырлар. Бунунла белә, кишиләр өзләринә гаршы һөрмәт ҝөзләјирләр.

⁵ Бөјүк Британијадан олан бир баҹы гејд едир: «Әрим мәнә гулаг асмаг әвәзинә, проблемләри дәрһал һәлл етмәк истәјир». Баҹы изаһ едир ки, бу, ону чох мәјус едир, чүнки о, садәҹә әринин ону динләмәсини вә һиссләрини баша дүшмәсини истәјир. Бир әр дејир: «Һәјат јолдашымла тәзәҹә аилә гурдуғумуз заман мән онун һәр бир проблемини дәрһал һәлл етмәјә чалышырдым. Анҹаг чох кечмәмиш өјрәндим ки, о, мәним она диггәтлә гулаг асмағымы истәјир» (Сүл. мәс. 18:13; Јаг. 1:19). Анлајыш ҝөстәрән әр арвадынын һиссләрини нәзәрә алаҹаг вә она ујғун һәрәкәт етмәјә чалышаҹаг. Һәмчинин һәјат јолдашынын фикирләринин вә һиссләринин онун үчүн дәјәрли олдуғуну ҝөстәрәҹәк (1 Пет. 3:7). Гадын да, өз нөвбәсиндә, әринин нөгтеји-нәзәрини баша дүшмәјә чалышмалыдыр. Әрлә арвад Аллаһын онлара һәвалә етдији вәзифәни дәрк едәндә, гијмәтләндирәндә вә ону јеринә јетирәндә онларын бирлији үрәкачан олур. Үстәлик, онлар әл-әлә вериб мүдрик вә таразлы гәрарлар верә билирләр.

6, 7. а) Ваиз 3:7 ајәсиндәки принсип әрлә арвада анлајыш ҝөстәрмәјә неҹә көмәк едә биләр? б) Гадын дәрракәли олдуғуну неҹә ҝөстәрә биләр, бәс әр, өз нөвбәсиндә, нә едә биләр?

⁶ Бир-бирләринә анлајыш ҝөстәрән ҹүтлүкләр дәрк едирләр ки, «сусмағын өз вахты, данышмағын өз вахты» вар (Ваиз 3:1, 7). Он илдир ки, аилә һәјаты гурмуш бир баҹы өз тәҹрүбәси илә бөлүшүр: «Инди мән проблемләр барәдә данышмағын нә вахт ујғун олмадығыны баша дүшүрәм. Ҝөрәндә ки, әримин иши башындан ашыр, һәр һансы проблеми ачыб она демәк үчүн мүнасиб вахты ҝөзләјирәм вә нәтиҹәдә, сөһбәтимиз јахшы алыныр». Дәрракәли гадын «јериндә дејилән сөзләр»ин даһа тәсирли вә дәјәрли олдуғуну баша дүшәрәк нәзакәтлә данышмаға чалышыр. (Сүлејманын мәсәлләри 25:11 ајәсини оху.)

⁷ Мәсиһчи әр тәкҹә арвадына гулаг асмагла кифајәтләнмәмәли, һәмчинин өз һиссләрини ајдын шәкилдә бөлүшмәлидир. 27 илдир ки, евли олан бир ағсаггал дејир: «Үрәјимдәкиләри һәјат јолдашымла бөлүшмәк үчүн әлимдән ҝәләни едирәм». 24 илдир аилә гурмуш бир гардаш, адәтән, проблемләр барәдә данышмағы хошламадығыны дејир. О фикирләширди ки, проблемләр барәдә данышмаса, онлар өз-өзүнә јох олаҹаг. Анҹаг гардаш әлавә едәрәк дејир: «Мән һиссләрими бүрузә вермәјимин зәифлик әламәти олмадығыны баша дүшдүм. Фикирләрими ифадә етмәкдә чәтинлик чәкәндә дүзҝүн сөзләр тапмаг вә онлары дүзҝүн тәрздә ифадә етмәк үчүн дуа едирәм. Сонра дәриндән  нәфәс алыб данышмаға башлајырам». Мүнасиб мәгам сечмәк дә олдугҹа ваҹибдир. Мәсәлән, әрлә арвад буну тәкликдә ҝүндәлик ајәни мүзакирә едәркән вә ја Мүгәддәс Китабы охујаркән едә биләрләр.

8. Үнсијјәтләрини јахшылашдырмаг истәкләринин олмасы үчүн әрлә арвада нә көмәк едә биләр?

