1—3. а) Јениҹә јаранмыш мәсиһи јығынҹағынын парчаланма тәһлүкәси илә үз-үзә ҝәлмәсинә нә сәбәб олду? б) «Һәвариләрин ишләри» китабында јазылан бу һадисәни арашдырмағын бизә һансы көмәји дәјәҹәк?

 БУЛУСЛА Барнәба јениҹә илк тәблиғ сәјаһәтиндән Писидија Антакјасына гајыдыблар. Јеһованын «диҝәр халглара иман гапысыны» ачмасы онлары вәҹдә ҝәтириб (Һәв. 14:26, 27). Елә Антакјанын өзүндә дә хош хәбәрин тәблиғ олунмадығы јер галмајыб. Бунун сајәсиндә бурада да гејри-јәһудиләрдән «хејли адам» мәсиһи олуб (Һәв. 11:20—26).

² Јығынҹагларда ҝедән бу артым барәдә хәбәр тезликлә Јәһудијјәјә чатыр. Лакин буну ешидәндә һеч дә һамы севинмир. Ишләрин бу ҹүр ҝедишаты сүннәтлә бағлы онсуз да сәнҝимәк билмәјән мүбаһисәләри даһа да гызышдырыр. Јәһуди вә гејри-јәһудиләр бир-бири илә неҹә мүнасибәтдә олмалыдырлар? Гејри-јәһудиләр Мусанын ганунуна риајәт етмәлидирләрми? Мәсәлә о гәдәр бөјүјүр ки, мәсиһи јығынҹағында парчаланма тәһлүкәси јараныр. Ҝөрәсән бунун ахыры неҹә олаҹаг?

³ «Һәвариләрин ишләри» китабында јазылан бу һадисәни арашдырдыгҹа чохлу дәјәрли фикирләр өјрәнәҹәјик. Бу фикирләр мүбаһисәли мәсәләләр јаранан заман бизә мүдрик давранмаға көмәк едәҹәк.

4. Бәзи мәсиһиләр һансы јанлыш фикирләри јајырдылар вә бурадан һансы суал мејдана чыхыр?

⁴ Шаҝирд Лука јазыб: «Јәһудијјәдән [Антакјаја] ҝәлән бәзи адамлар гардашлары: “Әҝәр Мусанын гојдуғу адәт үзрә сүннәт едилмәсәниз, хилас олмајаҹагсыныз”, — дејә өјрәтмәјә башладылар» (Һәв. 15:1). Мүгәддәс Китабда һәмин адамларын мәсиһилији гәбул етмәздән әввәл фәриси олуб-олмадығы һагда һеч бир шеј дејилмир. Һәр неҹә олса да ачыг-ајдын ҝөрүнүр ки, јәһуди тәригәтинин сәрт бахышлары, тәләбкарлығы онлара өз тәсирини ҝөстәрмишди. Һәмчинин, ола билсин, онлар јаландан дејирдиләр ки, Јерусәлимдәки һәвариләрин вә ағсаггалларын адындан данышырлар (Һәв. 15:23, 24). Бәс нә үчүн јәһудиләрдән олан иманлылар һәлә дә сүннәт мәсәләсинин үстүндә мүбаһисәләр едирдиләр? Ахы тәхминән 13 ил әввәл Аллаһ  һәвари Бутрусун васитәсилә сүннәт олунмамыш гејри-јәһудиләри мәсиһи јығынҹағына гәбул етдијини ҝөстәрмишди a (Һәв. 10:24—29, 44—48).

5, 6. а) Бәзи јәһуди мәсиһиләрин сүннәт тәрәфдары олмаларыны нә илә изаһ етмәк олар? б) Сүннәт әһди Ибраһимлә бағланан әһдин бир һиссәси идими? Изаһ ет. (Һашијәјә бах.)

