Охуҹуларын суаллары
Нә үчүн Мәттанын вә Луканын мүждәләриндә Иса Мәсиһин һәјатынын илк илләри барәдә јазылан мәлумат бир-бириндән фәргләнир?
Иса Мәсиһин доғулмасы вә һәјатынын илк илләри илә бағлы мәлумат Мәттанын вә Луканын јаздығы мүждәләрдә мүхтәлиф јөнләрдән гәләмә алындығына ҝөрә бир-бириндән фәргләнир.
Мәттанын јаздығы мүждәдә һадисәләр Јусифин әтрафында ҹәрәјан едир. Орада Мәрјәмин һамилә олдуғуну биләндән сонра Јусифин вердији илк реаксија, јухусунда мәләјин она ҝөрүнүб вәзијјәти изаһ етмәси вә Јусифин мәләјин бујурдуғу кими давранмасы һагда јазылыб (Мәт. 1:19—25). Мәтта сонра мәләјин јенидән јухуда Јусифә ҝөрүнмәси вә она Мисирә гачмағы тапшырмасындан, Јусифин дә аиләсини ҝөтүрүб Мисирә јола дүшмәсиндән бәһс едир. Орада һәмчинин мәләјин јухуда Јусифи јенидән Исраилә гајытмаға сәсләмәси, Јусифин аиләси илә бирҝә Мисирдән гајытмасы вә ҝәлиб Насирә шәһәриндә мәскән салмасы һагда јазылыб (Мәт. 2:13, 14, 19—23). Ону да гејд едәк ки, Мәттанын Мүждәсинин илк фәсилләриндә Јусифин ады 12 дәфә чәкилдији һалда, Мәрјәмин адына 9 дәфә раст ҝәлинир.
Луканын Мүждәсиндә исә һадисәләр даһа чох Мәрјәмин әтрафында дөвр едир. Бу мүждәдә Ҹәбрајыл мәләјин Мәрјәмә ҝөрүнмәси, Мәрјәмин Илсәбаҝилә ҝетмәси, онун Јеһованы уҹалдан һәмдләр сөјләмәси һагда јазылыб (Лука 1:26—56). Лука һәмчинин Иса Мәсиһин ҝәләҹәкдә әзаб чәкәҹәји барәдә Шәмунун Мәрјәмә дедији сөзләри дә гәләмә алыб. Бундан әлавә, Лука Иса Мәсиһин 12 јашы оланда аиләси илә мәбәдә ҝетдији һагда мәлуматы гәләмә аларкән Јусифин јох, Мәрјәмин сөзләрини ситат ҝәтирир. Лука һәмчинин бүтүн бу һадисәләрин Мәрјәмә неҹә тәсир етдији һагда да јазыб (Лука 2:19, 34, 35, 48, 51). Онун јаздығы Мүждәнин илк ики фәслиндә Мәрјәмин ады 19 дәфә, Јусифин ады исә 3 дәфә чәкилир. Беләликлә, Мәтта һадисәләри Јусифин, Лука исә Мәрјәмин тәрәфиндән ишыгландырыб.
Ејнилә, Мәсиһин нәсил шәҹәрәси барәсиндәки мәлумат да һәр ики мүждәдә фәргләнир. Белә ки, Мәтта Иса пејғәмбәрин нәсил шәҹәрәсини Јусифин хәттиндән гәләмә алараг ҝөстәрир ки, Јусифин оғуллуғу олан Иса Давудун тахт-таҹынын гануни варисидир. Чүнки Јусиф Давуд падшаһын оғлу Сүлејманын нәслиндән иди (Мәт. 1:6, 16). Лука исә өз мүждәсиндә Исанын нәсил шәҹәрәсини анасы Мәрјәм тәрәфдән гәләмә алараг ҝөстәрмишди ки, Иса Мәсиһ Давудун тахтынын һәм дә ирси варисидир (Ром. 1:3). Чүнки Мәрјәм Давуд падшаһын оғлу Натанын нәслиндән иди (Лука 3:31). Бәс нә үчүн Лука Мәрјәмин нәсил шәҹәрәсини јазаркән онун Әлинин гызы олдуғуну јазмајыб? Чүнки рәсми нәсил шәҹәрәләриндә әсасән кишиләрин ады гејд олунурду. Буна ҝөрә дә Лука Јусифи Әлинин оғлу адландыранда ҹамаат ајдын баша дүшүрдү ки, о, Әлинин күрәкәнидир (Лука 3:23).
Мәтта вә Луканын мүждәләриндә гејдә алынан нәсил шәҹәрәси сүбут едир ки, Иса вәд едилмиш Мәсиһдир. Исанын һансы нәсилдән ҝәлдији һеч кәсдә шүбһә доғурмурду. Белә ки, фәрисиләрлә саддукиләр дә буну дана билмирдиләр. Мәтта вә Луканын мүждәләриндә гејдә алынан нәсил шәҹәрәси бу ҝүн бизим иманымызын әсасыны тәшкил едән амилләрдән биридир вә Аллаһын вәдләринин мүтләг јеринә јетәҹәјинә зәманәтдир.