1, 2. Аллаһын садиг бәндәләринин һансы мөһтәшәм үмиди вар?

ҮМИД. Инсан һәјатында онун ролу данылмаздыр. Һәрә бир үмидлә јашајыр: кимиси хошбәхт никаһа саһиб олмаг, кимиси ушагларыны сағлам бөјүтмәк, кимиси дә ҹидди хәстәликдән сағалмаг үмиди илә. Мәсиһиләр дә ејни шејләрин арзусундадырлар. Амма бизим үмидимиз бунунла мәһдудлашмыр. Биз ҝәләҹәкдә әбәди јашајаҹағымыза вә өлән әзизләримизи јенидән ҝөрәҹәјимизә үмид едирик.

² Һәвари Булус демишди: «Аллаһын һәм салеһләри, һәм дә гејри-салеһләри дирилдәҹәјинә үмид едирәм» (Һәв. 24:15). О, дирилмәјә үмид етдијини дејән илк инсан дејилди. Әјјуб пејғәмбәр дә бу һагда данышмышды. О әмин иди ки, Аллаһ ону јада салаҹаг вә јенидән һәјата гајтараҹаг (Әјј. 14:7—10, 12—15).

3. Нәјә ҝөрә 1 Коринфлиләрә 15-ҹи фәсил бизим үчүн әһәмијјәтлидир?

³ «Өлүләрин дирилмәси» мәсиһи етигадынын ибтидаи тәлимләриндән, башга сөзлә, бүнөврәсини тәшкил едән тәлимләрдән биридир (Ибр. 6:1, 2). Һәвари Булус дирилмә мөвзусу барәдә 1 Коринфлиләрә 15-ҹи фәсилдә данышыр. Шүбһәсиз ки, онун сөзләри биринҹи әсрдәки мәсиһиләри чох руһландырмышды. Бу фәсилдә јазыланлар, дирилмәјә нә гәдәр мүддәтдир үмид етмәјимиздән асылы олмајараг, бизи дә руһландыра вә үмидимизи ҝүҹләндирә биләр.

4. Өлән әзизләримизин дириләҹәјинә үмид етмәјә һансы әсасымыз вар?

⁴ Иса Мәсиһин дирилмәси өлән әзизләримизин дириләҹәјинә үмидимизин өзәјидир. Һәвари Булус коринфлиләрә мүждәни тәблиғ едәркән Исанын дирилмәси барәдә дә данышмышды (1 Кор. 15:1, 2). Булус демишди ки, әҝәр мәсиһи һәмин дирилмәјә инанмырса, онун иманы мәнасыздыр (1 Кор. 15:17). Иса Мәсиһин дирилмәсинә иманымыз өлүләрин дириләҹәјинә үмидимизин әсасыны тәшкил едир.

5, 6. 1 Коринфлиләрә 15:3, 4 ајәләри бизим үчүн һансы мәнаны кәсб едир?

 ⁵ Һәвари Булус дирилмә мөвзусу һагда јазмаға башлајаркән елә илк сөзләрдән үч һәгигәти вурғуламышды: 1) «Мәсиһ бизим ҝүнаһларымыздан өтрү өлдү»; 2) о «дәфн едилди» вә 3) «Мүгәддәс Јазыларда дејилдији кими, үчүнҹү ҝүндә дирилди». (1 Коринфлиләрә 15:3, 4 ајәләрини охујун.)

⁶ Иса Мәсиһин өлүмүнүн, дәфнинин вә дирилмәсинин бизим үчүн һансы әһәмијјәти вар? Әшија пејғәмбәрлик етмишди ки, Мәсиһ ишыглы дүнјадан јох едиләҹәк вә өлүмү шәр бәндәләрин јанында олаҹаг. Бундан әлавә, Әшија пејғәмбәр демишди ки, Мәсиһ «чохларынын ҝүнаһ јүкүнү» дашыјаҹаг. Мәсиһ ҹаныны фидјә верәркән бу пејғәмбәрлији јеринә јетирди (Әшј. 53:8, 9, 12; Мәт. 20:28; Ром. 5:8). Беләликлә, Иса Мәсиһин өлүмү, дәфни вә дирилмәси бизә мөһкәм үмид верир ки, биз ҝүнаһын вә өлүмүн пәнҹәсиндән гуртулаҹағыг вә өлән әзизләримизи јенидән ҝөрәҹәјик.