⁵ Бунун бир нечә сәбәби ола биләр. Биринҹиси, кишиләрин сүннәт олунмасыны Јеһова Өзү тапшырмышды вә бу, Онунла хүсуси мүнасибәтләрин олдуғуна әламәт иди. Сүннәт һәлә Мусадан чох-чох әввәл, Ибраһимин вахтындан тәтбиг олунмаға башланмышды, сонра исә Мусаја верилән Гануна әсас тәләбләрдән бири кими дахил олмушду b (Лав. 12:2, 3). Мусанын ганунуна әсасән, мүәјјән ишләрдә иштирак етмәк, мәсәлән, Пасха јемәјиндән јемәк истәјән јаделлиләр белә, әввәлҹә сүннәт олунмалы идиләр (Чых. 12:43, 44, 48, 49). Јәһудиләрин тәсәввүрүндә сүннәт олунмамыш киши мурдар, мәнфур инсан иди (Әшј. 52:1).

⁶ Бу сәбәбдән, јени тәлими гәбул етмәк үчүн јәһудиләрдән иман вә тәвазөкарлыг тәләб олунурду. Ганун әһди јени әһдлә әвәз едилмишди, демәли, артыг һеч кәс садәҹә јәһуди кими доғулдуғу үчүн Аллаһын халгынын үзвү ола билмәзди. Бундан башга, јәһудиләрин ичиндә, мәсәлән, Јәһудијјәдә јашајан јәһуди мәсиһиләрә Мәсиһә инандыгларыны ачыг етираф етмәк вә сүннәт олунмамыш гејри-јәһудиләри диндашлары кими гәбул етмәк үчүн ҹәсарәт лазым иди (Әрм. 31:31—33; Лука 22:20).

7. Јәһудијјәдән ҝәлән адамлар һансы һәгигәти баша дүшмүрдүләр?

⁷ Амма бу, Аллаһын нормаларынын дәјишдијини ҝөстәрмирди. Буна сүбут кими ону ҝәтирмәк олар ки, јени әһд Мусанын ганунунун мәғзини өзүндә әкс етдирирди (Мәт. 22:36—40). Мәсәлән, сонралар һәвари Булус сүннәтлә бағлы јазмышды: «Дахилән јәһуди олан әсл јәһудидир вә онун сүннәти јазылы Ганун топлусу әсасында јох, мүгәддәс руһла гәлбдә едилмиш сүннәтдир» (Ром. 2:29; Ган. 10:16). Јәһудијјәдән ҝәлән һәмин адамлар бунлары баша дүшмүрдүләр, онлар иддиа едирдиләр ки, Аллаһ сүннәтлә бағлы вердији гануну ләғв етмәјиб. Ҝөрәсән, онлар ҝәтирилән дәлилләрә гулаг асаҹагдылар?

8. Нә үчүн сүннәт мәсәләсини Јерусәлимдәки рәһбәрлик шурасына тәгдим етмәк гәрара алынды?

⁸ Лука сөзүнә белә давам едир: «Бу адамларла [Јәһудијјәдән ҝәләнләрлә] Булус вә Барнәба арасында ҹидди фикир ајрылығы јаранды вә онлар  мүбаһисәјә башладылар. Буна ҝөрә дә белә гәрара алынды ки, Булус, Барнәба вә бир нечә башга гардаш бу мәсәлә илә әлагәдар Јерусәлимә, һәвариләрин вә ағсаггалларын јанына ҝетсинләр» c (Һәв. 15:2). Ҹидди фикир ајрылығы вә мүбаһисәнин јаранмасындан ҝөрүнүр ки, һәр ики тәрәф өзүнүн доғрулуғуна әмин иди, бу сәбәбдән Антакјадакы јығынҹаг мәсәләни һәлл едә билмәди. Сүлһүн вә бирлијин хатиринә јығынҹаг ағыллы һәрәкәт едиб гәрара ҝәлди ки, мәсәлә рәһбәрлик шурасынын, јәни Јерусәлимдәки «һәвариләрин вә ағсаггалларын» нәзәринә чатдырылсын. Бу һадисә бизә нә өјрәдир?

9, 10. Антакјадакы гардашлар, еләҹә дә Булусла Барнәба бизим үчүн неҹә ҝөзәл нүмунә гојмушлар?

