1, 2. Булусла Барнәба Листрада оланда нәләр баш верир?

 ЛИСТРАДА ҹамаат бир-биринә гарышыб. Һеч кимин танымадығы ики нәфәр анаданҝәлмә шикәст бир кишини сағалдыб. Киши севиндијиндән атылыб-дүшүр. Һамы һејрәт ичиндәдир, ҹамаат онлары аллаһлар саныр. Зевсин мәбәдиндә хидмәт едән каһин онлар үчүн чәләнҝ ҝәтирир. Каһинин кәсмәјә һазырлашдығы өкүзләрин фынхыртысы, бөјүртүсү аләми бүрүјүб. Һәмин ики киши, Булусла Барнәба онлара мане олмаг үчүн палтарларыны ҹырараг издиһамын ичинә атылыр вә ҝүҹ-бәла илә ҹамааты өзләринин аллаһ олмадығына инандырыр.

² Сонра Писидија Антакјасындан вә Конјадан јәһудиләр ҝәлиб чыхырлар. Булусла Барнәбаја дүшмән кәсилмиш бу адамлар онлара гара јахараг, бөһтанлары илә листралыларын зеһнини зәһәрләјир. Бир аз бундан әввәл Булуса ситајиш етмәјә һазыр олан издиһам инди ону һушуну итирәнә кими дашлајыр. О ки вар дашлајандан сонра јаралы Булусу өлмүш саныб сүрүјәрәк шәһәр дарвазаларындан кәнара чыхарырлар.

3. Бу фәсилдә һансы суаллары арашдыраҹағыг?

³ Бу драматик вәзијјәтин јаранмасына һансы һадисәләр ҝәтириб чыхарды? Мүасир тәблиғчиләр Барнәба, Булус вә Листранын һәрдәмхәјал сакинләри илә баш верән һадисәдән нә өјрәнә биләрләр? Бәс мәсиһи ағсаггаллар хидмәтдә дөзүм ҝөстәрән вә «Јеһовадан сәлаһијјәт алараг ҹәсарәтлә» данышан садиг Барнәба вә Булусун гојдуғу нүмунәни неҹә изләјә биләрләр? (Һәв. 14:3).

4, 5. Нә үчүн Булусла Барнәба Конјаја јолланды вә орада нә баш верди?

⁴ Бу һадисәдән ҹәми бир нечә ҝүн әввәл Булусла Барнәбаны Рома шәһәри олан Писидија Антакјасындан говмушдулар. Белә ки, бәзи јәһудиләр халгы онлара гаршы галдырмышды. Анҹаг онлар руһдан дүшмәмиш, әксинә, хош хәбәрә һај вермәјән шәһәр сакинләринин гаршысында «ајагларынын тозуну» чырпмышдылар (Һәв. 13:50—52; Мәт. 10:14). Булусла Барнәба онлары Аллаһын ихтијарына вериб сакитҹә чыхыб ҝетмишдиләр (Һәв. 18:5, 6; 20:26). Бүтүн баш верәнләр тәблиғ сәјаһәтләринә ҝедән бу ики мүждәчинин  севинҹини гәтијјән азалтмады, онлар өз сәјаһәтләринә давам етдиләр. Ҹәнуб-шәрг истигамәтиндә тәхминән 150 километр ҝетдикдән сонра Торос вә Султан дағ силсиләси арасында јерләшән, мүнбит торпағы олан јајлаја ҝәлиб чыхдылар.

⁵ Әввәлҹә, Булусла Барнәба Романын Галатија әјаләтинин әсас шәһәрләриндән бири олан Конјаја ҝәлдиләр. Конја һәмин әјаләтдә јунан мәдәнијјәтини горујуб сахлајан јеҝанә шәһәр иди a. Бу шәһәрдә нүфузлу јәһудиләр вә чохлу сајда гејри-јәһуди прозелитләр јашајырды. Булус илә Барнәба адәтләри үзрә синагога ҝирдиләр вә тәблиғ етмәјә башладылар (Һәв. 13:5, 14). «Онлар елә данышдылар ки, һәм јәһудиләрин, һәм дә јунанларын ичиндән хејли адам иман ҝәтирди» (Һәв. 14:1).

6. Нәјин сајәсиндә Булусла Барнәбанын сөзләри инсанларын үрәјинә тәсир едирди вә биз онлардан неҹә өрнәк ҝөтүрә биләрик?