7, 8. Исанын дирилдијинә мәсиһиләри нә әмин едир?

⁷ Өлүләрин дириләҹәјинә әмин олмаг үчүн, илк нөвбәдә, Исанын дирилдијинә әмин олмалыјыг. Бәс нәјә ҝөрә әмин ола биләрик ки, Јеһова Иса Мәсиһи дирилтмишди?

⁸ Исанын дирилдијинә чохлары шаһид олмушду (1 Кор. 15:5—7). Һәвари Булус илк шаһид кими Кифанын, јәни Бутрусун адыны чәкир. Бутрусун дирилән Исаны ҝөрдүјүнү бир груп шаҝирд дә демишди (Лука 24:33, 34). Бундан әлавә, Иса дириләндән сонра ону он ики һәвари дә ҝөрмүшдү. Даһа сонра Мәсиһ «ејни вахтда беш јүздән чох гардаша» ҝөрүнмүшдү. Ола билсин, бу, Ҹәлиләдә баш тутан севиндириҹи ҝөрүш заманы олмушду. Бу һагда Мәтта 28:16—20 ајәләриндә јазылыб. Иса һәмчинин Јагуба ҝөрүнмүшдү. Ҝөрүнүр, бу, әввәлләр Исанын Мәсиһ олдуғуна инанмајан гардашы Јагуб иди. Исанын дирилдијини ҝөрәндән сонра Јагуб она иман ҝәтирмишди (Јәһ. 7:5). Гејд едәк ки, һәвари Булус тәхминән ерамызын 55-ҹи илиндә коринфлиләрә бу мәктубу јазанда Исанын дирилдијинә шаһид оланларын чоху һәлә сағ иди. Беләҹә, кимдәсә шүбһә олардыса, һәмин етибарлы, ҹанлы шаһидләрдән соруша биләрди.

9. Һәвариләрин ишләри 9:3—5 ајәләриндә охудуғумуз кими, Булус Исанын дирилдијинә һансы әлавә сүбуту ҝәтирә билмишди?

⁹ Иса Булусун өзүнә дә ҝөрүнмүшдү (1 Кор. 15:8). Булус (Шаул) Дәмәшгә ҝедән јолда дирилмиш Исанын сәсини ешитмишди вә ҝөрүнтүдә онун сәмави ҹалалыны ҝөрмүшдү. (Һәвариләрин ишләри 9:3—5 ајәләрини охујун.) Булусун башына ҝәлән бу һадисә Исанын дирилмәсинин ујдурма олмадығына даһа бир сүбут иди (Һәв. 26:12—15).

10. Иса Мәсиһин дирилдијинә әминлији һәвари Булусу нәјә тәшвиг едирди?

¹⁰ Булус бир заманлар мәсиһиләри тәгиб етдијинә ҝөрә онун шаһидлији бәзиләри үчүн бөјүк әһәмијјәт дашыјырды. Булус Исанын дирилдијинә әмин оландан сонра башгаларыны да буна әмин етмәк үчүн әлиндән ҝәләни етмишди. О, Исанын өлдүјүнү, даһа сонра дирилдијини тәблиғ едәркән дөјүлмүш, зиндана дүшмүш вә ҝәми гәзасына уғрамышды (1 Кор. 15:9—11; 2 Кор. 11:23—27). Булус Иса Мәсиһин дирилдијинә о гәдәр әмин иди ки, бу һәгигәти мүдафиә етмәк уғрунда һәтта өлүмү белә ҝөзә алмышды. Доғрудан да, илк мәсиһиләрин шәһадәти бизи әмин едир ки, Иса Мәсиһ дирилиб. Бу, ҝәләҹәкдә өлүләрин дириләҹәјинә иманымызы даһа да артырыр.