⁹ Антакјадакы ағсаггалларын неҹә давранмасындан Аллаһын тәшкилатына етибар етмәјин ваҹиб олдуғуну өјрәнирик. Фикир вер ки, Антакјадакы гардашлар рәһбәрлик шурасынын јалныз јәһуди мәсиһиләрдән тәшкил олундуғуну чох ҝөзәл билирдиләр. Бунунла белә, онларын сүннәт мәсәләсини Мүгәддәс Јазылара мүвафиг шәкилдә һәлл едәҹәкләринә етибар едирдиләр. Бу архајынлыг онларда һарадан иди? Јығынҹаг әмин иди ки, Јеһова мүгәддәс руһу вә мәсиһи јығынҹағынын башы Иса Мәсиһ васитәсилә бу ишә рәһбәрлик едәҹәк (Мәт. 28:18, 20; Ефес. 1:22, 23). Бу ҝүн дә ҹидди мәсәләләр баш галдыранда ҝәлин Антакјадакы диндашларымызын ҝөзәл нүмунәсини изләјәрәк Аллаһын тәшкилатына вә Рәһбәрлик Шурасына етибар едәк.

¹⁰ Бу һадисә һәмчинин тәвазөкарлығын вә сәбирлилијин нә дәрәҹәдә ваҹиб олдуғуну бизә хатырладыр. Бахмајараг ки, Булусла Барнәба башга халглара тәблиғ етмәк үчүн мүгәддәс руһ тәрәфиндән билаваситә сечилмиш хидмәтчиләр иди, онлар сәлаһијјәтләриндән истифадә едәрәк Антакјада сүннәт мәсәләсини өзләри һәлл етмәјә чалышмадылар (Һәв. 13:2, 3). Үстәлик, һәвари Булус сонралар: «Мән вәһј алдығыма ҝөрә ора [Јерусәлимә] ҝетмишдим»,— јазараг,  Аллаһын бу мәсәлә илә бағлы рәһбәрлик вердијини ҝөстәрмишди (Гал. 2:2). Бу ҝүн дә бирлији тәһлүкә алтына ата биләҹәк мәсәләләр јарананда ағсаггаллар тәвазөкарлыгла вә сәбирлә давранмаға чалышырлар. Онлар мүбаһисә етмир, әксинә, Мүгәддәс Китабы, садиг нөкәрин вердији рәһбәрлик вә мәсләһәтләри арашдырараг Јеһоваја ҝүвәнирләр (Филип. 2:2, 3).

11, 12. Нә үчүн Јеһоваја етибар етмәк ваҹибдир?

¹¹ Бәзи һалларда Јеһованын мүәјјән мәсәләләрә ајдынлыг ҝәтирмәси үчүн биздән сәбирлә ҝөзләмәк тәләб олуна биләр. Унутма ки, I әсрдә гардашлар Јеһованын сүннәт мәсәләсини һәлл етмәсини 13 ил, ерамызын 36-ҹы илиндә Корнилинин мәсһ олундуғу вахтдан тәхминән 49-ҹу иләдәк ҝөзләмәли олдулар. Бәс нәјә ҝөрә мәсәләнин һәлли бу гәдәр узун чәкди? Ола билсин, Аллаһ сәмими гәлбли јәһудиләрә өзләрини бу ҹүр бөјүк дәјишиклијә һазырламаг үчүн вахт вермәк истәјирди. Ахы јәһудиләрин дәрин һөрмәт бәсләдији улу бабалары Ибраһимлә бағланан 1900 иллик сүннәт әһдинин ләғв олунмасы ҹидди мәсәлә иди! (Јәһ. 16:12).

¹² Сәбирли вә хејирхаһ Јараданымызын бизә тәлим-тәрбијә вермәси неҹә дә бөјүк шәрәфдир! Бу, бизә јалныз вә јалныз фајда ҝәтирир (Әшј. 48:17, 18; 64:8). Буна ҝөрә дә ҝәлин һеч вахт тәкәббүр ҝөстәрәрәк өз дедијимизин үстүндә дурмајаг, јахуд тәшкилати дәјишикликләрә вә ја мүәјјән ајәләрин јени изаһатына кәскин мүнасибәт ҝөстәрмәјәк (Ваиз 7:8). Әҝәр өзүндә зәррә гәдәр дә олсун бу ҹүр мејил һисс едирсәнсә, дуа едәрәк «Һәвариләрин ишләри» китабынын 15-ҹи фәслиндәки принсипләр үзәриндә дүшүн d.