⁶ Нәјә ҝөрә Булусла Барнәбанын сөзләри инсанларын үрәјинә белә тәсир едирди? Булус Мүгәддәс Јазылардакы мүдриклијә дәриндән јијәләнмишди. Исанын вәд олунмуш Мәсиһ олдуғуну сүбут етмәк үчүн о, тарихә, пејғәмбәрликләрә вә Мусанын ганунуна мәһарәтлә истинад едирди (Һәв. 13:15—31; 26:22, 23). Барнәбанын данышығындан инсанларын гајғысына галдығы ачыг-ајдын һисс олунурду (Һәв. 4:36, 37; 9:27; 11:23, 24). Һәвариләрин һеч бири өз дәрракәсинә ҝүвәнмирди, әксинә, «Јеһовадан сәлаһијјәт алараг» данышырды. Тәблиғ ишиндә бу фәал мүждәчиләрдән неҹә өрнәк ҝөтүрә биләрик? Нөвбәти аддымлары атмагла: Аллаһын Кәламыны дәриндән өјрән. Мүраҹиәт етдијин инсанларын үрәјинә јол тапмаг үчүн Мүгәддәс Китабдан онлара мараглы олан ајәләр сеч. Тәблиғ етдијин инсанлара әмәлдә көмәк етмәклә тәсәлли вер. Һәмчинин өз мүдриклијинә архаланма, Јеһованын Кәламы әсасында тәлим вер.

7. а) Хош хәбәр инсанлара неҹә тәсир бағышлајыр? б) Әҝәр хош хәбәри гәбул етдијин үчүн сәнин дә аиләндә фикир ајрылығы јараныбса, нәји јадда сахламалысан?

⁷ Лакин Конјада Булусла Барнәбанын сөзләри һәр кәсин үрәјинҹә олмады. Лука сөзүнә белә давам едир: «Иман ҝәтирмәјән јәһудиләр диҝәр халглардан оланлары гызышдырыб онларда гардашлара гаршы дүшмәнчилик һисси ојатдылар». Булусла Барнәба баша дүшүрдү ки, хош хәбәри мүдафиә етмәк лазымдыр, буна ҝөрә дә «хејли вахт орада галдылар» вә ҹәсарәтлә данышдылар. Бу она ҝәтириб чыхарды ки, «шәһәр әһли ики јерә [бөлүндү], бир тәрәф јәһудиләри, диҝәр тәрәф исә һәвариләри дәстәкләјирди» (Һәв. 14:2—4). Бу ҝүн дә хош хәбәрин инсанлара тәсири ејнидир: бәзи аиләләри бирләшдирир, диҝәрләринин исә парчаланмасына сәбәб олур (Мәт. 10:34—36). Бәлкә дә хош хәбәри гәбул етдијин үчүн сәнин дә аиләндә фикир ајрылығы јараныб. Әҝәр беләдирсә, о заман унутма ки, әксәр һалларда аилә үзвләринин мүгавимәт ҝөстәрмәсинә һеч бир әсасы олмајан деди-году вә ја ачыг-ашкар атылан бөһтанлар сәбәб олур. Сәнин нүмунәви давранышын бүтүн бунлара гаршы  ҝүҹлү силаһ ола биләр вә әввәл-ахыр сәнә гаршы дуранларын үрәјини јумшалда биләр (1 Бут. 2:12; 3:1, 2).

8. Нә үчүн Булусла Барнәба Конјадан чыхыб ҝетдиләр вә биз онлардан нә өјрәнирик?

⁸ Бир гәдәр вахт кечдикдән сонра Конјада хош хәбәрә пис јанашан адамлар Булусла Барнәбаны дашгалаг етмәк үчүн план гурдулар. Бундан хәбәр тутан ики фәал мүждәчи шаһидлик етмәк үчүн башга јерә ҝетмәк гәрарына ҝәлди (Һәв. 14:5—7). Бу ҝүн дә Падшаһлығын тәблиғчиләри онлар кими еһтијатла давранырлар. Кимсә бизи сөз атәшинә тутанда биз ҹәсарәтлә данышырыг (Филип. 1:7; 1 Бут. 3:13—15). Лакин ҝөрәндә ки, иш артыг зоракылыға кечир, лазымсыз јерә өзүмүзүн вә ја диндашларымызын һәјатыны тәһлүкәјә атаҹаг һеч бир шеј етмирик (Мәс. 22:3).

9, 10. Листра һарада јерләширди вә оранын сакинләри һаггында бизә нә мәлумдур?