11. Коринфдәки бәзи мәсиһиләрин дирилмә илә бағлы јанлыш дүшүнҹәдә олмасына нәләр сәбәб ола биләрди?

¹¹ Јунан шәһәри олан Коринфдә јашајан бәзи мәсиһиләрдә дирилмә илә бағлы јанлыш дүшүнҹәләр вар иди. Һәтта онларын бәзиләри «дирилмәни инкар едир»ди. Нәјә ҝөрә? (1 Кор. 15:12). Башга јунан шәһәриндә, Афинада философлар Исанын дирилдији фикринә ришхәнд едирдиләр. Ола билсин, бу ҹүр дүшүнҹә Коринф шәһәринә дә ајаг ачмышды (Һәв. 17:18, 31, 32). Бир башга мәсиһиләр исә дүшүнүрдү ки, дирилмә мәҹази мәнададыр. Јәни ҝүнаһлы олдуғуна ҝөрә «өлү» һесаб олунан инсан, мәсиһи оланда «дирилир». Сәбәб нә олурса олсун, онларын дирилмәјә инанмамасы о демәк иди ки, иманлары пучдур. Чүнки әҝәр Аллаһ Исаны дирилтмәјибсә, онда фидјә өдәнилмәјиб вә һамы ҝүнаһлы галыб. Демәли, дирилмәнин ҝерчәк олмадығыны дүшүнәнләрин үмиди ҝерчәк дејилди (1 Кор. 15:13—19; Ибр. 9:12, 14).

12. 1 Бутрус 3:18, 22 ајәләринә әсасән, Исанын дирилмәси о вахта гәдәр олан дирилмәләрдән нә илә фәргләнирди?

¹² Булус шәхсән билирди ки, «Мәсиһ дирилиб». Бу дирилмә о вахта гәдәр олан дирилмәләрдән үстүн иди. Чүнки һәмин инсанлар јенидән өлмүшдүләр. Һәвари Булус Иса һагда демишди ки, о, «өлүм јухусундан галхан илк нүбардыр». Һансы мәнада? О, руһани варлыг кими дирилән илк инсан иди, һәмчинин инсанлар арасындан ҝөјә галдырылан илк варлыг да о иди (1 Кор. 15:20; Һәв. 26:23; 1 Бутрус 3:18, 22 ајәләрини охујун).

13. Һәвари Булус Адәмлә Иса арасындакы һансы фәрги ҝөстәрмишди?

¹³ Бир нәфәрин өлүмүнүн милјонларла инсана һәјат вермәси неҹә мүмкүндүр? Һәвари Булус бу суала мәнтигли ҹаваб вермишди. О, Адәмин уҹбатындан бәшәријјәтин башына нәләр ҝәлдији вә ондан фәргли олараг, Мәсиһин сајәсиндә нәләр мүмкүн олаҹағыны вурғуламышды. Адәмлә бағлы јазмышды ки, «өлүм инсан васитәсилә» ҝәлиб. Адәм ҝүнаһ ишләмәклә һәм өзүнү, һәм дә нәслини бәлаја салды. Биз индијә кими онун итаәтсизлијинин әзабыны чәкирик. Ондан фәргли олараг, Аллаһын Мәсиһи дирилтмәси сајәсиндә өлүләрин дирилмәк имканы олаҹаг! «Өлүләрин дирилмәси дә инсан», јәни Иса васитәсиләдир. Һәвари мәнтиг јүрүдәрәк дејир: «Неҹә ки Адәмин уҹбатындан һамы өлүр, Мәсиһин сајәсиндә дә һамы һәјата говушаҹаг» (1 Кор. 15:21, 22).

14. Адәм дириләҹәк? Изаһ един.