13. Хидмәтимиздә Јеһованы бәнзәмәјә чалышараг неҹә сәбирли ола биләрик?

¹³ Мүгәддәс Китабы өјрәтдијимиз инсанлара Мүгәддәс Китаба зидд ҝедән инанҹлардан вә ја адәтләрдән әл чәкмәк чәтин оланда да биздән сәбир тәләб олуна биләр. Белә һалларда Аллаһын руһунун өјрәнән инсанын үрәјинә тәсир етмәси үчүн она мүәјјән гәдәр вахт вермәк лазымдыр (1 Кор. 3:6, 7). Һәмчинин бу мәсәлә һагда дуа етмәк јахшы оларды. Аллаһ өз вахтында бизә неҹә давранмалы олдуғумузу ачыглајаҹаг (1 Јәһ. 5:14).

14, 15. Антакјадакы јығынҹаг Булусу, Барнәбаны вә онларын јол јолдашларыны неҹә јола салды вә бу гардашлар јолүстү диндашларыны неҹә руһландырдылар?

¹⁴ Ҝөрәк сонра нә баш верди: «Јығынҹаг онлары бир гәдәр өтүрдү. Онлар Финикија вә Сәмәријјәдән кечәркән диҝәр халглардан олан адамларын имана неҹә ҝәлдикләрини тәфәррүаты илә данышыр вә бүтүн гардашларын үрәјини шад едирдиләр» (Һәв. 15:3). Диндашларынын Булусу, Барнәбаны вә онларын јол јолдашларыны јары јола гәдәр өтүрмәси ҝөстәрир ки, онлар бу гардашлара мәһәббәт, һөрмәт бәсләјир, Аллаһдан онлара бәрәкәт вермәсини  диләјирдиләр. Неҹә дә ҝөзәл нүмунәдир! Сән дә руһани баҹы-гардашларына, «хүсусән дә Аллаһын сөзүнү ҹидд-ҹәһдлә данышан вә өјрәдән ағсаггаллар»а һөрмәт ҝөстәрирсәнми? (1 Тим. 5:17).

¹⁵ Гардашлар јолүстү Финикија вә Сәмәријјәдәки диндашлара да дәјиб гејри-јәһудиләрә неҹә тәблиғ етдикләрини «тәфәррүаты илә» данышараг онлары руһландырдылар. Бу диндашларын арасында, еһтимал ки, Стефанын өлдүрүлмәсиндән сонра оралара көчән јәһуди мәсиһиләр дә вар иди. Бу ҝүн дә Јеһованын тәлим вә тәблиғ ишини неҹә аванд етдији һагда хәбәрләр бүтүн гардашлары, хүсусән дә сынаглара мәруз галан диндашларымызы руһландырыр. Бәс сән ибадәт ҝөрүшләринә, топлантылара ҝедәрәк, еләҹә дә һәм чап олунмуш, һәм дә jw.org сајтында јерләшән нәшрләримиздә дәрҹ олунан һадисәләри вә биографијалары охујараг бу ҹүр мәлуматлардан руһланырсан?

16. Сүннәт мәсәләсинин ҹидди шәкил алдығы нәдән ҝөрүнүр?

¹⁶ Антакјадан ҝәлән гардашлар тәхминән 550 километр јол ҝетдикдән сонра нәһајәт ки, мәнзилбашына јетишдиләр. Лука нәгл едир: «Јерусәлимә чатанда јығынҹаг, һәвариләр вә ағсаггаллар онлары меһрибанлыгла гаршыладылар. Булусла Барнәба Аллаһын онларын васитәсилә ҝөрдүјү чохсајлы ишләрдән данышдылар» (Һәв. 15:4). Амма буна ҹаваб олараг «әввәлләр фәриси тәригәтинин үзвү олмуш бәзи иманлылар ајаға галхыб дедиләр: «Онлар сүннәт едилмәлидирләр. Онлардан тәләб олунмалыдыр ки, Мусанын Ганунуна риајәт етсинләр» (Һәв. 15:5). Сүннәт мәсәләсинин гызғын мүбаһисәләрә сәбәб олмасы бу мәсәләни һәлл етмәјин вахты чатдығыны ҝөстәрирди.

