ӘСЛ достун дәјәри һеч нә илә өлчүлмәз. Тәбии ки, сарсылмаз достлуг өз-өзүнә јаранмыр. Бәс достлуг телләрини сарсыдан вәзијјәтләр јарананда нә етмәк олар ки, бу телләр гырылмасын? Мүгәддәс Китабда әсл дост олдуғуну сүбут едән, достлуглары сынаға чәкилән инсанларын нүмунәси вар. Ҝәлин онларын бир нечәси һаггында данышаг, ҝөрәк онлар белә анларда неҹә давраныблар.

Тәбии ки, Давуд чобан оланда да, падшаһ оланда да јахшы достлары олуб. Давудун досту дејәндә ағлымыза ҝәлән илк инсан Јонатан олур (1 Ишм. 18:1). Амма онун достларынын сырасында Натан пејғәмбәрин дә адыны чәкмәк олар. Мүгәддәс Китабда онларын достлуғунун нә вахт башладығы јазылмајыб. Амма орада тәсвир олунан мүәјјән һадисәләрдән Давудун Натана бир дост кими етибар етдији ҝөрүнүр. Мәсәлән, Давуд Јеһова үчүн мәбәд тикмәк гәрарына ҝәләндә бу мәсәлә илә бағлы Натанын фикрини өјрәнир. Чүнки о, Натаны өзүнә дост билир вә Аллаһын елчиси кими она дәрин һөрмәт бәсләјирди (2 Ишм. 7:2, 3).

 Амма сонра онларын достлуғуну тәһлүкәјә атан бәзи һадисәләр баш верди. Давуд падшаһ Бадсәба илә зина етди, сонра исә онун әри Урјајы өлдүртдү (2 Ишм. 11:2—21). Давуд һәмишә Јеһоваја садиг вә әдаләтли инсан олуб, лакин бир ҝүн о, бу ҹүр ағыр ҝүнаһы ишләтди. Ахы неҹә олду ки, бу ҹүр јахшы падшаһ белә һәрәкәтә јол верди?! Ҝөрәсән, о, бу һәрәкәтин ағыр ҝүнаһ олдуғуну баша дүшмүрдү?! Бәлкә, о, дүшүнүрдү ки, буну Аллаһдан ҝизләдә биләр?!

Инди Натан нә едәҹәк? Ҝөрәсән, о, ҝөзләјәҹәк ки, башга кимсә падшаһла бу барәдә данышсын? Ахы Давудун Урјајы өлдүртдүјүнү билән тәк Натан дејилди. Онда нәјә ҝөрә мәһз о, ҝедиб данышмалыдыр, нәјә ҝөрә узун илләрин достлуғуну тәһлүкәјә атмалыдыр?! Үстәлик, о, һәјатыны да итирә биләрди. Ахы Давуд ҝүнаһсыз Урјајы өлдүрүб әлини артыг гана буламышды.

Натан Аллаһын елчиси иди. О баша дүшүрдү ки, сусса да, данышса да, Давудла мүнасибәти әввәлки кими олан дејил, үстәлик сусмагла өз виҹданыны да ләкәләјир. Досту Давуд Јеһованын бәјәнмәдији јола гәдәм гојмушду. Аллаһла јенидән достлуг мүнасибәти әлдә етмәк үчүн Давуда көмәк лазым иди вә бу көмәји она әсл дост ҝөстәрә биләрди. Натан мәһз бу ҹүр дост иди. О гәрара ҝәлди ки, Давудла сөһбәт етсин. Натан елә бир нүмунә чәкди ки, әввәлләр чобан олан Давудун виҹданына тәсир етди. Натан пејғәмбәр Давуда онун ҝүнаһынын нә дәрәҹәдә ҹидди олдуғуну баша дүшмәјә көмәк етди. Бунун сајәсиндә Давуд ҝүнаһыны бојнуна алыб төвбә етди (2 Ишм. 12:1—14).

Бәс сиз достунуз ҝүнаһа јол версәјди, нә едәрдиниз? Ола билсин, дүшүнәрдиниз ки, сәһвини үзүнә десәниз, мүнасибәтиниз корланаҹаг, ҝүнаһы барәдә ағсаггаллара хәбәр версәниз, достунуза хәјанәт етмиш оларсыныз. Бәс белә һалда нә етмәк олар?