⁹ Булусла Барнәба Конјадан ҹәнуб-шәргә доғру 30 километр аралыда јерләшән Листраја ҝетдиләр. Рома колонијасы олан бу шәһәр Писидија Антакјасы илә сых мүнасибәтләри горујуб сахлајырды, лакин орадан фәргли олараг, бу шәһәрдә о гәдәр дә чох јәһуди јашамырды. Шәһәрин сакинләри еһтимал ки, јунан дилиндә данышырдылар, амма онларын доғма дили Ликаонија дили иди. Ҝөрүнүр, бурада синагог олмадығындан Булус илә Барнәба адамларын чох олдуғу јерләрдә шаһидлик етмәјә башладылар. Јерусәлимдә оланда Бутрус анаданҝәлмә шикәст бир адамы сағалтмышды. Листрада исә Булус доғуландан ајагларындан шикәст олан кишини ајаға галдырды (Һәв. 14:8—10). Бутрусун ҝөстәрдији мөҹүзәнин сајәсиндә чохлу сајда адам хош хәбәрә иман ҝәтирмишди (Һәв. 3:1—10). Булусун ҝөстәрдији мөҹүзә исә тамамилә әкс нәтиҹәни верди.

¹⁰ Фәслин әввәлиндә тәсвир олундуғу кими, чолаг атылыб-дүшмәјә башлајанда  Листранын бүтпәрәст сакинләри јанлыш нәтиҹә чыхардылар. Онлар Барнәбаны баш аллаһ олан Зевс, Булусу исә Зевсин оғлу вә аллаһларын тәмсилчиси олан Һермес адландырдылар. (« Листра шәһәри, Зевсә вә Һермесә ситајиш» адлы чәрчивәјә бах.) Лакин Барнәба илә Булус тәслим олмаг фикриндә дејилдиләр. Онлар гәти гәрарлы идиләр ки, ҹамаата данышдыглары вә етдикләри шејләр үчүн бүтләрдән дејил, јеҝанә һәгиги Аллаһ олан Јеһовадан сәлаһијјәт алдыгларыны баша салсынлар (Һәв. 14:11—14).

11—13. а) Булус вә Барнәба Листра сакинләринә нә дедиләр? б) Булусла Барнәбанын сөзләриндән нә өјрәнә биләрик?

¹¹ Јаранан ҝәрҝин вәзијјәтә бахмајараг, Булусла Барнәба әлләриндән ҝәлдији гәдәр динләјиҹиләринин үрәјинә јол тапмаға чалышырды. Бу һадисәни арашдырмагла бүтпәрәстләрә хош хәбәри тәблиғ етмәјин ҝөзәл үсулуну өјрәнә биләрик. Ҝөр Булус илә Барнәба динләјиҹиләринә неҹә мүраҹиәт етмишди: «Гардашлар, сиз нә едирсиниз? Биз дә сизин кими ади инсаныг. Сизә мүждә ҝәтирмишик ки, бу бош шејләрдән әл чәкиб ҝөјү, јери, дәнизи вә онларын ичиндәки һәр шеји јарадан вар олан Аллаһа тәрәф дөнәсиниз. О, кечмишдә халглара өз јоллары илә ҝетмәјә изин вермишди. Һәрчәнд Өзү һаггында даима шәһадәт верирди: сизә јахшылыг едәрәк ҝөјдән јағыш јағдырыр, бәрәкәтли мөвсүмләр вә бол-бол гида верир, үрәјинизи шадлыгла дојдурурду» (Һәв. 14:15—17).

¹² Бу дәрин мәналы сөзләрдән нә өјрәнә биләрик? Биринҹиси, Булус вә Барнәба өзләрини тәблиғ етдикләри инсанлардан үстүн сајмырдылар. Онлар өзләрини башга ҹүр гәләмә вермәдиләр. Әксинә, онлары динләјән бүтпәрәстләр кими ҝүнаһлы инсан олдугларыны тәвазөкарлыгла етираф етдиләр. Дүздүр, Булусла Барнәба мүгәддәс руһ алмыш вә јалан тәлимләрдән азад олмушдулар. Һәмчинин онлар Мәсиһлә бирҝә рәһбәрлик етмәк үмидинә  малик идиләр. Бунунла белә, бу фәал тәблиғчиләр баша дүшүрдүләр ки, Листра шәһәринин сакинләри дә Мәсиһә табе олсалар, ејни әнамлары ала биләр.