¹⁴ Һәвари Булус «Адәмин уҹбатындан һамы өлүр» дејәндә кимләри нәзәрдә тутурду? О, Адәмин нәслини нәзәрдә тутурду. Онлар Адәмдән ҝүнаһы вә гејри-камиллији мирас алдыглары үчүн өлүмә мәһкумдурлар (Ром. 5:12). Адәм «һәјата говушаҹаг» инсанларын сырасында дејил. Фидјә гурбанлығы онун ҝүнаһларыны өртмүр, чүнки о, камил олдуғу һалда, биләрәкдән Аллаһа гаршы итаәтсизлик етмишди. Адәмә Исанын ҝәләҹәкдә «кечи» адландыраҹағы инсанлара кәсиләҹәк һөкм кәсилиб, јәни әбәди мәһв (Мәт. 25:31—33, 46; Ибр. 5:9).

15. «Һамы һәјата говушаҹаг» дејиләндә кимләр нәзәрдә тутулур?

¹⁵ Диггәт јетирдинизсә, Булус јазмышды ки, «Мәсиһин сајәсиндә дә һамы һәјата говушаҹаг» (1 Кор. 15:22). Һәвари Булус бу мәктубу Коринфдәки мәсиһиләрә, ҝөјләр һәјатына дириләҹәк мәсһ олунмушлара јазмышды. Бу мәсиһиләр «Аллаһын ајырдығы,  Мәсиһ Иса илә вәһдәтдә олан, мүгәддәс олмаг үчүн чағырылмыш» шәхсләр идиләр. Һәмчинин о, һәмин мәсиһиләри «Мәсиһин өлән давамчылары» адландырмышды (1 Кор. 1:2; 15:18; 2 Кор. 5:17). Башга бир мәктубда Булус јазмышды ки, Исанын «өлүмүнә бәнзәр бир өлүмдә онунла бирләшмишиксә, мүтләг онун дирилмәсинә бәнзәр бир дирилмәдә дә онунла бирләшәҹәјик» (Ром. 6:3—5). Иса руһани варлыг кими дирилиб ҝөјә галхмышды. Демәли, онунла вәһдәтдә олан һәр кәси, јәни бүтүн мәсһ олунмуш мәсиһиләри ејни шеј ҝөзләјир.

16. Булус Исаны «илк нүбар» адландырмагла нәји нәзәрдә тутурду?

¹⁶ Булус јазмышды ки, Мәсиһ «өлүм јухусундан галхан илк нүбардыр». Унутмајаг ки, Илазәр дә дахил олмагла, Исаја гәдәр дириләнләрин һамысы јер үзүндә јашамаг үчүн дирилмишди. Лакин Иса руһани варлыг кими дирилән вә әбәди һәјат алан илк шәхс иди. Ону исраиллиләрин мәһсул бичини заманы Аллаһа тәгдим етдикләри илк нүбара бәнзәтмәк олар. Һәмчинин Булус Исаны «илк нүбар» адландырмагла демәк истәјирди ки, Исадан сонра да ҝөјләр һәјатына дириләнләр олаҹаг. Һәвариләр вә «Иса илә вәһдәтдә» олан диҝәр мәсһ олунмушлар вахты чатанда Иса кими ҝөјләр һәјатына дирилдиләр.

17. Иса илә вәһдәтдә оланлар ҝөјләр мүкафатыны нә заман алдылар?

¹⁷ Булусун коринфлиләрә мәктуб јаздығы вахт Мәсиһлә вәһдәтдә оланларын ҝөјләр һәјатына дирилмәси һәлә башламамышды. Булус ҝәләҹәкдә баш верәҹәк дирилмә һагда данышырды. О демишди: «Һәр кәс өз нөвбәсиндә дириләҹәк: илк нүбар Мәсиһ, сонра Мәсиһин һүзуру заманы она мәхсус оланлар» (1 Кор. 15:23; 1 Салон. 4:15, 16). Биз Мәсиһин һүзуру заманында јашајырыг. Өлән һәвариләр вә диҝәр мәсһ олунмуш мәсиһиләр ҝөјләр мүкафатыны алмаг вә Исанын «дирилмәсинә бәнзәр бир дирилмәдә» онунла бирләшмәк үчүн онун һүзурунадәк ҝөзләдиләр.