Әввәлдә ады чәкилән Ҹиани дејир: «Ҝөрүрдүм ки, нә исә дәјишиб, Маурисио мәнимлә әввәлки кими сәмими дејил. Мәнә чәтин олса да, онунла данышмаг гәрарына ҝәлдим. Фикирләширдим, мән билдијими о да билир, она јени нә дејә биләрәм ки?! Бирдән сөзләрими пис гаршылады, онда неҹә? Онун мәнә өјрәтдикләрини јадыма саланда өзүмдә ҝүҹ тапдым. Ахы мәнә көмәк лазым оланда о, кәнарда дуруб бахмырды. Достуму итирмәк истәмирдим, она көмәк етмәк истәјирдим, чүнки о, мәнә әзиз иди».

Маурисио дејир: «Ҹиани мәнимлә ачыг данышды; о нә дејирдисә, дүз дејирди. Мән баша дүшүрдүм ки, бурада нә Ҹианинин, нә Јеһованын ҝүнаһы јохдур, бу, мәним сәһвим иди. Мән ағсаггалларын мәсләһәтини гәбул етдим вә бир мүддәт сонра бир мәсиһи кими өзүмә ҝәлдим».

Давудун чәтин анларында она дајаг олан башга достлары да вар иди. Онлардан бири Хушај иди. Мүгәддәс Китабда о, «Давудун досту» адланыр (2 Ишм. 16:16; 1 Салн. 27:33). Ола билсин, Хушај падшаһын мәхфи тапшырыгларыны јеринә јетирән ән јахын әјанларындан, достларындан бири иди.

Давудун оғлу Абсалам атасынын тахтыны әлә кечирәндә исраиллиләрин чоху Абсаламын тәрәфинә кечмишди, Хушај исә падшаһына садиг галмышды. Давуд ҹаныны ҝөтүрүб шәһәрдән гачанда Хушај онун јанына ҝетди. Давуд чох пәришан иди, өз белиндән ҝәлән оғлу вә етибар етдији инсанлар она хәјанәт етмишди. Хушај исә Давуда гаршы гурулан суи-гәсд планыны позмаг үчүн һәјатыны тәһлүкәјә атмагла достуна садиг олдуғуну сүбут етди. О, падшаһын әјаны олдуғу үчүн јох, әсл дост олдуғу үчүн белә давранды (2 Ишм. 15:13—17, 32—37; 16:15—17:16).

Бу ҝүн баҹы-гардашларын јығынҹагда тутдуғу мөвгејә ҝөрә дејил, сәмими һиссләрдән ирәли ҝәләрәк бир-бирилә достлуг етдијини  ҝөрмәк чох хошдур. Өз әмәлләри илә онлар, санки, дејирләр: «Мән нәјә ҝөрәсә јох, садәҹә сән мәнә әзиз олдуғун үчүн сәнинлә достам».

Ҝәлин Федерико адлы бир гардашын һадисәсини нәзәрдән кечирәк. Һәјатынын кешмәкешли анларында јахын досту Антонио она дајаг олмушду. Федерико дејир: «Антонио бизим јығынҹаға кечәндән гыса мүддәт сонра онунла достлашдыг. Икимиз дә јығынҹаг хидмәтчиси идик. Бир-биримизлә әмәкдашлыг етмәк бизә хош иди. Бир мүддәт сонра Антониону ағсаггал тәјин етдиләр. О, мәним үчүн садәҹә дост дејилди, о, мәнә өрнәк иди». Амма бир ҝүн Федерико ҝүнаһа јол верир. О, вахт итирмәдән ағсаггаллардан көмәк истәјир. Лакин о, даһа нә өнҹүл, нә дә јығынҹаг хидмәтчиси кими хидмәт едә билмир. Антонионун буна мүнасибәти неҹә олур?

