АИЛӘЛӘРӘ КӨМӘК | ҜӘНҸЛӘР
Әлаҹ јохдур евә гајытмалысан?
ЧӘТИНЛИК
«Бумеранг нәсил» — еви тәрк едиб сәрбәст јашамаға чалышан, лакин мадди чәтинликләрлә үзләшиб евә гајыдан ҝәнҹләр. Сәни бу нәслә аид етмәк олар?
Ата-ананы севсән белә, евә гајытмаг сәнә чәтин ҝәлә биләр. Мәсәлән, Сара * адлы бир гыз бөлүшүр: «Валидејнләримдән ајры јашамаг өзүмә әминлијими артырды. Чүнки һеч кимдән асылы дејилдим. Лакин евә гајыданда өзүмү јенидән ушаг кими һисс еләдим». Ренат адлы ҝәнҹ оғлан да ејни һиссләри кечирирди: «Евә гајытмаг истәмирдим, анҹаг өзүмү доландыра да билмирдим. Фикирләширдим: “Ҝөр нә ҝүндәјәм”».
Әҝәр сән дә охшар вәзијјәтдәсәнсә, онда бу мәгалә сәнә јенидән өз ајагларын үстдә дурмаға көмәк едәҹәк.
СӘБӘБЛӘР
Пулсузлуг. Ҝәнҹләрин чоху өз хәрҹләрини тәкбашына өдәмәјин нә гәдәр чәтин олдуғуну ҝөрәндә анлајырлар ки, јашамаг һеч дә уҹуз дејил. Бајаг ады чәкилән Ренат дејир: «Өзүмү доландырмаг үчүн јығдығым пуллары гәпијинә кими хәрҹләмәли олдум». Ејни шеј Шәбнәмин дә башына ҝәлиб. О, 24 јашында еви тәрк едиб вә ил јарымдан сонра ҝери гајыдыб. Шәбнәм бөлүшүр: «Евдән әлибош чыхыб борҹ ичиндә ҝери гајытдым. Һалбуки пул мәсәләсиндә даһа ағыллы даврана биләрдим» *.
Ишсизлик. Шәбнәм ҝөрдү ки, сәрбәст јашамаг үчүн һәр шеји ҝөтүр-гој етсән дә, иши итирмәк бүтүн планлары алт-үст едир. О дејир: «Мән тибб үзрә тәһсил алдыгдан сонра мәшғуллуг аҝентлијинин көмәјилә иш тапдым. Анҹаг ишими итирәндә чарәсиз галдым. Кәнд јериндә галдығым үчүн пешәмә ујғун бир иш тапа билмирдим».
Хәјаллар. Бәзи ҝәнҹләр пул газанмағын нә демәк олдуғуну билмәјә-билмәјә ишләмәјә башлајырлар. Чох вахт онларын иши ҝөзләдикләриндән ағыр олур. Сән демә, ҹан атдыглары мүстәгил һәјат дүшүндүкләри кими ҝөзәл дејилмиш. Онларын һеч ағлына белә ҝәлмирди ки, бөјүјәндә бу гәдәр чәтинликләрлә үзләшәҹәкләр.
НӘ ЕДӘ БИЛӘРСӘН?
Валидејнләринлә евә гајытмаг истәјин барәдә даныш. Бәзи шејләри мүзакирә един. Мәсәлән, нә гәдәр галаҹагсан? Евин һансы хәрҹини сән өдәјәҹәксән? Евдә һансы ишләри ҝөрәҹәксән? Јенидән өз ајагларын үстә дурмаг үчүн нә едәҹәксән? Јадда сахла ки, сән валидејнләринин евинә гајыдырсан вә јашындан асылы олмајараг, онларын тәләбләринә табе олмалысан. (Мүгәддәс Китаб принсипи: Чыхыш 20:12.)
Пулу саға-сола хәрҹләмә. Бир китабда гејд олунур: «Пул мәсәләсиндә сәриштәли олуб-олмајаҹағын ону неҹә хәрҹләмәјиндән асылыдыр... Бир шеји анла: пулу лазым олмајан шејләрә хәрҹләмәјә дәјмәз» («The Complete Guide to Personal Finance: For Teenagers and College Students»). (Мүгәддәс Китаб принсипи: Лука 14:28.)
Мәсләһәти гулагардына вурма. Валидејнләрин вә ја диҝәр јеткин инсанлар сәнә банкла бағлы ишләри, бүдҹә тәртиб етмәји вә өдәниш апармағы өјрәдә биләрләр. Меһри адлы бир ҝәнҹ бөлүшүр: «Һәр шејә сыфырдан башламалы идим. Рәфигәм мәнә лазымлы вә лазымсыз хәрҹләрин сијаһысыны тутмаға көмәк етди. Сән демә, пулун чоху тамамилә лазымсыз шејләрә ҝедирмиш! Бундан әлавә, мүстәгил һәјат үчүн ваҹиб олан бир шеји — өзүмә “јох” демәји өјрәндим». (Мүгәддәс Китаб принсипи: Мәсәлләр 13:10.)
Һансы ишлә мәшғул олурсан ол, әсас одур, ҝөрдүјүн ишин устасы ол
Иш ахтар. Буна лазыми гәдәр вахт ајыр. Һесаб ет ки, һәмин вахты ишә сәрф едирсән. Бәзи инсанлар сәни арзуладығын карјераны гурмаға тәшвиг едәҹәкләр. Анҹаг диггәтли ол, хәјалларындакы карјераны гурмаг истәсән, ҝөзүнүн габағындакы иш имканларыны ҝөрмәјә биләрсән. Һансыса конкрет бир иши ахтармаг әвәзинә, мүхтәлиф тәклифләрә нәзәр сал. Јадда сахла ки, һансы ишлә мәшғул олурсан ол, әсас одур, ҝөрдүјүн ишин устасы ол. Әслиндә, тәҹрүбә ҝөстәрир ки, ишчи өз ишини нә гәдәр јахшы билсә, ишиндән бир о гәдәр мәмнун олаҹаг. Ишини севмәк үчүн севдијин ишлә мәшғул олмаг шәрт дејил.
^ абз. 5 Бу мәгаләдәки адлар шәртидир.
^ абз. 8 Бирләшмиш Штатларда тәләбәләр бу вәзијјәтлә тез-тез үзләширләр. «Уолл-стрит ҹорнел» гәзетинин һесабатына әсасән, бәзи тәләбәләр тәһсил һаггыны өдәмәк үчүн дөвләтдән кредит ҝөтүрүр. Буна ҝөрә дә мәзун оларкән дөвләтә орта һесабла 33 000 АБШ доллары борҹлу олур.