17. Јерусәлимдәки рәһбәрлик шурасы кимләрдән тәшкил олунмушду вә онларын сырасында ағсаггалларын да олмасы неҹә изаһ етмәк олар?

¹⁷ Мәсәлләр 13:10 ајәсиндә дејилир: «Мәсләһәт ахтаран… һикмәтлидир». Бу принсипә мүвафиг олараг, «һәвариләр вә ағсаггаллар бу ишә [сүннәт мәсәләсинә] бахмаг үчүн топлашдылар» (Һәв. 15:6). Мүасир Рәһбәрлик Шурасы кими, «һәвариләр вә ағсаггаллар» да бүтүн мәсиһи јығынҹағы үчүн гәрар гәбул едирди. Бәс нә үчүн һәвариләрлә бирҝә ағсаггаллар да хидмәт едирди? Јадындадырса, һәвари Јагуб едам едилмишди, һәвари Бутрус исә мүәјјән мүддәт әрзиндә һәбсдә олмушду. Нә билмәк оларды ки, сабаһ  диҝәр һәвариләрин башына нә иш ҝәләҹәк. Буна ҝөрә дә башга јеткин мәсһ олунмуш гардашларын һәвариләрлә әмәкдашлыг етмәси ҝәләҹәкдә рәһбәрлијин дүзҝүн һәјата кечирилмәсинә көмәк едәҹәкди.

18, 19. Бутрус һансы тәсирли сөзләри сөјләди вә ону динләјәнләр нәји баша дүшмәли идиләр?

¹⁸ Лука сөзүнә давам едир: «Гызғын мүзакирәләрдән сонра Бутрус ајаға галхыб сөзә башлады: “Гардашлар, сизә јахшы мәлумдур ки, Аллаһ диҝәр халглардан олан адамларын мүждәни ешидиб иман ҝәтирмәләри үчүн илк ҝүнләрдән сизин араныздан мәни сечиб. Үрәкләри билән Аллаһ, бизә вердији кими, бу адамлара да мүгәддәс руһуну вермәклә онлары гәбул етдијини ҝөстәрди. О, бизимлә онларын арасында һеч бир фәрг гојмады вә иман васитәсилә онларын үрәјини тәмизләди”» (Һәв. 15:7—9). Бир китабда дејилир ки, 7-ҹи ајәдә «гызғын мүзакирә» кими тәрҹүмә олунан јунан сөзү «арашдырмаг», «тәһгигат апармаг» мәнасыны дашыјыр. Ҝөрүнүр, гардашлар тәрслик етмирдиләр, садәҹә олараг, һәрәнин өз фикри вар иди вә һамы өз фикрини чәкинмәдән ифадә едирди.

¹⁹ Бутрусун тәсирли сөзләри һамынын јадына салды ки, илк сүннәт олунмамыш гејри-јәһудиләрин, Корнилинин вә онун аиләсинин ерамызын 36-ҹы илиндә мүгәддәс руһла мәсһ олунмасына о, шәхсән шаһид олмушду. Беләликлә, әҝәр Јеһова артыг јәһудиләрлә гејри-јәһудиләр арасында фәрг гојмурдуса, онда инсанлар нә ихтијарла буну едә биләрдиләр? Үстәлик, инсанын үрәјини Мусанын ганунуна риајәт етмәк јох, Мәсиһә иман ҝәтирмәк саф едир (Гал. 2:16).

20. Сүннәт тәрәфдарлары Аллаһы неҹә сынајырдылар?