⁸ Һәм әрин, һәм арвадын дуа етмәси вә үнсијјәт етмәк баҹарығыны јахшылашдырмаға ҹан атмасы олдугҹа ваҹибдир. Әмин ола биләрсиниз ки, әввәлки вәрдишләри тәрҝитмәк елә дә асан олмајаҹаг. Анҹаг әҝәр әрлә арвад Јеһованы севирсә, Ондан мүгәддәс руһ диләјирсә вә евлиликләринә мүгәддәс бир шеј кими јанашырса, онда онларда белә бир истәк јаранаҹаг. 26 илдир ки, әрдә олан бир баҹы дејир: «Әримлә мән Јеһованын никаһа олан нөгтеји-нәзәринә ҹидди јанашдығымыз үчүн ајрылмаг һеч ағлымызын уҹундан белә кечмир. Бу сәбәбдән проблемләри бирҝә мүзакирә едәрәк һәлл етмәк үчүн чохлу ҝүҹ сәрф едирик». Аллаһа бу ҹүр садиг галан ҹүтлүкләр Ону севиндирәҹәк вә Ондан хејир-дуа алаҹаглар (Мәз. 127:1).

9, 10. Әрлә арвад араларындакы мәһәббәт телләрини неҹә мөһкәмләндирә биләрләр?

⁹ «Камил бирлик јаратмаға» гадир олан мәһәббәт никаһда ән ваҹиб кејфијјәтдир (Колос. 3:14). Әрлә арвад јахшы вә пис ҝүндә бирҝә аддымладыгҹа әсил мәһәббәт даһа да артыр. Онлар јахын дост олур вә бирликдә олмагдан севинҹ дујурлар. Әслиндә, никаһы мөһкәмләндирмәк үчүн, филмләрдә вә телевизијада ҝөстәрилдији кими, бөјүк ишләр ҝөрмәк тәләб олунмур. Бунун үчүн даима хырда ишләр ҝөрмәк, мәсәлән, бир-бирини сәмими-гәлбдән гуҹагламаг, хош сөз сөјләмәк, диггәт ҝөстәрмәк, ҝүләрүз олмаг вә гајғы илә: «Ҝүнүн неҹә кечди?» — дејә сорушмаг кифајәтдир. Бу ҹүр хырда ҹәһдләр никаһда бөјүк сәмәрә верә биләр. 19 илдир аилә сәадәтинә саһиб олан бир ҹүтлүк дејир ки, онлар ҝүн әрзиндә һал-әһвал тутмаг үчүн бир-бирләринә зәнҝ едир вә месаж јазырлар.

¹⁰ Мәһәббәт һәмчинин ҹүтлүкләри бир-бирләрини јахындан танымаға тәшвиг едир (Филип. 2:4). Гејри-камил олмаларына бахмајараг, бу ҹүр танышлығын сајәсиндә онларын мәһәббәти бирә-беш артыр. Адәтән, уғурлу никаһ јериндә сајмыр, әксинә, заман кечдикҹә зәнҝинләшир вә мөһкәмләнир. Јахшы оларды ки, аиләли инсанлар өзләриндән сорушсунлар: «Һәјат јолдашымы нә дәрәҹәдә јахшы таныјырам? Истәнилән мәсәләјә даир онун фикирләрини вә һиссләрини баша дүшүрәмми? Илк дәфә онда мәни ҹәлб едән  кејфијјәтләрин үзәриндә тез-тезми дүшүнүрәм?»

11. Никаһын уғурлу олмасы үчүн һөрмәт нәјә ҝөрә ваҹибдир? Нүмунә чәк.

¹¹ Һәтта бир-бирини севән ән хошбәхт ҹүтлүкләрин белә никаһы мүкәммәл олмур вә онлар арасында фикир ајрылығы гачылмаздыр. Ибраһимлә Саранын да фикирләри һәр заман үст-үстә дүшмүрдү (Јар. 21:9—11). Амма бу, онларын мүнасибәтләринә хәләл ҝәтирмирди. Нәјә ҝөрә? Чүнки онлар бир-бирләринин ләјагәтинә һөрмәтлә јанашырдылар. Буну Ибраһимин Сара илә данышыг тәрзиндән ҝөрмәк олар (Јар. 12:11, 13). Сара исә, өз нөвбәсиндә, Ибраһимә табе олур вә ону ағасы һесаб едирди (Јар. 18:12). Әрлә арвад арасында һөрмәт олмајанда бу, онларын данышыг тәрзиндә вә сәс тонунда өзүнү бүрузә верир (Сүл. мәс. 12:18). Әҝәр онлар проблемин көкүнү һәлл етмәсәләр, никаһлары фаҹиә илә нәтиҹәләнә биләр. (Јагуб 3:7—10, 17, 18 ајәләрини оху.)