¹³ Бәс биз тәблиғ етдијимиз инсанлара неҹә јанашырыг? Онлары өзүмүзлә ејни сәвијјәдә тутуругму? Инсанлара Аллаһын Кәламындан һәгигәтләри өјрәдәркән Булусла Барнәба кими, биз дә јол вермәмәлијик ки, бизи илаһиләшдирсинләр. XIX әсрин сонлары, XX әсрин әввәлләриндә тәблиғ ишинә рәһбәрлик едән ҝөркәмли Мүгәддәс Китаб мүәллими Чарлз Тејз Рассел бу бахымдан ҝөзәл нүмунә гојмушду. О јазырды: «Биз өзүмүзә, јахуд јазыларымыза ҝөрә инсанлардан еһтирам вә ја пәрәстиш ҝөзләмирик. Үрәјимиздән мүгәддәс ата дејә мүраҹиәт олунмаг арзусу кечмир». Рассел гардаш Булус вә Барнәба кими тәвазөкар иди. Бизим дә тәблиғ етмәкдә мәгсәдимиз өзүмүзә иззәт ҝәтирмәк јох, инсанлара «вар олан Аллаһа тәрәф» дөнмәјә көмәк етмәкдир.

14—16. Булусла Барнәбанын Листра сакинләринә дедији сөзләрдән даһа нәләри өјрәнирик?

¹⁴ Бу сөзләрдә өјрәнә биләҹәјимиз даһа бир шеј дә вар. Булусла Барнәба шәраитә ујғунлашырды. Конјадакы јәһудиләрдән вә прозелитләрдән фәргли олараг, Листра сакинләри нә Мүгәддәс Јазылара, нә дә Аллаһын Исраил халгы илә рәфтарына даир, демәк олар ки, һеч нә билмирдиләр. Булусла Барнәбаја гулаг асан адамлар әкинчиликлә мәшғул олурдулар. Листранын мүлајим иглими, бәрәкәтли торпаглары вар иди. Бу адамлар Јараданын кејфијјәтләрини чох шејдән, мәсәлән, бәрәкәтли мөвсүмләрдән ҝөрә биләрдиләр. Хош хәбәрин фәал тәблиғчиләри дә онлары дүшүндүрмәк үчүн үмуми мөвзу кими мәһз бундан истифадә етдиләр (Ром. 1:19, 20).

¹⁵ Биз дә онлар кими вәзијјәтә ујғунлаша биләрикми? Әкинчи мүхтәлиф саһәләрдә ејни тохумдан әксә дә, торпағы әкинә јарарлы һала ҝәтирмәк үчүн мүхтәлиф үсуллардан истифадә едир. Бәзи јерләрдә торпаг јумшаг вә әкинә һазыр олур. Диҝәр јерләрдә исә тохуму әкмәздән әввәл даһа чох иш ҝөрмәк лазым ҝәлә биләр. Бу ҝүн биз дә инсанларын үрәјинә мүхтәлиф дејил, ејни нөв тохум сәпирик — Аллаһын Кәламындакы Падшаһлыг хәбәрини. Лакин Булус вә Барнәба кими, биз дә тәблиғ етдијимиз инсанларын вәзијјәтини, дини бахышларыны баша дүшмәјә чалышмалыјыг. Сонра исә Падшаһлыг хәбәрини бүтүн бунлары нәзәрә алараг тәгдим етмәлијик (Лука 8:11, 15).

¹⁶ Бу һадисәдән үчүнҹү бир шеји дә өјрәнирик. Нә гәдәр ҹидд-ҹәһдлә чалышсаг да, һәрдән сәпдијимиз тохум оғурланыр, јахуд дашлыға дүшүр (Мәт. 13:18—21). Белә оланда руһдан дүшмә. Булусун сонралар Ромадакы шаҝирдләрә хатырлатдығы кими, «һәр биримиз [еләҹә дә Аллаһын Кәламыны арашдырдығымыз инсанлар] өзүмүзә ҝөрә Аллаһа ҹаваб верәҹәјик» (Ром. 14:12).

17. Дербијадан чыхдыгдан сонра Булус вә Барнәба һара јола дүшдүләр вә нә үчүн?