Федерико дејир: «Ҝөрүрдүм ки, Антонио кечирдијим һиссләри баша дүшүр. О, әлиндән ҝәләни едирди ки, мәни руһландырсын, мәни ајаға галдырсын. О, һәмишә мәним јанымда иди, мәни тәслим олмамаға, хидмәтдә фәал олмаға тәшвиг едирди». Антонио дејир: «Чалышырдым, Федерико илә чохлу вахт кечирим. Истәјирдим, о, өзүнү сәрбәст һисс етсин, кечирдији һиссләри мәнә данышсын». Чох хошдур ки, бир мүддәт сонра Федерико дирчәлир, јенидән өнҹүл хидмәтинә башлајыр вә јығынҹаг хидмәтчиси тәјин олунур. Антонио дејир: «Һазырда башга-башга јығынҹагларда хидмәт етсәк дә, достлуғумуз әввәлкиндән дә ҝүҹлүдүр».

Һәјатынызын ән чәтин анында јахын достунуз сизә арха чевирсәјди, өзүнүзү неҹә һисс едәрдиниз? Тәбии ки, бу, чох ағыр јарадыр. Сиз бу досту бағышлајардыныз? Бәс мүнасибәтиниз әввәлки кими мөһкәм оларды?

Ҝәлин ҝөрәк јер үзүндә јашадығы сон ҝүнләрдә Иса Мәсиһ нәләр јашады. О вә садиг һәвариләри бир јердә артыг кифајәт гәдәр вахт кечирмишдиләр, онларын арасында мөһкәм бағлар јаранмышды. Буна ҝөрә дә Иса онлары  достларым адландырмышды (Јәһ. 15:15). Амма Иса һәбс олунанда һәвариләр ону атыб гачдылар. «Өмрүмдә сәндән үз дөндәрмәрәм!» — дејән Бутрус елә һәмин ҝүн Исаны таныдығыны данды (Мәт. 26:31—33, 56, 69—75).

Дүздүр, Иса әввәлдән билирди ки, сон сынағы тәк кечәҹәк, амма јенә дә, һәвариләрин бу һәрәкәти она пис тәсир едә биләрди. Лакин Иса дириләндән бир нечә ҝүн сонра онун һәвариләри илә сөһбәтиндән зәррә гәдәр дә һисс олунмурду ки, онлардан инҹијиб, онларла дост олдуғуна пешман олуб. Иса шаҝирдләринин сәһвләрини садаламады, һәбс олундуғу ҝеҹә ону гојуб гачдыглары барәдә бир кәлмә дә демәди.

Әксинә, Иса Бутруса вә диҝәр һәвариләрә үрәк-дирәк верди, тарихин ән бөјүк маарифләндирмә ишини тапшырмагла онлара етибар етдијини ҝөстәрди. Бәли, Иса һәвариләри достлугдан чыхармамышды. Онун бу мәһәббәтинин һәвариләрә ҝүҹлү тәсири олмушду. Онлар гәти гәрарлы идиләр ки, Ағаларыны мәјус етмәсинләр вә буну баҹардылар, Мәсиһин вердији тапшырығы мүвәффәгијјәтлә јеринә јетирдиләр (Һәв. 1:8; Кол. 1:23).

Бир дәфә Елвира адлы баҹы јахын рәфигәси Ҹулианаја гаршы ҹидди сәһв етмишди. Елвира дејир: «Ҹулиана һәрәкәтимин она ағыр јара вурдуғуну дејәндә өзүмү чох пис һисс етдим. Онун мәндән инҹимәјә һаггы вар иди. Амма о, даһа чох мәнә ҝөрә нараһат олурду, бу һәрәкәтимин мәнә неҹә тәсир едәҹәјини фикирләширди. Онун бу мүнасибәти мәнә дәрин тәсир бағышлады. Мән өмрүм боју она миннәтдар олаҹағам, чүнки о, өзүнү јох, мәни фикирләширди. Јеһоваја шүкр едирәм ки, мәнә өз һиссләрини боғуб мәним рифаһымы фикирләшән дост нәсиб едиб».

Инди неҹә ҹаваб верәрдиниз, дост доста тән олдуғуну неҹә сүбут едә биләр? Достлуғу тәһлүкәјә атан вәзијјәтләр јарананда ачыг шәкилдә, ејни заманда мүлајим данышмагла, Натан пејғәмбәр вә Хушај кими дарда олан достуна садиг галмагла, Иса Мәсиһ кими достуну бағышламагла. Бәс сиз өзүнүз һагда нә дејәрдиниз? Сиз бу ҹүр достсунуз?