12. Нәјә ҝөрә јени евләнәнләр бир-бирләри илә һөрмәтҹил шәкилдә данышмаг үчүн хүсусилә сәј ҝөстәрмәлидирләр?

¹² Јени евләнәнләр бир-бирләри илә меһрибан вә һөрмәтҹил тәрздә данышмаг үчүн хүсусилә сәј ҝөстәрмәлидирләр; беләҹә, сәрбәст вә сәмими үнсијјәт аб-һавасы јаранаҹаг. Бир әр изаһ едир ки, евлиликләринин биринҹи илиндә һәјат јолдашы илә бир-бириләринин һиссләрини, вәрдишләрини вә тәләбатларыны баша дүшә билмирдиләр. Бу да бәзән онлары мәјус едирди. Анҹаг мәсәләјә таразлы шәкилдә вә јумор һисси илә јанашмалары бу әр-арвада араларындакы јахшы мүнасибәтләри горујуб-сахламаға көмәк етди. Һәмин әр тәвазөкарлыг ҝөстәрмәјин, сәбирли олмағын вә Јеһоваја бел бағламағын да ваҹиб олдуғуну гејд едир. Бу, һәр биримиз үчүн неҹә дә ҝөзәл мәсләһәтдир!

13. Сағлам вә хошбәхт никаһа саһиб олмаг үчүн нәјә ҝөрә тәвазөкарлыг ваҹиб амилдир?

¹³ Әрлә арвад арасындакы јахшы үнсијјәти бағын ичи илә ахан сакит вә сәссиз суја бәнзәтмәк олар. Су кими, үнсијјәтин дә бу ҹүр ахарлы олмасында тәвазөкарлыг ваҹиб рол ојнајыр (1 Пет. 3:8). «Тәвазөкарлыг проблемләри һәлл етмәјин ән кәсә јолудур, чүнки инсаны “бағышла” демәјә тәшвиг едир», — дејә 11 илдир евли олан бир гардаш дејир. 20 илдир хошбәхт аиләјә саһиб олан бир ағсаггал бөлүшүр: «Бәзән “бағышла”  демәк, “сәни севирәм” демәкдән даһа ваҹибдир». О әлавә едир: «Тез бир заманда тәвазөкарлыг ҝөстәрмәји өјрәнмәјин үсулларындан бири дуа етмәкдир. Һәјат јолдашымла мән бирликдә Јеһоваја дуа едәркән гејри-камил олдуғумузу вә Онун неҹә хејирхаһ олдуғуну хатырладырыг. Бу сөзләри өтәри дилә ҝәтирмәк мәнә һәр шејә дүзҝүн нөгтеји-нәзәрдән бахмаға көмәк едир».

14. Гүрур никаһа неҹә тәсир едә биләр?

¹⁴ Лакин гүрур һеч дә инсанлар арасында барышыға ҝәтириб чыхармыр. Инсанда үзр истәмәк истәјини вә ҹәсарәтини өлдүрдүјү үчүн гүрур үнсијјәтә әнҝәл јарадыр. Гүрурлу инсан «үзр истәјирәм, мәни бағышла» демәк әвәзинә, өзүнә бәраәт газандырыр. О, сәһвини бојнуна алмыр, әксинә, башгаларыны ҝүнаһландырыр. Кимсә онун хәтринә дәјәндә о, сүлһү горумаг әвәзинә, дәрһал инҹијир, һәтта, ола билсин, һәмин инсаны аҹыламагла вә ја диндирмәмәклә ондан гисас алыр (Ваиз 7:9). Бәли, гүрур никаһы учурума сүрүкләјә биләр. Јахшы оларды ки, Мүгәддәс Китабын: «Аллаһ мәғрурлара гаршы чыхыр, тәвазөкарлара исә лүтф ҝөстәрир», — сөзләрини јаддан чыхармајаг (Јаг. 4:6).

15. Ефеслиләрә 4:26, 27 ајәләриндәки принсипи тәтбиг етмәклә әрлә арвад араларында јаранан фикир ајрылығыны неҹә арадан галдыра биләрләр?