¹⁷ Листра ҹамааты Булусу өлмүш саныб шәһәрдән кәнара чыхартдыгдан  сонра шаҝирдләр онун әтрафына топлашдылар. О, галхыб шәһәрә ҝирди вә орада ҝеҹәләди. Ертәси ҝүн Булус вә Барнәба орадан 100 километр аралыда јерләшән Дербија шәһәринә јолланды. Тәсәввүр ет, ҹәми бир нечә саат әввәл дашгалаг едилмиш Булус үчүн бу сәјаһәти баша вурмаг неҹә чәтин иди. Амма буна бахмајараг, Булус вә Барнәба мәтанәтлә јолларына давам етдиләр вә ҝәлиб Дербијаја чыхдылар. Орада онлар «хејли шаҝирд һазырлајандан сонра» сәјаһәтләринә башладыглары Сурија Антакјасына јола дүшдүләр. Мәнзилбашына јетишмәк үчүн кәсә јолу гојуб јолларыны Листра, Конја вә [Писидијадакы] Антакјадан салдылар. Ахы нә үчүн? «Орадакы шаҝирдләри үрәкләндириб иманда галмаға тәшвиг» етмәк үчүн (Һәв. 14:20—22). Бу ики тәблиғчи неҹә дә ҝөзәл нүмунә гојмушду! Онлар јығынҹағын рифаһыны өз раһатлыгларындан үстүн тутурдулар. Бу ҝүн сәјјар нәзарәтчиләр вә хүсуси тәјинатлы мүждәчиләр онларын гојдуғу нүмунәни изләјирләр.

18. Ағсаггаллар неҹә тәјин олунур?

¹⁸ Шаҝирдләри сөзләри вә нүмунәләри илә үрәкләндирмәкдән әлавә Булусла Барнәба «һәр јығынҹагда ағсаггаллар тәјин етдиләр». Тәблиғ сәјаһәтинә «мүгәддәс руһ тәрәфиндән» ҝөндәрилсәләр дә, Булус вә Барнәба ағсаггаллары «Јеһоваја әманәт» етмәздән әввәл оруҹ тутуб дуа етдиләр (Һәв. 13:1—4; 14:23). Бу ҝүн дә ејни шеј баш верир. Һансыса гардашы мүәјјән тәјинат үчүн төвсијә етмәздән әввәл јығынҹағын ағсаггаллар шурасы дуа едәрәк онун Мүгәддәс Китабдакы тәләбләрә ҹаваб вериб-вермәдијини нәзәрдән кечирир (1 Тим. 3:1—10, 12, 13; Тит. 1:5—9; Јаг. 3:17, 18; 1 Бут. 5:2, 3). Бу заман әсас амил кими гардашын нә гәдәр мүддәт мәсиһи олмасы ҝөтүрүлмүр. Онун данышығы, давранышы вә газандығы ад мүгәддәс руһун онун һәјатына нә дәрәҹәдә тәсир етдијини ҝөстәрир. Гардашын ағсаггал олмаға јарарлы олуб-олмадығыны Мүгәддәс Китабда ҝөстәрилән тәләбләрә ҹаваб вермәси мүәјјән едир (Гал. 5:22, 23). Рајон нәзарәтчиләринин бу кими тәјинатлары вермәк мәсулијјәти вар (1 Тимутијә 5:22 ајәси илә әлагәләндир).

19. Ағсаггаллар Аллаһ гаршысында һансы мәсулијјәти дашыјырлар вә онлар Булусла Барнәбадан неҹә өрнәк ҝөтүрүрләр?

¹⁹ Ағсаггаллар билирләр ки, јығынҹагла неҹә рәфтар етдикләринә ҝөрә Јеһоваја ҹаваб верәҹәкләр (Ибр. 13:17). Булусла Барнәба кими ағсаггаллар да тәблиғ ишиндә рәһбәрлији өз үзәрләринә ҝөтүрүрләр. Онлар диндашларыны сөзләри илә үрәкләндирир, үстәлик, јығынҹағын рифаһыны өз раһатлыгларындан үстүн тутурлар (Филип. 2:3, 4).

20. Диндашларымызын сәдагәтлә етдикләри хидмәт һагда охујанда биз неҹә руһланырыг?

²⁰ Булусла Барнәба сәјаһәтә башладыглары Сурија Антакјасына ҝери дөнәндә «Аллаһын онларын васитәсилә ҝөрдүјү чохсајлы ишләри, һәмчинин диҝәр халглара иман гапысыны ачдығыны гардашлара данышдылар» (Һәв. 14:27). Мәсиһи баҹы-гардашларымызын сәдагәтлә хидмәт етмәси вә Јеһованын онлара немәтләр вермәси һагда охујанда биз дә Јеһовадан сәлаһијјәт алараг дурмадан ҹәсарәтлә данышмаға тәшвиг олунуруг.