²⁰ Аллаһын Кәламынын вә мүгәддәс руһун тәкзибедилмәз шаһидлијинә әсасланараг Бутрус белә бир нәтиҹә чыхарды: «Белә исә, нәјә ҝөрә нә әҹдадларымызын, нә дә бизим дашыја билмәдијимиз бојундуруғу шаҝирдләрин бојнуна гојуб Аллаһы сынајырсыныз? Ахы биз өзүмүз дә о инсанлар кими, Ағамыз Исанын лүтфү сајәсиндә хилас олаҹағымыза инанырыг» (Һәв. 15:10, 11). Сүннәт тәрәфдарлары маһијјәт етибарилә Аллаһы сынајыр вә ја башга бир тәрҹүмәјә әсасән, «Онун сәбрини түкәдирдиләр». Онлар јәһудиләрин өзләринин там риајәт едә билмәдикләри, буна ҝөрә дә онлары өлүмә мәһкум едән гануну гејри-јәһудиләрин үзәринә гојмаг истәјирдиләр (Гал. 3:10). Әслиндә исә Бутрусун динләјиҹиләри Иса Мәсиһ васитәсилә ифадә етдији хејирхаһлығына ҝөрә Аллаһа миннәтдар олмалы идиләр.

21. Барнәба илә Булус мәсәләнин һәлл олунмасына неҹә көмәк етдиләр?

²¹ Ҝөрүнүр, Бутрусун сөзләри дүз һәдәфә дүшдү, белә ки, бүтүн топлашанлар сусдулар. Бундан сонра Барнәба илә Булус «Аллаһын диҝәр халглар арасында онларын әли илә ҝөстәрдији чохлу мөҹүзә вә әламәтләрдән данышдылар» (Һәв. 15:12). Нәһајәт ки, инди һәвариләр вә ағсаггаллар вәзијјәти һәртәрәфли ҝөрә вә сүннәт мәсәләсиндә Аллаһын мөвгејини ајдын әкс етдирән гәрар гәбул едә биләрдиләр.

22—24. а) Бу ҝүн Рәһбәрлик Шурасы биринҹи әсрдәки һәвариләрин вә ағсаггалларын нүмунәсини неҹә изләјир? б) Бүтүн ағсаггаллар теократик рәһбәрлијә һөрмәтлә јанашдыгларыны неҹә ҝөстәрә биләрләр?

 ²² Бу ҝүн дә Рәһбәрлик Шурасынын үзвләринин ҝөрүшү кечириләндә онлар рәһбәрлији Аллаһын Кәламында ахтарыр вә мүгәддәс руһ алмаг үчүн сидг-үрәкдән дуа едирләр (Зәб. 119:105; Мәт. 7:7—11). Онларын һәр бири ҝөрүшүн програмыны кифајәт гәдәр әввәлдән алыр ки, мәсәләләр үзәриндә дуа едәрәк дүшүнә билсин (Мәс. 15:28). Ҝөрүш вахты мәсһ олунмуш бу гардашлар сәрбәст вә һөрмәтҹил тәрздә өз фикирләрини билдирирләр. Мүзакирә вахты Мүгәддәс Китабдан тез-тез истифадә едилир.

²³ Ағсаггаллар онларын нүмунәсини изләмәјә чалышмалыдырлар. Әҝәр һәр һансы ҹидди мәсәлә ағсаггалларын ҝөрүшүндән сонра да һәлл олунмамыш галарса, ағсаггаллар шурасы филиалла, јахуд онун нүмајәндәси илә, мәсәлән, рајон нәзарәтчиләри илә мәсләһәтләшә биләр. Филиал исә лазым ҝәләрсә, Рәһбәрлик Шурасына мүраҹиәт едә биләр.

²⁴ Бәли, Јеһова теократик гурулуша һөрмәт едәнләрә, тәвазөкарлыг, сәдагәт вә сәбир ҝөстәрәнләрә немәтләр верир. Нөвбәти фәсилдә ҝөрәҹәјимиз кими, Аллаһ бу ҹүр мәсиһиләри һәгиги сүлһ, руһани фираванлыг вә мәсиһи бирлији илә мүкафатландырыр.