18. а) Нәјә ҝөрә дејә биләрик ки, ҝөјләр һәјатына дирилмәдән сонра башга бир дирилмә дә олаҹаг? б) 1 Коринфлиләрә 15:24—26 ајәләринә әсасән, ҝөјдә һансы һадисәләр ҹәрәјан едәҹәк?

¹⁸ Бәс Мәсиһлә бирҝә ҝөјдә јашамаг үмидинә малик олмајан садиг мәсиһиләр һагда нә демәк олар? Онларын да дирилмәјә үмиди вар. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, ҝөјләр һәјатына дирилән Булус вә диҝәрләри  «илк дирилмә» заманы дириләҹәкләр (Филип. 3:11). Бу ону ҝөстәрир ки, нөвбәти дирилмә дә вар. Бу, Әјјубун ҝәләҹәкдә баш верәҹәјинә үмид етдији дирилмәдир (Әјј. 14:15). «Мәсиһ бүтүн һөкумәтләри, һакимијјәтләри вә игтидары» јох едәндә Мәсиһә «мәхсус оланлар» онунла бирликдә ҝөјдә олаҹаг. О һәмчинин «ахырынҹы дүшмән олан өлүмү мәһв едәҹәк». Әлбәттә ки, мирас алынмыш өлүмүн ҝөјләр һәјатына дириләнләрин үзәриндә артыг һеч бир һөкмү олмајаҹаг. Бәс диҝәр инсанларла нә баш верәҹәк? (1 Коринфлиләрә 15:24—26 ајәләрини охујун.)

19. Јер үзүндә јашамаға үмид едәнләри нә ҝөзләјир?

¹⁹ Бәс јер үзүндә јашамаға үмид едәнләри нә ҝөзләјир? Булусун сөзләри онлара үмид верә биләр: «Аллаһын һәм салеһләри, һәм дә гејри-салеһләри дирилдәҹәјинә үмид едирәм» (Һәв. 24:15). Ајдындыр ки, гејри-салеһ инсан ҝөјләрә дахил ола билмәз. Демәли, бу сөзләр ҝөстәрир ки, ҝәләҹәкдә јер үзүндә дирилмә олаҹаг.

20. Өјрәндикләриниз үмидинизи неҹә мөһкәмләндирди?

²⁰ Бәли, һәм салеһләрин, һәм дә гејри-салеһләрин дирилмәси олаҹаг! Јер үзүндә јашамаг үчүн дириләнләрә орада әбәди јашамаг имканы вериләҹәк. Бу вәдин ҝерчәкләшәҹәјинә етибар едә биләрсиниз! Әҝәр јахынынызы итирмисинизсә, бу үмид сизә тәсәлли верә биләр. Онларын Мәсиһ вә мәсһ олунмушлар «мин ил әрзиндә Мәсиһлә бирликдә падшаһлыг едәҹәкләр»и вахт дириләҹәкләринә үмид едә биләрсиниз (Вәһј 20:6). Ишдир, минилликдән габаг һәјатынызы итирсәниз, ҝәләҹәкдә дириләҹәјинизә әмин ола биләрсиниз. Үмидимиз «мәјуслуг ҝәтирмәз» (Ром. 5:5). Бу үмид сизи мөһкәмләндирмәјә, Аллаһа хидмәтдән әлдә етдијиниз севинҹә севинҹ гатмаға гадирдир. 1 Коринфлиләрә 15-ҹи фәсилдән өјрәндикләримиз бунунла битмир. Нөвбәти мәгаләдә бәзи мәгамлара да диггәт јетирәҹәјик.