¹⁵ Гүрурун һеч вахт бизә үстүн ҝәлмәјәҹәјини дүшүнмәк садәлөвһлүк оларды. Биз бу проблеми сезмәли вә дәрһал арадан галдырмалыјыг. Һәвари Павел мәсиһчиләрә демишди: «Гој һирсиниз ҝүн батмамыш сојусун, Иблисә фүрсәт вермәјин» (Ефес. 4:26, 27). Аллаһын Кәламына мәһәл гојмамаг лазымсыз ағры-аҹыја сәбәб олаҹаг. «Елә вахтлар олур ки, биз Ефеслиләрә 4:26, 27 ајәләрини тәтбиг етмирик, — дејә бир баҹы ҝилејләнир. — Белә һалларда ҝеҹәни сәһәрәҹән ҝөзүмә јуху ҝетмир!» Анҹаг барышмаг мәгсәди илә проблемләри мүнасиб тәрздә мүзакирә етмәк неҹә дә јахшы оларды! Әлбәттә, гәзәбләринин сојумасы үчүн әрлә арвадын бир-бирләринә бир аз вахт вермәләри лазым ҝәлә биләр. Һәмчинин онлар һәлимлик руһу тәзаһүр етдирмәк үчүн дуада Јеһовадан көмәк истәмәлидирләр. Бунун сајәсиндә онлар диггәти өз һиссләринә јох, проблемин һәллинә ҹәмләјә биләҹәкләр. (Колослулара 3:12, 13 ајәләрини оху.)

16. Тәвазөкарлыг әрлә арвада бир-бирләринин мүсбәт ҹәһәтләрини ҝөрмәјә неҹә көмәк едир?

¹⁶ Һәлимлик вә тәвазөкарлыг әрлә арвада диггәти бир-бирләринин мүсбәт ҹәһәтләринә ҹәмләмәјә көмәк едир. Тутаг ки, гадын хүсуси баҹарыға маликдир вә о, бу баҹарығындан өз аиләсинин рифаһы үчүн истифадә едир. Әҝәр онун әри һәлим вә тәвазөкар олса, онда арвадынын ону алчалтдығыны дүшүнмәјәҹәк, әксинә, үрәкләндирмәклә ону севдијини вә гијмәтләндирдијини ҝөстәрәҹәк (Сүл. мәс. 31:10, 28; Ефес. 5:28, 29). Ејни заманда һәлим вә тәвазөкар арвад да өз габилијјәтләрини ҝөзә сохараг әрини алчалтмаға чалышмајаҹаг. Ахы онлар «бир бәдән»дирләр, бирини инҹидән шеј, о бирини дә инҹидир (Мат. 19:4, 5).

17. Индики зәманәдә никаһларын хошбәхт олмасына вә Јеһоваја иззәт ҝәтирмәсинә нә көмәк едә биләр?

¹⁷ Шүбһә јохдур ки, сиз дә никаһынын, Ибраһимлә Саранын, Исһагла Ребеканын никаһы кими, сөзүн әсил мәнасында, хошбәхт, узунөмүрлү олмасыны вә Јеһоваја иззәт ҝәтирмәсини истәјирсиниз. Әҝәр беләдирсә, Аллаһын никаһа даир нөгтеји-нәзәрини мәнимсәјин. Анлајышы вә мүдриклији Онун Кәламында ахтарын. Бир-бириниздә олан јахшы кејфијјәтләри гијмәтләндирсәниз, мәһәббәтиниз бирә-беш артаҹаг (Нәғмә. н. 8:6). Өзүнүздә тәвазөкарлыг хүсусијјәтини јетишдирмәк үчүн вар-ҝүҹүнүзлә чалышын. Һәјат јолдашынызла һөрмәтҹил тәрздә рәфтар един. Бүтүн бунлара әмәл етсәниз, никаһыныз һәм сизә, һәм дә сәмави Атаныза севинҹ ҝәтирәҹәк (Сүл. мәс. 27:11). Әслиндә, сизин һиссләриниз 27 илдир ки, евли олан бир әрин һиссләри илә үст-үстә дүшүр. О, һәјат јолдашы барәдә јазыр: «Онсуз һәјатымы тәсәввүр едә билмирәм. Никаһымыз ҝүнү-ҝүндән мөһкәмләнир. Бу, Јеһоваја олан мәһәббәтимизин вә мүнтәзәм үнсијјәтимизин сајәсиндәдир».